Poliflw

In het tijdsbestek van enkele weken zijn er in Brabant bijna 60 schapen gedood door, naar het zich laat aanzien, één wolf. De verwonding en dood van schapen of andere dieren die we in onze omgeving houden, is altijd vreselijk. Daarbij maakt het eigenlijk niet uit welk dier daar de oorzaak van is. Voor de komst van de wolf in Nederland, waren het vooral vossen en loslopende honden die jaarlijks verantwoordelijk waren voor het doden van duizenden schapen, mogelijk zo’n 4000 tot 13000. De slachting die een wolf aanricht spreekt echter meer tot de verbeelding. Al snel klinken er dan zware woorden als “meedogenloos” en wordt een onterecht beeld geschapen alsof de “boze wolf” dagelijks en massaal toeslaat en zo overal angst en verderf zaait. Maar ookal komt de wolf dit keer wel erg dichtbij, we kunnen ons beter niet laten leiden door het beeld van de wolf dat we kennen uit sprookjes. Beter stellen we ons de vraag: Wat kunnen of moeten we doen?

Ooit waren wolven een gewone verschijning op het gehele noordelijke halfrond. Maar de mens heeft hun leefgebied drastisch ingeperkt, door het voor andere doeleinden te bestemmen. Maar ook door de wolf te doden en verjagen. In Nederland en België is de wolf dan ook sinds het begin van de 19e eeuw verdwenen. Ook in verschillende andere Europese landen was de wolf geheel of vrijwel geheel uitgeroeid. Maar sinds enkele decennia wint de wolf weer terrein, zij het in veel geringere aantallen dan dat ze ooit aanwezig waren.

De wolf maakt dus van oorsprong onderdeel uit van onze fauna en kreeg, juist vanwege de geringe aantallen waarin zij nog voorkomen, een beschermde status. Die status is nodig om de wolf te behoeden voor uitsterven en om hem zijn natuurlijke plek in ons ecosysteem weer in te laten nemen. In zijn natuurlijke omgeving voedt de wolf zich met wilde dieren zoals hert, ree of zwijn. Maar ook eet hij kleinere dieren als konijnen of vogels. En als het moet kan de wolf ook nog overschakelen op aas.

Als wolven zich echter ophouden in de omgeving van ons en daarbij relatief eenvoudig bij onze landbouwhuisdieren weten te komen, zullen ze zich hieraan tegoed doen. Schapen zijn voor de wolf daarbij veruit de eenvoudigst te grijpen prooidieren. Pas als vervolgens de bewuste landbouwhuisdieren door betere bescherming niet meer beschikbaar zijn, zullen wolven andere, meer natuurlijke, voedselbronnen of een ander heenkomen zoeken.

Voor de SP is het onbespreekbaar om, zoals sommige partijen lijken voor te stellen, de beschermde status van de wolf maar op te heffen. Dat zou de omgekeerde wereld zijn. Wij hebben de wolf eerder immers al eens uitgeroeid. Zijn terugkeer - op bescheiden schaal - zegt dat we op de goede weg zijn met het herstel van onze natuur en biodiversiteit. Maar ook dat we ons, net als onze voorouders, weer bewust moeten worden van zijn aanwezigheid. Zeker schapen en geiten vragen daarom extra bescherming, zodat de wolf afziet van deze doorgaans eenvoudige prooi. We zullen maatregelen moeten nemen om te voorkomen dat de wolf te gemakkelijk bij schapen of andere landbouwhuisdieren kan komen.

Toch zullen we ons moeten blijven realiseren dat er altijd enig risico zal blijven bestaan. En dus niet meteen in een oude reflex schieten als een wolf toch eens een schaap weet te bemachtigen. Met de juiste maatregelen kunnen we dat risico verkleinen en daarmee tevens de kans dat deze dieren het slachtoffer worden van vossen en loslopende honden.

De SP heeft er met andere partijen bij het provinciebestuur op aangedrongen om, naar voorbeeld van Gelderland, te onderzoeken hoe we in Brabant onze landbouwhuisdieren beter kunnen beschermen tegen de wolf. Iedereen lijkt te begrijpen dat we het de wolf, net als de vos en de loslopende hond, niet kwalijk kunnen nemen. Zij volgen hun natuurlijke instinct. Daarmee is het aan ons om de maatregelen te treffen waardoor de wolf meer zijn natuurlijke habitat zal opzoeken en aldaar zijn prooidieren zoekt.

