Poliflw

Door Don Ceder op 24 juni 2021 om 10:44

Staatssecretaris moet in schrijnende asielzaken weer kunnen afwijken

Asieladvocaten, hoogleraren en wetenschappers kwamen in april met een zorgelijke waarschuwing. Er is sprake van een groot, ongehoord onrecht in asielprocedures. De misstanden rond de beoordeling van asielzaken hebben, zo schrijven zij, parallellen met de toeslagenaffaire. Om dit te staven kwamen de advocaten met een zwartboek vol schrijnende voorbeelden. Ze schetsen het beeld van een IND die onbuigzaam vasthoudt aan regels en de menselijke maat volledig uit het oog verliest.

De verschrikkelijke gevolgen van de toeslagenaffaire hebben voor een nieuw bewustzijn gezorgd in politiek Den Haag. Hoe voorkomen we dat iemand wordt vermalen in bureaucratie? Dat regels belangrijker zijn dan mensen? Belangrijke vragen, waarbij het vooral belangrijk is dat ze van een concreet antwoord worden voorzien. Laten we bij het zoeken naar de menselijke maat het vreemdelingenrecht niet vergeten.

Een deel van dat antwoord is mijns inziens dat de discretionaire bevoegdheid van de bewindspersoon moet terugkeren. Voorheen kon de staatssecretaris in schrijnende gevallen besluiten dat iemand die was afgewezen in de asielprocedure tóch in Nederland kon blijven. Door het politieke compromis dat we rondom het Kinderpardon sloten, verviel deze bevoegdheid. De mogelijkheid om een uitzondering te maken bij strakke regels blijft echter broodnodig. Voorbeelden zijn er genoeg. Als evident is dat regels onrechtvaardig voor iemand uitpakken, moet er ruimte zijn voor barmhartigheid en om af te wijken, al bij de eerste procedure.

Toen de discretionaire bevoegdheid nog bestond, kon deze op kritiek rekenen. Het zou, aldus critici, niet passen bij onze rechtsstaat om na een rechterlijke procedure de toetsing nog eens over te doen via de politiek. Dat zou asielzoekers aanmoedigen om de media op te zoeken, terwijl mensen die dat niet lukt, worden benadeeld. De terugkeer van de discretionaire bevoegdheid is ook niet de enige oplossing. Het ontslaat ons niet van de plicht te kijken hoe asielprocedures rechtvaardiger kunnen.

In de afgelopen maanden hebben schrijnende asielzaken opnieuw een gezicht gekregen. Dan denk ik bijvoorbeeld aan Davit en Nunë, twee kinderen uit Groningen, die uitgezet dreigen te worden omdat ze niet zouden voldoen aan het zogeheten ‘beschikbaarheidscriterium’ bij asielprocedures. Volgens de IND waren ze namelijk niet ‘in beeld’. Dit wekt verbazing, aangezien de kinderen bijvoorbeeld wél bekend waren bij de burgemeester en andere organisaties.

Dit voorbeeld roept de vraag op of het beschikbaarheidscriterium op deze manier niet te strikt wordt gehanteerd. Het lijkt duidelijk dat als asielzoekers bij andere instanties naast de IND in beeld waren, er gewoon aan is voldaan. Bovendien vraag ik me af of je überhaupt van jonge kinderen kan vragen ‘beschikbaar’ te zijn. Kan je hen daar verantwoordelijk voor houden? Dit voorbeeld laat zien dat het goed is om de uitvoering van het vreemdelingenrecht tegen het licht te houden.

Vandaag gaan we, naar aanleiding van het zwartboek van de asieladvocaten, daarom in de Tweede Kamer in gesprek over maatwerk en uitvoering van het vreemdelingenrecht. We spreken met onder andere hoogleraren, maatschappelijke organisaties en de IND. Samen met mijn collega’s en experts hoop ik zo te kijken hoe we tot asielprocedures komen die écht recht doen aan mensen. Dat betekent niet dat iedereen automatisch in Nederland zou moeten blijven.

Het gaat om rechtvaardig beleid met oog voor de meest schrijnende gevallen. Zo is het vreemdelingenrecht bedoeld. De terugkeer van de discretionaire bevoegdheid is daarbij geen silver bullet, maar een noodzakelijk ventiel als regels onverhoopt anders uitpakken dan bedoeld.

Dit opiniestuk verscheen eerder in Trouw.

Allereerst een felicitatie aan de nieuwe collega’s die vandaag hun maidenspeech houden. En dat is dan tegelijkertijd ook het enige vrolijke wat ik hier te melden heb in het toch wel beladen debat. Ik geloof dat collega Van der Staaij het bij een interruptie zei: ‘ik sta hier aangeslagen.’ Zo voel ik me eigenlijk ook. Er is sprake van geschonden vertrouwen. Misschien wel van een vertrouwenscrisis.

In gesprek met Hil Herweijer

Op een druilerige, grijze dag beginnen de ogen te stralen van notaris Hil Herweijer als hij vertelt over ‘de verbinding tussen mensen’. Met op de achtergrond de Nieuwe Toren staan we te praten in de Muziektent op de Nieuwe Markt. De plek waar Hil vroeger voetbalde als kind. “Samenzijn, geen mensen aan de zijlijn, dat telt voor mij want iedereen hoort erbij”.

