Poliflw

 

Ermelo, dorp op de Veluwe, waarvan het open karakter zorgt voor een prettig klimaat voor de inwoners en een dorp wat door zijn mooie omgeving, grote aantrekkingskracht heeft voor vakantiegangers. Het dorp is ook bekend door zijn vele zorginstellingen zoals ’s Heeren Loo en Bartimeüs. Reden genoeg om Ermelo een ‘ mooi dorp’ te noemen.

Naast deze positieve kwalificaties zijn er echter ook wel zaken te noemen die aanleiding geven tot zorg. In dit artikel willen we de vinger leggen bij één zo’n zorgpunt en dat is de vuurwerkproblematiek, zoals waargenomen rond de laatste jaarwisseling. Overigens niet alleen een probleem waar Ermelo mee te maken heeft, maar zoals bekend, landelijk speelt. Reden voor de landelijke politiek om na te denken over nadere richtlijnen. Maar ook redenen voor de plaatselijke politiek om samen met de lokale burgers iets te bedenken om de ondervonden overlast te voorkomen of te beperken. En omdat het ons allen aangaat, is het goed om daar ook in ons blad aandacht voor te vragen. Willen we Ermelo ‘Mooi Ermelo’ blijven noemen, dan ontkomen we er niet aan dit probleem bij de kop te pakken.

Regels

Zoals elke Nederlandse gemeente, heeft ook Ermelo regels gesteld met betrekking tot vuurwerk. Deze houden onder meer in dat je als particulier slechts van 31 december 18.00 uur tot 1 januari 2.00 uur vuurwerk mag afsteken en dat het af te steken vuurwerk aan bepaalde voorwaarden moet voldoen. De politie is verantwoordelijk voor de handhaving. Dit laatste is wel een probleem omdat het nu eenmaal niet mogelijk is op elke hoek van de straat een agent te laten controleren. Dit geldt volgens de burgemeester ook voor het instellen van zgn. vuurwerkvrije zones. In dit verband heeft hij daarom eerder aangegeven niet op voorhand tot aanwijzing hiervan over te gaan.

Laatste jaarwisseling

Tijdens de Nieuwjaarsbijeenkomst van de gemeente Ermelo haalde burgemeester Baars aan dat de jaarwisseling in Ermelo relatief rustig was verlopen. ‘Toch werd er ook in onze gemeente met niet legaal vuurwerk geknald wat vernielingen aan openbare voorzieningen met zich meebrengt en veel geluidsoverlast voor mens en dier’. De burgemeester gaf tevens aan dat hij aanvankelijk geen voorstander was van het verbieden van vuurwerk, maar dat hij, gezien de toename van vernielingen en de overlast en geweldsincidenten naar hulpverleners van mening is veranderd en nu neigt naar een nationaal verbod op consumentenvuurwerk. ‘Dit moet dan wel een nationaal verbod zijn en niet alleen voor gebruik, maar ook voor de verkoop’. (Bron: Ermelo’s weekblad). Ook vanuit de gemeenteraad is inmiddels aangedrongen op strakkere handhaving omdat, zoals gezegd werd ‘vanuit de samenleving steeds meer geluiden komen over ellende en overlast welke het afsteken van vuurwerk met zich meebrengt’.

