Poliflw

Tweeënhalf jaar heb ik met veel passie de portefeuille Erfgoed&Monumenten gedaan. Het voelde bij mijn aantreden in 2018 misschien wel als de meest zwaarwegende portefeuille omdat ik ermee in de voetstappen van dé Piet van der Wal stapte.  

Onze Piet van der Wal was een legendarische kenner van panden, regelingen, bedreigingen en oplossingen. Regelmatig dacht hij zelf plannen uit die de ambtelijke dienst hielp bij mooie oplossingen. Een aantal daarvan die hij nog in de pijplijn had toen hij stopte, beschreef hij bij mijn aantreden uitvoerig. Ik nam me na zijn overlijden voor om deze als een soort legacy vast te houden en waar mogelijk gerealiseerd te krijgen.

Zijn plan voor de verkeerssituatie bij de Vredeman de Vriesstraat en de povere ruimte voor fietsers, maar ook zijn overtuiging dat alle vooroorlogse wijken in een beschermde parapluregeling zouden moeten komen zodat we als gemeente meer controle in handen hebben en niet meer verrast worden door het verdwijnen van een pand waarvan iedereen dacht dat het monumentale waarde had, maar dat niet bleek te hebben (Stationsweg). Ook had hij een enorm dossier, het dossier Stienserstraat, over de verbouwing van een vooroorlogs pand tot garage waarbij de hele karakteristieke gevel verdween. Zijn voorstel om de gevelindeling, naast bv daklijn, onderdeel van het beschermen te maken kwam hieruit voort.

Tegelijkertijd bleek ook vanuit de waan van de dag genoeg gaande te zijn dat vanuit deze portefeuille moest worden aangevlogen. Daardoor verschenen er in de afgelopen tweeënhalf jaar diverse schriftelijke vragen waarin we het college bevroegen of erfgoed gerelateerde zaken.

Voorbeelden hiervan zijn de vragen die we stelden aan de hand van foto's van de opslag van het torentje van Cuypers. In de jaren negentig werd het torentje, dat uit 1882 stamt en onderdeel uitmaakte van het Sint-Fredericus Liefdesgesticht, voor veel geld gerestaureerd door Leeuwarder Corporatie Patrimonium en daarna geschonken aan de Gemeente Leeuwarden. Lange tijd stond het op het hoekje naast de Blokhuispoort. Door de herindeling van dat gebied was er geen plek meer. De foto's die wij onder ogen kregen toonden het torentje op zijn zijde liggend in een weinig deplorabele staat. Zo ga je niet om met erfgoed! En we stelden met succes schriftelijke vragen. In de antwoorden konden we lezen dat "van mening zijn dat we een goede plek te hebben gevonden voor herplaatsing en zullen zorgen dat de torenspits daar in ere wordt hersteld."

Het torentje zal geplaatst worden in het buurtschap De Klamp waar aan het centrale dorpspleintje met de plaatsing "een extra dimensie toe en legt een link met de bestaande stad, terwijl duidelijk is dat het een toevoeging is", aldus te lezen in de beantwoording. Op de vraag wanneer werd geantwoord dat "De eerste fase van De Klamp wordt in het najaar van 2018 bouwrijp gemaakt. Vanaf midden 2019 kan de spits van het arkeltorentje geplaatst worden."

Tot op heden hebben we nog geen uitnodiging ontvangen voor de feestelijke herplaatsing, maar we houden onze vinger aan de pols.

Nog voor Buma als burgemeester in beeld was, hadden wij ons vizier op de Buma State laten vallen. Gealarmeerd door -wederom- de deplorabele staat gingen we op onderzoek uit. In dezelfde tijd verscheen een noodkreet van Heemschut Frysl^an over het achterstallige onderhoud en het uitblijven van de renovatie. Ook hierover stelden we schriftelijke vragen.

Ondertussen bleek de koers van het tot stand komen van de nieuwe Erfgoednota een spannend traject. Er werd gekozen voor een Erfgoed Agenda in plaats van de oldfashion vorm. Een meer eigentijdse vorm waarbij inbreng van onderop centraal stond, er tal van bijeenkomsten werden georganiseerd en het uitgangspunt om tot een levend document te komen even wennen was.

Na de Startnotitie Erfgoedagenda van de toekomst in mei 2019 is er op 17 september 2019 een brainstormsessie georganiseerd voor de raad in De Fabriek in Wergea. Tijdens deze brainstormsessie is input geleverd voor de "Erfgoedagenda van de toekomst". Daarnaast werd gevraagd om ook de maatschappelijke betrokkenen en belanghebbenden op het gebied van erfgoed bij het opstellen van de "Erfgoedagenda van de toekomst" te betrekken.

