Poliflw

Vakantie vierende politici Er zijngenoeg redenen te verzinnen om het niet over de zomervakantie van politici te hebben. Vakantie vierende politici zijn een dankbaar doelwit voor boze burgers op sociale media. Maar politici die altijd op hun post blijven, lopen weer het risico als monomane workaholics te worden beschouwd. Hebben politici niet ook recht op vrije tijd en een gezinsleven dat is onttrokken aan het publieke oog? Moeten zij hun privacy inleveren omdat zij ervoor hebben gekozen om de publieke zaak te dienen? Enige rust op z’n tijd komt het functioneren van politici bovendien alleen maar ten goede. Overwerkte, door de waan van de dag opgeslokte leiders, verliezen het essentiële vermogen om hoofdzaken van bijzaken te scheiden, zo valt bijvoorbeeld op te maken uit het boekIn Sickness and in Power: Illness in Heads of Government During the Last 100 Yearsvan de Britse politicus en medicus David Owen. Personalisering van de politiek De opmars van vakantiefoto’s van onze politici lijken dan ook niet zozeer een teken van democratische gezindheid als wel een gevolg van wat doorgaans de personalisering van de politiek wordt genoemd: het idee dat politiek meer dan ooit om personen en minder om programma’s en partijen draait. Kiezers zouden zich in hun keuze tegenwoordig vooral laten leiden door de indruk die ze hebben van de persoon van de politicus en minder door de standpunten van een partij. Hoewel uit kiezersonderzoek blijkt dat dit maar in zeer beperkte mate het geval is, heeft deze theorie het gedrag van politici in ieder geval sterk beïnvloed. Meer dan ooit proberen zij tegenwoordig behalve hun standpunten ook hun authentieke persoonlijkheid te slijten. In interviews en ook via sociale media als Twitter en Facebook maken zij de kiezer deelgenoot van allerlei op het oog politiek weinig relevante privézaken als het gezinsleven, de persoonlijke hobby’s, de favoriete televisieserie, de strijd tegen de kilo’s of de verrichtingen van het eigen voetbalteam. In het verledenzijn er genoeg voorbeelden van politieke leiders die hun persoonlijke hobby’s uitventten, zoals Winston Churchill met zijn schildersezel, De Duitse oud Bondskanselier Helmut Schmidt achter de vleugel en in Nederland natuurlijk Dries van Agt op zijn eeuwige wielrenfiets. Maar de politisering van het persoonlijke lijkt zeker sinds de introductie van Twitter en Facebook een nieuw stadium te hebben bereikt. Zo zijn we in Nederland alleen al in de afgelopen maanden geconfronteerd met de liefdesbaby van Fleur Agema, een macarena dansende Alexander Pechtold, de publieke ontlading van Frans Timmermans bij de promotie van zijn voetbalploeg en de vreugde van verschillende Kamerleden omdat Netflix een nieuwe serie afleveringen vanHouse of Cardsheeft besteld. Voorbeeldfunctie Een politieke cultuur waarin de persoon achter de politicus zo belangrijk wordt gemaakt maakt politici enerzijds misschien normaler, anderzijds maakt het ze ook extra kwetsbaar. Als de persoon achter het standpunt net zo belangrijk wordt geacht als het standpunt zelf zal immers niet alleen het standpunt maar ook de persoon kritischer tegen het licht worden gehouden. Het verwijt dat leer en leven niet met elkaar in overeenstemming zijn, ligt dan al snel op de loer. Afhankelijk van de aangehangen ideologie wordt niet alleen het gezinsleven, maar ook de vakantie een relevant politiek feit. Dat geldt ook voor de vraag waar, hoe en hoe lang politici op vakantie gaan. Het begint al bij de vakantiebestemming. Moet een politicus die het eigen land een warm hart toedraagt niet in eigen land op vakantie? Waarom zou je naar het buitenland gaan als je over het eigen land in de laatste verkiezingscampagne nog uitvoerig de loftrompet hebt gestoken? Zeker in tijden van crisis verwacht men in ieder geval van politici een voorbeeldfunctie en daarbij hoort een bescheiden vakantie in eigen land. Om die reden wandelt Angela Merkel in de Duitse Alpen en vierde de voormalig Franse president François Hollande vakantie in een door de Franse staat aangekocht zomerverblijf in Besançon. Aanvankelijk drong Hollande er ook bij zijn kabinetsleden op aan om het goede voorbeeld te geven en in eigen