Poliflw

De afgelopen weken is er in de Edese gemeenteraad flink gediscussieerd over de urgentieregeling voor statushouders bij het toewijzen van sociale huurwoningen.

SGP, VVD, Burgerbelangen en Gemeentebelangen kwamen met een voorstel om die urgentieregeling voor statushouders af te schaffen. In de praktijk zou dat betekenen dat statushouders heel lang in een asielzoekerscentrum moeten wachten op een reguliere huurwoning. GroenLinks vindt het noodzakelijk dat deze nieuwe Edenaren zo snel mogelijk onderdeel worden van onze Edese samenleving. Anders kunnen ze niet goed integreren en het is in ieders belang dat deze mensen snel de taal en onze gebruiken leren, een netwerk opbouwen en volwaardig kunnen deelnemen aan het leven in Ede. Een woning in een woonwijk is daarbij een belangrijke voorwaarde.

Echter er zijn veel woningzoekenden en er zijn (te) weinig sociale huurwoningen beschikbaar. Bovengenoemde partijen vinden het niet eerlijk dat statushouders dan voorrang krijgen, terwijl andere woningzoekenden in Ede al langer op een wachtlijst staan. Gelukkig is dat voorstel om de urgentieregeling voor statushouders af te schaffen ook niet aangenomen. Groepen uitsluiten voor het verkrijgen van een reguliere woning is namelijk geen oplossing. Voor GroenLinks is de oplossing voor het woningtekort het bouwen van meer sociale huurwoningen. Dáár moet de komende jaren keihard aan worden gewerkt.  

Statushouders zijn mensen, die politiek asiel hebben gekregen en vanaf dat moment uit een asielzoekerscentrum weg mogen om onderdeel te worden van onze Nederlandse samenleving. Deze mensen worden door de rijksoverheid verdeeld over alle gemeenten in Nederland. Ieder half jaar wordt het aantal per gemeente vastgesteld. Wij zijn als gemeente dan verplicht om deze mensen binnen ongeveer 3 maanden in onze gemeente te huisvesten. Veel gemeenten lopen echter achter omdat er te weinig sociale woningen zijn.

De afgelopen 5 jaar zijn in Ede gemiddeld 50 sociale woningen per jaar naar statushouders gegaan. In 2019 zullen dat er ongeveer 20 zijn want het aantal vluchtelingen is drastisch afgenomen.

Maar los van deze verplichting: dit zijn mensen met een traumatisch verleden, zij zijn gevlucht omdat hun leven in gevaar was, hebben alles achter moeten laten in hun geboorteland, hebben vaak kinderen die zij in hun nieuwe thuisland (Nederland) een toekomst willen bieden. Als Nederland willen we, terecht, dat zij dan zo snel mogelijk integreren, meedoen en zelfstandig zijn. Dat begint bij taal, wonen, onderwijs en (net)werk.

Door de urgentieregeling te laten vervallen maak je de wachttijd voor deze mensen, die geen alternatieven hebben, onnodig lang. Zij moeten tot die tijd in een asielzoekerscentrum (AZC) verblijven. In kleine ruimtes, met anderen (andere culturen, andere talen en andere gebruiken) op de kamer en op hun lip, en op locaties die vaak ver van de bewoonde wereld staan. In zo’n asielzoekerscentrum kunnen ze dus niet bouwen aan die nieuwe toekomst in Nederland. Eind 2018 zaten er 6200 vergunninghouders te wachten in een AZC.

Voor GroenLinks is dit een onacceptabele situatie omdat:

Je zo niet met mensen omgaat, die uit nood hier naar toegekomen zijn. Het slecht is voor hun relatie, gezinsleven en voor hun kinderen Het slecht is voor hun ontwikkeling en integratie (en vooral voor de kinderen) Zij geen alternatieven en netwerk hebben, zoals oorspronkelijk inwoners die meestal wel hebben. Het voor de samenleving als geheel niet goed is om deze mensen onnodig lang in de wacht te zetten, omdat ze dan minder snel de taal en onze gebruiken leren, minder snel aan een baan komen. Daarmee veroorzaken we zelf weer extra problemen voor deze mensen en extra kosten voor de samenleving als geheel.