Op 26 maart jl. heeft het College van B&W de ontwerp geurverordening, ontwerp beleidsregel en bijbehorende geurgebiedsvisie Horst aan de Maas ter inzage gelegd en kunnen burgers hun zienswijze op deze visie indienen. Dat heeft de fractie van de SP verbaasd en daarom heeft de SP-fractie een brief geschreven aan B&W (zie bijlage). De gemeente is namelijk nog bezig met de ontwikkeling van een toekomstvisie op de (intensieve) veehouderij in Horst aan de Maas. De ontwikkeling van die toekomstvisie is volgens de SP zeer noodzakelijk, ook in het licht van de coronacrisis waarmee we momenteel te maken hebben.

De SP meent dat het college de verkeerde volgorde hanteert. Eerst dient er een toekomstvisie ontwikkeld te worden en vervolgens kan die toekomstvisie vertaald worden in een – specifiekere – geurgebiedsvisie. De SP vraagt daarom aan B&W wat de reden is om nu al te komen met een geurgebiedsvisie en niet te wachten op een door de gemeenteraad vastgestelde toekomstvisie op de (intensieve) veehouderij?

Naast de volgens de SP onjuiste volgorde wijst de partij er ook op dat in de geurgebiedsvisie geen of nauwelijks rekening gehouden wordt met aspecten van de volksgezondheid. “De gezondheids-effecten van stank op de mens worden steeds manifester. En tegelijkertijd zien we dat er steeds meer aanwijzingen zijn dat er een relatie is tussen de corona-uitbraak en de ongezonde luchtkwaliteit in Zuid-Oost Brabant en Noord-Limburg als gevolg van de overmatige aanwezigheid van intensieve veehouderijen”. De SP vraagt aan het college in zowel de toekomstvisie op de veehouderij in Horst aan de Maas én vervolgens in de geurgebiedsvisie aandacht te besteden aan de volksgezondheid in het algemeen en de huidige coronacrisis in het bijzonder. De gemeente moet immers ook oog hebben voor de belangen van andere bedrijven (recreatie bijvoorbeeld) en andere mensen en andere waarden hoog houden dan alleen de economische waarde van veeteeltbedrijven?

Door vereniging Behoud de Parel uit Grubbenvorst is met betrekking tot de geurgebiedsvisie een zienswijze ingediend. Ook in die brief wordt ingegaan op het ontbreken van aandacht voor de volksgezondheid en de effecten van "geur" op die volksgezondheid. Lees hier het artikel over de zienswijze van Behoud de Parel op de website van de vereniging).

Hoewel nog onduidelijk welk verband er precies is, komen er steeds meer aanwijzingen dat de impact van het Corona-virus groter is in gebieden waar de luchtkwaliteit onder druk staat. Zo slaat het virus veel harder om zich heen in Noord-Oost Brabant, juist het gebied waar ook Q-koorts vele slachtoffers heeft gemaakt. Deze week kwam er bovendien een onderzoek naar buiten van de Wereldbank. Die onderzoekers zien hier ook een ‘robust verband’ tussen de concentratie vervuiling in de lucht en het aantal COVID-19 gevallen: als de concentratie met 20% toeneemt, verdubbelt het aantal COVID-19 patiënten dat opgenomen moet worden in het ziekenhuis.

http://documents.worldbank.org/curated/en/462481587756439003/pdf/Incidence-of-COVID-19-and-Connections-with-Air-Pollution-Exposure-Evidence-from-the-Netherlands.pdf

Het zijn allemaal aanwijzingen dat er iets speelt, zonder dat duidelijk is wat dat precies is. Maar - met onze ervaringen met Q-koorts nog in het achterhoofd - lijkt er nu alle reden om uit voorzorg bewoners van gebieden met veel luchtvervuiling beter te beschermen en tevens het onderzoek naar de gezondheidssituatie in deze gebieden op te starten. Nader onderzoek moet ons uiteindelijk wijzer maken.

