Poliflw

D66 en CDA maken zich zorgen over plannen van Arriva om een bushalte in Dinteloord te schrappen. In schriftelijke vragen van Coen Hendriks (CDA) en Arend Meijer (D66) aan Gedeputeerde van der Maat (VVD) vragen de partijen om dit voornemen van Arriva terug te draaien. Het gaat om de halte Zuideinde, de enige halte binnen de bebouwde kom van Dinteloord. Vooral voor de minder mobiele inwoners van het dorp is het schrappen van de halte onacceptabel.

Het exploitatieplan 2021 voor Arriva stelt dat de keuze gemaakt is op basis van financiële en reistijd gedreven motieven. CDA en D66 betwijfelen de berekening van de ingeboekte winst van reistijd. De halte in hun buurt wordt immers geschrapt. Inwoners van de kern Dinteloord moeten het laatste stuk met buurtbus, fiets of lopend afleggen, bovendien rijdt de buurtbus niet in de avond en op zondag waardoor van reistijdverkorting op die momenten zeker geen sprake is.

CDA en D66 zien het liefst dat Gedeputeerde Staten het voornemen niet accepteren. In september moeten zij hier een besluit over nemen.

De vragen:

Geacht College,

Via onze partijgenoten in West-Brabant zijn wij geïnformeerd over het exploitatieplan 2021 voor West-Brabant van Arriva. Het betreft een schrijven van de heer Been, regiodirecteur Arriva Zuid en het is in de bijlage van deze brief meegezonden voor uw informatie. Naar aanleiding van deze brief en gesprekken met onze partijgenoten hebben wij de volgende vragen:

Bent u op de hoogte van het voornemen van de gemeente Steenbergen om de halte Zuideinde in Dinteloord naar de rotonde buiten de kom (zie pagina 3) te verplaatsen? De halte Zuideinde wordt enkel door Arriva gebruikt voor bussen die onder de regionale concessie vallen; het ligt dan ook voor de hand dat uw College op een of andere wijze betrokken is bij dit besluit. Klopt dat? Is er overleg geweest met uw College hieromtrent? En welke argumenten zijn er om de halte te verplaatsen? Welke rol heeft Arriva in de totstandkoming van dit besluit? Is hun opvatting meegenomen in de besluitvorming naar uw weten? In het exploitatieplan staat geschreven op pagina 3 dat deze keuze is gemaakt op basis van financiële en reistijd gedreven motieven. Kunt u aangeven hoeveel reistijd deze wijziging bespaart en welke financiële voordelen worden voorzien? Welke consequenties zijn er als deze verwachte resultaten niet worden behaald? Is een dergelijke evaluatie voorzien en op welke termijn? Indien de resultaten tegenvallen, wordt de halte dan teruggeplaatst op de oorspronkelijke locatie? Hoe past deze ontwikkeling in Dinteloord in de OV-visie waarin het streven is om wat grotere haltes te creëren juist in de kernen, zodat de fijnmazige OV-infra in stand gehouden kan worden? Deze keuze heeft een grote impact op de leefbaarheid in het dorp, hoe moeten de mensen die minder mobiel zijn naar het busstation buiten de kom? Of van dit nieuwe busstation terug naar het centrum? Dit alles vanuit de wetenschap dat de buurtbus maar een paar keer per uur rijdt en ’s avonds en op zondag helemaal niet.

In september neemt uw College een besluit over de door Arriva voorgestelde wijzigingen; inclusief dit besluit ten aanzien van Dinteloorde.

Is het College bereid deze voorgenomen wijziging tegen te houden waardoor de kern van Dinteloord goed bereikbaar blijft en reizigers ook in de avond en op zondag eenvoudig het dorp kunnen bezoeken?

Alvast bedankt voor uw reactie,

Coen Hendriks, CDA

Arend Meijer, D66

 

Krokodillentranen

Vorige week vroegen de coalitiepartijen CDA, FvdD, VVD en Lokaal Brabant om meer steun voor de cultuursector; extra geld van de Brabantse en de landelijke politiek. Zij spraken zich – terecht – uit over de scheve regionale verdeling van middelen vanuit het Fonds Podiumkunsten. Ook D66 Brabant vindt het lastig te accepteren dat de randstad buitenproportioneel veel middelen ontvangt. Sympathieke actie, zo lijkt het dus, maar het is te laat en te weinig.

Mei 2020

Diezelfde vier partijen stelden in mei nog dat cultuur als provinciale kerntaak moest worden afgebouwd. En pas onder grote druk van het culturele veld in Brabant en naar aanleiding van een motie van GroenLinks en D66 benoemden zij een gedeputeerde Cultuur. Aanvankelijk was er slechts een portefeuille Vrije Tijd. VVD-leider Van der Maat noemde dat bij OmroepBrabant “een inschattingsfout” en de VVD-cultuurwoordvoerder bleek “er toch al geen voorstander van”. De steun vanuit de VVD voor de motie werd pas na uren van debat uitgesproken. Waarom zo laat als je toch al geen voorstander was? Direct aansluiten was geloofwaardiger geweest.

Juni 2020

Op 19 juni dienden D66, PvdA en GroenLinks een motie in om de cultuurgedeputeerde te laten lobbyen voor rijksgeld voor het nieuwe designmuseum in Brainport. Er staat al € 1 mln. klaar als cofinanciering vanuit de vorige coalitie; aan de gedeputeerde om de andere helft te regelen. Het verdelingsprobleem was ook hier aan de orde: de Raad voor Cultuur had op 4 juni advies uitgebracht over de verdeling van de BasisInfraStructuur-gelden (BIS). In die nieuwe BIS werd meer geografische spreiding gewenst, maar van de 200 mln dreigde 85 mln in Amsterdam te belanden.

Door eerdere politieke onrust was Brabant op 19 juni eigenlijk al aan de late kant om Den Haag nog te overtuigen dat er meer geld naar Brabant moest, alle inspanningen van eerdere gedeputeerden en de cultuurwethouders van de Brabantse steden ten spijt. Maar als de motie die dag met grote meerderheid van stemmen was aangenomen was dat toch een stevig signaal geweest richting Den Haag. De voltallige coalitie stemde echter tégen de motie. Nu, zes weken later, komen ze zelf met een vergelijkbare oproep via schriftelijke vragen. Instemmen met de motie was effectiever, tijdiger en geloofwaardiger geweest.

Najaar 2020

De VVD-cultuurwoordvoerder stelt bij OmroepBrabant dat ze zich bij de begroting later dit jaar sterk zal maken om meer geld voor cultuur te regelen. Een loze belofte, want het geld in het bestuursakkoord is al vastgetimmerd. Ook voor de jaren na de volgende provinciale verkiezingen overigens. Timing in de politiek is belangrijk; verkeerde timing soms een bewuste strategie: dan sta je er wel mee in de krant, maar bereik je niets. Gelooft u dat deze partijen werkelijk iets willen bereiken voor cultuur in Brabant? Wij niet. Ze hebben eerst de Brabantse cultuursector geschoffeerd, daarna bewust een kans genegeerd om op cultuurgebied als één Brabants parlement op te trekken richting Den Haag en nu doen ze zelf een veel te late oproep. Wij zien dan ook vooral krokodillentranen.

