Poliflw

Op 21 september 2018 is een motie van de SGP- en de PvdA-fractie met betrekking tot het behoud van beeldbepalende kerkgebouwen unaniem ondersteund. In die motie werd onder andere opgeroepen om door gemeenten kerkenvisies te laten opstellen. Nu geld van het Rijk beschikbaar hiervoor is, verlangen wij een verbindende en initiërende rol van de provincie bij het opstarten van gemeentelijke kerkenvisies. Daarna willen we een Zeeuwsbrede kerkenvisie, waar toekomstig beleid op kan worden gemaakt. Beleid waarbij de religieuze, educatieve, duurzame, recreatieve, economische en culturele waarden van de kerkgebouwen centraal staat.

Uit contacten van de laatste maanden met kerkbesturen, gemeentebestuurders en Erfgoed Zeeland blijkt dat het probleem toch nog wat lastiger is dan wij aanvankelijk dachten. Naar aanleiding van een aantal wijzigingen in onder andere het landelijk beleid met betrekking tot  cultureel erfgoed, hebben wij een aantal vragen om meer duidelijkheid te krijgen in de gevolgen van de wijzigingen van bijvoorbeeld landelijke subsidieregelingen voor provinciaal en gemeentelijk beleid. Als ook voor particulieren, stichtingen of kerkbesturen, die eigenaar zijn van cultureel erfgoed of dit beheren.

Subsidieregeling instandhouding monumenten (Sim) Op 15 februari 2019 is door de Minister van Onderwijs, Cultuur & Wetenschap (OCW) de subsidieregeling voor woonhuis-rijksmonumenten gepubliceerd. Deze regeling vervangt de fiscale aftrek voor monumenten die per 1 januari 2019 is vervallen. Hiermee zijn er nu twee subsidieregelingen voor eigenaren van rijksmonumenten: de nieuwe regeling en de Sim voor eigenaren van rijksmonumenten zonder woonfunctie.

1. Heeft uw college inzicht in de mate waarin de Sim wordt benut door de eigenaren van rijksmonumenten en de wijze(n) waarop eigenaren hierover worden voorgelicht? 2. Kunnen Gedeputeerde Staten inzicht geven in het aantal aangevraagde en niet-aangevraagde subsidies in de periode 2013-2018 en welke subsidiebedragen toegekend zijn voor de provincie Zeeland en hoe groot het bedrag (bij benadering) is dat is misgelopen door niet aangevraagde Sim-subsidies? 3. Hoe denken Gedeputeerde Staten het benutten van de landelijke subsidiemiddelen voor de instandhouding van monumenten te optimaliseren?

Interbestuurlijk toezicht (IBT) Bij diverse gemeenten in Zeeland lijkt er momenteel sprake van een gebrek aan capaciteit, kennis en kunde op het terrein van het gebouwde erfgoed. Tot 2013 werden hiernaar door de Erfgoedinspectie onderzoeken verricht. Sinds de invoering van de Wet revitalisering generiek toezicht (RGT) lijkt er sprake van een afnemende interesse voor de, deels verplichte, taakuitoefening van gemeenten op dit terrein.

4. Herkent het college zich in het beeld dat de capaciteit, kennis en kunde op het gebied van het gebouwde erfgoed bij de Zeeuwse gemeenten onder de maat is? 5. Kan het college aangeven wat het zou willen doen om de kennis, kunde en capaciteit bij de Zeeuwse gemeenten te ondersteunen? 6. Zijn Gedeputeerde Staten bekend met haar kerntaak Interbestuurlijk toezicht (IBT) op gemeenten, waterschappen en gemeenschappelijke regelingen, zoals deze voortvloeit uit de Wet RGT die uitgaat van het vertrouwen dat een bestuurslaag zijn taken goed uitvoert? 7. Hoe denken Gedeputeerde Staten dit instrument in te zetten voor de reeds bij gemeenten geconstateerde tekorten aan capaciteit, kennis en kunde op het gebied van het gebouwde erfgoed?

