Poliflw

Marleen van de Meulen in gesprek met…. jonge boeren over de omslag naar kringlooplandbouw: https://youtu.be/kKCcvhW0EnI

Marleen van de Meulen in gesprek met…. jonge boeren over de omslag naar kringlooplandbouw: https://youtu.be/kKCcvhW0EnI

De gemeenteraad van Enschede wil met ondermeer houtwallen en houtsingels de natuur in het landelijk gebied behouden en ontwikkelen. D66-raadslid Vic van Dijk had dit in een amendement voorgesteld. De raad stemde unaniem voor.

College gaat Visie landelijk gebied schrijven

Het college van burgemeester en wethouders had een “nota van uitgangspunten” (NvU) geschreven. De wethouder maakt hiermee aan de raad duidelijk hoe hij de “Visie landelijk gebied” wil gaan schrijven. Die visie bevat straks keuzes over de inrichting van Enschede buiten de bebouwde kom. Anders gezegd, de gemeenteraad geeft met de Nota van uitgangspunten visie landelijk gebied een uitgebreide opdracht aan de wethouder om een Visie landelijk gebied te schrijven. Omdat de uitgangspunten nogal ingewikkeld opgeschreven waren, hebben we de wethouder om een samenvatting van de NvU gevraagd. Dit heeft de wethouder werkelijk keurig gedaan.

Keuzes maken is moeilijk en dat komt nog

In de Nota van uitgangspunten visie landelijk gebied staan alle dingen die we belangrijk vinden aan het buitengebied van Enschede. De wethouder heeft netjes gesproken met boeren, burgers én buitenlui. Maar ook met natuurorganisaties, landschapsorganisaties en buurtkringen. In de stedelijke commissie hebben mijn politieke collega’s en ik ook veel gezegd. Maar hoe chocolade te maken van al deze uitgangspunten en wensen? Uiteindelijk moet de raad een duidelijke, korte Visie landelijk gebied vaststellen. Je kunt niet alles doen, en je hebt maar beperkt geld en tijd. Natuurlijk willen we allemaal een mooi landschap in het landelijk gebied, met veel natuur én met veel ruimte voor boeren. En ook willen we nog recreëren, sporten en wonen.

Niet bouwen in buitengebied

De Visie landelijk gebied moet straks keuzes maken. Nu al is één van de uitgangspunten dat we niet meer gaan bouwen in het landelijk gebied. Tenzij, misschien in heel uitzonderlijke gevallen, bij wijze van experiment. D66 is hier zeer kritisch op.

Kringlooplandbouw

Uitgangspunt is ook dat we de boeren willen helpen met de toekomst. De toekomst is kringlooplandbouw. Maar hoe gaan we als gemeente zonder geld helpen? Of halen we slim geld vanuit de Europese Unie bijvoorbeeld? En de gemeente kan helpen bij het herverdelen van de gronden.

D66 voegt natuur, biodiversiteit en houtwallen toe aan het buitengebied

Ik vond dat de tekst over de uitgangspunten nogal gericht was op de boeren, de bewoners van het buitengebied en de mensen die hier willen bouwen. Ik miste de nadrukkelijke aandacht voor de natuur. De natuur raakte een beetje onder andere onderdelen verstopt. Terwijl Natuur op zichzelf aandacht verdient. Dus heb ik een amendement geschreven dat de volgende tekst toevoegt aan de Nota van uitgangspunten visie landelijk gebied:

“Behoud en ontwikkeling van natuur is een uitgangspunt dat op zichzelf staat en in de Visie landelijk gebied wordt uitgewerkt. In de visie legt het college vast hoe het netwerk van natuurgebieden (bijvoorbeeld EHS/Natura2000/NNN) in Enschede wordt voltooid. Het college werkt maatregelen uit om de biodiversiteit te bevorderen. Een netwerk van houtwallen en houtsingels behoort ook tot de af te wegen maatregelen.”

Een goede biodiversiteit is een garantie voor een gezonde toekomst voor ons allemaal. Daarom moeten we kijken hoe biodiversiteit bevorderd kan worden. Houtwallen en houtsingels waren ooit een kenmerkend onderdeel van het Twentse coulissenlandschap. Nu moeten we de enkele houtwallen behouden en voor meer houtwallen zorgen. Dit gaat natuurlijk niet zomaar. Houtwallen gaan ten koste van bijvoorbeeld landbouwgrond. Maar wij allemaal, ook de boeren, krijgen hier een betere natuur voor terug. En dat helpt ook weer de landbouw.

Met GroenLinks voorop nam de raad mijn amendement unaniem aan! Daarmee is het nu niet allemaal geregeld, want we zullen in de visie keuzes moeten maken en je kunt nooit alles kiezen. Maar dit is een mooi begin om de natuur volwaardig mee te nemen in de visievorming.