Bewustwording

Het is uiteraard goed en nuttig dat beleidsmakers zich bezig houden met dit onderwerp en ter zake de nodige maatregelen treffen. Anderzijds is er natuurlijk ook een verantwoordelijkheid voor ons als burgers. In dit verband het volgende Zijn wij ons, als burgers van Nederland en, in ons geval van Ermelo, en in het bijzonder wij als Christenen, wel voldoende bewust van de wijze waarop wij met z’n allen invulling geven aan ons ‘eindejaarsfeestje’? En voelen we ons daar ook mede verantwoordelijk voor? In dit verband is het zonder meer schrijnend te noemen dat door de stikstof en PFAS-discussie het voor de boeren en de bouw bijna onmogelijk wordt gemaakt er een goede bedrijfsvoering op na te houden, maar dat de concentratie fijnstof de eerste twee uur van het nieuwe jaar 30 x zo hoog is als normaal aldus het meldpunt Milieu Centraal. De kruitdampen en het lawaai veroorzaakt door vuurwerk, zijn niet alleen schadelijk voor mens en dier, maar ook de natuur lijdt er onder! Juist wij als Christenen zijn vanuit onze verantwoordelijkheid voor de schepping en het milieu, geroepen op de plaats en de positie die we innemen tot het zijn van ‘gij geheel anders’ en daarom in Woord en Daad afstand te nemen van alles wat daaraan afbreuk doet. Dat heeft dus betekenis voor de wijze waarop wij omgaan met onze eindejaarinvulling en hoe wij staan tegenover vuurwerk en alles wat daarmee samengaat.

Tenslotte

Als u deze Calvijn leest, zijn we een aantal weken verder en is er weer van alles gebeurd waardoor de vuurwerkproblematiek mogelijk wat naar de achtergrond is geraakt. Wat zijn we bevoorrecht dat we Gods Woord als richtsnoer voor ons leven mogen hebben. Dat Woord blijft vast tot in eeuwigheid!

Wat zijn nu de juiste stikstofcijfers? De landbouw zou voor 46% verantwoordelijk zijn voor de stikstofdepositie in Nederland volgens de commissie Remkes. Het RIVM kwam met een percentage van 45% en het Mesdagfonds met 25,1%. Wie heeft gelijk?

Dat is maar net hoe je er naar kijkt en welke zaken je wel of niet meeneemt in je berekeningen. Cijfers laten maar een deel van de waarheid zien, er zijn altijd keuzes nodig: wat neem je wel en niet mee in je berekening? Op 26 februari liet de SGP-fractie zich in Apeldoorn door het Mesdagfonds informeren over de achtergronden. Daaruit leerden we onder meer:

De universiteit van Amsterdam gaat op initiatief van het Mesdagfonds nader onderzoek doen naar de depositie van stikstof op boerenland en natuur en naar de herkomst ervan (typering stikstof). De SGP juicht dit onderzoek van harte toe.



Deze raadsronde stonden de evaluatie oud&nieuw en handhavingsbeleid op de agenda. Puur gekeken naar het aantal aanhoudingen en het schadebedrag kan worden gesteld dat de jaarwisseling goed is verlopen. Wij zien echter ook andere effecten die een minder rooskleurig beeld geven, zoals grote overlast van zwaar illegaal vuurwerk. Ook het schadelijk effect op luchtkwaliteit moet worden gewogen. Het schadebedrag blijkt ook aanzienlijk opgelopen en is nooit goed te praten. Wat ons betreft mag bij de jaarwisseling meer bezinning en minder kabaal. Eerder dan vorig jaar zal de volgende jaarwisseling worden behandeld in de raad, waarbij de overlastmeldingen zullen worden meegewogen. Voor dit moment nog een ontmoedigingscampagne, ons streven blijft een vuurwerkvrij Alblasserdam.

Pas op met stikstofbeschuldigingen!

Onderzoekers hebben in opdracht van het Mesdag Zuivelfonds onder de motorkap van de stikstofrekenmodellen gekeken. De conclusie is dat de commissie Remkes en anderen met de presentatie van de depositiecijfers voor heel Nederland, waarbij de landbouw een bijdrage van 46% levert, een vertekend beeld geven. Als je inzoomt op de depositie op natuurgebieden blijkt het aandeel van de landbouw slechts 25% te zijn en die van verkeer veel groter, ruim 40%. Overigens heeft het Mesdagfonds niet verder ingezoomd op de stikstofgevoelige Natura 2000 gebieden. Onderstaande figuur geeft een indruk van de berekende verschillen tussen gebieden.