Erfgoed Deal Op 22 juni 2018 verscheen de beleidsbrief Erfgoed Telt van de Minister van OCW. Inmiddels is bekend gemaakt dat de Minister een Erfgoed Deal heeft ondertekend samen met vele partijen waaronder het Interprovinciaal Overleg (IPO).

8. Is het college bekend met de Erfgoed Deal en zo ja, wat is de ambitie van het college om een Zeeuwse aanvraag op te stellen en in te dienen en op welke onderwerpen zou deze aanvraag betrekking moeten hebben? 9. Is het college bekend met de opvattingen van de Minister van OCW over vrijwilligers in de erfgoedsector? Is het college bereid om de Zeeuwse vrijwilligersorganisaties op eenzelfde wijze steun te geven? 10. Is het college zich van bewust dat het vakmanschap op het gebied van het in stand houden van monumenten in Zeeland, met slechts één gecertificeerd aannemersbedrijf, zeer beperkt is? 11. Welk belang hecht het college aan religieus erfgoed en op welke wijze denkt het college de aangenomen motie ten aanzien van beeldbepalende kerkgebouwen, ontvangen op 21 september 2018, uit te gaan voeren? 12. Hoe wil het college de Zeeuwse gemeenten stimuleren om een kerkenvisie op te stellen, wetende dat er bij het Rijk een decentrale uitkering mogelijk is om deze op te stellen?

Borgen van cultureel erfgoed in Omgevingsvisie en Omgevingsplan De Minister van OCW hecht veel waarde aan het borgen van cultuurhistorie in de omgevingsvisies en omgevingsplannen van andere overheden.

13. Welke concrete regelingen (financieel en ruimtelijk) wil het college verbinden aan de in het Omgevingsplan opgenomen boerderijen en binnen welk tijdsbestek kunnen deze regelingen geconcretiseerd worden? 14. Welke concrete maatregelen (financieel en ruimtelijk) willen Gedeputeerde Staten verbinden aan het in stand houden van maritiem en industrieel erfgoed en molens?

Antwoorden op Statenvragen cultureel erfgoed (08-03-2019)

Het bericht Vragen over behoud van cultureel erfgoed verscheen eerst op PvdA Zeeland.

De gemeente Barendrecht gaat culturele instellingen leren ondernemen. Dat staat in het collegeprogramma “Barendrecht toekomstbestendig!”, dat tot stand kwam na gesprekken met inwoners en maatschappelijk partners. Een werkwijze die wij vier jaar geleden mede introduceerden, maar wordt gebracht als zijnde vernieuwend.

Tijdens een debat over dit collegeprogramma heb ik verantwoordelijk wethouder de Jonge (GroenLinks) bevraagd op deze voorgenomen cursus ‘ondernemerschap’. Ik wilde wel eens weten wie hierom gevraagd heeft. Nou niemand. Het is ‘ter sprake gekomen’, aldus de wethouder. Oftewel: zij vindt dat Barendrechtse cultuurpartners ondernemender moeten worden. En dat hen kennis daartoe ontbreekt. “Ze willen wel, maar weten soms gewoonweg niet waar ze moeten beginnen”, sprak de wethouder. Daarom trekt zij komend jaar € 30.000 uit om hen dat te leren.

Het Barendrechtse culturele veld bevat naast de harmonievereniging (amper subsidie) vier grote spelers: de bibliotheek, het theater, Kunst Creatief en CultuurLokaal. De laatste twee bestaan sinds het fiasco met cultuurhuis ToBe. Dat ging in 2015 failliet nadat de gemeenteraad de subsidiestekker eruit trok. Destijds onder hevig protest van oppositieraadslid de Jonge (GroenLinks). ToBe voerde aantoonbaar wanbeleid, verkwanselde tonnen subsidie en vroeg om dat op te lossen… tonnen extra subsidie! Mooi niet. Daar stopten we mee. Een lokale herstart volgde. CultuurLokaal (Muziek, dans, drama) en Kunst Creatief (beeldende kunst, crea) werden opgetuigd en geleid door vrijwilligers. En niet de minste: maatschappelijk betrokken ondernemers, bestuurders en professionals met allen imposante curricula vitae. Types die zo een cursus ondernemen kunnen geven. Het resultaat? De instellingen groeien en bloeien.