Licht en donker: visie op kunstverlichting

Ik zie in het landelijk gebied nogal eens lantaarnpalen of andere kunstverlichting. Sommige kunstverlichting is echt nodig, bijvoorbeeld op een gevaarlijke kruising. Andere kunstverlichting is niet nodig in het buitengebied. We houden het landelijk gebied ’s nachts graag natuurlijk donker. Ook particulieren hebben soms lampen die onnodig fel zijn of onnodig lang aan staan. Daarom heb ik het college gevraagd in de Visie landelijk gebied met een visie op kunstverlichting te komen. Lichtvervuiling is immers ook een bedreiging voor de natuur en niet mooi. Het college had hier nog niet aan gedacht en was blij met de suggestie. Licht & donker komen dus nog terug in de visie!

Waarderingskaart landelijk gebied Enschede

Het college had een prachtige Waarderingskaart van het landelijk gebied rondom Enschede laten maken door H+N+S Landschapsarchitecten. Ik bekeek de deelkaart van Twekkelo omdat ik Twekkelo goed ken. Ik zag toen een fout. Een fout, waardoor mensen kunnen denken dat “Veldontginning 2” in Twekkelo een hoge status heeft, terwijl het de laagste status heeft gekregen van H+N+S. Het college antwoordde me dat de Waarderingskaart nog meer fouten bevat. Deze kaart hebben we dan ook niet vastgesteld. Het college laat zo snel mogelijk een nieuwe waarderingskaart maken.

In gesprek over de visie

Ik heb het college gewezen op het goede proces dat de gemeente Hengelo heeft doorlopen om een visie op het Hengelose buitengebied te maken. Het was super gaaf dat Hengelo alle inwoners van Twekkelo uitnodigde om mee te denken, ook de inwoners die in Enschede wonen. Ik heb wethouder Jurgen van Houdt dan ook aangeraden goed samen te werken met Hengelo. We delen immers delen van ons buitengebied met Hengelo. De visie van Hengelo ziet er goed en duidelijk uit. Laat Enschede maar de goede (gang van) zaken van Hengelo overnemen.

Ongetwijfeld gaan nog een paar sessies plaatsvinden voordat het college de Enschedese Visie landelijk gebied af heeft. Benadert u mij of de wethouder alstublieft wanneer u ideeën of een mening heeft.

Het bericht Natuur ontwikkelen met houtwallen in landelijk gebied verscheen eerst op Enschede.

Over de hypocrisie van supermarkten

Dit weekeinde kwam een grote supermarktketen in het nieuws met een aanbieding van aardappelen uit Israël, terwijl in Nederland aardappels met miljoenen overheidsgeld worden doorgedraaid. Lees hier het pleidooi van Kamerlid Tjeerd de Groot.

Supermarkten houden graag zelf een aantal misverstanden levend. Zo zouden consumenten bepalen wat er in de schappen ligt. Supermarkten weten als geen ander consumenten te verleiden tot precies die aankoop die de verkoper goed uitkomt. Sinds wanneer vragen consumenten om aardappels uit Israël? Het tweede misverstand is dat duurzaamheid in de landbouw het voedsel duurder maakt. Niets is minder waar: de prijs van landbouwgrondstoffen is een buitengewoon klein deel van de prijs van het product in de schappen. Als de graanprijs zou verdubbelen – wat onwaarschijnlijk is – wordt een brood slechts een dubbeltje duurder. Het derde misverstand is hun duurzaamheidsimago. Vaak maken supermarkten goede sier met een duurzaam of diervriendelijk product, maar slechts voor een beperkt deel van hun assortiment. De suggestie van duurzaamheid is slechts bedoeld voor hun imago: de diervriendelijke kip ligt op ooghoogte, de kiloknaller ligt gewoon twee schappen daaronder.

Inkopers van supermarkten letten op drie zaken: de prijs, de prijs en de prijs. Dit heeft in belangrijke mate bijgedragen tot de moeilijke situatie in de Nederlandse land- en tuinbouw. Boeren kunnen alleen het hoofd boven water houden door steeds intensiever te produceren, ten koste van henzelf en ten koste van de natuur. Supermarkten zouden makkelijk hun hele assortiment duurzaam kunnen maken, zonder dat ons voedsel duurder wordt. Probleem is dat mededingswetgeving verhindert, omdat deze alleen toeziet op zogenaamde eerlijke concurrentie. Dit betekent dat ook deze wetgeving er alleen op gericht tot een zo laag mogelijke prijs voor consumenten te komen, uiteraard binnen de wettelijke normen voor de productie van voedsel. Daarom voorziet D66 een andere weg. Net zomin als kledingwinkels nog kleding in de schappen leggen die gemaakt is door kinderen, zullen supermarkten simpelweg hun gehele assortiment moeten verduurzamen. Daarbij hoort een eerlijke prijs voor de boeren.