De SP stelde daarom met GroenLinks, D66 en de Partij van de Dieren hierover verschillende vragen aan het provinciebestuur van Brabant. Uit de beantwoording

https://www.brabant.nl/handlers/SISModule/downloaddocument.ashx?documentID=1380075

blijkt dat het huidige college onze zorgen deelt, maar niet vooruit wil lopen op de uitkomsten van de lopende of nog op te staten onderzoeken. Waar mogelijk initieert en ondersteunt Brabant onderzoek naar deze relatie en is ook bereid aan voor Brabant relevante onderzoeken financieel bij te dragen. Inmiddels is ook via Q-support aandacht voor de gevolgen van corona voor q-koorts en qvs-patiënten en worden gegevens verzameld over deze gevolgen.

Als SP dringen we er op aan hier het voorzorgsbeginsel te hanteren. Misschien is er nog geen onomstotelijk bewijs, maar de eerste aanwijzingen zouden ons extra alert moeten maken. Zeker omdat we de taferelen rond de Q-koorts niet zijn vergeten. Die epidemie is veel te lang vanuit ‘Den Haag’ onderschat en gebagatelliseerd. Dat mag nooit meer gebeuren.

Zondagavond 3 mei spreekt Lilian Marijnissen bij EenVandaag (NPO1 18.15 uur) over dit onderwerp.

https://eenvandaag.avrotros.nl

 

Tankers mogen niet langer varend giftige reststoffen ontgassen.  In december diende de SP een motie in voor een verbod op varend ontgassen die werd aangenomen door de Tweede Kamer. De ministerraad heeft afgelopen vrijdag besloten deze motie ook daadwerkelijk uit te gaan voeren. Het ontgassen is vooral schadelijk voor met name het scheepspersoneel, maar ook voor het milieu en omwonenden.

Vorige zomer kwamen tientallen SP'ers uit verschillende Gelderse afdelingen bijeen op de landtong bij Fort Pannerden in Doornenburg voor een week durende actie waarbij tientallen tankers betrapt werden op lozen van giftige gassen. Het betrof een actie die vooral het doel had om de inzet van de SP in de Tweede Kamer te ondersteunen voor een landelijk verbod van het varend ontgassen.

Nederland voldoet, door het besluit voor een landelijk verbod, nu wel aan het ontgassingsverbod uit het internationale Scheepsafvalstoffenverdrag CDNI. Tankers moeten voortaan altijd gebruik maken van installaties bedoeld voor het ontgassen van tankers.

Marij Feddema, gemeenteraadslid van de Nijmeegse SP en tevens één van de dagelijks aanwezige SP'ers, spreekt van een succesvolle en bovenal leuke actie. En bedankt alle SP'ers die zich voor de actie hebben ingezet.

Tankers mogen niet langer varend giftige reststoffen ontgassen. Dat heeft de ministerraad vrijdagmiddag besloten. In december was het SP voorstel betreffende het verbod op varend ontgassen aangenomen door de Tweede Kamer. Het ontgassen is vooral schadelijk voor het scheepspersoneel, maar ook voor het milieu en omwonenden.

Vorige zomer kwamen tientallen SP-ers uit verschillende Gelderse afdelingen bijeen op de landtong bij Fort Pannerden in Doornenburg voor een week durende actie waarbij tientallen tankers betrapt werden op lozen van giftige gassen. Het betrof een actie die vooral het doel had om de inzet van de SP in de Tweede Kamer te ondersteunen voor een landelijk verbod van het varend ontgassen.

Nederland voldoet, door het besluit voor een landelijk verbod, nu wel aan het ontgassingsverbod uit het internationale Scheepsafvalstoffenverdrag CDNI. Tankers moeten voortaan altijd gebruik maken van installaties bedoeld voor het ontgassen van tankers.

Brian Claassen, fractievoorzitter van de Lingewaardse SP en tevens één van de dagelijks aanwezige SP-ers, spreekt van een succesvolle en bovenal leuke actie. En bedankt alle SP-ers die zich voor de actie hebben ingezet.

