Poliflw

Door Gert-Jan Segers op 14 september 2020 om 17:22

Een lelijke afspraak met een bittere nasmaak

Het is de week na de week ervoor... Een paar van de meest bewogen politieke dagen die ik heb meegemaakt. De al langer bestaande afschuwelijke situatie van vluchtelingen en migranten in kamp Moria veranderde in een inferno na een afschuwelijke brand die het kamp in de as legde. En dat gaf nog meer urgentie om te zoeken naar manieren om de mensen daar te helpen.

Na intense gesprekken in Den Haag konden we een kleine stap zetten. Maar dat heeft heel veel los gemaakt. Jullie hebben mij en de fractie gemaild, geappt, rechtstreeks aangesproken over jullie teleurstelling over de Nederlandse reactie op de ramp op Lesbos. Al schrijvend probeer ik hier voor mezelf tot meer helderheid te komen en daarmee jullie een eerste antwoord te geven op de vele vragen.

De kritiek die er loskwam heeft niet de vorm van kritiek zoals die er kan zijn bij een willekeurig andere politieke afspraak over een willekeurige begroting. Nee, dit ging dieper. In jullie reactie proefde ik diepe teleurstelling over de reactie van ons land na een humanitaire crisis op een eiland aan de rand van ons continent. Een onvrede – verdriet vaak zelfs – over een kille ‘deal’ waarin tegenover 100 kwetsbare mensen weer andere afspraken staan. Politiek op z’n lelijkst, las ik veel.

En zo is het. Het is een lelijke afspraak met een bittere nasmaak.

Ik heb er de laatste dagen veel over nagedacht en met mensen die het dichtst bij me staan over gesproken. En ik ben er nog niet over uitgedacht. Maar wil alvast wel een paar gedachten delen. Want juist nu het spannend is, moeten we elkaar proberen vast te houden.

Allereerst. De intense teleurstelling over de afspraken van donderdag laten zien waar ons hart klopt. In ieder geval het hart van een heel groot deel van de mensen die zich verbonden voelen met de ChristenUnie. Als we zeggen dat we willen opkomen voor kwetsbaren, dan is dat geen slogan of vrome wens. Het is echt. De verantwoordelijkheid voor wat er met deze mensen op het uiterste deel van ons continent gebeurt, voelen we ook echt. En als er hier dan slechts 100 mensen opgevangen gaan worden en als dat aantal ook nog eens afgaat van het totale aantal vluchtelingen dat Nederland van elders opneemt, dan is dat ook echt een bittere teleurstelling. En jullie hebben die niet onder stoelen of banken gestoken.

Voor mijzelf is dit een heel indringende herinnering aan de opdracht waarmee m’n vier collega’s en ik mede namens jullie de politieke arena zijn ingestuurd. In die weerbarstige politieke context proberen we ons altijd te laten leiden door naastenliefde, maar wel in de wetenschap dat we soms met vallen en opstaan maar een klein stapje in de goede richting kunnen zetten. En in de overtuiging dat iets doen altijd beter is dan niets doen.

Ten tweede. We hebben deze jaren niet alleen momenten gehad met mooie politieke resultaten, maar ook soms ook van grote teleurstelling. Zo’n moment was de onmogelijkheid om in de formatie het kinderpardon te verruimen. Ik noemde dat toen direct een bittere pil. Maar we hebben elkaar toen ook beloofd dat we elke kans om het kinderpardon alsnog te verruimen zouden aangrijpen. Met vijf zetels zijn we bescheiden qua omvang en kunnen we echt niet alles naar onze hand zetten. Maar soms is het precies genoeg om toch het verschil te maken. En dat lukte bij het kinderpardon op een moment dat we al bijna niet meer durfden te hopen.

Ook vandaag is die inzet precies hetzelfde. Ik vat jullie reacties ook nu op als een hardgrondige aanmoediging om het opnemen van 100 kinderen en andere kwetsbaren vanuit Lesbos niet het eindpunt te laten zijn.