Laten we de weg van het geld volgen. Duurzaamheidsprestaties van bedrijven zijn in toenemende mate relevant voor institutionele beleggers als pensioenfondsen en andere aandeelhouders. Ongeveer driekwart van de bedrijven heeft al een duurzaamheidsverslag, laat supermarkten hieraan meedoen. Hiervoor zijn diverse internationale standaarden beschikbaar, bijvoorbeeld ‘The Sustainability Consortium’. Ook zijn er diverse initiatieven om de vergelijkbaarheid van jaarverslagen te verbeteren, zoals het Global Reporting Initiative. Nodig is dat er een standaard komt voor supermarkten die een maat vormt voor de mate waarin hun assortiment duurzaam wordt. Externen moeten deze standaard kunnen toetsen, net zoals accountants dat nu doen over de deugdelijkheid van een jaarverslag. Dit helpt beleggers om de goede keuzes te maken. Een mogelijkheid die daarbij kan worden uitgewerkt is om verschillende ambitieniveaus in deze standaard in te bouwen, noem het brons, zilver en goud.

Wat heeft de boer hieraan? Bij een duurzaam assortiment hoort een eerlijke prijs. En bij een eerlijke prijs hoort ook een afzetgarantie voor de lange termijn. Zo ontstaat rust en zekerheid bij boeren. Duurzaamheid omvat immers niet alleen milieu, maar ook de economie. De standaarden kunnen worden doorvertaald naar verwerkende bedrijven. Boeren die meedoen kunnen dan tevens steun ontvangen vanuit het Europese landbouwbeleid. Boeren die daarentegen tegen de laagste prijs willen doorproduceren voor de wereldmarkt kunnen dat doen, maar verliezen op den duur wel de zekerheid van een thuismarkt, zeker als dit systeem ook in landen als Duitsland wordt geadopteerd. Andere deelnemers in de voedselketen, vooral de verwerkende industrie, kunnen bijvoorbeeld fiscale voordelen krijgen als zij hun gehele assortiment verduurzamen. Zo gaat het voor boeren en voedselverwerkers ook lonen om duurzamer te gaan werken.

Duurzame productie moet de standaard worden en niet de uitzondering. Samen met collega Joost Sneller hebben we daarom een voorstel ingediend in de Tweede Kamer die de minister opdraagt om met supermarkten en de verwerkende industrie een hierboven beschreven systeem uit te werken.  Alleen het voldoen aan de wet garandeert dierenwelzijn onvoldoende en leidt nog steeds tot afbraak van onze biodiversiteit.

Minister Schouten ontraadde ons voorstel. Zij praat met heel veel met boeren en omhelst regionale initiatieven, maar dit miskent hoe de markt werkt. De meeste boeren hebben namelijk geen contact met de markt; dat loopt via de verwerkende industrie en de retail. Een transitie naar duurzame landbouw begint bij de markt! Een transitie leid je door aan een touwtje te trekken, niet door tegen het touwtje te duwen.

Het gaat erom de randvoorwaarden voor een gezonde markt te scheppen, zoveel mogelijk binnen de eigen spelregels van deze markt. Gelukkig was er een Kamermeerderheid voor dit voorstel van D66. Helaas deden een aantal partijen niet mee die zeggen het boerenbelang hoog in het vaandel te dragen. Boeren hebben belang bij een eerlijke prijs. Daarom moeten we de negatieve prijs en duurzaamheidsspiraal doorbreken.

Te lang is deze problematiek onbesproken gebleven, omdat supermarkten zich blijven verschuilen achter een aantal voor hen comfortabele misverstanden. Achter deze misverstanden gaan wanpraktijken schuil ten koste van de Nederlandse boer en nu ook de belastingbetaler, zoals het voorbeeld van de aardappelen uit Israël ons laat zien. Het wordt tijd dat supermarkten verantwoordelijkheid nemen. Die hete aardappel is te lang doorgespeeld.

Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook

Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook

Afgelopen vrijdag bracht Minister Schouten een pakket aan maatregelen naar buiten waarmee ze de stikstofcrisis ook voor Brabant grotendeels oplost. Dat, en de niet mis te verstane signalen uit de achterban van het CDA lijken me voldoende: CDA, kom weer met ons praten, want er zijn juist voor jullie betere opties dan een coalitie met Forum voor Democratie.

In Brabant hebben we geen touwtje in de brievenbus. Want in Brabant kom je achterom. De koffie staat klaar. En je krijgt er een worstenbroodje bij. In Brabant ben je altijd welkom. In Brabant is iedereen welkom.

Of moet ik zeggen, was. Want waar D66, GroenLinks en PvdA de deur open hebben laten staan nadat CDA in december 2019 van tafel liep, heeft het CDA die deur in februari gesloten. Ze openden liever een andere deur, de deur naar Forum voor Democratie. “Want het CDA sluit niemand uit.”

