Poliflw

Addressing the pressing issues that come with emergence of (new) technologies, this event will bring together researchers and liberals in the field to discuss what Europe’s digital future should look like.

Algorithms increasingly become part of government policy, ranging from social security, education and healthcare to policing. This digitalization poses great opportunities, such as efficiency gains but also comes with threats to liberal values such as individual freedom and autonomy, equality of opportunity, and rule of law. For digitalization to benefit individuals and societies, European liberals should join forces to make sure that the use of algorithms is in line with liberal values.

Three panelists and a group of experts will share their expertise on the topic. Confirmed panelists are Ann Cathrin Riedel, chairwoman of LOAD e. V. – Association for Liberal Internet Policy – and manager Digital Transformation and Innovation at the Friedrich-Naumann-Stiftung, and Dr. Darian Meacham, Associate Professor of Philosophy and Principal Investigator for Ethics and Responsible Innovation at the BISS Institute.

The new research paper ‘Algorithms and Local Government. Opportunity for everyone?’ of the European Liberal Forum and the Mr. Hans van Mierlo Foundation will also be presented during the event.

This roundtable will be held in English and via Zoom.

Het referendum was ooit vooral populair bij hoger opgeleide en politiek betrokken burgers, die meer individuele invloed wilden op de politieke besluitvorming. Na de korte ervaringen met het raadgevend referendum werd het middel ontdekt door andere groepen mensen, vooral door kiezers die lager zijn opgeleid en weinig vertrouwen hebben in de politiek. Mensen die niet de hele dag met de Haagse politiek bezig zijn, maar wél een middel willen om de politici te corrigeren als zij dat nodig vinden. In korte tijd kreeg de discussie over het referendum een heel ander karakter. Lange tijd hadden politici zich verzet tegen het referendum omdat zij meenden dat dit in strijd zou zijn met onze parlementaire democratie. Nu bleek het referendum juist een middel om het parlementaire stelsel te versterken en het vertrouwen in de democratie te herstellen. De nieuwe discussie leidde tot een andere uitkomst.

PvdA en GroenLinks, D66 en ChristenUnie, partijen die tweeënhalf jaar geleden nog tégen waren, lijken komende dinsdag vóór het bindend referendum te stemmen. Daarmee tekent zich nu een brede meerderheid af. Alleen VVD, CDA en SGP zijn nog principieel tégen. Die brede steun is nodig omdat voor invoering van dit bindend referendum ook een wijziging nodig is van de Grondwet. Dat betekent dat na de verkiezingen de wet opnieuw moet worden behandeld en dan de steun nodig heeft van tweederde van het parlement. Een aantal partijen heeft vorige week gebruik gemaakt van de mogelijkheid om flinke ‘drempels’ op te werpen voor het houden van een referendum. D66 wil voorkomen dat referenda kunnen worden gehouden over Europese verdragen. De ChristenUnie heeft een ‘uitkomstdrempel’ vastgelegd, zodat een flinke opkomst nodig is om een wet daadwerkelijk van tafel te halen.

In het Kamerdebat heb ik me tégen deze voorstellen uitgesproken, maar ik vrees dat die het dinsdag tóch zullen halen. Voor veel politici zijn hoge drempels nodig om te voorkomen dat het referendum door mensen ‘gemakkelijk’ zal worden gebruikt. Ik zie hoge drempels vooral als een uiting van angst voor het volk. Maar goed, ook met deze drempels zetten we een grote stap op weg naar een referendum. Dit kan de grootste democratisering worden sinds de invoering van het algemeen kiesrecht. Als de kiezers VVD, CDA en SGP na de verkiezingen van maart niet al te groot maken zit die tweederde meerderheid er straks ook in. Als ik terugkijk naar de afgelopen jaren lijkt de afschaffing van het raadgevend referendum tóch zinvol geweest. Het lijkt erop dat de afschaffing van dit oefenreferendum voor veel partijen alsnog de weg heeft vrijgemaakt om steun te geven aan dit écht bindende referendum.