Met  het  thema  'Alles  is  erfgoed,  en  erfgoed  is  van  iedereen'  zijn  vervolgens  een  5-tal meepraat-sessies  voor  maatschappelijke  organisaties  en  belanghebbenden  georganiseerd. Deze sessies vonden plaats in Jelsum, Baard (december 2019), Jirnsum en twee in Leeuwarden(januari  en  februari  2020).  Alle  historische  verenigingen,  dorpsbelangen,  wijkpanels  en  een aantal andere organisaties en vertegenwoordigers die, op wat voor manier dan ook, met erfgoed annex zijn, waren uitgenodigd. De laatste bijeenkomst in Leeuwarden was een speciale sessie met  alleen  studenten  van  NHL  Stenden  en  een  paar  docenten.  Samen  met  algemene maatschappelijke  ontwikkelingen,  rijkskaders  en  de  input  vanuit  de  meepraatsessies  is  het visiedeel van de Erfgoedagenda van de toekomst tot stand gekomen.

In de motie die we in juli 2019 indienden tijdens de begrotingsbehandeling samen met D66, PvdA en FNP indienden konden we ons punt waar wij uit de samenleving volop geluid over kregen! Afgelopen week werd duidelijk dat het college dit afschaffen van leges op zonnepanelen en andere duurzame installatie kwijtschelden bij beschermde en monumentale panden zoals in Apeldoorn gebeurt ziet zitten. In de brief die hierover in augustus verscheen lezen we: "Om eigenaren van panden in beschermde gezichten en van 

monumenten tegemoet te komen bij het verduurzamen van hun pand, kan hetvoorstel worden gedaan om de leges voor het plaatsen van zonnepanelen op monumenten en in beschermde gezichten per 2021 af te schaffen. Dit zou dan meegenomen kunnen worden bij de vaststelling Legesverordening 2021.  

Het voorstel tot afschaffen van leges voor het plaatsen van zonnepanelen op monumenten en in beschermde gezichten heeft een beperkte invloed op de financiële opbrengsten, en daarmee de kostendekkendheid, van de gemeente Leeuwarden."

Terwijl ik dit schrijf zitten we midden in de behandeling in de raad van de Erfgoedagenda. Maar in de raadszaal zit niet ik, maar mijn collega Pim Astro. 

Omdat in de loop van de tijd mijn portefeuille werd uitgebreid met onder andere Wmo, bleek Erfgoed toch een wat eenzaam eilandje in mijn portefeuille. Ik bemerkte dat ik niet altijd de tijd en energie erin kon steken die het nodig had.

Ondertussen kwam Erfgoed wel aan bod in bestemmingsplannen of in relatie tot wonen en groen maar deze zaken waren vaak in handen van Pim Astro.

Dit alles heeft mij doen besluiten om Pim  -die als tweede woordvoerder wel altijd meekeek- te vragen om dit portefeuille onderdeel over te nemen. Dus dit schrijven is ook een beetje afscheid nemen...

Langs deze weg even speciale dank aan Tom Sandijck die mij altijd bijstond met raad en advies. Ook dank aan de beleidsadviseur (en tevens oud studiegenoot van mij) Leo van der Laan en de voorzitter van de Leeuwarder Historische Vereniging Aed Levwerd met wie ik vele uurtjes heb volgepraat!

Femke Molenaar

Dat was eigenlijk het motto van de raadsvergadering  van 30 juni. In een periode waar deze items landelijk ook spelen. Kort gezegd, de verschillen in de gemeenteraad werden er wel een stuk duidelijker door. Met hele interessante stemmingen.

Eerst kwam de nota subsidiegrondslagen op de agenda, nou ja, op de agenda, eigenlijk de vraag om deze een jaar uit te stellen. Iets waar we als GroenLinks van denken dat het niet goed is. We missen nog steeds een kader om subsidies te verdelen, maar we zien ook totaal niet in hoe de gemeente dit nu wel voor elkaar zou kunnen boksen. Want waar het college heel makkelijk over de invulling praat, schijnt het zeer moeilijk te zijn om dat op te schrijven. Of komt dat gewoon niet uit?

Ook de scholen kwamen voorbij, met een compliment voor de gedegen manier waarop het college invulling gaat geven aan de bouwplannen voor de lagere scholen. Dat hebben ze goed gedaan. Voortgezet onderwijs is een ander verhaal. Daar hadden we een voorzet genomen met een aantal andere partijen om deze ook op de kaart te zetten. Maar dat durfden de coalitiepartijen niet aan. Zij willen daar nog geen geld voor opzij zetten. En dat terwijl de vraag en noodzaak er duidelijk is.

Voor het stadhuis is de verduurzaming nu ook inzichtelijk geworden. Een goed plan, waarmee de uitgave van nu duidelijk is afgezet tegen toekomstige besparingen. Daarmee wordt een discussie toch eigenlijk makkelijk. Aangenomen dus.