In mijn Brabantse katholieke opvoeding heb ik geleerd dat we moeten zorgen voor iedereen die dat nodig heeft. Voor de kinderen in Afrika die hongerlijden, voor de arme mensen in Oost-Europa die onze kleding die we niet meer dragen goed kunnen gebruiken. En natuurlijk dat godsdienstvrijheid een groot goed is en dat iedereen gelijk is en zichtbaar zichzelf mag zijn. Het botst dan ook met die opvoeding dat de Christendemocraten juist een partij verkiezen die groepen uitsluit en nationalistisch de ogen sluit voor alles buiten onze landsgrenzen.

Het verhaal dat het Brabantse Forum anders is dan het landelijke Forum gelooft eigenlijk niemand. In Brabant voerden we indirect campagne tegen Thierry Baudet en tegen een in Amsterdam geschreven verkiezingsprogramma. Het is één partij met een gedeeld gedachtegoed, met gedeelde normen en waarden. Normen en waarden die ver af staan van de katholieke opvoeding. We voerden met al onze verschillen schouder aan schouder campagne tegen de uitsluiting die Baudet voorstaat. Voor de toekomst van Brabant. Die overtuigingen waar onze partijen allebei een afkeer van hebben; die verdwijnen niet met acht punten waarachter iedereen zich veilig kan verstoppen. Die zouden we samen moet bestrijden met debat.

Ik begrijp dat de druk op het CDA heel erg groot was en is. En ik respecteer een politica die consequenties verbindt aan beleid waar zij niet langer verantwoordelijk voor wil zijn. Het belang van de agrarische achterban telt uiteraard zwaar mee. Zo heeft elke partij onderwerpen die zwaar tellen. Maar niets telt zo zwaar als het belang van de toekomst van Brabant. In dat belang kan iedereen water bij de wijn doen, ook D66.

In het belang van Brabant is bovendien alles bespreekbaar. Vanuit de agrarische belangen is het gesprek sinds afgelopen vrijdag een stuk gemakkelijker. Want een pakket van het Rijk van 5 miljard (!) euro om het stikstofprobleem op te lossen plaatst ook het Brabantse stikstofbeleid in een nieuw daglicht. Dit is het Rijksbeleid waar we in december 2019 op hoopten, maar dat nog bijna vijf maanden op zich heeft laten wachten. Hadden we er toen al over kunnen beschikken, dan was deze hele crisis onnodig geweest.

Veehouderij is in Brabant al tientallen jaren een ingewikkelde kwestie. In Brabant doen we de dingen samen en hebben de lange traditie van het gesprek. Ook na stevige botsingen en onenigheid hebben we het gesprek altijd weer hervat. Ongeacht wie er op enig moment boos van tafel liep. Als gedeputeerde Landbouw heb ik juist met CDA-wethouders uitstekend samengewerkt op dit onderwerp. Met begrip voor ieders positie en het oog op de belangen van Brabant als geheel. Algemeen belang boven sectorale deelbelangen. Door elkaar te kennen, ontmoeten en samen creatieve oplossingen bedenken kwamen we samen vooruit.

Ik zie in Brabant meer dat ons bindt dan wat ons verdeelt: ons erfgoed, onze tradities en onze rijke cultuur; ‘van carnaval tot Philharmonie’. Samen kunnen we de provincie besturen waarin iedereen welkom is; waarin we in verbinding met Europa de koploper van de Nederlandse economie zijn; de provincie waar we duurzaam het licht laten branden. Ook in de donkerste nacht. Laten we die tradities niet verkwanselen! Het CDA heeft nu de kans om de deur alsnog te openen of definitief te sluiten. Ik zeg daarom: “Kom maar achterom. Kloppen hoeft niet. En de koffie staat klaar!”

Anne-Marie Spierings                                    Arend Meijer

Lijsttrekker D66 Brabant                                Fractievoorzitter D66 Brabant

Geen woorden, maar daden: juist nu meer geld voor innovatie in de landbouw

 

Zwolle, 21 april 2020

 

De provinciale coalitie van VVD, CDA, SGP, Pvda en CU wil het  provinciale innovatiebudget Agro & Food voor de komende 4 jaar halveren van 12 miljoen naar 6 miljoen Euro. D66 Overijssel is verbijsterd en wil het budget juist verdubbelen. Er moet ruimte zijn voor boeren om te innoveren en de omslag naar kringlooplandbouw te maken. Veel boeren in Overijssel willen wel.

Overijssel kan een voorbeeldprovincie zijn om kringlooplandbouw verder door te ontwikkelen. De overstap is door de vorige coalitie in gang gezet met een budget van 12 miljoen Euro voor 4 jaar. Volgens de huidige coalitie moet de sector het straks doen met de helft. Bij een kleine 6000 boerenbedrijven in Overijssel komt dit neer op zo Euro innovatiesteun per boer. Volgens D66 Overijssel moet dit bedrag nu juist worden verdubbeld: “Boeren die willen innoveren verdienen extra steun. Juist in economisch moeilijke tijden, en met de nieuwe eisen die aan boeren worden gesteld, moet de provincie voluit bijdragen,” zegt Wybren Bakker, fractievoorzitter van D66 Overijssel.