Woensdag 12 februari 2020 zou er een debat plaatsvinden over de toekomst  van de veehouderij in Horst aan de Maas. Paul Geurts, bestuurslid van Behoud de Parel en voorzitter van de SP Werkgroep Land- en Tuinbouw Noord-Limburg, was uitgenodigd om zitting te nemen in het panel van deze discussieavond, naast Marcel Kuijpers (Van Kuijpers Kip, onderdeel van het Nieuw Gemengd Bedrijf), Anne Buil (van Stichting Keukentafel), Johan van Diepen (LLTB) en Peter Jacobs (GGD). Van een debat kwam weinig terecht.

Het werd uiteindelijk een uitwisseling van meningen in de vorm van ‘losse flodders’. Elk beginnetje van een echt debat werd vakkundig om zeep geholpen door de presentator van de avond. Dieper ingaan op de problemen gerelateerd aan de (intensieve) veehouderij was onmogelijk! Jammer dus, want het gaat over belangrijke zaken, zoals inkomens van boeren, de prijs van ons voedsel in de winkelschappen, de leefomgeving van veel mensen, de gezondheid van mensen, boeren en dieren, de vormgeving van het landschap om ons heen.

De discussie had kunnen gaan over het huidige systeem van voedselproductie en wat er aan veranderd moet worden. En dát er verandering nodig is, blijkt uit de problemen die de Intensieve Veehouderij op dit moment met zich meebrengt. Een verwijzing naar de stikstofcrisis die momenteel  heerst – en op de discussieavond zelf vreemd genoeg niet of nauwelijks aandacht kreeg – is wat dat betreft al voldoende.

De (intensieve) veehouderij heeft op dit moment te maken met een systeem waarin multinationale voedselproducenten, supermarktketens, zuivelconcerns, slachterijen, voerverkopers en banken de dienst uitmaken op de internationale markt. In die markt moet je opbrengsten voortdurend kunstmatig verhogen, met meer vee of meer vleesopbrengst, kunstmest, krachtvoer, granen, soja, maïs. Elementen die je van buiten inbrengt, met als gevolg een overschot aan mest met onder andere fosfaat- en ammoniakproblemen als gevolg.

De (intensieve) landbouw heeft zich te afhankelijk gemaakt van die internationale markt, waardoor boeren nauwelijks meer iets te vertellen hebben over het eigen bedrijf. Dat betekent dat ze – vaak ongewild – een aanslag plegen op bodem, dieren, klimaat en zichzelf. De landbouw is – mede als gevolg van actief overheidsbeleid – verworden tot een commerciële en technologische aangelegenheid met als gevolg dat boeren onder druk staan om steeds goedkoper te produceren. Met specialisatie, intensivering en schaalvergroting als gevolg. Door de internationale ‘ratrace’ – waar de Intensieve Veehouderij (IV) aan mee moet doen – 80% van de opbrengsten van de IV worden immers geëxporteerd – ontstaan ook andere problemen: aantasting van natuur door de stikstof, aantasting van het landschap, extra verkeersstromen, gesleep met dieren, aantasting van de gezondheid van mens en dier, lucht-, grond- en watervervuiling.  Voldoende redenen om een fundamentele discussie te voeren over de noodzaak van aanpassing van het systeem en te komen tot “systeem-innovatie”.

Wat zou die innovatie moeten inhouden? We noemen een aantal elementen. Er moeten minder dieren komen die meer ruimte hebben; er moeten meer boeren komen die in balans met de omgeving en de natuur produceren, waardoor de leegloop op het platteland stopt, het landschap opknapt, het stikstofprobleem verdwijnt, minder kosten gemaakt worden voor onderhoud van de natuur; er moet geen sprake meer zijn van overproductie die de prijs voor de boeren drukt; en tot slot: laat niet de wereldmarkt met haar multinationals en banken domineren maar het belang van “boerenlandbouw” in evenwicht met haar omgeving.

Er zijn fundamentele vragen die zich opdringen naar aanleiding van de huidige stand van zaken en waarop de gemeente Horst aan de Maas ook een antwoord zal moeten vinden.

Willen we een wereld die grauw is, met alleen raaigras, maïs, brandnetels en bramenstruiken of willen we een wereld met vogels, vlinders, bijen en kleur?