Voor de motie charter diversiteit ontstond een hele aparte stemming. Laten we maar gelijk zeggen, deze is weggestemd, maar de uitwerking komt er toch. Ambtelijk wordt dit opgepakt en door het college gedragen. Maar een aantal politieke partijen zijn het eigenlijk niet eens met de aanname. Tenminste, dat droegen ze wel uit naar onze gezamenlijke motie van de SP, D66, PvdA en GroenLinks. Wij hadden vooral moeite met de ‘aanvliegroute’. Wij hadden graag gehad dat de raad er helemaal achter zou staan. Maar goed, gemeente Terneuzen voert het charter in. En dat gaat zeker wat betekenen voor onze gemeente. Dat betekend wat voor organisaties die intochten van Sinterklaas regelen. Dat betekend dat we een discussie moeten aangaan over zwarte piet. En die rol ligt dan echt bij de gemeente, dan kunnen we ons eindelijk niet zo maar verstoppen.

De motie over bewapening van de BOA’s, of liever gezegd liever niet, heeft het niet gehaald. Ondanks dat er uit het verleden totaal geen beeld is waarom dit nodig zou zijn, vonden een aantal partijen waar onder CDA dit toch belangrijk. In een tijd waar politie geweld onder een vergrootglas ligt, terecht of niet. Wij zagen in ieder geval geen toegevoegde waarde. Ondanks dat de ambtenaren er zelf om vroegen. Maar soms moet je mensen tegen zich zelf in bescherming nemen. De wapenstok gaat daarbij niet helpen.

De moties van de PvdA inzake het wingewest en de status aparte, daar kunnen we kort over zijn. Die hebben we niet gesteund. De knipoog ging ons te ver. De discussie die erover ontstond was wel heel interessant. Want eerlijk gezegd, dat compensatieplan, hoe hard is dat eigenlijk? En waren dat sowieso al geen onderwerpen die er moesten komen om ontwikkeling van onze gemeente op stand te houden?

We blijven het kritisch volgen.

Al jaren pleit GroenLinks met andere partijen voor het afschaffen van de racistische karikatuur Zwarte Piet. Ondanks aandringen bleef deze figuur steeds nadrukkelijk aanwezig in de intocht. De Arnhemse fracties van GroenLinks, D66, ChristenUnie, DENK/Verenigd Arnhem, Partij voor de Dieren en Partij van de Arbeid dienen daarom een motie in om nu te stoppen met Zwarte Piet. GroenLinks-fractievoorzitter Mark Coenders: “We hebben vaak en lang gepraat over het aanpassen van Zwarte Piet. We moeten nu doorpakken. De protesten tegen racisme van de laatste weken hebben ons wederom laten zien dat we nog veel stappen te zetten hebben, dit is er slechts één. Maar wel eentje die nodig is. Wat ons betreft is er in 2020 geen racistische karikatuur meer bij Sinterklaasfeesten in Arnhem.”

De Arnhemse gemeenteraad spreekt al sinds 2014 over de toekomst van Zwarte Piet in Arnhem. Verschillende fracties spraken daarvoor ook een aantal keer met de Stichting Die Blide Incomst van Sinterniclaesz. Vorig jaar stuurden GroenLinks, D66, ChristenUnie, DENK/Verenigd Arnhem, Partij voor de Dieren en Partij van de Arbeid nog een brief naar het intochtcomité om hen op te roepen om – net als landelijk – Piet te ontdoen van verschillende pijnlijke connotaties met racisme. Het intochtcomité wilde hier niet in meegaan. Mark Coenders: “De gemeente faciliteert de intocht. Zolang er een racistische karikatuur gebruikt wordt, vinden we niet dat we daar als gemeente een rol in moeten spelen.” In een motie roepen de partijen het college daarom op om een constructieve dialoog aan te gaan met organisaties die nog steeds gebruikmaken van Zwarte Piet en deze te wijzen op de racistische elementen van deze karikatuur. Met als doel deze organisaties te stimuleren om definitief afscheid te nemen van Zwarte Piet. En de partijen roepen op om uitsluitend nog te participeren in Sinterklaasfeesten zonder Zwarte Piet, en dus niet meer te participeren in Sinterklaasfeesten waar nog wel sprake is van de racistische karikatuur Zwarte Piet. Bijvoorbeeld in de vorm van aanwezigheid van leden van het college, directe of indirecte subsidiëring, ter beschikking stellen van het Stadhuis of anderzijds.

Al vele jaren pleiten veel Nederlanders voor het afschaffen van Zwarte Piet. Onder meer tijdens de protesten tegen racisme en politiegeweld de afgelopen weken. Ook een VN-commissie heeft in augustus 2015 een dringend beroep gedaan op Nederland om Zwarte Piet aan te passen, met als uitspraak: “Zelfs een diepgewortelde traditie rechtvaardigt geen discriminatie en stereotypering. De overheid moet actief bevorderen dat die kenmerken van Zwarte Piet worden verwijderd, die negatieve stereotypen weergeven en door veel mensen van Afrikaanse origine worden beschouwd als een overblijfsel van de slavernij.” De Kinderombudsvrouw concludeerde eerder dat de figuur Zwarte Piet voor gekleurde kinderen kwetsend kan zijn en leiden tot pesten en uitsluiting. Mark Coenders: “Het is goed om te zien dat andere steden nu ook stappen zetten. We hebben allemaal te lang gewacht, terwijl veel Nederlanders al tientallen jaren bezig zijn om Piet te veranderen. Het wordt hoog tijd dat we daarin meegaan als inclusieve stad.”