Kritiek

Het Agro&Food beleid van de provincie Overijssel is door de coalitie opnieuw tegen het licht gehouden. De subsidie is straks in de vorm van vouchers beschikbaar voor de boeren. Dat geldt nadrukkelijk voor alle boeren, zowel natuurinclusief als ook productiegedreven. D66 is het ermee eens dat er een wijziging in het beleid nodig is. In het verleden zijn middelen soms aan projecten besteed waarvan de bijdrage aan een duurzamere manier van boeren twijfelachtig is. Maar ook maakt de Gedeputeerde niet duidelijk wat er eigenlijk bedoeld wordt met ‘kringlooplandbouw’ of ‘duurzaamheid’. Volgens Bakker blijft dus het risico dat zelfs dit beperkte budget niet bijdraagt aan het sluiten van de kringlopen, maar een grabbelton voor subsidies wordt. De D66’er is niet terughoudend in zijn kritiek: “Van een coalitie met CU als mede-pleitbezorger van kringlooplandbouw en het CDA dat zegt op te komen voor boeren hadden wij meer verwacht. Warme woorden zijn mooi als de sector in de knel zit, maar laat dat dan ook zien in je daden!” aldus Bakker.

Kringlopen sluiten

Onder andere vanwege stikstofdeposities staat de landbouwsector onder grote druk. Kringlooplandbouw is volgens D66 een belangrijk deel van de oplossing. Het zorgt voor een nieuw evenwicht tussen individuele boeren, hoogwaardige voedselproductie en regionale natuurdoelen. Uiteindelijk leidt kringlooplandbouw tot een betere bodem, gezondere lucht, schoner water en levert een goed verdienmodel op voor de boer.

Bekijk hier ook de berichtgeving op RTV Oost.

 

 

Op 11 november 2019 begon de begrotingsvergadering met een ingelast debat over stikstof omdat de boeren weer voor de poort stonden. Al weken lang is Nederland is in de ban van stikstof. De stikstofuitstoot is te hoog. Door te veel stikstof in de lucht staan ook in Noord-Holland kwetsbare natuurgebieden onder druk. Dit zorgt niet alleen voor het uitsterven van soorten en planten, maar is ook een risico voor onze gezondheid.

Een groot deel van deze uitstoot is afkomstig uit de landbouw. Het is echter niet de schuld van de boeren dat we in Nederland nu te maken hebben met deze stikstofcrisis. Door beleid van de overheid – op alle niveaus – zowel op Europees, landelijk als provinciaal – heeft de landbouwsector zich ontwikkeld tot wat de gangbare productiemethodes zijn. Mede hierdoor is er ernstige schade aan de natuur. Dit raakt niet alleen ook onze gezondheid, maar ook het voortbestaan van de mensheid op de lange termijn. Lees het IPBES rapport. Een onhoudbare positie. Hier moet verandering in komen. Daar wil D66 nieuw beleid voor – inclusief een echte oplossing voor de boeren.

D66 pleit al geruime tijd voor de omschakeling naar kringlooplandbouw. Een landbouw die meer in balans is met de natuur en het klimaat, zorgt voor een gezonde bodem en waarbij boeren een eerlijke prijs krijgen voor hun producten. Deze transitie gaat stap voor stap en kan alleen slagen als alle partijen, in gezamenlijkheid bereid zijn om afspraken te maken.

Namens 43 organisaties is ook de petitie aangeboden: NL staat op slot! Politiek trek ’t vlot, een oproep van het bedrijfsleven om de stikstof- en PFAS-crisis op te lossen.

Op dit moment wordt er door het Rijk en de provincies gezamenlijk hard gewerkt aan een nieuw landelijk beleidskader, dat rond 1 dec gepresenteerd zal worden. Dat moet voor iedereen duidelijkheid geven, niet alleen voor de boeren, maar voor alle sectoren waarin maatregelen genomen zullen moeten worden. Onze provinciale beleidsregels blijven wat D66 betreft op dit moment ongewijzigd. Hierdoor is de vergunningverlening voor alle sectoren weer langzaam op gang gekomen en kunnen we eindelijk weer broodnodige vergunningen afgeven. Want niet alleen de boeren hebben hun stem laten horen, ook de bouwers hebben de noodklok geluid. De bouw ligt stil en de woningnood wordt alleen maar groter.

D66 was geen voorstander van dit debat over stikstof in Provinciale Staten op 11 november omdat het maken van beleid niet ad-hoc met moties moet gebeuren. Het is belangrijk om goed te luisteren naar de protesterende boeren, en vervolgens goed afgewogen en doordacht beleid te maken voor de lange termijn.

D66 wil dat er snel duidelijkheid komt over de stikstofaanpak en daarbij uit te gaan van een gebiedsgerichte aanpak en substantieel verkleinen van de bestaande stikstofemissie. Samen met VVD, GroenLinks en PvdA is hiertoe een voorstel ingediend. Dit voorstel is aangenomen.