Wij werken dus keihard aan een verbetering van het woningaanbod. Dáár ligt de oplossing.

In Overbetuwe is grote behoefte is aan sociale huurwoningen en starterswoningen, maar de nieuwbouwplannen bevatten vooral dure koopwoningen. Hiermee laat de gemeente starters en mensen die op zoek zijn naar een huurwoning in de kou staan. Dit gebeurt allemaal met goedkeuring van de coalitie van CDA, VVD en GBO en deze partijen weigeren hun kiezers uit te leggen waarom.

Uit behoeftenonderzoek blijkt keer op keer dat er sociale huurwoningen en goedkope koopwoningen voor starters bij moeten komen. Daarom heeft de gemeente beleid vastgesteld dat er juist goedkope woningen moeten kopen en heeft GroenLinks eind 2018 met een motie afgedwongen dat alle plannen minimaal 30% sociale huurwoningen moeten bevatten. De plannen, die het afgelopen jaar zijn goedgekeurd, bevatten echter vooral villa’s en twee-onder-een kapwoningen.

Hoe dit komt? Keer op keer buigt wethouder Jan van Baal (CDA) voor de smoes van projectontwikkelaars dat ze geen sociale huurwoningen kunnen bouwen omdat ze daarmee de financiering van hun project niet rond krijgen. Zo kunnen de projectontwikkelaars díe woningen neerzetten, waarmee zij het meeste winst kunnen maken: dure koopwoningen.

Op die manier spekt wethouder van Baal, gesteund door CDA, VVD en GBO, de zakken van projectontwikkelaars, ten koste van inwoners. En keer op keer komt hij ermee weg bij de coalitie van CDA, VVD en GBO. Zo ook weer bij de behandeling in de raad van 2 april 2019 van het bestemmingsplan Steenbeekstraat in Zetten, waar alleen 19 dure koopwoningen komen. Toen GroenLinks vroeg waarom de coalitiepartijen hier geen stokje voor staken, hulden zij zich in stilzwijgen.

Het wordt tijd dat het college en de coalitiepartijen op het gebied van wonen echt eens voor de inwoners gaat staan en zich houden aan het eigen beleid: sociale huurwoningen, starterswoningen en seniorenwoningen bouwen. Dit betekent projectontwikkelaars verplichten om te bouwen voor de mensen die de meeste moeite hebben om aan een geschikte woning te komen.

Tijdens de gemeenteraad van 4 maart 2019 heeft GroenLinks door middel van een motie opgeroepen tot een onderzoek naar meer huurwoningen in Poortugaal. In het nieuw te bouwen pand in het centrum van Poortugaal (de Emmastraat t.o. de Plus supermarkt) komt veel winkelruimte, terwijl er al leegstand is in Poortugaal. GroenLinks vroeg wethouder Boender van Leefbaar Albrandswaard daarom voorafgaand aan de bouw te onderzoeken of het mogelijk is winkelruimte bij langdurige leegstand om te bouwen tot goedkope huurwoningen voor onze jongeren en ouderen. De wethouder wilde er niet mee aan de slag en coalitiepartijen VVD, Leefbaar, Stem-Lokaal en CDA hebben de motie verworpen. Op de vraag van GroenLinks waarom wethouder Boender op deze manier zijn verkiezingsbeloftes (meer betaalbare woningen voor Albrandswaarders) niet na lijkt te komen, wilde de wethouder niet inhoudelijk reageren.