Dan de bibliotheek. Die is onderdeel van een landelijk professioneel netwerk met 33 locaties. En wordt geleid door een overtuigende directeur. Iemand die niet zomaar aan de kant gaat. In schril contrast tot haar voorganger, die in 2013 met hangende pootjes capituleerde toen een college van VVD, CDA en SGP/CU de bibliotheek opdroeg om in te trekken in een veredeld bezemhok. Theater het Kruispunt dan tot slot. Dat wordt ‘parttime’ geleid door een directeur, die fulltime prestaties levert. En daarnaast zelf al 7 jaar onderneemt in de culturele sector. Prijs na prijs sleept zij met het Kruispunt de laatste jaren binnen. Bekende artiesten komen graag naar Barendrecht. Ons gastvrije theater geniet regionale bekendheid.

Wethouder de Jonge vindt het nu hoog tijd dat deze mensen een cursus ondernemen krijgen. Van de gemeente. Kleinerend. En bovendien een verspilling van € 30.000 gemeenschapsgeld, om niet bestaande problemen op te lossen.

Lennart van der Linden, fractievoorzitter

Standpunten:

In het verkiezingsprogramma van de ChristenUnie staat: ‘Om gezondheidsproblemen tegen te gaan en het (sociaal) welzijn te bevorderen, helpt de gemeente ouders keuzes te maken die ervoor zorgen dat ieder kind de mogelijkheid krijgt om te sporten of aan cultuur te doen’. In ons bestuursovereenkomst staat op blz. 7: ‘Elk kind gunnen wij de mogelijkheid om mee te doen aan activiteiten die te maken hebben met onderwijs, cultuur of sport’. 

Geschiedenis van het muziekonderwijs in de gemeente Oldebroek:

Tot 2014 was er de mogelijkheid om muziekonderwijs te volgen bij de muziekschool. De muziekschool is failliet gegaan. Om de kosten per leerling betaalbaar te houden is destijds besloten om een afbouwende subsidie van 3 jaar te verstrekken, met het nadrukkelijke advies om die tijd te gebruiken om andere bronnen van inkomsten te zoeken. Op verzoek van de gemeenteraad is deze subsidie geëvalueerd en er is onderzocht of de verenigingen al financieel zelfredzaam waren. Uit dit onderzoek bleek dat de meeste verenigingen creatieve oplossingen hebben bedacht om tot extra inkomsten en/of minder uitgaven te komen. Het merendeel gaf aan op langere termijn niet zonder de subsidie te kunnen zonder kwaliteit van het onderwijs en leden te verliezen. Om de verenigingen een extra jaar de tijd te geven om een structurele oplossing te bedenken heeft het college toen voorgesteld om ook voor 2018 een - weliswaar lagere - eenmalige subsidie te verstrekken. In de commissievergadering van 26 oktober 2017 is dit voorstel behandeld en akkoord bevonden door alle fracties. Het mag dus geen verrassing zijn er geen geld speciaal voor muziekonderwijs in de begroting van 2019 is gereserveerd. 