Woensdag 16 oktober is een bijna 5 uur durend debat gevoerd in onze Staten, met 150 boeren op de tribune en veel trekkers buiten. Het ging natuurlijk over stikstof, de toekomst van de landbouw, de bestuurlijke koerswijzigingen en de emoties die hierbij vrij zijn gekomen. Het resultaat? De onduidelijkheid over wat er in een half uur overleg tussen de gedeputeerde en de afvaardiging van de boeren is gebeurd blijft bestaan. Of het college zich zal voegen in nieuwe, landelijk te maken afspraken tussen kabinet en alle provincies? De gedeputeerde zegt geen volmondig ja; hij sprak wel de intentie uit maar ook de optie om zelf Overijsselse regels uit te vaardigen blijft bestaan. Inmiddels is op 17 oktober door de minister duidelijk gemaakt dat er tot 1 december nieuwe afspraken tussen Rijk en Provincies zullen komen.

Verschillen

Opvallend waren de verschillen tussen CU ten opzichte van CDA en VVD  enerzijds en anderzijds ook de uitzonderlijke pro-boeren opstelling van PVV en Forum. Die ontkennen volstrekt dat er een probleem is, geheel passend bij hun landelijke koers. Tenslotte viel ook de gehele afwezigheid van de PvdA in het debat op. Het leek erop dat men in de PvdA fractie ook ongelukkig was met hoe het allemaal was verlopen. CU en PvdA leken tegenover de CDA en VVD fracties te staan. En de ooit zo nette SGP fractie trok, sinds ze een gedeputeerde hebben die over landbouw gaat, fel van leer door onbehoorlijke opmerkingen naar D66, SP, de PvdD en GL . De verdeeldheid was groot. De emoties waren voelbaar.

Als fractie hebben we in het debat verschillen bloot gelegd. De bestuurlijke koerswijziging van de SGP gedeputeerde en het voltallige College hebben we publiek verwoord en zo voor iedereen zichtbaar gemaakt. We hebben vastgehouden aan de ambitie de stikstofdepositie fors te beperken en ook de reductie van de veestapel als middel benoemd. En we hebben in onze bijdragen in de Staten een krachtige stem gegeven aan kwetsbare natuur. Onze koers voor de toekomst van de landbouw in Nederland blijft: we willen de staat van de natuur versterken en de landbouw zal haar uitstoot van stikstof (die neerslaat in kwetsbare natuur) fors moeten beperken. Er is geen keus!

Onduidelijkheid blijft

Op het einde van het debat hebben we samen met andere partijen een motie van treurnis ingediend. Die haalde het uiteraard niet. De coalitie sloot de rijen. Maar ik voorzie dat het in de coalitie met dit dossier nog stevig kan botsen. De PvdA lijkt vleugellam. De CU staat achter haar minister van Landbouw en verwacht dan ook een wijziging van het landbouwbeleid in de provincie. De CDA fractie is verdeeld (maar zit gevangen in decennia boerensteun) en de VVD  babbelt mee. En ondertussen ontstaat het beeld dat de SGP alles uit de kast haalt om haar gedeputeerde vooral te steunen. Want die had het zichtbaar moeilijk.

Wij dienen naar aanleiding van de technische sessie en het debat een nieuwe serie schriftelijke vragen in. Er is en blijft nog veel mist bestaan dat het debat niet ten goede komt en geen recht doet aan transparant democratisch bestuur. We zullen als oppositiepartij blijvend opkomen voor de Tuin van Nederland waar het voor iedereen goed recreëren, ondernemen, wonen en werken blijft. Maar dan wel in een Tuin die veel beter in balans is!

Wil je het debat terugkijken? Klik dan hier!

Wybren Bakker,

Fractievoorzitter en woordvoerder natuur & landbouw

Gisteren was overal te lezen dat Gelderland de beleidsregels over stikstof opschort, maar een nadere bestudering van de uitspraken van Gedeputeerde Drenth doet de fractie van D66 daar nu aan twijfelen. Statenlid Antoon Kanis stelt vragen aan het college: ‘Wij willen weten hoe het precies zit. Zijn de beleidsregels nu opgeschort of niet? En wat betekent dat?’

Kanis keek vandaag de beelden van het protest nog eens terug en was verbaasd. ‘De gedeputeerde zegt helemaal niet toe de regels op te schorten. Hij zegt alleen het proces daarvoor in gang te zetten’. In het persbericht dat de provincie later op de middag stuurde werd dat nog verder afgezwakt tot ‘met de boeren in gesprek over het opschorten van die regels die de agrarische sector raken’.

