Poliflw

De SP heeft bij de behandeling van de perspectiefnota voorstellen gedaan over landbouw, armoedebestrijding en openbaar vervoer. Tegelijkertijd verweet SP-fractievoorzitter Carla Claassen het provinciebestuur  vooral te blijven hangen in mooie droombeelden en een gebrek aan concrete maatregelen. Ook ziet de SP liever dat maatregelen in het kader van de Corona-aanpak eerst door Provinciale Staten worden goedgekeurd. In tegenstelling tot de coalitie van VVD, CDA, GL, CU en PvdA die Gedeputeerde Staten een grote zak met geld wil geven zonder te weten wat er mee gaat gebeuren. Deze gang van zaken tast de democratische controle van de Staten aan.

SP-fractievoorzitter Carla Claassen: “De Corona-aanpak is een voorbeeld van hoe Provinciale Staten de kans wordt ontnomen om haar rol te vervullen. Er is nauwelijks nog democratische controle. Met steun van de coalitie krijgt GS een zak met geld. Ze hoeven niet aan te geven wat ze er mee gaan doen. Wij moeten maar afwachten en kunnen hoogstens achteraf afrekenen. En dat roept de vraag op hoe democratisch dit parlement nog is. De SP past ervoor nog langer “te tekenen bij het kruisje”. Wat ons betreft stoppen we nu direct met deze achterkamertjespolitiek. Wij gaan door met het doen van goede voorstellen voor een Gelderland waarin niemand aan de kant staat. Wij zien het als onze taak dit provinciebestuur en deze coalitie de spiegel voor te houden.

De SP pleitte er ook voor dat de provincie meer gaat doen tegen armoede. Claassen: “We hebben als SP-fractie 2 moties ingediend voor steun aan de Gelderse voedselbanken. Tijdens de Coronacrisis krijgen die het steeds moeilijker. Zelfs van coalitie partijen zoals de PvdA en GroenLinks kwam er geen steun voor onze moties. Zelfs geen fatsoenlijke onderbouwing waarom ze tegen stemmen. En Wat steunde deze partijen vervolgens dan wel? Een coalitievoorstel om voor een ton bosjes tulpen te kopen voor de voedselbanken. Op zich een leuk gebaar, maar laten we eerlijk zijn, de tijd dat hongerige Nederlanders tulpenbollen aten ligt gelukkig ver achter ons.”

De Perspectiefnota voor het komende jaar laat volgen Claassen vooral een dromerige maar weinig concrete visie zien voor Gelderland: “Sommige delen klinken als muziek in onze SP oren. Bijvoorbeeld over tegengaan van schaalvergroting in de Landbouw en eerlijke prijzen voor boeren. Maar het “hoe” moet wederom nog uitgewerkt worden. Maar bij dat “hoe” kunnen we natuurlijk een handje helpen. De SP heeft vorig jaar een perspectief, een visie, voor een gezonde landbouw op papier gezet. Dit is het boekje “Aarde, Boer en consument verdienen beter” geworden. Daarin vindt Gedeputeerde Staten voorstellen voor een landbouw die afstand neemt van het systeem van schaalvergroting en wereldhandel. En een stap naar een ‘boerenlandbouw’ op een regionale schaal, met een fatsoenlijk inkomen voor de boer. Met veel plezier hebben we dat boekje aangeboden aan Gedeputeerde Staten om in het zomerreces eens rustig door te lezen.”

De SP diende tenslotte een voorstel in voor gratis OV voor mensen met een laag inkomen. Claassen: “Mensen die in armoede leven hebben het niet alleen moeilijk om elke maand weer de eindjes aan elkaar te knopen, zij hebben ook een grotere kans op veréénzaming doordat zij geen geld hebben voor bezoek aan familie, vrienden en kennissen. Ook voor werk of bezoek aan het ziekenhuis zijn zij afhankelijk van het openbaar vervoer. Een auto kunnen zij immers niet betalen en het openbaar vervoer wordt steeds duurder en voor deze groep mensen zelfs onbetaalbaar. Om voor deze doelgroep mobiliteit via het OV te garanderen stelt de SP voor het Openbaar Vervoer in Gelderland vrij reizen in de daluren te maken voor mensen met een inkomen tot 130% van het sociaal minimum. Er zijn plekken, zoals in Nijmegen waar dit al de praktijk is en goed werkt!”