Op 20 december stemde de Biltse gemeenteraad in met een plan van wethouder Smolenaers (D66) om de komende jaren flink wat woningen te gaan bouwen. Dat is niet alleen nodig vanwege het grote tekort, zowel in de gemeente zelf als in de regio Utrecht, maar ook vanwege de gewijzigde woningbehoefte. Zo is er vooral een tekort aan appartementen. Het plan is gericht op het vinden van locaties in alle zes kernen van de gemeente voor in totaal 845 nieuwe woningen tot 2026. Verder moet tot en met 2030 het totale aantal sociale huurwoningen met 450 toenemen.

Voor het vinden van de benodigde locaties kwam het College met een aantal uitgangspunten. Zo zal vooral worden ingezet op nieuwbouw van sociale huur (30%) en middeldure huur (minstens 10%). En het is bedoeling om met de woningcorporaties afspraken te maken over het meenemen van de huur bij doorstroming naar een duurdere gestapelde woning. Daarmee kan de doorstroming van ouderen uit sociale en huurwoningen worden bevorderd.

Een ander uitgangspunt is dat de gemeente De Bilt zich wil profileren als groene gemeente binnen de regio waarvan de bijdrage op het terrein van wonen gericht is op de lokale opgave. De discussie in de raad ging dan ook vooral over een ander uitgangspunt: wil de gemeente in Westbroek en Maartensdijk ook bouwen buiten de zogenaamde rode contouren? Dat zijn door de provincie getrokken grenzen, waarbuiten op dit moment niet mag worden gebouwd. In het coalitieakkoord had GroenLinks ingestemd met de formulering dat de gemeente hierover met de provincie zou gaan praten als zou blijken dat deze rode contouren voor de genoemde kernen té knellend zouden zijn. Woningbouw daar is immers van belang voor het behoud van de vitaliteit en van het voorzieningenniveau.

Inmiddels is duidelijk geworden dat woningbouw in Maartensdijk alleen maar mogelijk is buiten de rode contouren en daar heeft ook GroenLinks mee ingestemd. Anders ligt het voor Westbroek waar naar verwachting nog voldoende locaties te vinden zijn binnen de rode contouren. Dit onderscheid werd gemaakt in een voorstel dat met steun van de andere coalitiepartijen (VVD, D66 en CDA) werd ingediend door GroenLinks raadslid Peter Weyers.

De oppositiepartijen, met SGP en PvdA voorop, stemden tegen. Zij zijn voorstander van grootschalige nieuwbouw in het groen rond Westbroek en het voorstel van GroenLinks voorkomt dat. Hun teleurstelling hierover ging zover dat zij uiteindelijk tegen het hele plan stemden. Het goede nieuws is echter dat nu dankzij een eensgezinde coalitie het College aan de slag kan om het woningtekort voortvarend te gaan aanpakken.

Jan Doede was raadslid voor PAL in de periode 1982-1986.

Een in memoriam van Piet Meerdink

PAL, Progressieve Aktie Leeuwarden, deed in 1978 voor het eerst mee aan de verkiezingen voor de gemeenteraad van Leeuwarden. Toen een samenwerking van Axies en PSP. Andere linkse partijen als PPR, CPN en SP waren in de aanloop naar die verkiezingen om verschillende redenen afgehaakt.

In de aanloop naar de verkiezingen van 1982 sloten PPR en CPN zich toch weer aan bij PAL. Eén van de PPR-mensen was Jan Doede Niemeijer, die ik in die periode goed leerde kennen. Jan Doede was vanuit Ter Apel met zijn vrouw Dukke en zijn dochters Janneke en Jelske in Leeuwarden neergestreken, waar hij als bouwkundige ging werken bij de Bond van Coöperatieve Zuivelfabrieken in Friesland.