Kanis: ‘We moeten de ene onduidelijkheid niet oplossen door een nieuwe onduidelijkheid te creëren. Er is behoefte aan duidelijkheid!’. Daarom stelt D66 schriftelijke vragen over de gevolgen van de uitspraken van Drenth. De partij wil precies weten wat er aan wie is toegezegd en wat dat betekent. De partij vraagt het college binnen anderhalve week hierop te antwoorden, zodat de antwoorden deel kunnen uitmaken van het debatverzoek dat de partij wil aanvragen voor de Statenvergadering van 30 oktober.

 

Lees hieronder de ingediende vragen:

Het ‘Boerenalarm’. Onder dat motto organiseerden LTO en GAJK afgelopen maandag een protestactie voor het Huis der Provincie in Arnhem. Na een alarm van toeterende trekkers en enkele sprekers mocht Gedeputeerde Drenth de boeren namens Gedeputeerde Staten van Gelderland toespreken. Hij maakte excuses over de communicatie zegde toe nog deze week met de boeren om tafel te gaan. Hij benadrukte hierbij dat de beleidsregels over stikstof niet van tafel gingen. De boeren namen geen genoegen met de toezeggingen en eisten per direct een gesprek.

In het provinciehuis werd met een deel van de boeren het gesprek voortgezet en na ruim een uur overleg kwam Gedeputeerde Drenth naar buiten met het bericht dat hij het proces in gang gaat zetten om de beleidsregels over stikstof met betrekking tot de landbouw toch op te schorten.

D66 zet grote vraagtekens bij deze gang van zaken, omdat de indruk ontstaat dat het College is gezwicht voor het protest van de boeren. Het mag niet zo zijn dat het beleid van de Provincie Gelderland op deze manier wordt bepaald. Daarover wil D66 op woensdag 30 oktober met de Staten in debat. Om dat debat te kunnen voeren op basis van de juiste informatie hebben wij de volgende vragen aan het College:

Met wie heeft Gedeputeerde Drenth op maandagmiddag 14 oktober overlegd bij het boerenprotest? Welke personen zaten om tafel en namens welke organisaties? Op basis van welke afweging zijn deze personen uitgenodigd om deel te nemen aan het gesprek? Is er een gespreksverslag gemaakt van dit overleg? Zo ja, kunt u dit delen met de Staten? Zo nee, waarom niet? Is er een afsprakenlijst gemaakt van dit overleg? Zo ja, kunt u deze delen met de Staten? Zo nee, waarom niet?

Na het overleg maakte Gedeputeerde Drenth bekend ‘het proces in gang te zetten om de beleidsregels met betrekking tot landbouw op te schorten’.

Wat betekent ‘het proces in gang zetten om de beleidsregels met betrekking tot de landbouw op te schorten’? Zijn de beleidsregels nu wel of niet opgeschort? Wat houdt het opschorten van de beleidsregels juridisch gezien precies in? Wat betekent het opschorten van de beleidsregels in de praktijk voor de boeren?

Bij het boerendebat van De Gelderlander op vrijdag 11 oktober zei gedeputeerde Drenth over het opschorten van de beleidsregels: ‘Dan sturen we alle bouwvakkers naar huis’.

Wat betekent het opschorten van de beleidsregels voor het op gang brengen van de vergunningverlening andere sectoren zoals de woningbouw?

Tot maandag heeft het College op meerdere momenten benadrukt vast te houden aan de beleidsregels. Na het protest van boeren voor het provinciehuis veranderde het College hierover van mening. De indruk ontstaat, bijvoorbeeld in de media[1] [2], dat het Gelderse Provinciebestuur buigt voor het protest van de boeren.

Wat is de inhoudelijke reden waardoor het College op maandagmiddag van mening is veranderd? Waarom heeft het College niet vastgehouden aan de afspraken over de beleidsregels zoals die in IPO-verband gemaakt zijn? Waarom is het Gelderse College gezwicht voor het boerenprotest en waarom heeft het College er niet voor gekozen de rug recht te houden, zoals gebeurd is in Groningen, Flevoland, Noord-Holland, Zuid-Holland, Utrecht en Brabant?

Uit het artikel van De Volkskrant1 blijkt dat naast vertegenwoordigers van boerenorganisaties ook luidruchtige boeren van het protest mochten aanschuiven bij het gesprek.

Klopt het dat er naast de vertegenwoordigers van boeren organisaties ook andere boeren mochten aanschuiven? Zo ja, waarom mochten specifiek deze boeren aanschuiven? Wat vindt het College van het beeld dat ontstaat dat iemand die een grote mond op zet wordt beloond met een plek aan de gesprekstafel?

D66 verzoekt het College deze vragen uiterlijk vrijdag 25 oktober a.s. te beantwoorden, zodat de antwoorden kunnen worden betrokken bij een debatverzoek in de Statenvergadering van 30 oktober.