Woensdag 12 februari 2020 zou er een debat plaatsvinden over de toekomst  van de veehouderij in Horst aan de Maas. Paul Geurts, bestuurslid van Behoud de Parel en voorzitter van de SP Werkgroep Land- en Tuinbouw Noord-Limburg, was uitgenodigd om zitting te nemen in het panel van deze discussieavond, naast Marcel Kuijpers (Van Kuijpers Kip, onderdeel van het Nieuw Gemengd Bedrijf), Anne Buil (van Stichting Keukentafel), Johan van Diepen (LLTB) en Peter Jacobs (GGD). Van een debat kwam weinig terecht.

Het werd uiteindelijk een uitwisseling van meningen in de vorm van ‘losse flodders’. Elk beginnetje van een echt debat werd vakkundig om zeep geholpen door de presentator van de avond. Dieper ingaan op de problemen gerelateerd aan de (intensieve) veehouderij was onmogelijk! Jammer dus, want het gaat over belangrijke zaken, zoals inkomens van boeren, de prijs van ons voedsel in de winkelschappen, de leefomgeving van veel mensen, de gezondheid van mensen, boeren en dieren, de vormgeving van het landschap om ons heen.

De discussie had kunnen gaan over het huidige systeem van voedselproductie en wat er aan veranderd moet worden. En dát er verandering nodig is, blijkt uit de problemen die de Intensieve Veehouderij op dit moment met zich meebrengt. Een verwijzing naar de stikstofcrisis die momenteel  heerst – en op de discussieavond zelf vreemd genoeg niet of nauwelijks aandacht kreeg – is wat dat betreft al voldoende.

De (intensieve) veehouderij heeft op dit moment te maken met een systeem waarin multinationale voedselproducenten, supermarktketens, zuivelconcerns, slachterijen, voerverkopers en banken de dienst uitmaken op de internationale markt. In die markt moet je opbrengsten voortdurend kunstmatig verhogen, met meer vee of meer vleesopbrengst, kunstmest, krachtvoer, granen, soja, maïs. Elementen die je van buiten inbrengt, met als gevolg een overschot aan mest met onder andere fosfaat- en ammoniakproblemen als gevolg.

De (intensieve) landbouw heeft zich te afhankelijk gemaakt van die internationale markt, waardoor boeren nauwelijks meer iets te vertellen hebben over het eigen bedrijf. Dat betekent dat ze – vaak ongewild – een aanslag plegen op bodem, dieren, klimaat en zichzelf. De landbouw is – mede als gevolg van actief overheidsbeleid – verworden tot een commerciële en technologische aangelegenheid met als gevolg dat boeren onder druk staan om steeds goedkoper te produceren. Met specialisatie, intensivering en schaalvergroting als gevolg. Door de internationale ‘ratrace’ – waar de Intensieve Veehouderij (IV) aan mee moet doen – 80% van de opbrengsten van de IV worden immers geëxporteerd – ontstaan ook andere problemen: aantasting van natuur door de stikstof, aantasting van het landschap, extra verkeersstromen, gesleep met dieren, aantasting van de gezondheid van mens en dier, lucht-, grond- en watervervuiling.  Voldoende redenen om een fundamentele discussie te voeren over de noodzaak van aanpassing van het systeem en te komen tot “systeem-innovatie”.

Wat zou die innovatie moeten inhouden? We noemen een aantal elementen. Er moeten minder dieren komen die meer ruimte hebben; er moeten meer boeren komen die in balans met de omgeving en de natuur produceren, waardoor de leegloop op het platteland stopt, het landschap opknapt, het stikstofprobleem verdwijnt, minder kosten gemaakt worden voor onderhoud van de natuur; er moet geen sprake meer zijn van overproductie die de prijs voor de boeren drukt; en tot slot: laat niet de wereldmarkt met haar multinationals en banken domineren maar het belang van “boerenlandbouw” in evenwicht met haar omgeving.

Er zijn fundamentele vragen die zich opdringen naar aanleiding van de huidige stand van zaken en waarop de gemeente Horst aan de Maas ook een antwoord zal moeten vinden.

Willen we een wereld die grauw is, met alleen raaigras, maïs, brandnetels en bramenstruiken of willen we een wereld met vogels, vlinders, bijen en kleur?

Willen we een wereld waar de boer gericht is op bulk, een eenheidsproduct, óf een boer die gericht is op een kwalitatief onderscheidend product, waar hij/zij de prijs voor krijgt die hij/zij verdient?

Willen we een agrarische sector, ook IV, waar - in de woorden van het vroegere CDA –  “rentmeesterschap” prevaleert en de maatschappij, vertegenwoordigd door een zorgzame overheid, de macht weer terugpakt van de door de multinationals gedomineerde markt?