De cijfers van het Mesdagfonds en bovenstaande figuur laten zien dat de depositie en de bijdrage van de verschillende sectoren heel gebiedsafhankelijk is. Het gaat niet aan om te zwarte pieten naar specifieke sectoren en om eenzijdige nationale maatregelen te nemen. Het onderstreept het pleidooi van de SGP om per gebied te kijken waar de stikstof nu precies vandaan komt en daarop te acteren: https://tijdvoordeboer.sgp.nl/actueel/stikstof-onder-de-sgp-loep/11646

De onderzoekers gaven ook aan dat van de bijdrage van veel industriële bedrijven een grove inschatting gemaakt wordt, omdat de precieze emissie niet geregistreerd wordt. Dit moet in beeld gebracht worden, omdat je anders niet goed weet waar de stikstof nu precies vandaan komt. Meten met twee maten moet voorkomen worden.





Terwijl de regering zeer strenge wetten, regels en controles toepast voor stikstof en PFAS, kan vervuild baggerslib uit België veel te makkelijk in Nederlandse zandwinputten worden gekieperd.

SGP-Kamerlid Chris Stoffer dient schriftelijke vragen in bij de staatssecretaris van Infrasstructuur en Milieu om dit aan de kaak te stellen. Onderzoeksjournalisten van Zembla hebben een en ander boven water gehaald. Uit de uitzending komt naar voren dat er vorig jaar tot wel 20% bodemvreemd materiaal aan de Nederlandse bodem toegevoegd mocht worden. Bedoeld om ruimte te geven om stenen uit rivierbodems mee te laten nemen, maar in de praktijk kwam er met onder meer het Belgische baggerslib ook plastic, arseen, accu’s, fietsen, piepschuim en andere rommel mee. Met alle risicovolle gevolgen van dien.

Als het gaat om het importeren van Belgisch baggervuil, is er nauwelijks handhaving. En als het er al is, dan is het op papier. Maar als het gaat om stikstof of om het stofje PFAS wordt er zo scherp gecontroleerd, dat het in de praktijk haast niet meer werkbaar is. Volgens de SGP kan en moet dat anders.

Schriftelijke vragen van het lid Stoffer (SGP) aan de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu over het storten van vervuild baggerslib uit België in Nederlandse zandwinputten:1. Heeft u kennisgenomen van de uitzending van Zembla over ‘Gokken met bagger’?2. Hoe waardeert u de constatering dat onder al dan niet toeziend oog van de overheid door de labeling ‘nuttige toepassing’ en de toegestane ruimte voor toepassing van maximaal 20% bodemvreemd materiaal tot vorig jaar plastic, piepschuim, arseen, asbest en accu’s via baggerslib in zandwinputten is terechtgekomen, met alle risico’s van dien voor zwemmers, natuur en drinkwaterwinning?3. Hoe waardeert u de constatering dat de nieuwe eis dat alleen sporadisch bodemvreemd materiaal mee mag komen met baggerslib onvoldoende duidelijkheid geeft en alsnog ruimte laat voor het storten van de hiervoor genoemde materialen?4. Bent u voornemens regelgeving en beleid op dit punt aan te scherpen?5. Hoe waardeert u de constatering dat er in de praktijk nauwelijks gehandhaafd wordt, dat handhaving vooral het controleren van de papieren betreft en niet het nemen van monsters dan wel een inspectie van het scheepsruim, en dat als gecontroleerd wordt er regelmatig sprake is van overtredingen?6. Bent u voornemens het handhavingsbeleid aan te scherpen?7. Op welke wijze wordt de waterkwaliteit van zandwinputten gecontroleerd?8. Hoe gaat u voorkomen dat opnieuw vervuild baggerslib uit België wordt geïmporteerd? Gaat u in overleg met onder meer de Vlaamse regering en gaat u zorgen voor meer toezicht bij het laden van schepen met baggerslib, ook in België?

In 2024 zou het totaalverbod op asbest in moeten gaan. De SGP maakte in de Tweede Kamer als enige partij bezwaar: onhaalbaar en voor velen onbetaalbaar. Inmiddels is het voorstel gestrand in de Eerste Kamer en krijgen eigenaren tot 2028 de tijd om hun asbestdaken te vervangen. Lees hieronder de bijdrage van SGP-senator Diederik van Dijk tijdens de wetsbehandeling in de Eerste Kamer.