Dinsdag 1 september gaat de Kamer direct aan de slag met de behandeling van de referendumwet. Die avond zal ik plaatsnemen in ‘vak K’ om deze wet te verdedigen. Dat referendum, dat hebben we nou toch wel gehad, hoor ik sommigen van u denken. Nee, de discussie over het referendum is juist in volle gang en de vooruitzichten voor deze wet zijn goed.

In 2017 heb ik in de Kamer al eens een wet voor een referendum verdedigd, maar die was destijds kansloos. Drie jaar later is de situatie heel anders. In steeds meer partijen groeit de steun voor een bindend correctief referendum. In alle stilte lijkt zich een revolutie te voltrekken. 35 jaar discussie over het referendum lijkt eindelijk tot iets moois te leiden. Dinsdagavond begint om 19:00 uur het debat, dan gaan alle partij hun vragen stellen die ik later deze maand zal beantwoorden. Hopelijk kunnen we deze maand nog stemmen.

U kiest de Tweede Kamerleden om in uw naam debatten te voeren, de regering te controleren en wetten goed te keuren. Dat is de kern van onze ‘vertegenwoordigde’ democratie. Het correctief referendum is een ‘directe’ vorm van inspraak, waarbij mensen zélf een uitspraak doen, los van het parlement. Lange tijd hoorde je het argument dat het referendum als een vorm van ‘directe’ democratie in strijd zou zijn met de parlementaire democratie - een argument dat ook door premier Rutte werd gebruikt. Dit werd onhoudbaar na het rapport van een staatscommissie onder leiding van Johan Remkes, die onderzoek deed naar ons parlementaire stelsel. Die commissie beval het referendum juist aan als een mogelijkheid om ons parlementaire systeem te versterken. Een opvatting die ook de Raad van State nu deelt.

De discussie over het referendum begon in de jaren zeventig, toen met name hoog opgeleide mensen méér invloed wilden op de politieke besluitvorming. Een staatscommissie Biesheuvel deed in 1985 een voorstel voor een bindend correctief referendum, dat is 35 jaar geleden. Een voorstel van het kabinet Kok strandde in 1999 op het allerlaatste moment in de senaat. Een tweede wet haalde door gebrek aan steun van het kabinet Balkenende in 2004 de eindstreep evenmin. De discussie over het referendum ging echter door. Op initiatief van GroenLinks, PvdA en D66 werd een nieuwe wet gemaakt, die in 2013 door de Tweede Kamer en in 2014 door de senaat werd aangenomen. De SP mocht aan dit initiatief destijds niet deelnemen. Daarna moest ik toezien hoe slecht de partijen met dit voorstel omgingen.

De democratie gedijt niet op angst, maar is gebouwd op vertrouwen.

Om een bindend referendum mogelijk te maken moet de Grondwet worden aangepast. Dat moet in twee etappes. Vóór de verkiezingen moeten de Tweede en Eerste Kamer de wijziging van de Grondwet die ik nu heb ingediend goedkeuren. Na de verkiezingen moet deze wet opnieuw worden behandeld (en dan met tweederde meerderheid worden aangenomen). De vorige keer ging dat mis, omdat GroenLinks, PvdA en D66 weigerden om hun eigen wet opnieuw in te dienen. Waarna ik dat maar zélf heb gedaan. Bij een deel van de achterban van deze partijen was het referendum ineens niet meer zo populair. Bij andere groepen groeide echter het enthousiasme voor dit middel om de gekozen politici te kunnen corrigeren. Nu lijken deze partijen toch weer terug op hun oude standpunt en is wél zicht op een meerderheid.