GroenLinks Hof van Twente fractievoorzitter William Sanchez : "De sociaal-culturele sector in de Hof van Twente bloedt snel dood door het Corona-virus. Het belang van deze sector voor de lokale leef-, woon- en vestigingsklimaat wordt gauw onderschat. De GroenLinks fractie in de Hof en in de Provincie Staten van Overijssel strijden er voor deze sector niet ten onder te laten gaan. Sport, cultuur en recreatie vormen een voor ons namelijk een onmisbaar element in de natuurlijke leefomgeving."GroenLinks Hof van Twente fractievoorzitter William Sanchez : "De sociaal-culturele sector in de Hof van Twente bloedt snel dood door het Corona-virus. Het belang van deze sector voor de lokale leef-, woon- en vestigingsklimaat wordt gauw onderschat. De GroenLinks fractie in de Hof en in de Provincie Staten van Overijssel strijden er voor deze sector niet ten onder te laten gaan. Sport, cultuur en recreatie vormen een voor ons namelijk een onmisbaar element in de natuurlijke leefomgeving."

 

 

 

Afgelopen dinsdag kreeg een motie, die ingediend was door PvdA, D’66, SP en GroenLinks geen steun in de gemeenteraad. De overige raadsleden vonden de motie om de nood in de sector in beeld te brengen en een aantal scenario’s te ontwikkelen moeilijk uit te voeren.

“Het is toch niet te verkopen aan onze inwoners dat aan het begin van de vergadering de horeca ondernemers enig vorm van steun toegezegd krijgen en aan het eind van diezelfde vergadering het college en andere raadsfracties weigeren om juist déze sector een handreiking te doen”, aldus Sanchez. Horeca ondernemers, die door de maatregelen rondom corona in de problemen zijn geraakt, kunnen wel rekenen op hulp van de gemeente. Dat zegt wethouder Wim Meulenkamp in antwoord op het verzoek van CDA-raadslid Arjan Mulder.

300 miljoen vanuit het Rijk Het Rijk heeft extra middelen aangekondigd om de sport, cultuur en recreatie tegemoet te komen. Deze zijn echter niet toereikend en zullen aangevuld moeten worden door de provincie. Van de 300 miljoen komt het grootste deel terecht bij Rijksgesubsidieerde instellingen. GroenLinks wil dat ook de niet Rijksgesubsidieerde instellingen behouden blijven voor de sector.

Kerntaak provincies, maatwerk uitvoering door de gemeenten. Niet Rijksgesubsidieerde instanties vallen tussen wal en schip. Zij worden doorverwezen naar de gemeenten maar deze hebben niet de financiële middelen om hen te ondersteunen. Cultuur is één van de kerntaken van de provincie. Daarom heeft GroenLinks Hof van Twente de samenwerking gezocht met GroenLinks in de Provinciale Staten om de sector te behouden. Op woensdag 20 mei staat er een commissievergadering Cultuur geagendeerd. GroenLinks gaat dan opnieuw vragen stellen aan de Gedeputeerde.

Steunmaatregelen De nieuwe provinciale Cultuurnota is op dit moment in ontwikkeling. Additioneel aan deze Cultuurnota zijn volgens GroenLinks stappen nodig die de cultuursector kunnen helpen de Corona-crisis te boven te komen. Omzetdaling en de fysieke impact van de Corona-crisis is enorm groot, waardoor het voortbestaan van de culturele sector dreigt. GroenLinks wil dat additionele instrumenten (lobby, coördinatie tussen overheden en extra financiën) in gezet worden om de sector te behouden en wil hierop een toezegging van de gedeputeerde. GroenLinks is van plan een voorstel in de vergadering van de Provinciale Staten in te dienen als er geen adequaat antwoord komt op de vragen. Hopelijk kan er dan op korte termijn toch nog hulp worden geboden aan onze armlastige sport-, cultuur- en recreatieve instellingen.

Wij betreuren de keuzes van Provincie Noord-Brabant. Door de coronacrisis hebben sportclubs en culturele instellingen het al extra zwaar. Samen met PvdA, D66 en SP uit Breda, Den Bosch, Eindhoven, Helmond en Tilburg vragen we het nieuwe provinciebestuur dit nog te heroverwegen.