land te blijven. Ook in dat opzicht wilde hij breken met zijn voorganger Nicolas Sarkozy, wiens regeerperiode soms een aaneenschakeling leek van luxueuze vakanties in mondaine oorden. In Nederlandzijn de vakanties van politici tot nu toe minder gepolitiseerd dan in Duitsland, of Frankrijk. In Duitsland is de bevolking tegenwoordig beter bestand tegen foto’s van politici in zwembroek. Zelfs de publicatie van een (stiekem gemaakte) foto van voormalig bondskanselier Helmut Kohl in badkleding bracht de Duitse democratie niet aan het wankelen. Strandpoliticus Een beproefd middel om de buitenwereld te laten merken dat er gewoon wordt doorgewerkt is dreigen om de Tweede Kamer en bewindslieden te laten terugkeren voor een spoeddebat. Vooral erkend workaholic Geert Wilders en de nimmer versagende SP-fractie verstoren graag de zomerrust van hun collega-parlementariërs. Meestal komt het er niet van, maar zowel bewindslieden als fractieleden dienen er wel permanent rekening mee te houden dat ze mogelijk spoorslags naar Den Haag moeten. Doen zij dit niet, dan is hoon hun deel, zoals de GroenLinks-fractie ooit merkte. Bij het spoeddebat over de eurocrisis bleek de helft van de GroenLinks’ers nog met vakantie. ‘Strandpartij’, schamperde blonde Geert tot grote hilariteit van de Tweede Kamer. De terughoudendheid van onze media en politici staat in schril contrast met de luidruchtige reacties die op Twitter te vinden zijn bij begin en einde van ieder parlementair reces. Dat reces hetzelfde is als vakantie blijft een hardnekkig misverstand. Tegenwoordig proberen veel politici die indruk weg te nemen door hun volgers tijdens het parlementair reces bijna dagelijks op de hoogte te houden van hun drukke agenda. Zo leren we onder meer dat een SP-Kamerlid tijdens de kerstvakantie met chauffeurs op pad is geweest om banketstaven bij bejaardenhuizen te brengen, dateen VVD-Kamerlid in militair uniform deelnam aan een oefening van de Pantsercompagnie 112 en dat Ard van der Steur als Kamerlid met eigen ogen heeft gezien hoe dagvers brood op transport naar de afnemers ging. Onmisbaar Het politieke kerkhof ligt vol politici die tijdens hun vakantie plots onmisbaar bleken. Zo zal de naam van een voormalig PvdA-voorzitter wel eeuwig verbonden blijven aan haar verzuim om direct haar fietsvakantie af te breken toen beginjaren negentig in de PvdAdeWAO-crisis uitbrak. Hoewel ze daarvoor acceptabele privéredenen kon aanvoeren, werd ze vervolgens door de partijtop als zondebok geslachtofferd. De positie van toenmalig minister van Binnenlandse Zaken Johan Remkes wankelde eveneens omdat hij tijdens zijn kerstvakantie in Thailand op het strand bleef liggen terwijl in een ander deel van het land de tsunami duizenden slachtoffers had gemaakt. Dat de termen crisis en noodsituatie aan inflatie onderhevig zijn, merkten de burgemeesters Jozias van Aartsen (Den Haag) en Aleid Wolfsen (Utrecht). Beiden kregen de wind van voren omdat zij niet direct hun vakantie hadden afgebroken nadat hun stad zwaar was getroffen door respectievelijk een lichtelijk uit de hand gelopen demonstratie in de Schilderswijk en het vrijkomen van asbest in een flat in Kanaleneiland. Dankzij de mobiele telefonie is er nu geen enkel excuus meer mogelijk voor de politicus op vakantie. Daarbij geldt de vuistregel dat terugkeren voor een storm in een glas water altijd beter is dan verder als een strandpoliticus door het leven te moeten gaan. Welke gevolgen dit heeft voor het gezinsleven van politici kan later worden vernomen in roddelblad én tegenwoordig ook kwaliteitskrant. Wat dat betreft hadden politici het vroeger makkelijk. Zo was premier Joop den Uyl in de zomer van 1974 een tijdlang letterlijk onvindbaar tijdens zijn vakantie in Portugal. In samenspraak met het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken ging de Portugese politie naarstig op zoek naar de Nederlandse premier. Na dagen speurwerk werd Den Uyl uiteindelijk op een camping nabij Lissabon gevonden terwijl hij volgens de overlevering in zijn korte broek sardientjes aan het bakken was. Goedaardig als hij was bood hij de Portugese dienders een vismaaltijd aan alvorens hij onverwijld terugkeerde naar Nederland.