Het enige positieve aan deze ontwikkeling is dat er een verzoek ligt om de gekozen aanpak te evalueren. Dat lijkt ons een goed idee. De (te schaarse) landelijke cultuurmiddelen moeten beter worden verdeeld over de regio’s. Voor de coalitie ontstaat er bovendien een plicht om te bewijzen dat het ze toch menens is. Wij stellen voor de reeds gereserveerde € 1 mln. voor het designmuseum in Brainport sowieso vrij te geven voor cultuur in Brainport; ook als de aangevraagde rijkssubsidie daarvoor op Prinsjesdag onverhoopt niet wordt gehonoreerd. Daarmee kan de Brabander meer genieten van cultuur en winnen de partijen enige geloofwaardigheid terug.

Arend Meijer, fractievoorzitter D66 Brabant

Ine Meeuwis, cultuurwoordvoerder D66 Brabant

Namens de fractie heeft ondergetekende tijdens de Provinciale Statenvergadering van 19 juni een actuele motie ingediend (zie onder), samen met de collega’s van de PvdA en GroenLinks.

Aanleiding voor deze motie was het negatieve advies dat de Raad voor Cultuur onlangs gaf aan de minister, over het nieuwe designmuseum en futurelab in Eindhoven. Terwijl gedeputeerde Van Pinxteren nota bene eind mei nog aan Provinciale Staten liet weten dat het College van GS voornemens was om 1 miljoen bij te dragen aan het nieuwe designmuseum COMPLEX. Dat was mede bedoeld om de kansrijkheid van rijkssubsidie voor COMPLEX te vergroten.

Aangezien de Raad voor Cultuur de voorkeur wil geven aan een nationaal designmuseum in Amsterdam, in plaats van in Eindhoven, wil D66 dat vanuit de provincie met spoed alles uit de kast wordt gehaald om de minister te overtuigen om toch over de brug te komen met rijksgeld voor COMPLEX. Het betreft immers nog slechts een advies van de Raad voor Cultuur; dus dat hóeft de minister niet over te nemen. Zeker als je bedenkt dat er bij de verdeling van de nieuwe BIS juist meer geografische spreiding werd gewenst, zien wij kansen voor de gedeputeerde. Want bij dit advies zou van het BIS-geld (in totaal bijna 200 miljoen) 85 miljoen in Amsterdam belanden.

Omdat D66 al in 2017 het initiatief nam voor een nationaal designmuseum in Eindhoven voelen wij ons ook schatplichtig. Toenmalig Statenlid Jeroen Hageman diende toen de motie in ‘Nationaal Designmuseum in het Evoluon’ . Die motie werd met grote meerderheid aangenomen en haalde breed de pers. Iedereen was enthousiast over een nieuw designmuseum in Eindhoven. Dat enthousiasme lazen wij gelukkig terug in de Statenmededeling van de nieuwe gedeputeerde van Cultuur, de heer Van Pinxteren.

Ook gelet op zijn reactie in de Statenvergadering op onze motie (“designmuseum is belangrijk voor de regio en voor Brabant” en “geen bezwaar tegen de motie” en “ik zal daarom (bíjna) alles uit de kast halen, maar verwacht geen hongerstaking van mij in Den Haag”) heeft het College van GS via onze motie de Staten dus een stevige toezegging gedaan om alles in het werk te stellen om in september alsnog een rijksbijdrage voor COMPLEX te bewerkstelligen! D66 is daarom tevreden over de uitkomst. (Dit ondanks de uitslag van de stemming: de nieuwe coalitie vond het blijkbaar nodig om toch tegen te stemmen. Terwijl bijna alle partijen enthousiast reageerden in eerste termijn.)

De actuele motie:

Actuele motie COMPLEX

Provinciale Staten van Noord-Brabant, in vergadering bijeen op 19 juni 2020,

Constaterende dat:

het College van Gedeputeerde Staten via Statenmededeling 8.2.2 (*) bij monde van gedeputeerde Wil van Pinxteren eind mei 2020 aan PS heeft laten weten voornemens te zijn om 1 miljoen bij te dragen aan het nieuwe designmuseum/futurelab in Eindhoven; COMPLEX; het College in die Statenmededeling meldt dat de provinciale bijdrage de Eindhovense propositie voor Rijksfinanciering kan versterken; de Raad voor Cultuur (RvC) desondanks op 4 juni 2020 aan de minister heeft geadviseerd om COMPLEX geen rijkssubsidie te verstrekken; het initiatief op 27 oktober 2017 startte in PS via motie M1 van D66: ‘Nationaal Designmuseum in het Evoluon’(**). De motie werd met ruime meerderheid aangenomen door Provinciale Staten dankzij steun van VVD, Lokaal Brabant, 50PLUS, SP, GroenLinks, PvdA en Partij voor de Dieren;

Overwegende dat:

voor cultuurwethouder in Eindhoven Monique List (VVD) de ‘nee’ van de RvC als ‘ een klap in het gezicht’ voelt. Zij geeft in het ED(***) aan dat voor haar de race nog niet gelopen is. “Het besluit valt pas in september”; de minister het advies van de Raad voor Cultuur niet altijd hoeft op te volgen; voor de nieuwe BIS (2021-2024) het BIS-geld (bijna 200 miljoen) evenwichtiger over het land verdeeld zou worden; vanuit de provincie, de regio Eindhoven, Brainport en BrabantStad al jaren in de richting van het Rijk wordt geijverd om dit initiatief mogelijk te maken; het College van GS in de COMPLEX-Statenmededeling andermaal benadrukt wat het belang is van de vestiging van een nieuw nationaal designmuseum in Eindhoven; het nieuwe designmuseum een investering in de regio is om daarmee de aantrekkelijkheid van de regio voor (internationale) kenniswerkers te vergroten; in eerdergenoemde Statenmededeling ook wordt aangehaald dat het nieuwe designmuseum ook voor de vrijetijdseconomie van Brabant van grote betekenis is;

Verzoeken Gedeputeerde Staten om:

Alles in het werk te stellen om in september alsnog een Rijksbijdrage voor COMPLEX te bewerkstelligen,

En gaan over tot de orde van de dag

D66                                        GroenLinks                             PvdA

Ine Meeuwis                          Anne van Diemen                  Edith van Dijk

 

Voorzitter,

Mijn voorlopig laatste woorden in deze Statenzaal wil ik besteden aan het bedanken van mensen. En op voorhand bied ik mijn excuses aan voor de mensen die ik ben vergeten, want de lijst te bedanken mensen is simpelweg te lang. En in de traditie van de Staten heb ik er ook een spelelement in gestopt. Er zitten namelijk enkele metaforen en kleine raadsels in mijn speech. Sommige goed verstopt en andere wat meer aan de oppervlakte.

Laat ik beginnen met iedereen achter de schermen te bedanken. Ten eerste de mensen van de catering voor alle goede zorgen en de gezellige praatjes. De chauffeurs, die ik hierbij nogmaals mijn verontschuldigingen wil maken voor al die keren dat het later werd dan gepland, met name in de avond of nacht. De bodes en kamerbewaarders; alles was altijd tot in de puntjes verzorgd. En natuurlijk ook dank aan de schoonmaak.

Ik wil ook vele Statenleden bedanken waarmee ik in de afgelopen negen jaar heb samengewerkt. Natuurlijk de Statenleden van de D66-fractie. Voor alle jaren. En speciaal voor de warme steun in de afgelopen maanden en weken. En Arend, jou bedank ik in het bijzonder.