Om terug te komen op de discussie-avond, georganiseerd door B&W van Horst aan de Maas.  Normaal gesproken worden stellingen en vragen gebruikt om een verduidelijkend en verdiepend debat te stimuleren. Nu leek het er vooral op dat stellingen en vragen een doel op zich waren. Een gemiste kans.

Het was bijvoorbeeld interessant geweest als de in redelijke groten getale aanwezige (vee)boeren  ingegaan waren op een dilemma dat in de Volkskrant onlangs werd opgeworpen. Gesteld werd “(dat) de intensieve veehouderij in Nederland zich met name richt op de export. Veel van de problemen die zich voordoen zijn daar een gevolg van, terwijl de opbrengst voor de boer niet hoog is. Met miljoenen aan investeringen en een werkweek van zeven dagen in de week verdient de varkensboer minder dan een modaal inkomen. Een inkomen dat ook nog eens erg fluctueert en daar kun je niets aan doen, want is marktafhankelijk. Met de competenties van die boeren – ze kunnen financiering van miljoenen regelen, sturen bouwprojecten aan, kopen van alles in, zijn juridisch geschoold gezien alle wetten en regels waarmee ze te maken hebben, bezig met toegepaste techniek, zware machines en met dieren, ware generalisten in bedrijfsvoering dus – kun je in loondienst makkelijk tweemaal modaal verdienen, met meer zekerheid!”

Natuurlijk zullen veel boeren niet zulke strikt “mathematische” afwegingen  maken. Een boerenbedrijf is immers veel meer dan “slechts” een bron van inkomen. Desalniettemin geeft de stelling voldoende “voer” tot overdenking…

Meer informatie over de visie van de SP op de ontwikkelingen in de landbouw kunt u hier vinden.

In het (nog recente) verleden heeft de SP Werkgroep Land- en Tuinbouw Noord-Limburg bijeenkomsten georganiseerd om met boeren en burgers in discussie te gaan over de toekomst van de landbouw (inclusief de Intensieve veehouderij). Die bijeenkomsten vonden plaats op:

9 oktober 2017 18 november 2019

Op dit moment liggen veel grote bouwprojecten voor nieuwe woonwijken en snelwegen stil. Directe oorzaak hiervoor is een uitspraak van de rechter, die stelt dat er in Nederland zoveel stikstof wordt uitgestoten, dat geen vergunningen voor nieuwe projecten waar stikstof vrij komt kunnen worden afgegeven. Te veel stikstof is namelijk heel slecht voor planten en dieren in natuurgebieden in Nederland. Die dreigen hierdoor te verdwijnen en de grond zal verzuren. Daarom heeft de rechter het zogenaamde Programma Aanpak Stikstof (PAS) afgeschoten, maar daardoor zit Nederland als het gaat om nieuwe bouwprojecten behoorlijk op slot.

Maar de uitspraak van de rechter is maar het gevolg van de echte oorzaak van het probleem. Tegen alle waarschuwingen in hebben partijen zoals de VVD en het CDA jarenlang ingezet op ongebreidelde groei van veehouderijen, snelwegen en bedrijven die veel stikstof uitstoten. De winsten van bedrijven gingen altijd voor op ons milieu en op de gezondheid van Nederlanders. Een bewuste strategie dus, waar gewone mensen die een huis zoeken nu voor moeten boeten.

De SP zal geen traan laten als de uitbreiding van Luchthaven Lelystad niet door kan gaan, maar vindt het onacceptabel als broodnodige woningbouw vertraging oploopt. Daarom moeten we het probleem oplossen door het aanpakken van de bron. We hebben te veel stikstof, en verreweg de grootste bron daarvan is de veehouderij. De 20% grootste boeren kunnen op de meeste steun rekenen van Europa en de overheid. Terwijl grote veehouders steeds grotere stallen kunnen bouwen, worden kleine familiebedrijven kapot geconcurreerd. Omdat de Nederlandse veehouderij voor het overgrote deel voor de export produceert, kan deze best een stuk kleiner. Kleinere boerenbedrijven moeten, met hulp van de overheid, weer hun hoofd boven water kunnen houden. En de overheid moet de markt niet op zijn beloop laten, maar vooraan staan om schone alternatieven te helpen ontwikkelen. Daarmee sparen we de natuur en maken noodzakelijke woningbouwprojecten weer mogelijk.

Met 1 stem tegen, die van de SP, stemde de gemeenteraad afgelopen dinsdag 12 maart jl. In met het voorstel om, in plaats van het verplaatsen van veehouderijen, de burgerwoning te verplaatsen om de overlast van veehouderijen tegen te gaan. Voor de SP is dit de omgekeerde wereld en “het paard achter de mestkar spannen”.