De discussie in de Tweede Kamer afgelopen woensdag over racisme, dat Nederlanders met een migratieachtergrond de weg verspert naar een goedbetaalde baan en een fatsoenlijk huis, had meer weg van een ordinaire burenruzie in plaats van een inhoudelijk politiek dispuut. Terwijl alle ingrediënten voorhanden waren voor een volgende stap in het nationale racismedebat mondde het Kamerdebat een week voor de zomerstop uit in ruzie en gescheld. Partijen vlogen vooral elkaar verbaal in de haren. Allerlei onderwerpen werden erbij gehaald en persoonlijke kwesties werden weer actueel. Oud zeer tussen de PvdA en de partij DENK, die werd opgericht door oud-PvdA-Kamerleden, werd uitgevochten en verschillende fractievoorzitters botsten hard met PVV-leider Geert Wilders wegens zijn felle betoog. Grof taalgebruik Gesterkt door de uitspraken van de premier, die erkende dat racisme in Nederland net zo goed een systemisch probleem is, vroegen D66, PvdA en GroenLinks een debat aan. Een hardere aanpak van discriminatie door uitzendbureaus, een verbod op etnisch profileren en excuses voor het eigen slavernijverleden: met minder zouden zij geen genoegen nemen. En dan was het ook nog Keti Koti, de viering van de afschaffing van de slavernij in 1863. Alle ingrediënten dus voor een goede gedachtenwisseling. Maar al binnen het half uur was duidelijk dat het debat niet aan de hoge verwachtingen ging voldoen. De discussie ontaardde in een aaneenschakeling van oprispingen van oud zeer, beledigingen en grof taalgebruik. Bij vlagen ging het geruzie over in triviaal gescheld. Klaver noemde Wilders een idioot. Andersom was de Groen Linkser een politieke hooligan, met partijgenoten die vroeger communistische massamoordenaars steunden. De scheldgrage PVV-leider liet vervolgens niet na te zeggen dat er na het coronavirus een hysterisch discriminatievirus over de wereld gaat. Beschonken komkommer Hoewel onaanvaardbaar en zelfs verwerpelijk, was het origineelst met de pretentieuze coterie in ’s lands vergaderzaal Farid Azarkan, de fractievoorzitter van DENK, die SP-leider Lilian Marijnissen een beschonken komkommer noemde. Benieuwd of dit aforisme in de Handelingen (woordelijke verslaglegging) blijft staan. Klaver bracht vervolgens in herinnering dat Asscher als minister geen excuses voor de slavernij had aangeboden. Farid Azarkan noemde het verhaal van Asscher een goedkope babbeltruc, omdat de PvdA enkele DENK-moties tegen discriminatie niet had gesteund. Hij haalde ook uitspraken uit het verleden aan van PvdA-kopstukken over Marokkanen. Het ontlokte een woedende tegenaanval van Asscher, die een tirade afstak over de video’s waarin DENK kritiek uitte op Kamerleden met een Turkse achtergrond. De inbreng van Kees van der Staaij (SGP) aan het Kamerdebat was nog het meest veelzeggend. Voor hem is het uitgangspunt helder: alle mensen zijn naar Gods evenbeeld geschapen. Racisme is daarom uit den boze. We zijn immers allemaal van dezelfde lap gescheurd. Het is maar dat u het weet. Geen excuses Vanwege de vrees voor polarisering zag de premier niets in het aanbieden van excuses voor de Nederlandse rol in de slavernij en de slavenhandel. Eerder betuigde de Nederlandse staat wel zijn diepe spijt en berouw. Dat gaat niet voor iedereen ver genoeg, erkende hij. Maar voor anderen zouden excuses juist weer te ver gaan. ‘Kun je mensen die vandaag leven verantwoordelijk houden voor het verre verleden?’, vroeg hij zich af. Volgens de premier zouden excuses meer polariseren, dan dat ze mensen zouden samenbrengen omdat het aanbieden daarvan ook op tegenstand stuit. ‘Als ik het zal doen, voor wie doe ik het dan, aan wie bied ik ze dan aan? En hoe ver moeten we dan teruggaan? Tegelijkertijd, erkennen dat dat niet usance is in de wereld om dat wel te doen. Om al die redenen hebben we het niet gedaan’, aldus de premier. Het kabinet-Rutte II betuigde eerder diepe spijt en berouw voor het slavernijverleden, en dat vindt de premier voldoende. Wel is hij voorstander van een herdenkingsjaar over slavernij in 2023. In dat jaar is het 150 jaar geleden dat Nederland een eind maakte aan slavernij. Voortdurend punt van discussie Slavernij gebeurde honderden jaren geleden. Niemand die nu leeft, heeft daar direct verantwoordelijkheid voor. Schaamte en schuld is totaal niet nodig Maar waar men als samenleving wel verantwoordelijkheid voor heeft, is je te informeren over wat zich heeft afgespeeld. Je kunt niet de glorieuze kant van de geschiedenis vieren zonder dat je er rekenschap van geeft dat die niet voor alle mensen gold. Zoals ook de nieuwe Canon weer aantoont, is de omgang met het Nederlands verleden een voortdurend punt van discussie, dat evenveel zegt over hoe wij over onze gezamenlijke identiteit denken als over het verleden. Het Rijksmuseum werd bij heropening in 2013 gemunt als museum van Nationale Geschiedenis en nam de beslissing om kunst en geschiedenis voor het eerst integraal te laten zien. Zeven jaar geleden was dat nog vanuit het perspectief van het glorieuze Holland, de koopmansgeest; nu is het tijd voor gedeeld verleden. Dat maakt de functie gevoelig: die moet zich constant verhouden tot de gepolariseerde actualiteit.