Dank aan enkele Statenleden van de VVD voor de mooie herinneringen. Onder het motto wie de schoen passe, trekke hem aan: ik heb speciaal mijn allerhoogste hakken aangedaan. En ik zou willen zeggen:

“What it meant to me will eventually be A memory of a time when I tried so hard and got so far”

En ja, het heeft er wel degelijk toe gedaan.

Even over die hakken: daar doe ik alles op: veevoerfabrieken en boerderijen bezoeken, wandelen door het bos. En jazeker, ook fietsen! Zelfs vandaag. Die blokhakken bij Marianne Vos waren wat dat betreft zeer bescheiden.

Voor Hagar: ik heb genoten van jouw gave. Voor Paul en Paul, toen we het samen voor de natuur opnamen en Johan in grote problemen brachten. Voor Marco, de bijnaam die ik jou gaf kreeg ik zelf van mijn ambtenaren.

Voorzitter,

Voor mij waren de afgelopen vijf jaar geen baan, maar eerder een roeping. Met volle overgave heb ik me ingezet voor die zaken waar ik in geloof. Het ging voor mij altijd om de inhoud: duurzame landbouw, energietransitie, een gezonde leefomgeving, een rijke cultuur.

Met mijn drive ging het me nooit snel genoeg. Ik zag bovendien altijd meer kansen, had steeds weer nieuwe ideeën en legde allerlei verbanden waarbij ik soms wel drie keer nodig had om het op anderen over te brengen. Ik wil alle ambtenaren bedanken dat ze het vol hebben gehouden, of niet en dan heb ik daar ook wel begrip voor.

Ik kijk vol dankbaarheid terug. Energietransitie ging ooit alleen over economische kansen. Nu gaat het over economie én klimaat. De innovatie en economische kansen zijn in Brabant bijna onbegrensd. In Stella heb ik nooit gezeten, maar hoeveel mensen hebben op de Storm gereden? Wie heeft er metaal zien branden? Of de chemie achter de aandrijving op mierenzuur willen begrijpen. En het gaat óók over meters maken. Over energie besparen, over zonnepanelen en windturbines plaatsen. Over de passie van vrijwilligers bij energiecoöperaties of koplopers onder onze architecten en bouwbedrijven. En de Regionale Energie Strategieën lopen in Brabant als een van de beste.

In de landbouw hebben we ontzettend veel innovaties tot stand gebracht, in de plantaardige teelten, de kringlooplandbouw en zeker ook in de technologie. En in combinaties van deze zaken. In sommige gemeenten wordt meer geïnnoveerd dan in andere. Bovengemiddeld vaak deelde ik agrofoodpluimen uit in Oirschot. In een andere gemeente met een O stimuleerden we innovaties die nu vast op korte termijn hun omgevingsvergunning zullen ontvangen.

Over het belang van cultuur, de inspiratie, verwondering en creativiteit haal ik drie zinnen aan uit het voorwoord van Commissaris Houben in de bundel ‘Brabant, dichterlijk belicht’: “Brabant is natuur, cultuur, historie en vernieuwing. Brabant is mensenwerk. Gemeenten, provincie en de Brabanders zelf zijn betrokken bij het behoud van cultuur en natuur.”

En ik breng graag in herinnering dat zelfs de popmuziek enkel kan bestaan bij gratie van een brede culturele basis en een zeer hoogwaardige top.

Wat de toekomst mij brengt, zullen we zien. In ieder geval mag ik me als eerste Brabantse gedeputeerde verheugen op een opvolger die zich bekommert om mijn zeeën aan vrije tijd. En met ten minste drie grote voorstanders in het beoogde nieuwe college gaat de fusie het wellicht toch nog halen. Een Nuenen-grapje per dag was de afspraak bij de onderhandeling vorig jaar.

Dank aan alle Brabanders waar ik de afgelopen jaren mee heb samengewerkt aan de toekomst van Brabant. Mijn grootste dank gaat uit naar alle mensen in mijn privéleven, dat ze accepteerden dat ik vijf jaar lang vrijwel geen tijd voor hen had.

Voorzitter, Wim, ik wil jou bedanken voor jouw voortreffelijke rol met name op de moeilijke momenten. Erik en Rik, omdat ik zo ontzettend veel heb geleerd van jullie bestuursstijlen. Marianne, voor het fruit op tafel en onze mooie debatten.

Iemand adviseerde me om af te sluiten met het eerste nummer van het achtste album van opeth. Maar tarotkaarten leken me geen cultuur en zelfs geen vrije tijd. Daarom bedank ik mijn overige GS-collega’s met de woorden “Mein herz brennt”.

Anne-Marie Spierings

We leven in uitzonderlijke tijden. Het Corona virus maakt dat we een bestuursakkoord bespreken in een nauwelijks gevulde Statenzaal; we feliciteren nieuwe coalitiefracties door naar hen te zwaaien en nieuwe gedeputeerden moeten het doen met een dikke knipoog. Nooit eerder legde de Nederlandse politiek zichzelf zoveel beperkingen op.

Maar de democratie gaat door. Zo hoort het. Het is dan ook extra bijzonder dat vandaag buiten dit provinciehuis geprotesteerd wordt. En dat er geprotesteerd wordt bij de presentatie van een bestuursakkoord is op zichzelf al bijzonder. Ook dat werd nooit eerder gedaan.

En er zijn meer dingen die nooit eerder zijn vertoond. Qua samenstelling van de coalitie bijvoorbeeld. Brabant heeft daar een traditie mee. Eerder was er de SP die voor het eerst ooit op provinciaal niveau mee bestuurde; er was de eerste keer een Brabantse coalitie zonder het CDA; er was de eerste Brabantse gedeputeerde namens D66 en recenter de eerste keer voor GroenLinks. En vandaag de eerste keer voor Lokaal Brabant. Waarvoor felicitaties aan de heer Van Pinxteren en zijn team.

Nooit eerder was er binnen een beoogd coalitiepartij zoveel commotie over een potentiele partner. Nooit eerder sprak een voormalig Commissaris van de Koningin van Brabant zich uit over een te vormen coalitie. Nooit eerder waren er zoveel columnisten met een mening over de coalitie in Brabant.

En de commotie is nog niet klaar. Er stapten al twee raadsleden op vanwege een coalitie in de Provinciale Staten; er werd een wethouder weggestuurd vanwege zijn ambitie gedeputeerde te worden. En voorzitter, die onrust is volkomen terecht.

Door je te laten verleiden door een stel joviale mannen; door je te verschuilen achter een Brabants bont douchegordijn; door je ogen te sluiten voor de misselijkmakende uitspraken van de politiek leider van een van je partners zet je een eerste stap op een hellend vlak. Een pad waar je als middenpartij helemaal niets te zoeken hebt.

Met een meerderheid van slechts een zetel neemt u de sprong. Het rapport Op zoek naar Zuurstof adviseerde ons toch echt iets anders. Een stabiel bestuur voor Brabant. De afgelopen weken bewijzen het tegendeel; uw krappe meerderheid biedt geen stabiliteit. Ik zocht dan ook in de inhoud van uw akkoord een handreiking. Misschien had u daar de vertaling gemaakt van dit zwaarwegende advies. En gelukkig lijken daar aanknopingspunten verstopt.