'De verbeeldingskracht en verbondenheid worden bij het grofvuil worden gezet. Ze benadrukken dat sport verbroedert en verbindt, en dat kunst en cultuur een spiegel voorhoudt en stof geeft tot nadenken. Des te pijnlijker is het om te zien dat de nieuwe provinciale coalitie het mes zet in sport en cultuur'.

Lees hier het gehele artikel in het Brabants Dagblad

Dinsdagavond hoorden we dat alle evenementen tot 1 september geen doorgang kunnen vinden. Een dodelijke klap voor de cultuur- en evenementensector, die al in zwaar weer verkeerde. De week ervoor werd bekend dat het kabinet 300 miljoen extra beschikbaar stelt voor ondersteuning van de cultuursector tijdens de coronacrisis. De cultuurwoordvoerders van de Nijmeegse gemeenteraad zijn blij met deze landelijke toezegging, maar maken zich ook flink zorgen. Dat de sector de gehele zomer stil komt te liggen, maakt het drama alleen maar groter. Voor de instellingen en festivals, maar zeker ook voor de individuele makers, zelfstandige ondernemers en kunstenaars.

Cultuur is een essentieel onderdeel van ons leven. Het verbindt ons, ook in de anderhalvemeter-samenleving, en biedt troost, kracht, en ontspanning. Hoe zouden we het uithouden thuis zonder films, muziek of boeken? De toekomst van cultuur staat echter onder druk. Culturele instellingen, kleine gezelschappen of podia en makers hebben geen publiek. En zonder publiek geen inkomsten.

Regeling vanuit het Rijk onvoldoende

Dat het Rijk geld beschikbaar stelt voor cultuur bovenop de algemene maatregelen ter ondersteuning van zzp’ers en bedrijven is een mooi begin. Maar dat geld is vooral bedoeld voor landelijk gesubsidieerde gezelschappen. Onze regionale en lokale cultuursector profiteert slechts beperkt van deze 300 miljoen. Extra geld voor regionale infrastructuur is nodig. En dan hebben we het nog niet eens over de werkgelegenheid die de cultuursector biedt voor een grote groep zzp’ers, organisaties en toeleveranciers. Denk aan het domino-effect dat zal ontstaan binnen de hele keten: technici, docenten, makers, horeca, leveranciers van festivalinrichting enzovoorts. Voor zzp’ers en werknemers zijn dan wel regelingen getroffen, maar die zijn niet voldoende: in de culturele sector kan vooralsnog niet iedereen daar gebruik van maken. Ook dat maakt de toekomst van de culturele en creatieve sector in Nijmegen kwetsbaar.

Het belang van cultuur

Cultuur is van belang voor welzijn en welvaart in Nijmegen, het vormt een onmisbare basis voor een leven in vrijheid waarin Nijmegenaren zich ten volle kunnen ontplooien. Cultuur zet aan tot reflectie, maakt emoties los en stimuleert mensen buiten gebaande paden te denken. Het draagt bij aan innovatie die de samenleving juist nu hard nodig heeft. Cultuur draagt bij aan allerlei maatschappelijke vraagstukken in onze stad. Een sterke culturele sector is bijvoorbeeld goed voor de economie, maar kan ook helpen eenzaamheid te verlichten. Kijk maar naar de openluchtconcerten die nu gehouden worden voor verzorgingstehuizen, onze stadsdichter die senioren ‘een hert onder de riem steekt’ en het filmfestival GoShort dat online is gegaan.

De klap die de cultuursector nu krijgt, wordt indirect ook uitgedeeld aan alle Nijmegenaren. We hadden net besloten weer te investeren in cultuur: de sector heeft al een aantal moeilijke jaren achter de rug. Nu doet corona hier nog een enorme schep bovenop.

Red de culturele sector

Wij doen als gemeenteraadsleden daarom een oproep aan onze bestuurders – aan de minister, maar ook aan wethouders en gedeputeerden: laat de infrastructuur van culturele instellingen en zelfstandige ondernemers in Nijmegen en de rest van de provincie hieraan niet ten onder gaan!

De gemeenteraad van Nijmegen gaat graag met de cultuursector in de volle breedte in gesprek over mogelijkheden die er zijn om de pijn te verzachten. We zien dat er al allerlei creatieve ideeën en reddingsacties ontstaan. Maar er is veel meer nodig. Wat precies, horen we graag ook van de sector zelf.

De zomer zal stiller worden dan we in lange tijd hebben meegemaakt. Maar laten we ervoor zorgen dat dat niet doorwerkt in de komende jaren. Laten we de cultuursector redden. Want zonder cultuur zal Nijmegen nooit meer hetzelfde zijn.  