Willen we een wereld waar de boer gericht is op bulk, een eenheidsproduct, óf een boer die gericht is op een kwalitatief onderscheidend product, waar hij/zij de prijs voor krijgt die hij/zij verdient?

Willen we een agrarische sector, ook IV, waar - in de woorden van het vroegere CDA –  “rentmeesterschap” prevaleert en de maatschappij, vertegenwoordigd door een zorgzame overheid, de macht weer terugpakt van de door de multinationals gedomineerde markt?

Om terug te komen op de discussie-avond, georganiseerd door B&W van Horst aan de Maas.  Normaal gesproken worden stellingen en vragen gebruikt om een verduidelijkend en verdiepend debat te stimuleren. Nu leek het er vooral op dat stellingen en vragen een doel op zich waren. Een gemiste kans.

Het was bijvoorbeeld interessant geweest als de in redelijke groten getale aanwezige (vee)boeren  ingegaan waren op een dilemma dat in de Volkskrant onlangs werd opgeworpen. Gesteld werd “(dat) de intensieve veehouderij in Nederland zich met name richt op de export. Veel van de problemen die zich voordoen zijn daar een gevolg van, terwijl de opbrengst voor de boer niet hoog is. Met miljoenen aan investeringen en een werkweek van zeven dagen in de week verdient de varkensboer minder dan een modaal inkomen. Een inkomen dat ook nog eens erg fluctueert en daar kun je niets aan doen, want is marktafhankelijk. Met de competenties van die boeren – ze kunnen financiering van miljoenen regelen, sturen bouwprojecten aan, kopen van alles in, zijn juridisch geschoold gezien alle wetten en regels waarmee ze te maken hebben, bezig met toegepaste techniek, zware machines en met dieren, ware generalisten in bedrijfsvoering dus – kun je in loondienst makkelijk tweemaal modaal verdienen, met meer zekerheid!”

Natuurlijk zullen veel boeren niet zulke strikt “mathematische” afwegingen  maken. Een boerenbedrijf is immers veel meer dan “slechts” een bron van inkomen. Desalniettemin geeft de stelling voldoende “voer” tot overdenking…

Meer informatie over de visie van de SP op de ontwikkelingen in de landbouw kunt u hier vinden.

In het (nog recente) verleden heeft de SP Werkgroep Land- en Tuinbouw Noord-Limburg bijeenkomsten georganiseerd om met boeren en burgers in discussie te gaan over de toekomst van de landbouw (inclusief de Intensieve veehouderij). Die bijeenkomsten vonden plaats op:

9 oktober 2017 18 november 2019

De Gelderse SP vind niet dat de stikstofregels versoepeld moeten worden. Dat vergroot alleen maar de problemen voor iedereen, inclusief de boeren. De SP heeft liever dat de provincie zich gaat inzetten voor kleinschalige landbouw waarbij boeren een eerlijke prijs voor producten krijgen. De huidige intensieve veehouderij, en de race naar beneden in de prijzen, gaat ten koste van het welzijn van de boer, dier, natuur en milieu. Dat moet anders. We moeten af van een systeem waarin 'steeds méér' en 'groter' voorop staan. We moeten naar een systeem toe waarin boeren eerlijke prijzen kunnen verdienen voor hun producten. En waarin het welzijn van mens, dier en milieu voorop kunnen staan.

De PAS-uitspraak (Programmatische Aanpak Stikstof) heeft veel op de kop gezet en nu is het zoeken naar oplossingen. De beleidsregels voor de aanpak van het Stikstofprobeleem die op 8 oktober bekend werden gemaakt werden niet bepaald enthousiast ontvangen. De agrarische sector stond een week later massaal op de Markt hier voor ons huis der Provincie. Met als gevolg dat de gedeputeerde de beleidsregels heeft opgeschort.

SP-Fractievoorzitter Carla Claassen: “De SP zal er geen traan laten als de uitbreiding van Luchthaven Lelystad niet door kan gaan, maar vindt het onacceptabel als broodnodige woningbouw vertraging oploopt als gevolg van de PAS-uitspraak. Daarom moeten we het probleem oplossen door het aanpakken van de bron. We hebben te veel stikstof, en verreweg de grootste bron daarvan is de veehouderij.