 

[1] https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/als-een-brede-boer-zich-ermee-bemoeit-begint-het-bestuur-te-wankelen~b39ea265/

[2] https://www.gelderlander.nl/arnhem/provincies-buigen-voor-boeren-gelderland-en-overijssel-trekken-stikstofregel-voorlopig-in~a3fbe71b/

 

De afgelopen weken was er veel rumoer over uitingen van D66 dat de veestapel met 50% moet worden ingekrompen om zo bij te dragen aan de reductie van stikstofuitstoot. Veel boeren ervaren die boodschap als een klap in het gezicht. Ze voelen zich weggezet en ontkend. Want veel boeren innoveren permanent (in bodem-, mest en stalsystemen en in het realiseren van nieuwe aanvullende verdienmodellen). En ondertussen zijn ze dagelijks bezig ons allen van hoogwaardig voedsel te voorzien. Die inzet verdient waardering!

Nederland heeft echter een zeer fors probleem. We stoten met elkaar teveel stikstof uit en dat is slecht voor onze natuur in de “stadstaat” die Nederland is. De veestapel is de grootste uitstotende partij. En ondanks alle inspanningen van ondernemers is de uitstoot vanuit de landbouw nog veel te hoog en gaat de natuur en biodiversiteit hollend achteruit. Logisch dat ook de commissie Remkes vaststelt dat ook daar de emissie teruggebracht moet worden. Dat vergt lef, visie, doorzettingsvermogen en geld. De visie is er: over naar natuurinclusieve kringlooplandbouw.

Felle discussie

De individuele boeren, met al die bank- en leververplichtingen, hebben het al vele jaren niet makkelijk in het huidige systeem. Zij knokken dagelijks om het hoofd boven water te houden, en de bank en voedingsindustrie tevreden te houden. Het huidige kabinet heeft daarom in de begroting en het klimaatakkoord reeds honderden miljoenen vrijgemaakt voor hulp bij stoppen (warme sanering) en steun bij het wijzigen van bedrijfsmatige en regionale productie- en verwerkingsmethoden. Ook het CDA, VVD en CU steunen die koers en onderkennen dat het “agrarisch ondernemen” anders moet. Het ontbreekt nu echter aan lef om dat ook naar de traditioneel sterke boerenachterbannen te verwoorden. Een andere escape die CDA en VVD nu hanteren is het RIVM (de jarenlange stikstofmetingen) ter discussie te stellen. Daar zal de natuur niet door verbeteren!

Volgens de commissie Remkes is er meer nodig om de reductie van de stikstofemissie te realiseren, ook in de landbouw. Door het voorstel van D66 is er een debat ontstaan – een fel debat, zeker niet allemaal even fraai en empathisch. Maar de feiten spreken voor zich. Als politieke partijen nu gaan “strijden” voor de boeren zonder antwoord te geven hoe de problemen dan wel opgelost moeten worden, dan is dat een loos geluid. Daar hebben individuele boeren niks aan. Wat zij nodig hebben is échte zekerheid voor de toekomst. De staat van onze planeet laat nou eenmaal niet toe dat we eeuwig op deze manier door blijven gaan.

Wat dan wel?

Maak de visie concreet op regionaal en individueel niveau. Help boeren die vrijwillig willen stoppen zodat ze een fatsoenlijke toekomst houden (4 op de 10 Nederlandse boeren overwegen te stoppen omdat ze of geen opvolger hebben of nieuwe milieumaatregelen niet kunnen financieren) en steun huidige en toekomstige natuurinclusieve kringloopboeren bij de noodzakelijke veranderingen. Pak ondertussen natuurlijk ook mobiliteit, vliegen, industrie en ons consumptiepatroon individueel aan!

Regel nationaal en Europees een goed duurzaam verdienmodel voor boeren en creëer rust in de sector door langjarige wet- en regelgeving. Zorg dat de boer voor haar producten een eerlijke prijs verwerft. Als je nu 130 koeien melkt en alleen de laatste 10 zorgen voor je netto maandelijks inkomen dan kunnen we door meer te betalen voor ons dagelijks eten ook ervoor zorgen dat de toekomstige boer door 80 koeien te melken ook nog een goede boterham verdient. En regel goed dat de boer tevens mee blijft zorgen voor onze collectieve kwetsbare natuur, bijdraagt aan toerisme, lokaal hoogwaardige producten levert en er een duurzame toekomst is voor jonge boeren die graag blijven boeren.

Exportproduct kennis

Daarbij moeten we ervoor zorgen dat alle hoogwaardige landbouwkennis, die uniek is in de wereld, beschikbaar blijft en door kan ontwikkelen. Zodat onze bijzondere kunde op het gebied van landbouwtechnologie elders op de aarde benut wordt. Want ook daar moet geleerd worden goed met bodem, water, dieren en ons klimaat om te gaan. Nederland is het voorbeeld voor vele boeren elders op de wereld. Laten we van die kennis nog meer ons exportproduct maken. Want als je een boer kennis geeft zal ze die benutten als er daardoor meer inkomen ontstaat en haar kinderen naar school kunnen gaan. Dus: geen vis maar een hengel. Dat is de kracht van kennis!