Huidige ontwikkeling:

Tijdens gemeenteraadsvergadering van donderdag 8 november heeft de ChristenUnie – evenals de SGP, CDA, PvdA, ABO en VVD– het college de opdracht gegeven om een integrale afweging te maken over het totale pakket ‘Sport en Cultuur’ en dat hierbij geen financieel kader geldt. Dit betekent dat het college met ALLE verenigingen in gesprek gaat om te kijken wat nodig is om bijv. ieder kind aan sport of cultuur te laten doen.Naar aanleiding van de gemeenteraadsvergadering en allerlei uitingen op sociale media krijgen we verschillende positieve en negatieve reacties. Positieve reacties van mensen die verbonden zijn aan culturele instellingen of sportverenigingen voor de integrale afweging (‘gelijke monniken, gelijke kappen’). Negatieve reacties van mensen die suggereren dat we tegen (het subsidiëren van) muziekonderwijs zijn!Voor de duidelijkheid; we hebben (evenals de SGP, VVD, ABO) tegen het voorstel van CDA en PvdA gestemd om nog weer een jaar geld voor muziekonderwijs beschikbaar te stellen. We zijn erop tegen dat het muziekonderwijs een uitzonderingspositie krijgt ten opzichte van andere culturele instanties en (sport)verenigingen. Vandaar (nogmaals) dat we het college hebben gevraagd om met ALLE verenigingen in gesprek te gaan. We willen hierdoor juist cultuur (inclusief muziek) en sport bevorderen, zoals in ons verkiezingsprogramma en de bestuursovereenkomst staat! 

Het is vreemd en niet eerlijk als er wel gemeenschapsgeld gaat naar een trompettist van een bepaalde muziekvereniging voor muziekonderwijs en dat een piano-leerling of een kind dat dansles heeft niet gesubsidieerd wordt.De muziekverenigingen krijgen sowieso subsidie i.v.m. hun maatschappelijke betrokkenheid (optreden bij Koningsdag, etc.). Elke muziekvereniging krijgt hiervoor standaard € 500,- en € 40,- per lid uit de gemeente Oldebroek. Voor kinderen uit gezinnen met een minimum inkomen kan in onze gemeente altijd een beroep gedaan worden op het jeugdcultuurfonds en het jeugdsportfonds. 

Arno Hardonk en Berend-Jan Spijkerboer

CDA-Kamerlid Lenny Geluk-Poortvliet heeft dinsdag tijdens een debat met minister Van Engelshoven (OCW) over cultureel erfgoed extra aandacht gevraagd voor de positie van particuliere monumenteigenaren. Nu is het zo dat particulieren die kosten maken voor het onderhouden van monumenten recht hebben op belastingaftrek. De minister heeft aangegeven dit om te willen zetten in een subsidieregeling.Monumenteigenaren financieel niet achteruitVolgens het CDA mag deze omzetting er niet toe leiden dat monumenteigenaren die nu gebruik maken van fiscale aftrek er financieel op achteruit gaan. Daarom wil het CDA dat het volledige bedrag van 62 miljoen van de fiscale aftrek ter beschikking wordt gesteld voor de subsidieregeling. De motie die Lenny Geluk hierover heeft ingediend, is door de Tweede Kamer aangenomen. Tijdens de stemmingen heeft Geluk de minister verzocht op korte termijn een brief te sturen hoe deze motie wordt uitgevoerd.CDA-Kamerlid Lenny Geluk: “Voor het CDA staat als een paal boven water dat particuliere monumenteigenaren blijvend worden ondersteund, zoals is afgesproken in het Regeerakkoord. Om dat te garanderen, moet de nieuwe regeling aan een aantal voorwaarden voldoen. Zodat recht wordt gedaan aan de belangrijke rol die monumenteigenaren hebben en de hoge extra onderhoudskosten die zij hebben blijvend kunnen worden gefinancierd.” VoorwaardenVerder waren er een aantal voorwaarden waar de regeling volgens het CDA aan moest voldoen: geen onderscheid maken tussen eigenaren van kleine en grote monumenten, geen extra administratieve rompslomp en geen versobering van de bestaande mogelijkheden voor restauratie en onderhoud. Daarnaast mogen verhuurders van monumentale rijksmonumenten niet buiten deze regeling vallen. Deze motie werd gezamenlijk door alle coalitiepartijen, plus de SGP, ingediend en aangenomen.Geluk: “Dit kabinet investeert niet voor niets 325 miljoen euro extra in cultureel erfgoed. Voor onze kinderen en kleinkinderen is het ontzettend belangrijk dat we ons blijven inzetten voor het behoud van kunst en cultuur. Monumenten, kerken, kunstwerken en archieven leren ons de kennis over onze gedeelde geschiedenis. Dit kabinet investeert in de verbindende kracht die dit heeft in een samenleving waar tegenstellingen steeds vaker worden uitvergroot. Dat draagt bij aan onze saamhorigheid en identiteit.”