Wat de SP betreft worden er geen concessies gedaan aan de opgestelde stikstofregels. De partijen die daar anders over denken vergroten alleen maar de problemen voor iedereen, zeker voor de boeren.”

De 20% grootste boeren kunnen op de meeste steun rekenen van Europa en de overheid. Terwijl grote veehouders steeds grotere stallen kunnen bouwen, worden kleine familiebedrijven kapot geconcurreerd. De SP vindt dat:

Boeren een eerlijke prijs moeten krijgen voor hun product. We moeten stoppen met de drang naar groot, groter, grootst. We onze natuur moeten beschermen.

Claassen: “Omdat de Nederlandse veehouderij voor het overgrote deel voor de export produceert, kan deze best een stuk kleiner. Kleinere boerenbedrijven moeten weer hun hoofd boven water kunnen houden. En daar kan de overheid bij helpen. Te denken valt aan een stimulerings- en ontwikkelingsfonds, eventueel gedeeltelijk revolverend, om boeren te helpen in kleine coöperaties samen te werken, samen een lokale distributie op te zetten, samen een melkfabriekje op te zetten en samen te produceren voor de lokale markt. De kennis daarvoor is al lang in huis.”

Als de inwoners in de energietransitie via coöperaties een verschil kunnen maken, dan kunnen volgens de SP boeren – als ondernemers bij uitstek – dat natuurlijk ook. Claassen: “Zo komt Gelders geld uiteindelijk bij alle Gelderlanders terecht: tevreden boeren, beter voedsel, lokaal en betaalbaar, stikstof drastisch omlaag gebracht, de natuur meer in evenwicht, dieren blij en uiteindelijk solidair met de Gelderse samenleving.”

Gisteravond in de raadsvergadering hadden we weer een debat over megastallen. Ik zeg “weer” omdat we samen met PvdD al met regelmaat aandacht vragen voor dit probleem, maar ook beleid eisen. We willen een stellingname en daarbij ook daden i.p.v. alleen maar woorden.

Eerder konden we dit regelen in het ‘plussenbeleid’. Het Plussenbeleid gaat in de kern over uitbreiding van de veestapel. Dat wilde de provincie overlaten aan gemeentes. Onze gemeente doet hier niks mee. Helaas stemde ook GL destijds niet in met ons voorstel.

Dit probeerden ze gisteren in 2 moties recht te zetten. Wij hebben deze niet mede ingediend (wel vóór gestemd), want wat ons betreft ging deze niet ver genoeg. Wij willen niet dat er uitgesproken wordt dat het onwenselijk is, wij willen dat het stopt, dat er geen nieuwe megastallen bij komen maar ook dat bestaande megastallen aangepakt worden.

Al jaren en jaren wordt het aanpakken van megastallen vooruitgeschoven. Al jaren en jaren zien we halfzachte uitspraken voorbijkomen. Dit terwijl megastallen slecht zijn voor de gezondheid van mensen en dieren en slecht zijn voor het milieu. In de gemeente Apeldoorn hebben we honderdduizenden dieren die opgesloten zitten in een megastal.

• Het risico op ziektes is groter, stalbranden hebben een grotere impact en bovenal is er minder zorg voor het dier.

• Megastallen verdringen de kleinere familiebedrijven. Neem de vleesvarkenshouderij: in de afgelopen tien jaar is het aantal bedrijven gehalveerd. Dit terwijl het gemiddelde aantal varkens per bedrijf verdubbeld is.

• Het aantal megastallen in Gelderland is in zeven jaar bijna verdubbeld.

Als we echt wat willen doen aan milieu, gezondheid en dierenwelzijn dan moeten we geen stallen vergroten maar het aantal dieren verkleinen. En tegelijkertijd moet er gezorgd worden dat boeren met een kleinschalig bedrijf een fatsoenlijke prijs krijgen voor hun producten.

Daarvoor moeten we ook naar Den Haag en Europa kijken, maar als gemeenteraad ook je verantwoordelijkheid durven te nemen.

Wij zeggen dus STOP Megastallen!

Sunita Biharie - SP Apeldoorn