Geert Wilders: ‘‘Verwaande diva van GroenLinks gaf iedereen de schuld’’

Geert Wilders: ''13 minuten lang interrumpeerde ik Grapperhaus over Halsema. Hij schoof alles onder het tapijt. De elite is incompetent en laffer dan laf.''

Geert Wilders: ''Moties ingediend om: - Femke Halsema te ontslaan - ervoor te zorgen dat zorgpremie niet stijgt om zo coronakosten te dekken maar te bezuinigen op asielinstroom en klimaat - kameruitspraak te doen over schandelijke bekladding van standbeeld Pim Fortuyn.''

Limburg is altijd het begin van iets moois, declameert Geert Wilders. Het meest droomt hij van een succesvolle Limburgse coalitie. Wilders wil af van het poldermodel en waarschuwt voor de uitholling van de democratie en de rechtsstaat. Ondanks de verkiezingsnederlagen geeft hij niet op. ‘Alleen per brancard krijgen ze me weg.’

2019 was nu al een zeer roerig jaar voor Geert Wilders. „Een parlementslid gaat op campagne. Er komt een man met bijlen en messen, die tegen verschillende dienders zegt wat hij van plan is. Hij wordt vrijgesproken. Terwijl het OM vier jaar gevangenisstraf had geëist. Soms lijkt het wel of iedere aanslagpleger slechts als een verward persoon wordt gezien. Deze man wist wat hij wilde. En had geen bos bloemen bij zich voor mij. Dit vonnis toont het failliet van de rechterlijke macht aan. Het is een publiek geheim dat heel veel leden van de rechterlijke macht uit de hoek komen van D66, GroenLinks, Partij van de Arbeid. Het andere deel van Nederland is niet of nauwelijks vertegenwoordigd in de rechterlijke macht. Had die man met die bijl een aanslag willen plegen op iemand van D66, dan was ie er misschien minder vrij van afgekomen.”

Die opstelling is volgens Wilders ook terug te vinden in de gang van zaken rond het Marokkanen- proces. „Voor het stellen van een vraag sta ik nu al vijf jaar voor de rechter. Onlangs maakte een groep Marokkanen zwembaden in Zeeland onveilig. Ze vallen meisjes en vrouwen lastig. En gaan weer naar huis zonder dat ze zelfs maar een bon krijgen. Degene, die daar een vraag over stelt, die staat voor het hekje en wordt veroordeeld voor discriminatie. De wereld op z’n kop.”