Ik wil het voorgestelde asbestdakenverbod beoordelen op twee aspecten: proportionaliteit en haalbaarheid.

Proportionaliteit Er is veel discussie over het risico van asbestdaken. Laten we even naar de cijfers kijken. En dan niet wat betreft de blootstelling in het verleden. Die blootstelling bezorgt helaas nog steeds honderden mensen per jaar een dodelijke kanker. We hebben het nu over de huidige en toekomstige blootstelling als gevolg van verweerde asbestdaken. Dat is een ander verhaal. De Gezondheidsraad heeft de normen aangescherpt. Voor omwonenden is de norm 28 vezels per kubieke meter lucht.

Dan rijst de vraag: hoeveel asbestvezels zitten er in de buitenlucht? Als je de rapporten doorneemt, verbaast het me zeer dat hier nauwelijks goede data over zijn. Als asbestvezels in de buitenlucht dan zo’n groot probleem zijn, waarom heeft de regering hier niet meer onderzoek naar laten doen? TNO heeft drie jaar geleden onderzoek gedaan op een zevental locaties. Wat blijkt: op een tweetal plekken zijn vlakbij schuren met verweerde daken metingen gedaan, bij worst case weersomstandigheden. Je zou denken dat die plekken slecht scoren. De concentraties bleven hier echter onder de waarde voor het verwaarloosbaar risico en ver onder de waarde voor het maximaal toelaatbaar risico.

Ik heb er ook een risicoanalyse van de Inspectie Leefomgeving en Transport uit 2018 bij gepakt. De berekeningen van het ILT op basis van RIVM gegevens komen uit op tien mensen die jaarlijks asbestkanker oplopen als gevolg van werk gerelateerde blootstelling, en drie mensen als gevolg van niet werk gerelateerde blootstelling. Alleen die laatste drie zou je kunnen relateren aan verwering van asbestdaken, al is dat ook nog niet eens de enige bron. Dit risico valt dus in het niet bij de risico’s van bijvoorbeeld roken, drugs- en alcoholgebruik en fijn stof.

Je zou kunnen zeggen: elk mensenleven telt. En dat ís natuurlijk ook zo! Maar als dát de drijfveer is, moet je wel het hele verhaal vertellen.

Door het asbestdakenverbod al per 2025 in te voeren, zal het aantal illegale asbestsaneringen sterk toenemen. Het toenemende aantal dumpingen van illegaal asbestafval is een teken aan de wand. En wat staat nu op nummer 1 als het gaat om blootstelling aan asbest? Ondeskundige verwijdering van asbest. En dat is juist wat bij illegale saneringen gebeurt…

Kortom, de SGP zet vraagtekens bij de onderbouwing van het effect van de voorliggende voorstellen. In de nota naar aanleiding van het verslag komt de staatssecretaris niet veel verder dan de opmerking dat gelet op de risico’s blootstelling via de leefomgeving zoveel mogelijk voorkomen moet worden. Dat is toch geen serieuze onderbouwing?

Haalbaarheid De staatssecretaris is optimistisch gestemd over de haalbaarheid van een verbod in 2025. De realiteit is helaas anders. Alleen de ambassadeurs van de versnellingsaanpak roepen dat het kan. Wie zijn oor te luister legt bij de experts in het werkveld, weet wel beter.

Ik noem een paar tekenen aan de wand.

Eerst de cijfers tot nu toe. Als in 2025 alles weg moet zijn, moet per jaar 15 miljoen vierkante meter gesaneerd worden. Vorig jaar is ongeveer 13 miljoen vierkante meter gesaneerd. Maar: In dat jaar liep ook de subsidieregeling van het Rijk af, zodat veel mensen snel nog actie hebben ondernomen. Wat dus een vertekend beeld geeft van de veronderstelde versnelling van de sanering.