In het verkiezingsprogramma van 1982 was de inbreng van Jan Doede duidelijk te herkennen op het terrein van Wonen en Ruimtelijke Ordening, maar ook op Sociaal terrein. Die verkiezingen waren een succes: PAL ging van 2 naar 4 zetels. PAL wilde toen al collegeverantwoordelijkheid nemen, wel met uitsluiting van de VVD. Het CDA was een twijfelgeval. Samen met PAL had de PvdA al een meerderheid, maar de PvdA vond een zo smal meerderheidscollege in meerderheid te riskant. Jan Doede was een goede wethouderskandidaat met zijn ervaring in de ‘harde sector’ van Wonen, RO en Economie.

Jan Doede paste goed in de fractie, waar ik tussen 85-86 ook deel van heb uitgemaakt. Hij was wat minder ideologisch dan een paar andere fractieleden, maar ook hij was radicaal, zeker waar het om de strijd tegen afbraak en te veel kantorenbouw ging.

In een van mijn laatste gesprekken met hem noemde hij de Oostergoweg nog als voorbeeld van een weg waarlangs veel te veel kantoren waren gekomen. PAL had in zijn raadsperiode voor woningbouw gepleit op het terrein van de voormalige Leeuwarder IJs- en Melkproductenfabriek (Lijempf) tussen de Potmarge en Achter de Hoven. Als protest heeft PAL toen een klein tentenkamp op het terrein opgericht. De affiche tegen de sloop met een foto van de wethouder met een sloophamer in de hand heeft een behoorlijke impact gehad. Raadslidmaatschap en actievoeren gingen hand in hand. Behalve het slopen van gebouwen was ook het tekort aan goede fietspaden in de stad PAL en ook Jan Doede een doorn in het oog. Het PALternatieve fietsplan was een product van de fractie.

Na zijn raadslidmaatschap is Jan Doede zeer actief betrokken geweest bij GrienLinks, de provinciale pendant van PAL. Niet als Statenlid, maar als bestuurslid en voorzitter van GrienLinks. Hij was ook meer dan tien jaar bestuurslid van de stichting Fractieassistentie GrienLinks.

Zijn laatste baan was bij de gemeente Tytjerksteradiel, waar hij hoofd Volkshuisvesting en RO was.

De laatste jaren heb ik regelmatig gesprekken met Jan Doede gevoerd over het leven, over de stad, over de politiek, over het milieu, over fietsvakanties en ook over wel of niet geloven en zijn passie de Alde Fryske Tsjerken. Wat geloven betreft hadden we verschillende opvattingen, maar we konden er wel goed met elkaar over spreken. Bij het afscheid enkele dagen voor zijn overlijden zochten we naar de woorden die je dan tegen elkaar moet zeggen. Met zijn voorstel, “Zeg maar Adieu, dat klinkt wel gewoon”, kon ik van harte instemmen.

Jan Doede, adieu!  

Op 12 november jl. is Jan Doede Niemeijer overleden. Hij is 74 jaar geworden.

Na anderhalf jaar vragen stellen, lobbyen, praten, en onderhandelen is het GroenLinks eindelijk gelukt: de gemeente gaat serieus werk maken van de bouw van sociale huurwoningen.

Voor sommige idealen moet je een lange adem hebben. Het begon anderhalf jaar geleden met schriftelijke vragen waarom in onze gemeente sociale huurwoningen er zo bekaaid vanaf kwamen. Want hoewel er een nijpende behoefte is aan sociale huurwoningen, is de woningvoorraad sociale huurwoningen de laatste 5 jaar met 100 geslonken, door verkoop of sloop. Ook bevatten de nieuwbouwprojecten van de laatste jaren nauwelijks sociale huurwoningen.

Na schriftelijke vragen wisten we de gehele oppositie van maar liefst 6 partijen, aangevuld met coalitiepartij D66, achter een GroenLinks-motie te krijgen om voortaan per project 30% sociale huurwoningen te bouwen. Deze motie haalde het indertijd nét niet.