Wilders stelt dat zijn zienswijze bevestigd wordt door de actie van oud-minister Ivo Opstelten, die zijn naaste medewerkers opdracht zou hebben gegeven Wilders ‘aan te pakken’. „Je pakt de boodschapper van het slechte nieuws aan. Maar je moet de daders aanpakken. Het probleem aanpakken. En wel nu. Want het probleem is de laatste jaren alleen maar groter geworden. En er is een grote groep asielzoekers bijgekomen, uit de zogenoemde veilige landen. Die groep wordt ook geen strobreed in de weg gelegd. Het gaat niet om alle Marokkanen. Het gaat niet om alle asielzoekers. Maar de landen, waar die mensen vandaan komen, treden veel strenger op tegen hun onderdanen, dan wij doen met dezelfde mensen.”

Volgens Wilders is de democratie kwetsbaarder geworden.

„Bij een meerpartijenstelsel kun je de situatie krijgen dat wij als tweede partij van Nederland worden genegeerd. Hoe democratisch is dat? De democratische beginselen, zoals regering, parlement en rechterlijke macht, worden uitgehold. Mensen worden daar apathischer door. Als het gaat om inkomen, om immigratie en om de invloed die ze hebben op het Europese beleid, denken ze in toenemende mate: het zal wel. De opkomst van de gele hesjes, met name in Frankrijk, toont aan, dat veel mensen het vertrouwen in het stemmen, in de inspraak en de gang naar de rechter verloren hebben. In Frankrijk gaat zowel links als rechts de straat op. Zowel de chirurg als de elektricien. Omdat ze het idee hebben dat dat nog het enige middel is, waarmee hun stem nog gehoord kan worden. De overheid is als de dood voor ze.”

„Bij ons zijn de gele hesjes niet groot geworden. Nederland is een consensusland. Daar zijn we wereldwijd voor geprezen. Ik heb me daar altijd gigantisch tegen verzet. Democratie in de beste vorm is het gekozen parlement of de directe democratie. En niet de niet-gekozenen, die in een serre of in wat voor setting dan ook, de beslissingen nemen. Nederland is een consensusland, waar je wordt beloond als je naar het politieke midden gaat. Je krijgt toegang tot de macht. Je wordt geaccepteerd. Maar de problemen worden niet opgelost. Ga je naar het midden, dan krijg je ook middelmatige politici. En middelmatige oplossingen. Maar je wordt wel beloond. Het is dus aantrekkelijk voor politici om veilig naar dat midden te gaan. Dat is zo’n beetje de aard van de Nederlandse samenleving en de politiek. Nederland is een prachtig land. Maar we hebben een abominabel slecht parlement van de gestolde middelmatigheid.”

We hebben nu ook hele zwakke vakbonden, oordeelt Wilders.

„Die tekenen nota bene pensioenakkoorden, waarbij mensen straks nog steeds pas met hun zeventigste met pensioen kunnen gaan. Ja, zeggen ze, die kortingen moeten eigenlijk ook nog van tafel. Had dan niet die handtekening gezet! In Frankrijk zouden ze het land een half jaar lang plat leggen. En vervolgens de helft binnengehaald. Hier is iedereen maar aan het polderen. Dus wat hebben we nu? Veel polderinstituties met weinig gezag. Zwakke vakbonden, die bijna werkgeversclubs zijn geworden. Er is vrijwel geen dynamiek. Het saaie, gezapige, ineffectieve, middelmatige midden wordt beloond. Van CDA tot GroenLinks, van Partij van de Arbeid tot de FNV, iedereen gaat ernaar toe. We zitten met een enorm vacuüm.”

„Als je opgroeit met het consensusmodel en altijd geleerd hebt dat naar het midden toegaan het beste is, dan is het moeilijk om de massa te mobiliseren. Dan moeten de problemen eerst nog groter en zichtbaarder worden dan ze nu al zijn. Dat de koopkracht nog minder wordt, de pensioenleeftijd nog verder omhoog gaat en de pensioenen omlaag gaan. Dat de immigratiestroom niet afneemt. En dat de criminaliteit niet minder wordt. En dat gebeurt al of gaat nog gebeuren. De burger komt er wel achter.”

Er moet iets gebeuren, vindt hij. Maar hoe machtig is de PVV nog, na het verlies bij de Statenverkiezingen en die van de EU? „Je moet wel op een andere planeet hebben gezeten om niet te zien dat Forum het in de peilingen goed deed en dat dat voor een groot deel ten koste van ons zou gaan. Forum is geen PVV, ze zijn wat lighter. Ik heb geen gevecht met Forum. Ze staan dichter bij ons dan alle andere partijen in de Tweede Kamer. Maar als het gaat om het sociaaleconomisch beleid, de koopkracht van de gewone man, een goede gezondheidszorg, en de aanpak van islam en immigratie, zijn wij steviger. Mensen hebben gezien dat wij als tweede partij zijn genegeerd. Dat kan voor mensen ook een reden zijn geweest om deze keer op Forum te stemmen. En wat gebeurt er nu? Ook Forum wordt nu bijna overal buiten gesloten. Een grove schande.”

