Poliflw

Tijdens de afgelopen jaarwisseling hadden GroenLinks en de ChristenUnie/SGP voor de eerste keer een meldpunt vuurwerkoverlast voor Gorinchem geopend. We waren getriggerd door het feit dat het landelijke meldpunt ermee stopte, met als reden dat hun taak volbracht was, terwijl wij juist in Gorinchem veel klachten hoorden. Er was een landelijke discussie die tot een soort patstelling leidde: het Rijk vindt dat gemeentes het moeten aanpakken, gemeentes kijken juist naar het Rijk.  Maar omdat we vinden dat er écht iets moet gebeuren aan de overlast van vuurwerk, hebben we besloten om eerst goed in beeld te krijgen hoe veel overlast er van vuurwerk is en wat voor soort overlast. Daarom openden we het meldpunt. Lees hieronder meer over de resultaten.

Van 15 december tot en met 6 januari was het meldpunt open en in die tijd hebben 340 mensen een melding gedaan.  Ongeveer 60% heeft dan anoniem gedaan, en 40% gaven hun gegevens op. Het zwaartepunt van de melding lag vooral in Gorinchem-Oost (Laag-Dalem, Hoog-Dalem, Wijdschild en Dalem).  Veruit de meeste meldingen werden gedaan in de dagen tussen Kerst en Oud en Nieuw. Vooral 's middags en 's avonds ervaren de meeste mensen de meeste overlast. 

Uit alle meldingen hebben we drie rode draden kunnen halen als het gaat om de aard van de overlast: 

Afsteken van vuurwerk buiten de toegestane tijden en het gebrek van handhaving hierop

Een groot deel van de meldingen die gedaan zijn, hebben te maken met het afsteken van vuurwerk buiten de toegestane tijden (van 31-12 18.00uur tot 1-1 02.00uur). Hierbij is te zeggen dat mensen niet bij een rotje of vuurpijl meteen een melding doen. Veel van de melders zeggen veel of zelfs continu knallen van vuurwerk te horen in hun buurt of wijk. Dat ervaren zij als overlast. Bovendien levert het angst op bij bijvoorbeeld kinderen of ouderen. Opvallend is dat veel van de melders die zeggen veel of continu vuurwerk te horen buiten de afsteektijden ook klagen over het (gebrek aan) toezicht en handhaving. Sommigen belden de gemeente of de politie, maar hadden niet de indruk dat er gehandhaafd is op het afsteken van vuurwerk.

 Overlast door zwaar (illegaal) vuurwerk

Een andere rode draad die uit de meldingen naar voren kwam, was de zwaarte van de knallen. Mensen melden dan vooral zware explosies (‘dit waren geen rotjes’), waardoor bijvoorbeeld ruiten trilden. Vaak werd daarbij het versterkend effect van bijvoorbeeld stegen in de Binnenstad of viaducten genoemd. Termen als ‘het lijken wel granaten’ en ‘het lijkt wel oorlog’ zijn regelmatig voorbij gekomen.

Dieren en vuurwerk

De derde rode draad die naar voren komt uit de meldingen is het effect dat (met name) knalvuurwerk heeft op huisdieren (over wilde dieren valt niks te zeggen vanuit dit vuurwerkmeldpunt). Er wordt gemeld dat honden en katten schrokken van de knallen, zich verstopten, niet meer aten en zelfs niet meer naar buiten durfden. Schokkend was dat er meerdere meldingen zijn binnengekomen van hondenbezitters die meldden dat er vuurwerk naar hun huisdier is gegooid tijdens het uitlaten.

Wij zijn heel tevreden met de resultaten van deze eerste editie van het vuurwerkmeldpunt. Het biedt een goede basis voor de raad om met elkaar in gesprek te gaan over mogelijke oplossingen om de overlast van vuurwerk te verminderen! 

Veel inwoners van Zeist zijn helemaal klaar met het vuurwerk. Als het aan de fractie van GroenLinks ligt, komt er dan ook een verbod op consumentenvuurwerk, zoals knalvuurwerk en vuurpijlen. Als alternatief stelt de fractie een vuurwerkshow voor, waardoor de jaarwisseling weer een feestje wordt voor iedereen. De gemeenteraad debatteerde over dit voorstel op 15 januari jl.