Intussen bleven er bestemmingsplannen zonder of met onvoldoende sociale huurwoningen binnenkomen en kaartte GroenLinks het ontbreken van (voldoende) sociale huurwoningen elke keer aan. Onlangs bleek dat, ondanks de goede voornemens van het nieuwe college, de nieuwbouwprojecten die in de planning stonden, opnieuw onvoldoende sociale huurwoningen bevatten. Toen vond GroenLinks het welletjes en stelde de indieners van de ‘oude’ motie (van wie GBO en VVD intussen de oppositiebankjes voor de coalitiebankjes hadden verruild) voor om deze motie opnieuw in te dienen.

Tijdens de raadsvergadering van oktober hielden GBO en VVD de boot af en verwezen naar het nog op te stellen uitvoeringsprogramma van het College, waarin de bouw van sociale huurwoningen een prominente plek zou krijgen.

Toen dit ook niet zo bleek te zijn, traden we opnieuw in overleg met GBO en VVD, die graag een zo breed mogelijke motie wilden. En zo mocht het voorkomen dat wij op een zaterdagmiddag in een uitspanning in Elst aan het onderhandelen waren met CDA, VVD, GBO, PvdA en D66 over de voorwaarden die we moesten scheppen om de bouw van sociale huurwoningen vlot te trekken.

Het resultaat mag er zijn, zo vindt GroenLinks:

De gemeente gaat de regie pakken in de sociale woningbouw

Elk jaar moeten alle nieuwbouwprojecten gemiddeld 30% sociale huurwoningen omvatten. Als dit niet gehaald dreigt te worden moet het College terug naar de Raad om vervolgstappen te bespreken.

De sociale huurwoningen worden in principe gebouwd door woningcorporaties. Als dat om één of andere reden niet lukt, moet het College toestemming vragen aan de Raad voor een andere ontwikkelaar.

Het College moet de Raad jaarlijks rapporteren over de stand van zaken.

Wij zijn er trots op dat we dit resultaat hebben bereikt en hopen dat de mensen die al zo lang wachten op een sociale huurwoning nu snel aan de beurt zullen zijn om de woning van hun dromen op hun droomplek binnen te stappen!

Te lange wachttijden worden maar zeer beperkt veroorzaakt door het quotum aan statushouders dat de gemeente moet huisvesten. Statushouders zijn het probleem niet. Het werkelijke probleem is een chronisch tekort aan sociale woningbouw. Er moeten meer sociale huurwoningen komen en woningen met een inkomen net boven de sociale huurgrend. Dat is de oplossing.

Onze fractievoorzitter en raadslid Hannie Lutke Schipholt was te gast bij het radioprogramma Dit is de Dag op NPO radio 1:

https://www.nporadio1.nl/dit-is-de-dag/onderwerpen/473469-castricum-stopt-met-voorrang-geven-aan-statushouders-op-de-woningmarkt

Statushouders hebben geen voorrang op andere urgente gevallen. Samen met de andere urgente gevallen genieten ze voorrang op niet-urgente gevallen.

De lange wachttijden zijn simpelweg het gevolg van het jarenlange verzuim in de sociale woningbouw voor jongeren en voor het middendure segment, waardoor doorstroom stagneert en scheefhuren in de hand wordt gewerkt.

Statushouders geen voorrang meer geven is puur symbool politiek. En van een hele kwalijke soort: het tegen elkaar uitspelen van kwetsbare groepen. We willen allemaal dat statushouder snel en goed kunnen integreren in onze samenleving. Dat kan alleen als ze een thuis hebben van waaruit ze hun leven weer kunnen opbouwen.

Er moet voldoende aanbod zijn in goede en betaalbare huurwoningen. En zolang daar een tekort aan is, geeft het geen pas om je te onttrekken aan de gezamenlijke zorgplicht voor vluchtelingen, noch om de schrijnendheid van hun situatie ter discussie te stellen. Vluchten doe je niet voor je lol. En nogmaals, ze niet helpen, lost het probleem niet op.

Hup VVD! Kom, we gaan we bouwen. Bouwen aan een fijne samenleving.