Alle partijen zullen dinsdag nog vragen hebben, vooral over de voorwaarden voor het houden van een referendum. Ofwel over de ‘drempels’, zoals het aantal handtekeningen dat moet worden opgehaald en wanneer de uitslag geldig is. Die discussie is belangrijk en de staatscommissie Remkes heeft ook hier goede suggesties voor gedaan. Maar dit zijn kwesties van uitvoering die niet in de Grondwet thuishoren, maar in een ‘uitvoeringswet’. Die kan niet nu, maar pas ná de verkiezingen worden aangenomen, samen met de ‘tweede lezing’ van deze Grondwetswijziging. Nu moeten partijen de principiële keuze maken of zij vóór of tégen een correctief referendum zijn. Nu moeten Kamerleden aangeven of zij bereid zijn om zich wél of niet te laten corrigeren door de bevolking die zij vertegenwoordigen. Of zij wél of geen versterking willen van onze democratie.

Met een bindend correctief referendum geven wij mensen de mogelijkheid om ons terug te fluiten, op het moment dat zij vinden dat wij in de Kamer ons werk niet goed doen. De democratie gedijt niet op angst, maar is gebouwd op vertrouwen. Kamerleden vragen de kiezers: ‘vertrouw ons’. Maar durven wij ook te zeggen: ‘corrigeer ons’? Dit referendum past goed bij onze democratie, het is een belangrijke aanvulling op het werk van het parlement. Het heeft lang genoeg geduurd, al 35 jaar. Het is nu tijd om eindelijk ‘ja’ te zeggen.

Ronald van Raak, SP-Kamerlid

You must have JavaScript enabled to use this form.

Ja, ik wil op de hoogte blijven van belangrijk nieuws en acties van de SP en Lilian Marijnissen.

Door Webredactie op 29 juni 2020 om 12:11

GroenLinks en ChristenUnie dienen initiatiefwet in tegen hatecrimes

Gert-Jan Segers dient samen met GroenLinks-Kamerlid Kathalijne Buitenweg vandaag een wetsvoorstel in om de strafmaat voor hatecrimes te verhogen. Met de nieuwe wet wordt de maximale straf voor misdrijven met een discriminatoir motief verhoogd.

Gert-Jan Segers: “De bescherming van minderheden is de lakmoesproef voor iedere samenleving. En dus moeten we opstaan tegen geweld gericht op joden, op homo’s, op mensen die vanwege hun huidskleur te maken krijgen met racisme. We willen dat hatecrimes zwaarder gestraft kunnen worden en geven daarmee het signaal dat we het zwaar opnemen als je iemand bedreigt of aanvalt omdát iemand homo, jood of zwart is. Door dit soort discriminatoir geweld doe je namelijk niet alleen een persoon iets aan, maar bedreig je indirect een hele groep mensen die over hun schouder moeten kijken of zij misschien de volgende zijn.”

Voorbeelden

Hatecrimes komen veelvuldig voor. Zoals de mishandeling van een man uit Almelo vanwege zijn huidskleur. Of van de mannen die in Arnhem hand in hand liepen. Zoals de veelvuldige vernielingen bij het Amsterdams joodse restaurant HaCarmel. En de bekladding van gebedshuizen met haatdragende slogans.

Deze strafbare feiten hebben een extra grote impact op slachtoffers omdat ze voortkomen uit haat om wie ze zijn. Daarmee raakt het ook de rest van de samenleving. Want ook andere mensen die zich met hen identificeren kunnen zich hierdoor met rede bedreigd voelen. Dat zet de bijl aan de wortel van de rechtsstaat die iedereen in staat hoort te stellen om zonder geweld en angst het eigen leven vorm te geven.

Kathalijne Buitenweg (Tweede Kamerlid namens GroenLinks): “Ons strafrecht dient slachtoffers recht te doen en de norm van gelijkwaardigheid te bevestigen. We falen op beide fronten als een discriminerend motief in de rechtszaal niet eens aan de orde komt.”