Namens cultuurwoordvoerders in de Nijmeegse gemeenteraad:

GroenLinks – Cilia Daemen & Cherelle de Leeuw

D66 – Pieter van Megen

SP – Marij Feddema

50PLUS – Will Reichgelt

Partij voor de Dieren – Eline Lauret

Partij van de Arbeid – Theo de Wit

CDA - Mark Buck

De cultuursector is hard getroffen door de coronacrisis. Vorige week kwam het kabinet met een steunpakket 300 miljoen voor grote gezelschappen, concertzalen en theaterpodia. GroenLinks mist daarnaast aandacht en oplossingen voor de culturele makers en kleine spelers. Raadslid Melody Deldjou Fard stelt hierover samen met PvdD, Student en Starter, D66, PvdA en SP vragen aan het college.

Melody Deldjou Fard: “Ik heb veel culturele makers en kleine spelers gesproken die hard geraakt worden en zich zorgen maken over hoe ze na de crisis weer aan het werk kunnen. Ook zij verdienen aandacht en passende oplossingen.” Voor theater en dans is het nu bijvoorbeeld niet mogelijk om te repeteren. Zij hebben na de crisisperiode meer tijd nodig om producties te maken.

In Amsterdam is recentelijk een ‘snelloket’ geopend voor actuele kunstprojecten, zoals virtuele tours, podcasts en kunst op afstand. Melody Deldjou Fard: “Zo’n snelloket biedt mogelijkheden voor kunst in corona tijd. En wat ons betreft mag dit in Utrecht breder. Zodat culturele makers en kleine spelers die geen meerjarige subsidie ontvangen nu al aan de slag kunnen met projecten voor direct na de crisis.”

De partijen vragen het college of er mogelijkheden zijn voor een loket in Utrecht en of zij nog andere oplossingen ziet om de culturele makers en kleine spelers te steunen.

Goed nieuws! De Tweede Kamer heeft een motie aangenomen van GroenLinks & D66 om de staat van publieke collecties in musea in kaart te brengen. Want helaas staan collectiebeheer en behoud steeds meer onder druk. Aanleiding voor de motie is o.a. een werkbezoek van GroenLinks-Kamerlid Corinne Ellemeet aan het Elisabeth Weeshuismuseum in Culemborg. Tijdens dit bezoek werd duidelijk dat steeds meer tijd gaat naar fondsenwerving, promotie & communicatie om voldoende inkomsten binnen te halen. Terwijl musea ook niets liever willen dan zorgvuldig omgaan met ons cultureel erfgoed. Met dit signaal uit Culemborg en elders in het land, en de onderzoeken van de Raad voor Cultuur die dit onderschrijven, wilde initiatiefneemster Corinne via een motie bereiken dat de minister een verkenning moet starten. Gelukt, want deze motie is aangenomen. De cultuurregio's zullen de resultaten bespreken, die daarna in de Kamer weer aan bod komen. GroenLinks Culemborg houd je op de hoogte: we zijn benieuwd naar wat er gaat gebeuren.

De motie Ellemeet (GroenLinks) en Belhaj (D66) voor een verkenning van de staat van de publieke collecties is op 26 november 2019 unaniem aangenomen én is als volgt:

De Kamer, gehoord de beraadslaging,

- constaterende dat het behoud en beheer de verantwoordelijkheid is van eigenaren en constaterende dat we zicht hebben op de staat van de rijkscollectie, maar niet op publieke collecties die daarbuiten vallen; - constaterende dat onder andere de Raad voor Cultuur concludeert dat onder invloed van maatschappelijke druk het accent in het museumbeleid te veel is komen te liggen op grote tentoonstellingen en publieksaantallen en minder op het beheer van de publieke collectie en er daardoor een sluipend verval dreigt;

- overwegende dat deze publieke collecties deel zijn van onze geschiedenis en het nationaal erfgoed en dat er daarom veel belang is bij vakkundig beheer van deze kunst;

- verzoekt de regering, de staat van deze publieke collecties, in samen-spraak met hun eigenaren, te verkennen en de resultaten hiervan mee te nemen in de gesprekken met de stedelijke cultuurregio’s; - verzoekt de regering tevens, de Kamer hierover te informeren, en gaat over tot de orde van de dag.

Raad voor Cultuur onderstreept belang collectiebeheer & behoud In 2017 benoemt de Raad voor Cultuur in haar Sectoradvies In wankel evenwicht als aanbeveling aan overheden: "Neem verantwoordelijkheid voor collecties en laat de aandacht voor publiekstaken niet ten koste gaan van beheer en behoud." en aan de museumsector: "Zorg voor een evenwichtige taakverdeling tussen beheer en behoud enerzijds en publiekstaken anderzijds." Nog recenter in september 2019 publiceert de onafhankelijke commissie-Pechtold, ingesteld door de Raad voor Cultuur, haar advies Van terughoudend naar betrokken met als belangrijke aanbeveling: de bescherming van cultureel erfgoed mag stukken beter. Mooi dus dat dit nu wordt opgepakt door de aangenomen motie.

Meer lezen? Op 26 augustus 2019 is Corinne Ellemeet op cultureel werkbezoek geweest in Culemborg. Bekijk een kort verslag.