Voor deze 100 mensen in de wanhoop van Lesbos wordt Nederland nu voor het eerst een plek van hoop. Nadat staatssecretaris Broekers-Knol vorige week eerder een hard ‘nee’ had laten horen op de vraag of Nederland kinderen wil opnemen, is dit een eerste stap in de goede richting. Maar omdat de wanhoop nog veel groter is, is dit voor ons niet het eindpunt, maar juist het hernieuwde begin van de blijvende zoektocht naar manieren om meer mensen hoop te bieden. Net als destijds bij het kinderpardon.

Dan ten derde. In deze coalitie komen sommige partijen op het punt van ons vluchtelingenbeleid van twee verschillende planeten. Waar velen van jullie kritiek laten horen over de te kleine stap in de goede richting, werd op de andere planeet de VVD onder vuur genomen door De Telegraaf, PVV en Forum omdat die partij juist weer te grote concessies zou hebben gedaan. In ons land dat op dit punt soms bitter verdeeld is, hebben we als fractie een uiterste poging ondernomen om toch een afspraak te maken waarmee we het leven voor sommige mensen op Lesbos verbeteren.

Wat daarbij niet hielp is dat we die dag tot een vergelijk móesten komen omdat er nu een keus van ons werd gevraagd. De tijdsdruk was hoog, juist omdat het acute leed ter plekke zo groot is. Niemand van Lesbos opnemen was voor mij ook geen optie meer. Niets doen kon echt niet meer. Maar het zo moeten praten over mensen in nood is al vreselijk. Onderhandelen over humaniteit is eigenlijk niet te doen. En het maken van een zeer onvolkomen afspraak over kwetsbare mensen is nog erger. Alleen zou ik niet weten hoe ik dat op deze plek en in deze verantwoordelijkheid middenin de polarisatie van ons land kan vermijden of ontlopen.

Ten vierde. Of deze afspraak een breekpunt in de coalitie zou moeten zijn, is een politieke inschatting die we allemaal verschillend maken. Ik wilde in deze, soms barre, zeer gepolariseerde verhoudingen het allemaal een heel klein beetje minder erg maken. Als we geen afspraken hadden gemaakt was niemand van Lesbos opgevangen. Niets doen of breken had daarmee ook vreselijke consequenties. De keus die we maakten, heb ik met mijn beste weten en beste kunnen gemaakt. Of het al deze moeite en teleurstelling waard was, is aan jullie. En aan God.

Tot slot. Er wordt mij deze dagen een spiegel voorgehouden en ik heb geleerd dat als dat gebeurt, je er even heel goed in moet kijken. En dat doe ik. Politiek is het zoeken naar een wankel vergelijk tussen mensen van soms totaal verschillende politieke planeten en met soms totaal verschillende opvattingen. Maar dat zoeken naar een vergelijk mag nooit ‘gewoon’ worden. Zeker niet als het gaat over humaniteit. Menswaardigheid. Dit werk is een roeping. Een opdracht. En deze dagen zijn een zeer intense herinnering aan de roeping waarmee ik acht jaar geleden ben begonnen en waaraan ik wil vasthouden:

Doe met je beste weten alles wat je kunt, geef alles wat je hebt, aan de mensen die het meeste van jouw hulp moeten hebben. Want alles wat je voor de minste aanzienlijken van Jezus’ broeders en zusters doet, dat doe je voor Hem (Matteus 25). Dit is waar ons, waar mijn hart klopt. Zó willen we politiek bedrijven. Op hoop van zegen.

Dank voor jullie eerlijkheid, jullie bewogenheid, jullie betrokkenheid, jullie gebed..