Hil vertelt een Bijbelverhaal waar dat heel duidelijk wordt. Een zieke man in Bethesda die al 38 jaar ligt te wachten op het moment dat het water in een bad naast zijn ziekenhuis begint te bewegen. De zieke die als eerste het water in gaat wordt genezen. De man is altijd te laat. Al 38 jaar is er niemand die hem naar het water kan brengen, geen vader, geen broer of vriend want die heeft hij niet en hij is verlamd. Aan de ogen van Hil kun je zien dat het hem raakt. Wandelend langs de Burgel zegt hij dat we als naaste en als overheid, mensen die hulp nodig hebben, moeten helpen, een schild voor hen moeten zijn.

De ogen van Hil beginnen weer te glimmen, “Koningsdag op deze Nieuwe Markt, de zon schijnt, er is muziek, heel veel mensen lachen en we zingen, ja dan voel ik verbinding, dat bedoel ik. We zijn er voor elkaar. Als iedereen een steentje bijdraagt in onze maatschappij om met elkaar verbonden te zijn, dat zou mooi zijn”. “Kijk naar de vier vrienden in een ander Bijbelverhaal. Ze willen hun verlamde vriend bij Jezus brengen. Het huis is te vol. Ze brengen hun zieke vriend met bed en al naar het dak van het huis waar Jezus spreekt. En maken een gat in het dak en laten hem voor Zijn voeten zakken. Jezus geneest hun verlamde vriend. Wat een vindingrijke vriendschap en wat een daadkracht. Mooi hè?”.

In het dagelijkse drukke leven is dat soms lastig, maar Hil is positief. Hij heeft zelf ook moeilijke perioden gekend. Een maatje om mee te praten, of om mee te wandelen, dat is geweldig. Het kan heel klein zijn. In deze coronatijd hebben we allemaal wel momenten dat we ons alleen voelen en iemand nodig hebben.

De ChristenUnie zet zich altijd in voor mensen in nood, op de vlucht voor oorlog en geweld. Hun leed raakt ons, zeker als het kwetsbare kinderen zijn die gevaar lopen. Op de Griekse eilanden is zo’n schrijnende crisis aan de gang. In de Tweede Kamer riep ik het kabinet op tot actie voor de kinderen zonder ouders die leven in erbarmelijke omstandigheden. Nu maakt het kabinet bekend de opvang van ruim vijfhonderd kinderen op het Griekse vasteland te bekostigen. Ik wil meer vertellen over dat besluit en ons standpunt daarover.  

De ChristenUnie zet zich altijd in voor mensen in nood, op de vlucht voor oorlog en geweld. Hun leed raakt ons, zeker als het kwetsbare kinderen zijn die gevaar lopen. Op de Griekse eilanden is zo’n schrijnende crisis aan de gang. In de Tweede Kamer riep ik het kabinet op tot actie voor de kinderen zonder ouders die leven in erbarmelijke omstandigheden. Nu maakt het kabinet bekend de opvang van ruim vijfhonderd kinderen op het Griekse vasteland te bekostigen. Ik wil meer vertellen over dat besluit en ons standpunt daarover.  

Forum voor Democratie heeft vandaag de onderhandelingen geopend met het kabinet over de dramatische Stikstofwet. Deze spoedwet komt - net als de ‘stikstofcrisis’ zélf - voort uit boekhoudkundig geblunder van het kabinet-Rutte. Zoals wij al vaak hebben toegelicht: er ís geen ‘stikstofprobleem’. Onze uitstoot daalt al jaren en onze normen zijn 140 keer strenger dan de drempelwaarde in Duitsland.

Door achterhaalde rekenmethodes en de angst om in Brussel voor Nederlandse belangen op te komen, is het hele land nu stil komen te liggen. De bouw ligt stil, de boeren zitten klem en de maximumsnelheid wordt verlaagd van 130 naar 100 km per uur.

De wet die nu voorligt lost niets op. Wederom worden de boeren keihard de dupe van het kabinetsbeleid; blijft de rest van het land (waaronder de bouw en de infrastructuur) half op slot en blijft de kern van het probleem - ons onnauwkeurige meetsysteem, onze veel te strenge drempelwaardes en een onzinnig overschot aan ‘Natura2000’-gebieden - voortbestaan. Daarom heeft Forum voor Democratie met volle overtuiging TEGEN deze wet gestemd in de Tweede Kamer.

Stemming in de Eerste KamerKomende dinsdag stemt de Eerste Kamer over de spoedwet. De coalitie heeft daar op dit moment géén meerderheid. Om de spoedwet Stikstof erdoor te krijgen moeten VVD, CDA, D66 en ChristenUnie nog zes extra zetels zien te vinden (zij hebben er nu 32 in de Senaat, terwijl er 38 benodigd zijn voor een meerderheid).