Onderzoek

Onderzoek wijst uit dat het discriminatieaspect nu gaande het strafproces meestal uit beeld verdwijnt. Maar een bestraffing van hatecrimes alsof het ‘gewone’ vernieling of ‘gewone’ mishandeling is, doet geen recht aan slachtoffers. Omdat de discriminatoire drijfveer bij delicten vaak onbenoemd blijft ontstaat bij slachtoffers de gedachte dat het niet als belangrijk geacht wordt. Gevolg: slachtoffers doen geen aangifte van wat hen is overkomen.

Het initiatiefwetsvoorstel tegen hatecrimes dat vandaag wordt ingediend neemt het discriminatieaspect als wettelijke strafverzwaringsgrond op in het Wetboek van Strafrecht. Als een strafbaar feit met een discriminatoir oogmerk wordt begaan, dan kan de daarop gestelde gevangenisstraf of hechtenis met een derde worden verhoogd.

Uit onderzoek van het WODC blijkt dat het al vaak misgaat bij de aangifte. Discriminatie wordt door de politie vaak niet geregistreerd en komt daardoor niet bij het Openbaar Ministerie terecht. In 2019 zijn er slechts 47 veroordelingen geweest in zaken met een discriminatieaspect, blijkt uit het overzicht discriminatiecijfers van het Openbaar Ministerie.

Kabinet, maak vaart met noodwet voor coronamaatregelen

De afgelopen maanden zijn er in Nederland maatregelen genomen om het Coronavirus te bestrijden, waarbij rechten en vrijheden van mensen fors worden ingeperkt. Inmiddels zijn de regels wat versoepeld, maar er gelden nog steeds allerlei restricties. Zo is er een verbod op samenkomsten en evenementen, religieuze bijeenkomsten kennen een maximaal aantal deelnemers en restaurants en cafés zijn niet open.

De reden daarvoor, het beschermen van onze gezondheid, is natuurlijk terecht. Tegelijkertijd mag worden verwacht  dat de noodmaatregelen, vanwege de zware inbreuken die zij maken op het leven van mensen, kloppen. Deze maatregelen moeten democratisch gecontroleerd worden en ze mogen niet strijdig zijn met onze grondrechten. Op al deze punten is verbetering nodig. Het gaat bij grondrechten immers niet om een abstract juridisch begrip, maar om rechten die garanderen dat we in vrijheid kunnen leven. Het kabinet heeft een aantal weken geleden gezegd met een wet te komen, maar die laat op zich wachten. Maak vaart, is onze oproep. Deze situatie is niet lang meer houdbaar.

Ten eerste zijn de maatregelen nu vastgelegd in noodverordeningen van de veiligheidsregio’s. Dit gebeurt door de voorzitter van die veiligheidsregio, in de praktijk de burgemeester van de grootste gemeente uit dat gebied.

Die noodverordeningen zijn in toenemende mate problematisch. Het eerste probleem is het gebrek aan democratische controle. De noodverordeningen worden vastgesteld door de voorzitters van de veiligheidsregio’s, waarbij zij geen toestemming nodig hebben van de gemeenteraden. In een situatie van acute spoed valt dat nog te begrijpen, maar nu de maatregelen langer duren begint dit te knellen. Dit dient netjes in een wet geregeld te worden, na een goed debat in de Eerste en Tweede Kamer.

Want sommige maatregelen staan op gespannen voet met onze grondrechten, zoals de persoonlijke levenssfeer, de vrijheid van vereniging en vergadering en de vrijheid van godsdienst. Zo vallen ook samenkomsten achter de voordeur onder het verbod op samenkomsten. Sommige burgemeesters betogen ook dat demonstraties eronder vallen, en duidelijk is dat kerkdiensten eronder worden geschaard. Dat alles staat op gespannen voet met onze grondrechten. Ook dat vraagt een serieuze discussie in ons parlement.