In de visie veehouderij Venray 2018 is als doelstelling opgenomen om het woon- en leefklimaat van burgers in het buitengebied en dorpen te verbeteren. Naast deze algemene doelstelling is ook het doel om in het echt meer scheiding aan te brengen tussen veehouderij en bewoners in de kern en woningen in het buitengebied. Het voorliggende besluit levert volgens de gemeente een beter resultaat op dan de huidige aanpak waarbij van alle omliggende veehouderijbedrijven gevraagd wordt om te investeren in verdergaande uitstoot verminderende technieken. Het gaat dan met name om bedrijfswoningen die leeg komen te staan, omdat ze niet meer bewoond worden en daar ook niet meer voor gebruikt worden. Deze woningen moeten ook liggen in een gebied veel agrarische bedrijvigheid is.

Het hele voorstel ademt een sfeer uit van: wat zijn we toch goed bezig, maar als je goed leest dan zie je dat er niets gebeurt aan uitstoot intensieve veehouderij en er met name rekening wordt gehouden met de belangen van boeren. 

Bij overlast: Verplaats de burger en veehouderij mag blijven doorgaan met uitstoten 

Op het moment dat een burgerwoning in een gebied ligt met veel veehouderijen, is het handiger om de burgers te verplaatsen in plaats van het bedrijf. Dit is volgens de SP de omgekeerde wereld. In plaats van de uitstoot bij de veehouderij aan te pakken, kunnen de mensen verhuizen. Er zullen dan ook minder klachten komen en ik zie de wethouder al springen en roepen dat we het zo goed doen.  Op die manier krijgen we nooit een gezonde leefomgeving, waarbij we ook nog eens helemaal niet meer weten hoe het er in het buitengebied eraan toe gaat.  

De boeren moeten hun stallen verbeteren, ook al kost dat geld 

Een andere optie zou ook kunnen zijn, dat de boeren het buitengebied verruilen voor een industriegebieden waar niemand woont. Dan kunnen burgers blijven wonen en wordt de omgeving van dorpen ook weer schoner. Dan is iedereen blij, maar de CDA-wethouder niet. 

Eind februari diende de SP een motie in die moet zorgen dat er beleid wordt gemaakt om de vestiging van megastallen onmogelijk te maken. De gezondheid gaat boven het houden van duizenden dieren op een kluitje. Een geitenhouder in Belfeld mag z’n bedrijf uitbreiden omdat het bij de gemeente ontbrak aan “criteria”, met de SP-motie worden die nu aangescherpt.

 

SP-raadslid Ton Heerschop haakte in op een uitspraak van een CDA-raadslid enkele weken geleden, die stelde dat het gemeentebestuur niet serieus omging met de gezondheid van de bewoners van Belfeld. Dit vanwege de uitbreiding van een geitenhouderij. Grote woorden die vervolgens net zo snel verstilden toen het CDA elders gewoon tegen het inperken van megastallen stemde.

 

Ton Heerschop diende namens de SP een motie in waarbij wij stelden dat we dan maar geen intensieve veehouderij in Venlo moeten hebben. Inclusief een concrete grens die door de Landbouwuniversiteit is vastgesteld. Vreemd genoeg was het nu wederom het CDA dat met stevige woorden kwam. “Belachelijk” en "te gek voor woorden" noemde het CDA de motie.

 

Wethouder Peeters (leefbaarheid, 50PLUS) maakte onze dag helemaal goed door te stellen dat hij zeker met gemeenten rondom Venlo gaat overleggen of zij ook paal en perk willen gaan stellen aan megastallen. B&W wil zelfs verder gaan dan onze motie door het aanpassen van de structuurvisie en in overleg te gaan met buurgemeente, euregio en de provincie.

 

Met het breder trekken van onze motie en de ruimhartige toezeggingen die we daarop kregen, hoefde de motie geeneens meer in stemming gebracht te worden. We zijn dan ook erg tevreden dat er nu nieuw beleid ontwikkeld gaat worden die toekomstige megastallen uit de regio moet weren, wat ten goede komt van de gezondheid en leefbaarheid van mens en dier.

01-03-2019, Dagblad de Limburger: Venlo wil regionaal verbod op megastallen 29-03-2018: Uitbreiding geitenbedrijf roept de nodige vragen op

‘Gedeputeerde Staten laat inwoners in de steek als het om hun gezondheid gaat’, zegt Astrid Vollebregt, Statenlid voor de SP Gelderland. Zij vindt dat het provinciebestuur moet optreden tegen uitbreidende geitenhouderijen en zich niet moet verschuilen achter bureaucratische regeltjes.