De afgelopen jaren is er in Den Haag veel onrust geweest rondom de verkoop en soms ook sloop van kerkgebouwen die aan de eredienst zijn onttrokken, zoals bijvoorbeeld de Bethelkerk en de Valkenboskerk. Iedere keer zorgde de verkoop tot onrust bij omwonenden, verhitte debatten in de gemeenteraad en veel (financiële) onzekerheid voor geloofsgemeenschappen. Hoewel er wel gemeentelijke procedures waren, was er geen visie op welke kerkgebouwen koste wat kost behouden dienden te blijven en welke niet. Daarom vroeg de ChristenUnie/SGP al in 2015 om zo’n visie op te stellen en uiteindelijk in 2017 kwam er een raadsmeerderheid voor een ChristenUnie/SGP-motie die dat regelde. Vanmorgen sprak de gemeenteraad over de kerkenvisie die naar aanleiding van deze motie is opgesteld. Raadslid Pieter Grinwis: “Deze visie is echt een stap vooruit. De verkoop van kerken leidde keer op keer tot onduidelijkheid en onzekerheid voor kerken én omwonenden, dat moest worden opgelost. Ik ben daarom heel blij dat er nu eindelijk een visie is op de toekomst van de prachtige kerkgebouwen in onze stad. Het mooiste is natuurlijk als in al die kerkgebouwen mensen in diensten blijven samenkomen. Maar er kan een moment komen dat zo’n gebouw toch verkocht moet worden, en dan is het waardevol om het te behouden voor onze stad en nageslacht.”

Met deze Haagse kerkenvisie is een eerste stap gezet. Alle gebouwen die ooit zijn gebouwd voor een religieuze bestemming , formeel geen monumentale status hebben en ouder zijn dan 50 jaar, zijn onderzocht. Voor kerken die veel waarde hebben, gaat de gemeente zich - als er niet direct een koper is - inspannen om deze te behouden. Minder waardevolle kerken kunnen, na vier jaar zoeken naar een koper, eventueel gesloopt worden. Pieter Grinwis: “Hiermee is duidelijkheid gecreëerd voor kerken en omwonenden. Bovendien heeft de wethouder toegezegd dat de gemeente de omwonenden gaat informeren als een kerk leeg komt, dus zij zullen niet meer voor verrassingen komen te staan. Daarnaast heeft de wethouder mijn fractie toegezegd de periode van vier jaar zoeken in te laten gaan vanaf het moment dat een kerkgenootschap besluit een kerkgebouw te sluiten, en niet vanaf de laatste kerkdienst. Zo wordt de periode van leegstand korter.”

Onderhoudsfonds

De gemeente heeft een onderhoudsfonds voor monumentale gebouwen. Uit de kerkenvisie bleek dat dit fonds, wat in 1984 is opgericht, sindsdien niet is geïndexeerd en het nog altijd met het bedrag van toen moet doen:  €130.000,-. Pieter Grinwis: “Al 34 jaar is dit budget op hetzelfde niveau. Wethouder van Asten erkende dat, als het budget zoals gebruikelijk was gecorrigeerd voor inflatie, er nu jaarlijks eigenlijk €400.000,- in dit fonds had moeten zitten. Ik heb hem opgeroepen zijn uiterste best te doen het budget voor het onderhoud van ons monumentale erfgoed te vergroten.”