Ik wil complimenten maken richting de VVD voorzitter. Politiek heeft u een knappe prestatie geleverd. Uw verkiezingsprogramma Thuis in Ons Brabant in 2019 las prettig en was helder; ook uw verkiezingsprogramma van 2020, dit keer verpakt als coalitieakkoord, Samen, Slagvaardig en Slim Ons Brabant mag er zijn. Alleen over de volgorde van samen, slagvaardig en slim struikel ik soms. Maar ach.. En door ze een mooie job te bieden brengt u bovendien weer wat oud-VVD’ers terug op het nest. De heren Rutte en Dijkhoff zullen trots op u zijn. Of mochten die ook niet achter uw douchegordijntje meekijken?

D66 is tevreden dat de VVD geen afscheid neemt van ingezette transities; de beweging die we samen begonnen in 2015 is op onderdelen nog altijd zichtbaar. Zo zien we de focus op start-up en scale-up in het economisch beleid, we zien de visie op openbaar vervoer als oplossing van het fileprobleem terug, u zet door met de eiwittransitie, u heeft het idee van Erik van Merrienboer en Anne-Marie Spierings om via immunisatieportefeuille boeren te helpen richting weidegang om te komen tot kringlooplandbouw overgenomen, u blijft bij de ambitie om in 2030 50% van onze energie duurzaam op te wekken en wil ook de CO2 met minstens 50% reduceren, u handhaaft zelfs een snellere verduurzaming van de veehouderij dan de landelijke voorschriften. Het gekozen spoor geeft ons hoop.

Maar over uw tempo maken we ons grote zorgen. U doet niets zonder het toverwoord draagvlak. Liefst 21 maal spreekt u over draagvlak in uw akkoord, maar wat draagvlak dan precies betekent wordt nergens helder. Op het terrein Energie maakt D66 zich overigens weinig zorgen over dat draagvlak. Het ontwikkelde netwerk is sterk en mensen weten elkaar beter dan ooit te vinden om ambities te realiseren. Als provinciale overheid past ons een terughoudende, regierol. Dat moet u aanspreken. Daardoor verbaasde ons de zin dat u in de volgende fase van de RES’en wellicht een andere rol wil pakken; wat bedoelen de coalitiepartijen hier?

Ook schrijft het bestuursakkoord stevige teksten over bezuinigingen. De provinciale begroting loopt af en in de onderhandelingen hebben de partijen scherpe keuzes gemaakt. Structurele budgetten op natuur, mobiliteit en cultuur worden ingeboekt. Maar wat die keuzes nu echt betekenen is niet helder. Bovendien is het volstrekt onduidelijk waar de bezuinigingen nu precies vallen; een klassieke truc: schuiven met de potjes en gelijktijdig leeghalen. Dan valt het minder op. Bovendien worden de keuzes pas in de volgende bestuursperiode geeffectueerd. Voorzitter, ook D66 is voorstander van schoon opleveren en ook D66 ziet dat bezuinigingen nodig zijn; maar zeker met de krappe meerderheid van deze coalitie past daar een bredere behandeling bij. Wij dienen daarom een motie in.

Voorzitter, ik kom bij mijn laatste blokje. En dat gaat uiteraard over cultuur. Ten eerste heeft D66 weinig sympathie voor uw keuze om de term Cultuur te schrappen bij uw portefeuilleverdeling; we dienen een motie in om dat te herstellen en rekenen daarbij op uw steun. De commotie van de laatste dagen is namelijk extra heftig door uw inschattingsfout om deze te schrappen. Misschien had u toch die stakeholdersbijeenkomst moeten organiseren; dat had een hoop gedoe voorkomen.

Ook inhoudelijk is D66 erg teleurgesteld over dit onderwerp in uw akkoord. Onze teleurstelling zit erin dat u onze makers geen enkel perspectief biedt. Geen ambitie, waardering, niets. Terwijl in de cultuursector zoveel mensen een baan vinden; zoveel ZZP-ers die het door corona al ongekend moeilijk hebben. Richting de VVD opnieuw een compliment, de dorpenderby en semi-gemeentelijke projecten lijken voorgoed uit ons provinciehuis te verdwijnen. Maar wij hopen dat de lessen van sociale veerkracht uit de vorige bestuursperiode wel bij de beleidsambtenaren geborgd worden. We hebben immers ook mooie voorbeelden ontwikkeld die wel de noodzakelijke transities provincie versterken. Cultuur is bovendien een belangrijke aanjager van de vaak geroemde Brabantse innovatie en daarmee van onze economie. Het is een belangrijk onderdeel van onze geweldige onderwijsinstituten. Het is een van de belangrijkste vestigingsfactoren voor mensen van buiten.

Iedere avond voor het slapen gaan lazen mijn ouders mijn zus en mij voor. Sinds vorig jaar doe ik hetzelfde voor mijn dochter. Vandaag mis ik haar bedtijd; maar ik lees toch een gedicht voor. Vandaag richting alle makers, naar Ton Jurriansen:

Sterren in de nacht spelen hun akkoorden de maan houdt de wacht fluistert stille woorden

In het vroege morgenlicht ontwaken duizend bloemen samen in een gedicht om hun kracht te benoemen

Hou vol. Hou hoop. Er komt een morgenlicht.

Beste Anne-Marie,

Een jaloersmakende groeicurve waar we in deze Statenzaal 9 jaar getuige van mochten zijn verdwijnt een poosje uit ons beeld. Maar lang zal dat niet duren voorspel ik, want de klus is nog niet af. De beweging nog lang niet waar je hem wil en de vruchten zijn zeker nog niet rijp.

Als gedeputeerde gaf je aandacht aan de ondernemers die anders durven zijn; die vernieuwend aan de slag zijn. Je was er voor de koplopers en bood hen in het provinciehuis een thuis. Maar liever nog ging je naar hen toe. Om je steun te tonen, maar eigenlijk vooral om aan je eigen nieuwsgierigheid tegemoet te komen.

Want je bent duidelijk een politicus van de inhoud. Niet van het spel. Een echte beta in de politiek.

Maar de menskant is voor jou geen blinde vlek. Het is voor de Statenleden nog wel interessant denk ik dat Anne-Marie haar moeder tijdens een campagnebijeenkomst rondom verduurzaming woningen een nadrukkelijke rol heeft gegeven. Die bijeenkomst was vooral een ‘mannen-aangelegenheid’ (zoals tot nu toe helaas de meeste Energie-bijeenkomsten, ook bij energie-coöperaties), maar Anne-Marie beseft dat, om echt verder te komen in de energie-transitie, de zgn. ‘WAF‘ (Wife Acceptance Factor) ook heel belangrijk is: zolang het een mannen-hobby blijft schiet het onvoldoende op met innovaties.

Als lijsttrekker verzuchte je vorig jaar eens dat je eigenlijk een hekel hebt aan verkiezingsdebatten. Liever zou je gewoon lekker over de dossiers praten en zoeken naar compromissen en manieren om vooruit te komen.

In de fractie en het campagneteam waren overleggen met en zonder jou qua informatievoorziening van een totaal verschillend niveau. Ik ken weinig mensen die in zo weinig tijd, zoveel informatie kunnen delen. Ik heb een theorie dat jij dit actief traint door mensen te bellen op de fiets met tegenwind. Maar dat terzijde.