Afgelopen dinsdag werd de programmabegroting 2020 en de meerjarenraming 2021 – 2023 vastgesteld in de gemeenteraad. GroenLinks fractieleider Sjaak Kruis geeft een analyse.

De coalitiepartners (VVD, Inwonerspartij, PvdA, SP, D66 en CU) vormden een stevig front om de gemeentebegroting – toch al een broos compromis - door de raad te loodsen. GroenLinks stelde eerder voor om een klein deel van de gemeentelijke reserves te gebruiken, zodat er minder bezuinigingen nodig zijn. Dit voorstel werd gelukkig overgenomen in de uiteindelijke begroting. En ook het plan om nou eindelijk eens toeristenbelasting in te voeren werd door het college overgenomen.  

Dát de gemeente Lelystad moet bezuinigen is gevolg van Haags beleid, maar hóe er bezuinigd wordt is de keuze van Lelystad zelf. De coalitie koos ervoor om het komend jaar in totaal €400.000 te bezuinigen op de bibliotheek, schuldhulpverlening, kunst en cultuur en welzijn. Er had ook gekozen kunnen worden voor een kleine bezuiniging op de meer dan €2,5 mln. per jaar voor ‘verkoop van de stad naar buiten’ en voor ‘werving rond economie en wonen’. Die keuze maakte de coalitie niet. De VVD noemde dat zelfs “eerlijk delen”.

GroenLinks wil graag ‘eerlijker delen’: geef de gesubsidieerde instellingen een adempauze van een jaar. Dat kan door in 2020 nog wel de inflatiecorrectie (die €400.000) te geven, zonder dat dit ten koste gaat van andere posten. Dat voorstel haalde het niet, hoewel sommige collegepartijen zich haastten te zeggen dat ze graag die kant op willen. Maar ja, de coalitie… Ook het voorstel 10% te bezuinigen op acquisitie en Citymarketing, als fair share (“eerlijker delen”), werd door de coalitiepartijen weggewuifd.

Veel partijen denken dat Lelystad alleen financieel gezond kan worden bij een inwonersaantal van minimaal 100.000 inwoners. Werven van nieuwe inwoners krijgt daardoor financieel eerste prioriteit. GroenLinks zet liever in op een “hoofdstad van de nieuwe natuur”. Een stad die zijn kwaliteiten maximaal benut, met goede culturele en sociale voorzieningen en een hechte, inclusieve samenleving met voldoende steun voor mensen die onvoldoende op eigen kracht verder kunnen. In zo’n stad wil iedereen wel wonen, dus de groei komt dan vanzelf wel.

Van de 12 door alle partijen samen ingediende amendementen kregen er maar drie een meerderheid. Twee daarvan kwamen (mede) uit de koker van GroenLinks: •    samen met Leefbaar Lelystad slaagden we er in de budgetten voor burgerinitiatieven (Mensen maken de buurt en Motiemarkt) structureel te maken (en niet aan het einde van deze raadsperiode af te schaffen); •    de programma’s Jongeren op gezond gewicht en Rookvrije generatie (samen met JongLelystad en ChristenUnie) kunnen worden voortgezet.

De bezuinigingen in het sociaal domein blijven in 2020 nog beperkt tot het niet toepassen van de inflatiecorrectie. Ernstiger wordt het in de jaren daarna: dan zal er nog verder gesneden worden in de budgetten als er niets verandert. Gelukkig gaven D66 en PvdA aan dat, als er een beetje nieuwe financiële ruimte ontstaat, te willen heroverwegen. GroenLinks zal hen daar bij de volgende begroting aan houden.

Na jarenlange onzekerheid heeft de gemeenteraad op 13 november de knoop doorgehakt: het speelgoedmuseum blijft open op de huidige locatie. Dat is niet onze keuze. Erfgoed is meer dan speelgoed, daarom vindt GroenLinks dat we met een samenhangende visie moeten komen op hoe we omgaan met ons erfgoed en musea. De historische speelgoedcollectie moet wel behouden blijven, maar dan als één van de collecties op basis waarvan Deventer Verhaal op wisselende locaties exposities organiseert. Daar moet wel extra geld bij. Lees hier meer over ons standpunt.