Te meer omdat nu de reikwijdte van verbodsbepalingen ook in de praktijk tot vragen leidt. Met name als het gaat om samenkomsten. Want wat mag er dan wel en wat mag er niet? Is een verjaardagsfeestje in de tuin een verboden samenkomst? Mag je in het park met z’n vieren op afstand sporten? En als je dan nog even blijft napraten, mag dat ook? Het zijn vragen waarmee mensen én handhavers worstelen. Daarbij zien we dat regio’s met deze vraagstukken verschillend omgaan. Ook dat is reden om dit zo snel mogelijk duidelijk in een wet te regelen.

Inperking van grondrechten kan in uitzonderlijke gevallen gerechtvaardigd zijn. Zeker nu kan men zich voorstellen waarom een inperking noodzakelijk kan zijn om de gezondheid van mensen te beschermen. Maar ook in crisistijd mogen we onze rechtsstatelijke waarborgen niet vergeten. Nu duidelijk is dat de Corona-maatregelen voor een langere periode zullen gelden, moeten we eventuele inperking van onze vrijheden goed, doordacht en vooral in het openbaar regelen. Dat vergroot het draagvlak voor de maatregelen. D66 wil daarom de maatregelen voortaan bij wet regelen, met dus een openbaar en transparant debat in de Tweede en Eerste Kamer.  Het kabinet heeft ruim drie weken geleden toegezegd met een wet te komen. De tijd begint inmiddels te dringen. D66 roept op daar haast mee te maken. Op die manier kan er een goede discussie plaatsvinden over nut, noodzaak en afgrenzingen van verboden en is er een effectieve democratische controle. Onze rechtsstaat verdient die aandacht. Tijd voor een nieuwe aanpak!

Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook

Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook

Vanaf 1 juli is Duitsland een half jaar voorzitter van de EU. Dat betekent dat het motorblok van de EU de agenda gaat bepalen. Het Duitse voorzitterschap is een unieke en historische kans die Nederland moet aangrijpen om grote stappen te zetten op weg naar een sterkere Unie.

Onze ambities zijn duidelijk: van grondig economisch herstel na de corona-crisis tot klimaatneutraliteit, van een Europees asielcompromis tot harde sancties voor het aanvallen van de rechtstaat, en nieuwe technologie en innovatie tot een topprioriteit maken van ons beleid.

Koersverandering is noodzakelijk

Het kabinet krijgt nu de kans om haar recentelijke diplomatieke blunder goed te maken. We moeten onze traditionele invloedrijke positie inzetten om veranderingen af te dwingen. Door de leiding te nemen, compromissen te sluiten en te zoeken naar kansen en mogelijkheden. Een koersverandering is noodzakelijk. Fractievoorzitter Rob Jetten: ‘De huidige strategie brengt enkel schade toe aan de Nederlandse belangen in Europa. We moeten kijken naar wat nú nodig is om samen in Europa door deze crisis heen te komen. Dat is in het Nederlandse belang: zodat een bloementeler zijn bloemen in Italië kan blijven verkopen.’

Na de coronacrisis worden we wakker in een andere wereld. Met andere uitdagingen, die nieuwe oplossingen vergen. Nu is het moment om Europa verder te brengen en samen de wereld opnieuw vorm te geven. Sophie in ’t Veld: ‘Daarvoor moeten we, net zoals 70 jaar geleden, elkaar vertrouwen en een nieuwe sprong vooruit wagen. Toen was Nederland een van de pioniers van een verenigd Europa. Heel Europa is er beter van geworden, door die belangrijke stap op basis van vertrouwen. Nu moet Nederland weer in die voorhoede zitten. Nú is het moment voor grote stappen.’

Rob Jetten en Sophie in ’t Veld zijn duidelijk: Nederland moet weer zijn verantwoordelijkheid nemen, uit de reactiestand komen en samen met Duitsland en Frankrijk bepalend zijn voor de toekomst van onze Unie. De twee D66’ers geven het kabinet daarom vijf opdrachten mee. Zo komen we samen sterker uit de crisis, worden we koploper op het gebied van technologie en innovatie en verstevigen we de rechtstaat en mensenrechten in heel Europa.’