In combinatie met de kwaliteit om binnen een minuut zowel scenario A als scenario Z en alles er tussenin te bedenken mogen we dan wel spreken van een bestuurder van hoog niveau.

Dat wordt ook bevestigd door het enorme netwerk dat je in de laatste jaren hebt opgebouwd. Of dit nu gaat over het beleidsterrein landbouw of energie. Er is een prachtige organisatie ontstaan die veel beter dan in het verleden op eigen kracht tot resultaten komt. De energietransitie was voor de provincie een totaal nieuw beleidsterrein. Samen concluderen we hoe succesvol het traject van de Regionale Energie Strategieën tot nu toe verloopt. Samen concluderen we ook hoe – zeker nu door corona lokaal kopen populairder is dan eerder – de Brabantse boeren met vernieuwende verdienmodellen zijn doorgegroeid onder jouw hoede.

Je bent kortom, een krachtige bestuurder gebleken die bovendien nog veel potentie heeft. Een voorbeeld voor andere ambitieuze vrouwen. En dat vind je belangrijk. Hoewel de leden uiteraard altijd het laatste woord hebben, heb jij als lijsttrekker de lijstadviescommissie twee maal zeer helder meegegeven dat de top van de kieslijst van D66 voldoende vrouwen moest bevatten.

En dan past het vandaag ook wel om jou bij te schrijven in het lijstje D66 vrouwen waar ik met extreem veel respect naar kijk: Truus Houtepen, Letty Demmers, Marusjka Lestrade, Tineke Klitsie. En Anne-Marie, het zegt enorm veel over jou dat deze vrouwen ongelofelijk trots op jou zijn – of in het geval van Tineke natuurlijk was. Ik heb nooit eerder met je gedeeld dat ze mij in haar laatste dagen nog een stevig advies mee gaf, geheel in de stijl die je van Tineke kent zei ze ‘Kijk maar gewoon naar Anne-Marie, die is al wat verder dan jij. Kun je veel van leren.’

In dat kader wil ik ook graag je ouders toch even noemen. Ouders die overigens regelmatig ook trots aanwezig zijn bij bijeenkomsten.

En toch nemen we vandaag afscheid van jou als gedeputeerde. Wij kijken altijd met veel genoegen naar jouw betogen over de creativiteit en de doorzettingskracht van de Brabanders. Een cultuur waar jij je in thuis voelt. Een goed idee hebben, aan de slag gaan, falen, pielen, doorgaan en uiteindelijk succes boeken.

In 2015 introduceerden we samen met VVD, SP en PvdA een nieuwe aanpak. We creëerden beweging in Brabant. In dat akkoord schreven we het volgende motto: Lef tonen, experimenteren met kans op vallen en zeker weer opstaan. Vandaag zeg ik het tegen jou: lef getoond, geëxperimenteerd, gevallen, maar zeker weer opstaan.

Namens de fractie,

Arend Meijer Fractievoorzitter

 

Gisteren werd het nieuwe provinciale bestuursakkoord gepresenteerd. Wij hebben als fractie het bestuursakkoord grondig bestudeerd. Dit akkoord schuift, schopt en schoffeert. Terwijl Brabant juist nu behoefte heeft aan steun en warmte. D66 maakt zich dan ook grote zorgen over de consequenties van dit akkoord.

Toen D66 in 2015 voor het eerst deelnam aan het provinciale bestuur deed zij dat met een stevige ambitie. Op cruciale transities wilden wij grote stappen voorwaarts zetten; op het gebied van energie, landbouw, cultuur, mobiliteit en economie wilden we duurzaamheid, innovatie en ruimte voor creativiteit vooraan zetten. D66 kiest voor de toekomst, stelt de gezondheid van Brabanders centraal en wil vooruit met Brabant. Dan zijn veranderingen en hervormingen nodig die soms ingrijpend zijn. Veranderingen die wij de laatste jaren samen met de VVD, PvdA, SP en GroenLinks in gang hebben gezet en hebben gerealiseerd. Het nieuwe akkoord kiest voor een stap achteruit; een visie ontbreekt. Noodzakelijke hervormingen worden door de nieuwe coalitie doorgeschoven, in gang gezette hervormingen worden teruggedraaid en afgebroken.

Brabant is een rijke provincie; ons ondernemerschap en onze innovatiekracht maken dat we internationaal bekend zijn. Brabanders denken in oplossingen, kansen. Als zaken mislukken, pielen we net zo lang verder tot het slaagt. Dat kunnen we door onze bijzondere mix van stad en platteland, doeners en denkers, tradities en vernieuwing. Met de conservatieve partijen die het provinciaal bestuur gaan vormen, komt deze balans onder druk te staan. Het akkoord schopt keihard tegen de schenen van natuurbeschermers, cultuurliefhebbers, dwarsdenkers en energieke Brabanders. Liefst 10 mln. euro per jaar wordt bezuinigd op natuur, er wordt onderzocht of Natura2000 gebieden geschrapt kunnen worden, er is niet eens een portefeuille Milieu meer benoemd. Door de focus op de traditionele veehouderij en alle privileges die zij krijgen vanuit dit nieuwe akkoord dreigt alle vernieuwing en verduurzaming in die richting te verdwijnen. Kringloopboeren komen weer alleen te staan. Ook de woningbouw heeft het nakijken en dat is juist voor de (middel)grote steden in Brabant een enorme uitdaging. En dit bestuursakkoord kiest ervoor de structurele steun aan de cultuur- en sportsector fors af te bouwen. Tot 2030 liefst 50 miljoen. En dat laten we onze investeringsagenda uit het huidige bestuursakkoord nog buiten beschouwing. Juist nu deze sectoren als gevolg van het Coronavirus enorme klappen moeten verwerken. Een klimaatontkenner krijgt de portefeuille energie en gemakshalve wordt er tot 2030 ruim 30 miljoen bezuinigd op de toch al krappe financiën voor dit programma.

Er worden kortom keuzes gemaakt zonder visie en zonder perspectief. En dat gebeurt door een coalitie met een meerderheid van slechts één kwetsbare zetel. Het behoeft geen uitleg dat deze coalitie zeer omstreden is, ook binnen de achterban van ten minste één van de deelnemende partijen. De laatste weken is door diverse partijen, waaronder D66, regelmatig de oproep gedaan om te werken aan een door Provinciale Staten breed gedragen Corona-akkoord. Op deze oproep is geen enkele reactie gekomen, de nieuwe coalitiepartijen hebben ervoor gekozen hun eigen plannen door te zetten op basis van de kleinst mogelijke, fragiele meerderheid. Er is bovendien geen enkele afstemming geweest met de Brabanders of de maatschappelijke partners. Zij voelen zich daardoor in de kou gezet.

Na vijf jaar besturen met D66 in de coalitie zijn sommige veranderingen gelukkig niet meer terug te draaien. Wij zien dat het zelfbewustzijn en de mondigheid van natuurbeschermers, cultuurliefhebbers, dwarsdenkers en energieke Brabanders is toegenomen. Hun netwerken zijn versterkt, de traditionele bolwerken hebben aan kracht ingeboet. In deze netwerken zult u D66 volop blijven ontmoeten. De komende periode zal D66 zich in blijven zetten voor de gezondheid van alle Brabanders. Wij zullen wel de keuzes maken die nodig zijn! Voor de toekomst van onze mooie provincie.