"Als het aan Gedeputeerde Staten ligt dan zijn mensen op het platteland vogelvrij verklaard. Dit blijkt uit het volgende: In Gendt wil een geitenhouder zijn stal met 700 geiten uitbreiden naar 2250. Gezien de uitbraak van de Q-koorts én de vaststelling, door het RIVM, dat binnen 2 km van een geitenstal er een verhoogd risico is voor omwonenden op longziektes, hebben omwonenden van betreffende stal bezwaar ingediend. Zij vochten door tot aan de Raad van State (RvS). Zij werden in hun gelijk gesteld. De RvS stelde dat om reden van de gezondheidsrisico’s de uitbreiding van deze stal definitief van de baan was. De RvS heeft, bij wijze van spreken, de deur voor de geitenhouder dichtgedaan.

De geitenhouder is niet onder de indruk van deze uitspraak en zoekt een omweg. Hij klopt op de achterdeur en vraagt binnen de Natuurwet/Omgevingswet alsnog een vergunning aan bij de provincie Gelderland. Daarvoor is een Verklaring van geen Bedenkingen nodig van de provincie. De aanvraag wordt in behandeling genomen. Dat verbaasde de SP zeer en daarom vroegen wij een debat aan in de Statenvergadering van 30 januari j.l. Omwonenden hadden plaats genomen op de publieke tribune. Tot aller grote verbazing stelde gedeputeerde Peter Drenth (CDA) dat hij niet anders kon dan deze Verklaring van geen Bedenkingen af te geven, al gaf hij toe dit niet te kunnen uitleggen.

Daarop besloot de SP de rechten van omwonenden aan de orde te stellen in enkele schriftelijke vragen: 1. Wat het recht van omwonenden, 2. Hoe het kan dat zij gelijk krijgen van de Raad van State en toch in de kou staan, 3. Hoe verwijtbaar zal het zijn als een omwonende longontsteking krijgt en eraan komt te overlijden, 4. Is het niet beter om de uitspraak van de RvS voorrang te geven en de Verklaring van geen Bedenkingen op die grond niet af te geven. 5. Zou het niet beter zijn om een rechter zich daar over uit te laten spreken. Het enige antwoord van GS op al deze wezenlijke vragen was een verwijzing naar één antwoord namelijk: dat de geitenhouder alle recht had om deze vergunning en verklaring aan te vragen. Feitelijk werd er in het geheel niet inhoudelijk geantwoord op al onze vragen. Daar kunnen wij ons, in het belang van de omwonenden, de volksgezondheid en het dierenwelzijn, niet bij neerleggen.

Hoe kan het recht van een veehouder zwaarder wegen dan de rechten en gezondheidsrisico’s van omwonenden? Is het verstandig van GS om een uitspraak van de RvS te negeren en daarmee de Gelderlanders vogelvrij te verklaren? De SP is van mening dat iemand die een besluit neemt voor 100% verantwoordelijk is voor alle consequenties die daaruit voortvloeien. In dit geval GS. Zij nemen nu de verantwoording niet die ze hebben voor de mensen die op het platteland wonen. GS lijken zich te verschuilen achter regelgeving. Als regels elkaar blijken tegen te werken dan zou men iets met die regels moeten doen teneinde de belangen van alle Gelderlanders te behartigen.

De SP vindt een en ander onacceptabel. Om de rechten van alle mensen in het buitengebied te kunnen verdedigen vragen wij in de Statenvergadering, van woensdag 27 februari 2019, hierover een debat aan. Daarbij zullen wij een motie indienen waarin de SP stelt dat GS het advies van de RvS moet opvolgen en daarom een Verklaring van geen Bedenkingen niet kan afgeven of, zo dit al gebeurd is, deze onmiddellijk moet intrekken.

Er zou toch lering moeten zijn getrokken uit de verschrikkelijke gang van zaken rondom de Q-koortsuitbraak in Noord Brabant, waarvan de gevolgen nog steeds groeien. Wat in de bovenstaande kwestie zeker wringt is dat er rondom de stal al mensen met longproblemen wonen. Bovendien, de door de GG&GD gemeten waardes bij de stal zijn drie tot zes keer te hoog. De Q-koortsbacterie kan muteren. Dat is door zowel de GG&GD als het RIVM verklaard. Als dit gebeurt in een enorme stal zoals in Gendt dan is het leed niet te overzien voor de omwonenden en evenmin voor de dieren. GS heroverweeg het besluit en houd Gelderland gezond en veilig."

 

Astrid J.A. Vollebregt-de Groot

Statenlid SP Gelderland