GroenLinks is vóór een vuurwerkverbod omdat de jaarwisseling een feest voor iedereen dient te zijn; maar uit reacties van inwoners en dierenartsen blijkt dat dit absoluut niet het geval is; Inwoners met een visuele of auditieve beperking ervaren rond de jaarwisseling ernstig belemmeringen in hun vrijheid door het knalvuurwerk; dat past niet in een inclusieve samenleving; de afval en de uitstoot van fijnstof, zware metalen en CO2 door vuurwerk is een te zware belasting voor onze gezondheid, voor het milieu en is niet in overeenstemming met onze klimaatdoelstellingen;

GroenLinks wil een alternatief voor het consumentenvuurwerk door op een centrale plek een vuurwerkshow te organiseren. Het is een positieve manier is om het afsteken van individueel vuurwerk terug te dringen en zo de jaarwisseling weer een feest van ontmoeting, contact en samen beleven kan worden.

Indieners van het voorstel, CU/SGP, D’66 en GroenLinks stuitten echter op groot verzet van de wethouder en de fracties van CDA, VVD en PvdA. Zij zien niets in een verbod en zeiden het voorstel zeker niet te steunen. Wethouder Fluitman erkende dat er veel mis is met de viering van oud en nieuw, maar zolang de wet niet aangepast is, kan en wil hij vuurwerk niet verbieden. Hij was ook niet bereid onderzoek te doen naar een verbod op vuurwerk vooruitlopend op veranderende wetgeving. De wethouder was enkel bereid om het aantal vuurwerkvrijzones uit te breiden. Vreemd genoeg calculeert hij bij voorbaat in dat er bij festiviteiten iets mis kan gaan. De wethouder was bereid de mogelijkheid van een vuurwerkshow te onderzoeken.

Doordat het voorstel geen meerderheid zou halen als het verbod op vuurwerk er in zou blijven staan, hebben de indieners het voorstel aangepast. Er komt nu een onderzoek met de samenleving naar alternatieven, zodat de jaarwisseling weer een feest voor iedereen is; ook als dat inhoudt dat er een vuurwerkverbod zou moeten komen.

 

Op het voorstel voor een vuurwerkverbod en vuurwerkshows zijn veel steunbetuigingen bij de gemeenteraad binnen gekomen. Daaruit blijkt dat veel inwoners het verbod wel steunen. Hierna volgt een korte samenvatting van de lokale reacties:

De initiatiefgroep vuurwerkvrije zones; zij hebben in 2015 ervoor gezorgd dat in Zeist vuurwerkvrije zones zijn gekomen. Zij pleiten voor een vuurwerkshow. 20-30% van de inwoners zegt dat zij dan zelf geen vuurwerk meer zullen afsteken. Een inwoonster van de Torenflat die met haar blindengeleidehond pleit voor een verbod op knalvuurwerk, omdat zij voor haar vrijheid afhankelijk is van haar geleidehond. Dierenartsen pleiten voor een verbod op knalvuurwerk en betere handhaving. Huisdieren ervaren veel stress van het geknal en krijgen medicatie om deze tijd door te komen. Maar het geknal begint al zover van tevoren dat dierenartsen voor een onmogelijke opgave staan. Een inwoonster, die ons met confronteert met het afval van vuurwerk en de enorme uitstoot van fijnstof en CO2 en zware metalen. Dit geeft veel overlast o.a. voor mensen met COPD. Het bestuur van het GGPZ dat aandacht vraagt voor dove en blinde mensen die veel last hebben van het voortijdige geknal; zij pleiten voor een landelijk vuurwerkverbod en het inperken van de verkoop van vuurwerk Lillys Plastic Pickup pleit voor een verbod op consumentenvuurwerk.

Landelijke reacties:

Uit onderzoek door de Onderzoeksraad voor de Veiligheid blijkt dat 40% van de slachtoffers van vuurwerk omstanders zijn. De OVV adviseert een verbod op knalvuurwerk en vuurpijlen. Ook de politie pleit voor een verbod op knalvuurwerk en vuurpijlen. De onderzoekraad voor de veiligheid ziet een centrale vuurwerkshow als een van de maatregelen die gemeenten kunnen nemen voor een veiliger verloop van de jaarwisseling. Het landelijk vuurwerkmanifest dat pleit voor een vuurwerkverbod meldt, dat er 78.000 mensen en 1400 organisaties het manifest hebben ondertekend. Daaronder zijn veel organisaties, zoals de Vogelbescherming, de dierenbescherming, trauma artsen, oogartsen, oogvereniging en nog vele andere.

Motie: Onderzoek vuurwerkverbod en alternatieve show

Artikel Algemeen Dagblad: Geen vuurwerkverbod voor Zeist, wél een onderzoek om van jaarwisseling weer een echt feest te maken

Bestandsbijlage(n):