Het kabinet zoekt daarom steun. Als die steun wordt verkregen bij GroenLinks of PvdA, zijn de boeren nóg slechter af. Zullen er nóg meer klimaatmaatregelen komen en zullen deze partijen mogelijk ook toezeggingen op het gebied van immigratie en asiel loskrijgen. FVD is daarom bereid óók te onderhandelen met het kabinet. Met als inzet VOLLEDIGE STEUN voor de boeren en daarnaast strenger immigratiebeleid en meer inspraak van burgers over miljarden verslindende klimaatplannen.Steun voor de boeren!De agrarische sector wordt hard geraakt door deze wet en bijbehorende maatregelen. Deze schade moet worden beperkt. Forum voor Democratie verlangt van het kabinet:

Invoering generieke nationale drempelwaarde van ten minste 1 mol per hectare (ter vergelijking: de drempelwaarde in Duitsland ligt op 7 mol);

Invoering van een volledig transparant meet- en monitoringsnetwerk van stikstofdeposities in heel Nederland;

Géén afroming emissierechten voor boeren;

Géén vergunningsplicht voor bemesting en begrazing; 

Géén afpak van vergunde depositieruimte; eens vergund blijft vergund;

Volop steun inclusief compensatieregeling voor boeren en bedrijven die buiten hun schuld ná het sneuvelen van de PAS hun vergunning zijn misgelopen;

Géén eerste aankooprecht voor provincies van (boeren)grond zodat de waarde van (boeren)grond behouden blijft;

Kabinetssteun voor de Limburgse (meest ruime) uitleg van provinciale beleidsregels;

En actieve, concrete inspanningen van minister Schouten om met het landbouwcollectief in gesprek te gaan en te blijven voor een lange termijn oplossing op stikstofgebied.

Aanvullende wensen FVDDe hierboven genoemde verbeteringen maken een slechte wet minder slecht. Maar nog altijd zouden we natuurlijk liever TEGEN stemmen in de Eerste Kamer; het gehele stikstofbeleid van het kabinet is immers op onjuiste gronden gebaseerd. Door de boekhoudkundige blunders van Rutte wordt bijvoorbeeld ook de transport- en de bouwsector ongenadig hard getroffen. Als het kabinet onze steun voor deze wet wil, dan zal het ook over de brug moeten komen met concessies op een aantal andere terreinen. Tijdens de onderhandelingen hebben wij de volgende concrete punten genoemd:Immigratie FVD stelt een aantal zeer concrete verbeteringen voor, die snel en eenvoudig kunnen worden ingevoerd:

Verbied de voorrang van asielzoekers op huurwoningen; zodat de tienduizenden nieuwe (huur)woningen die gebouwd moeten worden, voor Nederlanders zijn en niet met voorrang worden toegewezen aan asielzoekers.

Verbied de islamitische gebedsoproep in onze straten;

Stel illegaal verblijf van vreemdelingen strafbaar. Hiermee kunnen illegale vreemdelingen worden opgepakt en uitgezet.  

KlimaatakkoordIedereen zat aan de klimaattafels van Ed Nijpels - iedereen, behalve de Nederlandse belastingbetaler die straks die 1.000 miljard moeten betalen. Daarom willen wij dat de bevolking het laatste woord krijgt over het klimaatakkoord. Dit is een mooie graadmeter om draagvlak te meten. Aangezien er in de Kamer een brede meerderheid is voor het klimaatakkoord, zouden partijen dat referendum met vertrouwen tegemoet moeten zien. En zich vooraf aan de uitslag moeten committeren.

ConclusieFVD is bereid te onderhandelen met het kabinet. We willen niet alleen roepen aan de zijlijn maar ook verantwoordelijkheid dragen. Met als inzet onze volledige steun voor de boeren; inperking van de immigratie en versterking van de democratie. Het kabinet zal linksom óf rechtsom een meerderheid moeten zien te halen voor de wet. De bal ligt nu bij Rutte. 

Globalisering biedt kansen, maar confronteert ons ook met grote uitdagingen. Op vrijdagavond 4 oktober gaan we hierover in debat met Theoloog des Vaderlands Stefan Paas en ChristenUnie-partijleider Gert-Jan Segers. WI-onderzoeker Lambert Pasterkamp presenteert tijdens de debatsavond zijn boek over globalisering, waarin hij zoekt naar politieke antwoorden.In onze globaliserende wereld is steeds meer oog voor de buitenwereld. Die biedt kansen, maar kan soms ook onzeker maken: 'welke plaats is er voor mij in een steeds groter wordende wereld? Wordt onze gemeenschap nog gezien? Blijft die bestaan?' Hoe kunnen we recht doen, zonder daarbij de vrede (ook binnen de Nederlandse gemeenschap) uit het oog te verliezen? En hoe verhoudt het Nederlandse volk zich tot de buitenwereld? Wat is recht, en wat is vrede, als het gaat om thema’s als culturele identiteit, klimaatverandering, migratie, veiligheid?Globaliseringsdebat | Vrijdagavond 4 oktober | Stefan Paas en Gert-Jan Segers | Stadscafé De Observant, Amersfoort | 19.30 (inloop 19.00) tot 21.15 | € 5,- voor niet donateurs | Entree donateurs: gratis | meer informatie