Lees hier het vijfpuntenplan van Rob Jetten en Sophie in ’t Veld.

Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook

Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook

In 1995 werd in Noord-Holland met groot enthousiasme het correctief raadgevend referendum (hierna referendum) mogelijk gemaakt. Middels het referendum kunnen de inwoners van Noord-Holland zich uitspreken over kwesties die hen aan het hart gaan en de door hen gekozen politici op de vingers tikken als zij in hun ogen verkeerde beslissingen nemen. 

Ondanks de mogelijkheid voor het initiëren van een referendum is het instrument sinds 1995 nog geen enkele keer gebruikt. Daarom vindt Forum voor Democratie het de hoogste tijd om het provinciaal raadgevend referendum nieuw leven in te blazen. 

Forum voor Democratie wil het Provinciaal raadgevend referendum simpel en bruikbaar maken. Dit willen wij doen door de volgende zaken te veranderen: 

Opkomstdrempel afschaffen!  Momenteel is het provinciaal raadgevend referendum pas rechtsgeldig bij een uitkomst van 30% van de stemmen voor een bepaalde keuze. Eigenlijk spreken we dus van een ‘uitkomstdrempel’. Deze drempel heeft als nadeel dat het de indruk wekt dat een referendum bindend is. Het is gezien het raadgevende karakter onlogisch om een dergelijke drempel te hanteren. Een opkomstdrempel is veel te zwaar voor dit type referendum en werkt daarom als rem op de participatie van Noord-Hollanders. Afschaffen dus! 

Meer tijd! Als inwoners een referendum willen opzetten, dienen zij eerst een kennisgeving te doen. Dit betekent dat zij minimaal 500 handtekeningen moeten verzamelen om een voorliggend besluit referendabel te maken. Deze handtekeningen moeten minimaal drie werkdagen voordat het besluit door Provinciale Staten genomen wordt ingediend zijn. Door de termijn van drie werkdagen vóór het besluit uit te breiden naar tien werkdagen ná het besluit, wordt een correctie achteraf mogelijk gemaakt. Veel politieke besluiten komen pas in de media nadat het besluit is genomen. Zeker in de provinciale politiek. Inwoners moeten ook de mogelijkheid hebben een besluit raadgevend te corrigeren. 

Digitale handtekeningen! Het is 2020 en nog steeds verlangt de overheid dat de handtekeningen met een pen en een papiertje worden verzameld. Forum voor Democratie wil dat handtekeningen digitaal kunnen worden verzameld. De provincie moet hiervoor een portaal ontwikkelen dat inwoners kunnen gebruiken. Zo weten we zeker dat de handtekeningen voldoen aan de gestelde criteria en dat de kennisgeving van een referendum rechtsgeldig is. 

Minder handtekeningen! Het aantal benodigde handtekeningen dat nodig is voor een inleidend verzoek staat momenteel op 10.000 handtekeningen. Dit is dezelfde drempel als bij het voormalig landelijk referendum (10.000 handtekeningen op 17.000.000 inwoners). Om het aantal handtekeningen in verhouding te brengen dient het aantal nodige handtekening verlaagd te worden van 10.000 handtekeningen naar 2.000 handtekeningen (2.000 handtekeningen op 2.800.000 inwoners). 

Eind 2019 boekte Forum voor Democratie ook een succes op dit belangrijke onderwerp. Een motie om het referendum meer bekendheid te geven werd aangenomen. Dit draagt bij aan een inhoudelijke discussie over het referendum. Onze fractie schreef een initiatiefvoorstel dat op de agenda van Provinciale Staten zal verschijnen. Met deze concrete voorstellen willen wij de andere partijen het belang laten inzien van een simpel, duidelijk en bruikbaar referendum. Zo zal uw stem weer te horen zijn, hier op het provinciehuis.