Anne-Marie Spierings en Arend Meijer

Wij als D66 Statenfractie hebben zojuist vernomen dat de VVD ervoor kiest om in de verdere gesprekken voor een coalitie het CDA en Forum voor Democratie uit te nodigen.

“Onbegrijpelijk. Dit is voor Brabant een onverstandig besluit. Het is een ruk naar rechts waar we ons grote zorgen over maken,” aldus fractievoorzitter Arend Meijer.

Het past bij ons als partij om met een inhoudelijke reactie af te wachten tot er een akkoord komt. In de tussentijd blijft onze fractie zich inzetten voor de waarden waar D66 voor staat. Onze grondrechten, klimaat en duurzaamheid en een gezonde provincie voor álle Brabanders.

Gedeputeerde Anne-Marie Spierings maakt zich grote zorgen over de voortgang van de ingezette transities. Dit met name op de portefeuilles Energie, Landbouw en Cultuur. Nu dreigt er stilstand als gevolg van de te vormen coalitie. Deze is met name voor onze maatschappelijke partners, andere overheden en dus ook de Brabanders erg zorgwekkend.

Voorzitter,

Het is 29 september 2005; het is regenachtig; de treinen rijden met enige vertraging; het is 3 dagen voor mijn 20e verjaardag. Ik studeer Bestuurskunde bij de Tilburgse School voor Politiek en Bestuur; onderdeel van de Universiteit van Tilburg. De heer Van der Maat is daar onderwijssecretaris, onze Commissaris is daar net vertrokken om zijn werkzaamheden bij de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid te vervolgen. Mijn wereld is klein en overzichtelijk. Studeren, bier drinken, werken in de kroeg om mijn studieschuld beperkt te houden en af en toe naar mijn ouders voor de was.

Ik heb die dag besloten de Colleges van Kim Putters even links te laten om praktijkonderzoek te doen in de Tweede Kamer alwaar de Algemene Politieke Beschouwingen plaatsvinden.

Namens de VVD spreekt de heer Van Aartsen. “De Nederlandse samenleving heeft behoefte aan houvast, een beeld, een perspectief. Cijfers, schema’s en tabellen zijn abstracties en die kunnen het gevoel van mensen niet vangen. Wij hebben het hier vaak over megatrends, terwijl de mensen te maken hebben met micronarigheid.” Vandaag herhaal ik zijn woorden bij de Brabantse algemene politieke beschouwingen omdat ik herken dat wij – ruim 13 jaar later – opnieuw gevangen zitten in dit dilemma.

Van Aartsen vervolgt dat bestuurders, zeker wanneer de populariteit afneemt, graag spreken over “tegen de stroom in” doorgaan, en hervormingen voor het grotere belang. Bij de totstandkoming van deze inbreng moest ik erkennen dat ook ik deze woorden de laatste maanden veel heb gebruikt. U herinnert zich wellicht dat ik het zelfs stoer heb durven genoemd. Vaak levert het pas achteraf dankbaarheid op. Bestuurders hebben vorm van zelfkastijding waar ik als politicus met veel respect naar kijk. De fractie van D66 heeft hier veel waardering voor.

Ik breng vandaag niet zomaar de heer Van Aartsen met mij mee. Hij concludeert namelijk dat er één maar is. Het gevoel tegen de stroom in te moeten roeien omdat het moet, kan alleen effectief zijn en resultaten opleveren, gezien de onzekerheid van veel mensen, als duidelijk is wat het doel is. En voorzitter, Van Aartsen heeft gelijk.

Voorzitter, D66 is trots op deze zeven bestuurders naast mij. Ik ben ook trots op de heren Pauli, Swinkels en Van Hout. Zij zijn namelijk van die lui. Tien doordouwers die weten dat hun acties nu, pas over enkele jaren tot waardering leiden. Dat zelfs hun eigen partijgenoten niet altijd zien welke kathedraal zij langzaam maar gestaag aan het bouwen zijn.

Regelmatig is de respons op dit soort kritiek dat we het beter uit moeten leggen; dat we meer moeten communiceren. Dat leidt niet altijd tot resultaat; zeker niet wanneer je bondgenoten je boodschap niet versterken, maar verzwakken. Voorlichtersveldslagen vol verkeerde beeldvorming. Een schilderij vol ongecoördineerde strepen in een slechte poging tot Mondriaan.

De echte vraag die wij regelmatig dienen te stellen is: Waarom doen wij dit? Ik vraag het mezelf ook soms af voorzitter… met name op de dagen waarop mijn dochter nog niet zoveel slaapt.

Van Aartsen lost het in 2005 op door een schets te geven van Nederland in 2015. Hij ziet ons als het New York van Europa. De fractie van D66 zou vandaag graag deze belangrijk vraag beantwoorden met een schets van Brabant in 2030. En ik vraag u collega’s om mij daarin even de tijd te geven; interrupties kunnen daarna wel; ik beloof u dat het niet lang duurt.

Als Nederland het New York van Europa kan worden; ziet mijn fractie Brabant in 2030 als het Brooklyn van New York. Een eigenzinnige plaats waar jongeren, gezinnen, ouderen en ondernemers samen de toekomst ontdekken. Een prachtige plaats waar je fijn kan wonen tussen al die natuur die onze provincie rijk is. Natuur waar iedere Brabander naartoe kan; juist omdát deze zo verweven is met onze woonkernen; waar je kinderen naar goede scholen kunnen gaan. Waar start-ups en scale-ups een thuis vinden; omdat de grote jongens die verder zijn gegroeid hun Brabantse roots niet vergeten. Waar we vernieuwde vormen van vervoer ontdekken zonder te vergeten dat de fiets nog steeds onze grootste vriend is om snel, gezond en duurzaam van A naar B te komen. Waar in de steden kunst en cultuur volop ruimte krijgt om zich te etaleren; omdat ze ons helpen om die vernieuwende ideeën te ontwikkelen. Waar je kan genieten van alle diversiteit die Brabant te bieden heeft; waar we nieuwsgierig zijn naar elkaar in plaats van elkaar op basis van afkomst, seksuele voorkeur of uiterlijk uit te sluiten. Een plaats waar je veilig jezelf kan zijn. Een gezond Brabant van de toekomst.

Dat perspectief voorzitter; die motivatie om de keuzes die wij vandaag, volgende maand en vorige maand nemen; dat mogen wij vaker uitspreken. Het beeld van Brabant als Brooklyn van New York is geen luchtkasteel. Het is een streven waar de Colleges van Brabant waar D66 aan deelgenomen heeft stap voor stap aan werken. En ja, daarvoor zijn hervormingen nodig. En ja, die zijn voor individuele Brabanders ingrijpend en zwaar. Maar ja, dan kiest D66 voor het algemeen belang boven de belangen van sommigen.

Voorzitter, dat brengt mij bij het nu. Het College nodigt ons uit om mee te denken over het blijfklimaat van Brabant. Namens mijn fractie schetste ik zojuist al even hoe dat klimaat er volgens ons uit kan zien. Het is dan ook goed om de uitwerking van de bestuursopdracht enigszins te kaderen; immers we kunnen ons geld maar één keer uitgeven. D66 is ervan overtuigd dat investeren in wonen, werken, bereikbaarheid en sociale veiligheid cruciaal zijn. Wij dienen om die reden samen met de VVD de motie in waarin deze bestuursopdracht in die richting gekaderd wordt.