Door Joël Voordewind op 10 september 2020 om 21:11

Gisteren zagen we het inferno op Lesbos. We zagen de beelden van mensen in paniek, zwervend over het eiland, zonder eten en onderdak. De tragische situatie die er al veel langer is op Lesbos, is na de brand extra schrijnend geworden. U weet dat we al langer voor en achter de schermen aandringen op hulp voor de meest kwetsbaren op dat eiland. U weet dat we al langer kinderen in Nederland willen opvangen. U weet dat we hier binnen de coalitie veel gesprekken over voerden die tot afspraken over hulp ter plekke hebben geleid, maar tot nu toe niet tot opvang in Nederland.

Na de brand van gisteren zijn we opnieuw het gesprek aangegaan om kinderen ook hier hulp te bieden. Het geeft me een naar gevoel om zo over mensen, over ‘aantallen’ te onderhandelen, alsof het abstract is en geen kwestie van mensenlevens. Maar we voerden de strijd júist om een verschil te maken voor die kwetsbare mensen, die acuut hulp nodig hebben. Het valt me zwaar om te bedenken dat we maar een beperkte groep kunnen helpen. Jullie voelen dat ook zo, dat blijkt uit de vele reacties die we krijgen. Maar voor de mensen om wie het gaat is het een hemelsbreed verschil.

En dus was voor ons niets doen geen optie.

Vandaag hebben we met VVD, CDA en D66 afspraken kunnen maken over opvang in Nederland. Gisteravond heeft de Europese Unie al vierhonderd kwetsbare, alleenstaande kinderen van Lesbos naar het Griekse vasteland overgebracht. Nu hebben we afgesproken dat Nederland daar vijftig kinderen van op zal nemen. Bovendien neemt Nederland nog vijftig kwetsbare mensen op, voornamelijk vrouwen en kinderen.

Deze afspraken komen op de bestaande afspraken. We trekken 4 miljoen euro uit voor de opvang van alleenstaande kinderen op het Griekse vasteland. Deze maand komen de eerste kinderen in de opvanghuizen. Het eerste opvanghuis is al klaar. Nederland moet zo snel mogelijk 50 kinderen opnemen, wat in de loop van drie jaar oploopt tot 500 kinderen. Zij krijgen opvang, onderdak en voogdij. Daarnaast verandert er niets aan de 1 miljoen euro voor humanitaire hulp die het kabinet gisteren al had toegezegd.

Nederland neemt nu verantwoordelijkheid. Er is nu een acute crisis gaande en Nederland neemt nu toch een aandeel.

Maar laat ik er niet omheen draaien. Het is en blijft een compromis binnen de coalitie en dat soort afspraken kom altijd met stevige kanttekeningen. Met rauwe kanten, waar je kritisch op kunt zijn en waar ook wij kritisch op zijn.

De groep van 100 mensen die naar Nederland komt, valt onder de groep van 2000 vluchtelingen die we volgens bestaande afspraken in een periode van vier jaar een thuis zouden bieden in Nederland. Het cynisme van de politieke afspraken is dus dat de vluchtelingen die we helpen in deze crisissituatie, niet bovenop de aantallen vluchtelingen komen die we hadden toegezegd op te nemen. Ik zei het al: dat praten over aantallen, dat voelt sowieso cynisch.

Maar met de vlammen van Lesbos voor ogen, was niets doen geen optie.

Sommigen zullen zeggen: had het kabinet dan laten vallen. Maar dan hadden we helemaal niets kunnen betekenen voor deze mensen die komen uit de hel van Lesbos.

Ik vind dat Nederland barmhartiger kan zijn bij het opvangen van vluchtelingen. Onze inzet is daar dan ook steeds op gericht. We blijven ons inzetten voor een barmhartiger vluchtelingenbeleid. We zetten ons in voor een Europese aanpak waarin alle 13.000 vluchtelingen een dak boven hun hoofd hebben.

We zullen er scherp op toezien dat de uitvoering van de afspraken daadwerkelijk bijdraagt aan een rechtvaardiger asielbeleid. Mijn en onze inzet gaat door.