Ook moeten we ons realiseren dat de afgelopen jaren vooral grote dakoppervlakten zijn gesaneerd. De 400.000 woningen en kleine schuurtjes met hogere kosten en tijdsbeslag per vierkante meter moeten nog komen. Ik wil er ook op wijzen dat vanwege de strenge opleidings- en saneringseisen het aantal asbestsaneerders beperkt is en de capaciteit dus schaars. Zeker met de huidige krapte op de arbeidsmarkt. Er is uitstroom van medewerkers in plaats van instroom. Particulieren die nu hun asbestdak willen laten saneren, krijgen vaak torenhoge offertes, omdat asbestsaneerders er gewoonweg nog geen tijd voor hebben. Wat moet dat worden richting 2025?

Daarbij komt dat naar schatting 5 tot 10% van de gebouweigenaren financieel niet in staat is om sanering te bekostigen. Dat percentage is nog hoger bij de agrarische ondernemers. En dat zijn juist degenen met de grootste oppervlakten asbestdaken. De landelijke subsidieregeling is inmiddels stopgezet. De staatssecretaris heeft een fonds aangekondigd voor goedkope leningen. De invulling is echter nog steeds onduidelijk, terwijl het verbod met rasse schreden nadert. Bovendien zal het voor veel particulieren en ondernemers ook met een lening nog steeds lastig zijn om die lening überhaupt afgelost te krijgen. Stoppende agrarische ondernemers gaan hier niet aan beginnen. En die zijn er nogal wat. Zo eenvoudig is het helaas niet. De staatssecretaris heeft een veel te rooskleurig beeld over de betaalbaarheid. Erkent de staatssecretaris dat we er zo niet gaan komen?

Overige overwegingen De staatssecretaris schermt met het feit dat verzekeraars hun handen van asbestdaken aftrekken en dat velen al stappen hebben gezet in aanloop naar het aangekondigde verbod. Ja, maar dat doet aan de zojuist genoemde kardinale kritiekpunten niets af. Trouwens, hoe kan het dat er zoveel jaar zit tussen de aankondiging van het verbod en het regelen van de wettelijke basis hiervoor? Dat moet de regering vooral zichzelf aantrekken. Het aankondigen van een verbod zonder dit snel juridisch goed geregeld te hebben, is onverstandig en onzorgvuldig. En in ieder geval geen argument om het door te drukken.

Een belangrijk knelpunt voor het betaalbaar en haalbaar maken van een asbestdakenverbod zijn de strenge opleidings-, certificerings- en veiligheidseisen. Het opstellens van regels wordt steeds meer doorgeschoven naar het werkveld. Ik kan me zo voorstellen dat die er belang bij hebben dat er zo min mogelijk nieuwe toetreders zijn en dat er geld verdiend wordt aan controles en inventarisaties. Er wordt nauwelijks ruimte geboden voor veilige, innovatie saneringsmethoden. Het kabinet heeft een herziening van het asbeststelsel aangekondigd, maar in de praktijk is er nog weinig van te merken. Onlangs ging een saneringsbedrijf dat een schuimlaag gebruikte om asbest op een goedkope en veilige manier te verwijderen, nog onderuit bij de rechter. Zo werkt het toch niet?

In de wet is een evaluatiemoment in 2022 opgenomen. Daarbij is nadrukkelijk aangegeven dat de datum van het verbod niet ter discussie zal staan, maar dat dan gekeken zal worden wat nog nodig is om op tijd klaar te zijn. Hier kan ik kort over zijn: als je dan nog moet gaan schakelen, ben je te laat. Het mag geen reden zijn om nu de schouders op te halen over de haalbaarheid en betaalbaarheid.

Conclusie Alles afwegend, zeg ik: óf het kabinet zorgt voor aantoonbaar voldoende financiële steun en toelating van innovatieve methoden om een verbod acceptabel te maken, óf het verbod gaat in deze vorm van tafel. De SGP vindt dat het verbod hoe dan ook uitgesteld moet worden. Dank u wel.