Voorzitter; Brabant is populair. Veel mensen willen zich graag Brabander noemen en dat stelt ons voor een enorme opgave. Want waar moeten al die mensen wonen? D66 maakt hierin heldere keuzes. Ten eerste: iedereen die hier wil verblijven en een bijdrage wil leveren aan onze maatschappij is welkom. Voor de steden betekent dit letterlijk dat de sky the limit is. Het topje van de kerktoren is voor ons dus ook niet langer de maximale bouwhoogte; Breda en Den Bosch luisteren hopelijk mee. Er is een gigantisch tekort aan gelijkvloerse woningen voor de ouderen; ouderen die bovendien behoefte hebben om nabij voorzieningen te wonen. Laten wij hen een fijne woning bieden in een groene stad vol parkjes en plantoenen. Daarnaast is er een grote vraag naar gezinswoningen met speelruimte voor de kinderen. Ruimte om te wandelen, paard te rijden, te buiten sporten zonder een duur abonnement bij de fitness. Liefst in de omgeving van een van onze prachtige natuurparken. D66 wil daar realistisch en pragmatisch naar kijken. Deze woningbehoefte is immers vaak van tijdelijke aard. Laten we dus ook op die manier bouwen; duurzaam en tijdelijk wanneer dat kan. Met materialen die herbruikbaar zijn. En voorzitter, geef deze mensen ook de kans om hun eigen natuurlijke omgeving te creëren. D66 dient daarom een motie in waarin wij Gedeputeerde Staten oproepen te onderzoeken in hoeverre de aanleg van nieuwe natuur via groencertificaten door Brabanders zelf gefinancierd kan worden.

En het klinkt erg aantrekkelijk; dat wonen in het buitengebied. Maar als je er niet kan komen is het ingewikkeld. De tijd dat er een ochtend- en een avondspits was is voorbij. De ANWB gaat binnenkort na de nieuwsberichten enkel nog melden waar géén files staan. D66 kiest daarom voor de fiets. Met trots durven wij de tring-tring-partij te zijn. Hoewel onze fietsinfrastructuur robuust is; en bovendien nog mooier wordt met de aanleg van snelfietspaden in de komen jaren; wordt deze infrastructuur niet altijd als zodanig ervaren. Met name door onverlichte fietspaden in het buitengebied en snel voorbij zoevende auto’s; durven sommige Brabanders in de wintermaanden niet meer voor het meest gezonde vervoersmiddel te kiezen. In 2008 kozen de Provinciale Staten via de beleidsnotitie Zicht op Licht er bewust voor om diverse paden onverlicht te laten. Anno 2019 kan dat slimmer. Door het plaatsen van slimme lantaarns die enkel aangaan wanneer een fiets gebruik maakt van het pad bijvoorbeeld. D66 roept Gedeputeerde Staten op om te reflecteren of deze beleidsnotitie niet toe is aan herijking. En voorzitter, als in die gebiedsgerichte aanpak de snelheid van de N-wegen dan toch bezien wordt, neemt Gedeputeerde Staten de fietsveiligheid dan ook even mee? Daarbij willen wij niet alleen een vervanging van het bordje 80; maar raden wij u ook op te kijken naar andere snelheidsbeperkende maatregelen. Dat zal ook het streven naar 0 verkeersdoden in Brabant van onze gedeputeerde Veiligheid ten goede komen.

Voorzitter, samen maken we de toekomst van Nederland. Het is de slogan van onze eigen brainport. D66 is iedere keer weer enthousiast wanneer zij op werkbezoek zijn in de provincie. In Brabant maken we namelijk écht de toekomst. Of het nu gaat om vernieuwing van zonne-energie, toekomstige vormen van vervoer, vernieuwing van onze bouwmaterialen. In Brabant knutselen we het in elkaar. Onze fractie ziet echter een risico. Al die innovaties verdienen namelijk ook implementatie. Heeft onze provincie naast de brains, straks ook de ambacht? Richten we ons niet teveel op het bedenken? Het College wil een actieplan Arbeidsmarkt opstellen. Voor D66 kan dit plan geen dag te vroeg komen. Gedeputeerde Van Gruijthuizen, de lage werkloosheid nu is het succes van uw voorganger maar het is geen garantie voor te toekomst. En onze jeugd wacht niet tot u bent ingelezen op het dossier? In uw eigen termen: Gas op de plank dus. Wij dienen een motie in waarin wij het College opdragen dit actieplan zo spoedig mogelijk op te leveren. En onze fractie roept u bovendien op om ook te bezien of u een beroep kan doen op de Blijfklimaat middelen; immers: een goede baan is een ultiem argument om in Brabant te blijven, niet waar?

Voorzitter, ik wil nog graag 2 elementen kwijt. Ten eerste wil ik kort nog even stilstaan bij onze eigen gezondheid. Onze fractie verbaast zich hoeveel koekjes er tijdens de Statendagen worden aangeboden. Naast de periodieke versnaperingen van worstenbrood en pinda’s, is er een onbeperkte hoeveelheid koekjes zo lijkt het. Graag willen wij, liberaal als we zijn, een lekker slim, gezond en duurzame alternatief bieden aan de Statenleden die behoefte hebben aan een versnapering zonder ‘lege calorieën’. En middels een motie verzoeken wij daarom Gedeputeerde Staten om het mogelijk te maken om naast de koekjes ook rauwkost, fruit of ongezouten noten aan te bieden.

Ten slotte kan ik mij voorstellen dat u zich nu al een tijdje afvraagt mijn inbreng nu met die vissen te maken heeft. Dat zit als volgt. U zal het vast niet verwachten, maar in mijn jonge jaren wat ik nogal driftig. Als ik mijn zin niet kreeg volgde er een behoorlijk statement; met de nodige grandeur gepresenteerd. Toen heeft de vrouw die wij inmiddels oma noemen; tot voorkort gewoon ‘mijn moeder; daarvoor een oplossing verzonnen. Zij gaf mij een vis. Het beestje mocht op mijn slaapkamer wonen. U kunt zich voorstellen dat ik erg verheugd was dat ik een huisgenoot kreeg. Na mijn eerst volgende driftbui riep mijn moeder terug ‘vertel het eerst maar aan je vis en kom daarna maar terug’. Deze zin is daarna nog regelmatig gebruikt enmoet ik toegeven dat het sympathieker klinkt dan ‘Ga naar je kamer’. Onze fractie geeft vandaag een aquarium vol vissen cadeau aan deze Staten. Onze debatten, en ik doe er zelf tot mijn grote spijt soms aan mee, vervormen met enige regelmaat tot platte quasi-scheldpartijen. Driftbuien die niet meer leiden tot luisteren. En luisteren voorzitter is de zuurstof voor een goed debat. We verliezen ons in oneliners voor de buitenwacht; waar we samen geen centimeter mee vooruitkomen. De vissen dienen om ons erop te wijzen dat we in een transparante omgeving zitten; waarin iedereen mee kan kijken. Samen in dezelfde liters water. Een bont gezelschap vol verschillen, happend naar dezelfde lucht

Voorzitter,

Dank voor het woord. Trots dat ik hier vandaag mag staan, namens mijn partij en namens de kiezers uit Brabant die op mij gestemd hebben. Maar ook omdat ik vandaag over juist dit belangrijke onderwerp mijn maidenspeech mag geven, dank daarvoor aan de indieners. De stikstof aanpak is een breed onderwerp dat veel verschillende sectoren raakt en leeft onder de Brabanders. Maar het raakt allereerst en in het bijzonder de Brabantse natuur. Ik ben blij dat ik over dit onderwerp het woord kan voeren. Immers, bijen en bloemen kunnen niet naar het provinciehuis of Den Haag trekken om hun stem te laten horen. Zij verdwijnen in stilte.