De teleurstellende geschiedenis van de raad en het speelgoedmuseum

Begin 2014 heeft de raad het besluit genomen om het speelgoedmuseum uit het concept Deventer Verhaal te halen en partners in de stad uit te dagen om te komen met vernieuwende concepten op een nieuwe locatie. Dit resulteerde aanvankelijk in vier uiteenlopende plannen, maar in 2016 werden deze plannen opzij geschoven voor een lachende vijfde. Maar helaas, in 2018 bleek ook dit plan niet levensvatbaar. Afgelopen voorjaar stelde het college voor om te stoppen met de planvorming voor het Nederlands Speelgoedmuseum en te stoppen met de permanente presentatie van de speelgoedcollectie op de huidige locatie. Omdat wij toen vragen hadden bij het voorstel om ook te stoppen met het programmabudget ondersteunden wij de opdracht aan het college om samen met Deventer Verhaal en pandeigenaren drie varianten voor de presentatie van de speelgoedcollectie uit te werken met voor- en nadelen. Naar aanleiding van de uitkomsten van dit onderzoek kan de raad onderbouwd een definitieve keuze maken over de toekomst van de speelgoedcollectie. Het maken van deze keuze is absoluut noodzakelijk, omdat het personeel van het Speelgoedmuseum – en de stad – al sinds begin 2014 is onzekerheid leeft.

 

GroenLinks’ keuze voor de speelgoedcollectie

Wie dit dossier afgelopen jaren heeft gevolgd, weet dat GroenLinks nooit voorstander was van het afscheiden van de speelgoedcollectie van de historische collectie. Wij willen dat de speelgoedcollectie wel behouden blijft, maar dan als een van de collecties op basis waarvan erfgoedorganisatie Deventer Verhaal – vanuit een vaste basis – op wisselende locaties in de stad toegankelijke en laagdrempelige exposities organiseert. De benadering zal veeleer thematisch worden, waarbij voor verschillende exposities ook verschillende doelgroepen worden aangesproken. Uit het onderzoek over de verschillende varianten is wel duidelijk gebleken dat er meer nodig is dan € 75.000 voor opslag en beheer, zoals afgelopen voorjaar is voorgesteld in de cultuurvisie. Tijdens de begrotingsbehandeling hebben wij daarom het voorstel gedaan om hier bovenop 4 x € 150.000 (in totaal € 600.000) programmabudget beschikbaar te maken. Daarnaast biedt ons voorstel ook een oplossing voor enkele knelpunten die afgelopen jaren op het gebied van cultuur zijn ontstaan, en bovenal maakt het jaarlijks extra geld vrij voor Incidentele Culturele Activiteiten, wat voldoende ruimte creëert voor vernieuwing. Ons voorstel is echter door alle andere partijen verworpen.

 

De nadelen van het voorstel van de andere partijen

Een meerderheid van de raad steunde wel het voorstel van D66. Hierbij zal het museum op de huidige plek voor enkele tonnen worden verbouwd, maar het museum moet het wel met minder subsidie doen dan ze voorheen ontvingen. De keuze voor het blijven op de huidige locatie is op z’n minst verwonderlijk, omdat zowel de raad als Deventer Verhaal al jaren zeggen dat Brink 47 niet voldoet. In het Museaal Concept uit 2016 zegt Deventer Verhaal zelf: “In het huidige pand is het echter niet mogelijk om het museale concept zoals dat Deventer Verhaal voor ogen staat, te realiseren”. Het realiseren van een Nationaal Speelgoedmuseum is gezien de beperkingen van het pand niet realistisch. Bezwaarlijker is dat er als gevolg van dit voorstel gesneden zal worden in de subsidie voor Incidentele Culturele Activiteiten. Met maar liefst jaarlijks € 55.000 minder, blijft er aanzienlijk minder geld over voor vernieuwing. Terwijl het huidige culturele aanbod juist uit vernieuwing is ontstaan.

 

Erfgoed

Naast speelgoed spelen er binnen programmalijn Erfgoed meer knelpunten. Het is de vraag of De Waag nog langer de juiste basis is waarvandaan Deventer Verhaal exposities kan maken. Het gebouw voldoet in zijn huidige vorm niet aan de door de gemeente zelf gestelde museale eisen. Daarnaast kunnen we onder de huidige omstandigheden de verantwoordelijkheden en verplichtingen die horen bij de door de gemeente in het verleden aanvaarde schenkingen van collecties zoals Knecht Drenth niet (volledig) nakomen. Tot slot is de (marktconforme) huurlast zo hoog dat dit ten koste gaat van het programmageld. In het variantenonderzoek kwam een mogelijke oplossing ter sprake: het onderbrengen van alle museale collecties in Brink 69/70 en het afstoten van Brink 47 en De Waag. Omdat deze optie buiten de scope van het onderzoek viel, is deze mogelijkheid echter onvoldoende onderzocht.  GroenLinks pleit daarom om naast het maken van een keuze over het speelgoedmuseum te blijven zoeken naar integrale oplossingen voor onze erfgoedproblematiek.

 

Hoe nu verder?

Wij pleiten dus voor een integrale oplossing van de erfgoedproblematiek en daar zullen we ons komende tijd voor blijven inzetten. Wij hebben begrip voor het besluit van de raadsmeerderheid en gaan met belangstelling de stappen volgen die worden gezet voor de continuering van het speelgoedmuseum op de bestaande locatie. Wij wensen de directie, de werknemers en alle fans van het speelgoedmuseum hierbij een mooie toekomst.