Nederland kent een groot stikstofoverschot dat onze kwetsbare natuurgebieden aantast. De kwaliteit gaat achteruit en de biodiversiteit neemt af.

Dit gaat mij persoonlijk aan het hart en is een drijfveer om me in te zetten als volksvertegenwoordiger. Van kinds af aan ben ik gefascineerd door alles wat groeit en bloeit. Deze diepgewortelde liefde voor dieren en de natuur heb ik niet van een vreemde. Zo was mijn opa Jan, ik heet niet voor niets Janneke, ook grote dierenvriend en natuurliefhebber. Hij vond alle dieren in de natuur geschikt om te aaien, zo ook pluizige hommels. Samen met hem voorzichtig hommels proberen te aaien zal mij altijd bij blijven.

De thema’s natuurbescherming, milieu en duurzame ontwikkeling lopen als een rode draad door mijn studies en carrière.

Buiten de schade aan de natuur, ik zie ook het maatschappelijk belang van gezonde economische ontwikkeling. Hiervoor is ook ruimte nodig. Het gaat om de juiste balans, en het vinden van oplossingen in het midden.

De Brabantse economie draait op volle toeren. De druk op de omgeving neemt toe en ruimte wordt schaarser. Zo ook in de steden zoals Eindhoven, Tilburg en Breda. De woningopgave in Brabant is groot. Momenteel is er een stilstand ontstaan waar we zo goed mogelijk uit moeten komen.

D66 wil ruimtelijke ontwikkeling duurzaam, gezond en in balans met de omgeving vormgeven. Maar laten we niet nu bouwen voor de leegstand van morgen.

Onze fractie ziet graag dat we eerst in de steden, waar de woningnood het hoogst is, letterlijk de hoogte in gaan. Vervolgens moeten eerst leegstaande kantoorpanden en gebouwen herbestemd worden. Pas als dat nog niet afdoende is, dan zou volgens D66 pas aanspraak gedaan kunnen worden op bouwen in het buitengebied. De volgorde hierin is voor ons erg belangrijk. Bouwen in het buitengebied kan alleen als dat zo duurzaam mogelijk gebeurd en in balans met de natuur. Hierbij is het belangrijk dat we goed nadenken over wat voor type woningen. Denk hierbij aan nieuwe innovatieve bouwvormen zoals modulair en van tijdelijke aard.

Van bouwen het buitengebied kom ik nu bij de landbouw sector, voorzitter. Over de agrarische sector is veel te zeggen… dat was wel te zien toen vele agrarische ondernemers naar het Malieveld trokken. Ik begrijp dat de verandering weerstand op roept. De sector wil geen negatief imago en graag duidelijkheid over de toekomst, en dat is ook heel begrijpelijk. Er moeten belangrijke keuzes gemaakt worden. Gelukkig heeft het College van Brabant al in 2017, met een vooruitziende blik een helder besluit genomen over de verduurzaming van de sector. Door te kiezen voor schone lucht en gezondheid, maar ook een duurzame toekomst voor de boeren zelf. Zo weten de boeren in Brabant al sinds 2017 waar ze aan toe zijn.

Dankzij rapport Remkes zijn er nu naast de middelen die de provincie Brabant al beschikbaar had gesteld, nog extra financiën vanuit het Rijk beschikbaar, om de groep ondernemers met een goed plan te helpen met verduurzamen. Voor de boeren die willen stoppen, zijn er naast de provinciale middelen vanuit het bestuursakkoord, ook extra middelen beschikbaar gesteld; eerst vanuit het klimaatakkoord en nu ook vanuit de aanpak die het kabinet vorige week heeft aangekondigd.

D66 is blij dat het College heeft aangekondigd een gebiedsgerichte aanpak in te zetten, waarbij de bedrijven die de meeste stikstof uitstoten vrijwillig worden uitgekocht. D66 wil graag het eerlijke verhaal vertellen; de uitstoot van stikstof moet omlaag. Wat ons betreft kan het ook voorkomen dat ondernemers minder vrijwillig worden uitgekocht. Natuurherstel is immers het doel.

Maar, laten we vooral niet vergeten, dat een belangrijk deel van onze Brabantse landbouw al voorop loopt, en van absolute topklasse is! Deze bedrijven zijn uiterst innovatief, circulair en zeer efficiënt. Zij produceren het voedsel van de toekomst waarbij kringlooplandbouw en natuurinclusief het uitgangspunt is. Door te innoveren en voorop te lopen, ontstaan weer nieuwe kansen voor sector richting de Europese markt.

Qua mobiliteit zijn we in Brabant al op de goede weg. Vorig jaar is een OV-visie vastgesteld die al geënt is op schone vervoersmiddelen en duurzaam openbaar vervoer. Robuust, slim en groen is het streven. D66 ziet de fiets als onmisbare schakel hierin. De fiets is een fijn, schoon en gezond vervoersmiddel waarvoor een netwerk van Brabantse snelfietspaden gerealiseerd wordt. Tevens is de fiets een middel om extra beweging te stimuleren. Kortom, D66 wil dat iedereen mee kan doen, daarvoor moet het OV gemakkelijk binnen fiets en of wandelafstanden te bereiken zijn. Als andere partijen zichzelf de vroom-vroom partij noemen, zijn wij graag de Tring-Tring partij.

Het Rijk heeft aangekondigd dat de snelheden op wegen omlaag gaan. Andere partijen willen de snelheid op alle provinciale wegen verlagen van 80 km p/u naar 60 km p/u. Wij zien liever de gebiedsgerichte aanpak van het College. Maar voorzitter, wat volgens ons echt effectief is, en bovendien de veiligheid ten goede komt, is het aanpassen van de inrichting van onze provinciale wegen. Zodat de Brabantse automobilist niet alleen een bordje 60km/u ziet, maar zodat we ons ook daadwerkelijk aan deze snelheid gaan houden. En richting de politiek leider van de VVD zeg ik daarom: we moeten juist meer bomen planten langs onze N-wegen dan ze te kappen.

Om de uitstoot van stikstof terug te dringen zal er van alle sectoren inzet worden verwacht, want alleen dan en door integraal samen te werken, is voldoende effect te realiseren. Gelukkig kenmerkt onze provincie zich door juist in dit soort tijden zijn innovatieve kracht te laten zien. Onze fractie ziet dan ook al veel positieve ontwikkelingen en initiatieven gericht op de lange termijn.

Alleen zo zorgen we ervoor dat ook de volgende generatie Brabanders, straks nog pluizige hommels kan aaien.