Oud-PVV’er Hero Brinkman zei naar aanleiding van de verkiezingsnederlagen: tijd om de partij open te gooien. „Dat gaan we dus nooit doen. We zullen nooit een ledenpartij worden. Maar we moeten wel meer het land in. Ons verhaal meer en beter uitleggen.”

„Dat verhaal, de combinatie van het opkomen voor de portemonnee van de gewone man, voor de zorg van die gewone man en het stevige verhaal over immigratie en islam zal de komende jaren nog meer heersend worden. Onze punten kunnen gedeeltelijk overgenomen worden door anderen. Maar wij hebben het beste verhaal. De PVV moet aan de bak. We moeten ook minder braaf worden. Meer de grenzen opzoeken. Den Haag is niet alles. Ik heb de Tweede Kamer eerder een nepparlement genoemd. Uiteindelijk heb je dat nepparlement wel nodig voor je meerderheden. Maar het werkt niet zoals je zou willen. Je ziet vaak dat de mening van de meerderheid van de mensen, zie de Europese Grondwet en het associatieverdrag met de Oekraïne, genegeerd wordt. Uit cijfers van het Sociaal Cultureel Planbureau, toch niet de meest rechtse organisatie, bleek dat 62 procent van de Nederlanders de islam als een bedreiging ziet. In Den Haag worden moties aangenomen, die zeggen: de islam is iets prachtigs. Ook de enorme kosten, die gepaard gaan met de klimaatgekkigheid, worden door middelmatige partijen met middelmatige politici met middelmatige oplossingen doorgedrukt. De grote problemen zoals de koopkracht, de terreur, de islamisering, onze identiteit, zeggenschap in Europa en in je eigen land, daar komt geen oplossing voor. Dat betekent dat Nederland langzaam naar de afgrond gaat. Die zanger, hoe heet ie nou ook weer, o ja Gerard Joling, die zei: als we zo doorgaan in Nederland, dan stevenen we op een burgeroorlog af. Dat hoop ik natuurlijk niet. Maar het borrelt. Blijven we te lang bij die middelmatigheid en komt er geen ventiel van ander beleid, dan zal de boel exploderen.”

Verrassend: de PVV, die zich in Limburg verbindt met andere partijen. Eerder klapte zo’n bestuurscollege. Destijds zei Wilders: vanwege de ‘oude regentencultuur van het CDA’.

„Ik heb Robert Housmans niets ingefluisterd of opgedragen. Het enige, dat ik tegen hem gezegd heb, was: er moeten punten in zitten, die voor de PVV mooi zijn, met name op het gebied van de zorg. Het pareltje uit dat akkoord is het bindende referendum. Daarmee kan Limburg het begin van de ommekeer zijn. Met dat referendum kun je problemen te lijf gaan, die je met die middelmatigheid niet oplost. Om die problemen op te lossen, moet de burger invloed en inspraak hebben. Het CDA is waarschijnlijk de partij van de middelmatigheid. Maar soms moet je de verantwoordelijkheid nemen om iets veranderd te krijgen. Dat wij daarin meedoen met Forum vind ik zeer verheugend. Ik heb daarover niet overlegd met Baudet. Ik ben ook niet bang dat we daarmee Forum verder omhoog helpen. Sterker nog, ik zou in meer provincies en liefst ook landelijk met ze samenwerken in een volgend kabinet.”

Wat als de PVV blijft steken bij het huidige aantal zetels? Of nog verder gaat dalen? Gooit hij dan de handdoek in de ring?

„Misschien zal het sommige mensen teleurstellen, maar ik zal er nooit mee stoppen. Al ben ik de enige nog. Ik heb de partij opgericht. Ben er mijn vrijheid door kwijtgeraakt. Heb processen aan m’n kop. Fatwa’s naar m’n hoofd gekregen. Iedere dag ga ik met gepantserde auto’s met sirenes naar m’n werk. Ik doe dat, omdat ik in mijn verhaal geloof. En ik zal dat altijd blijven doen, zolang we minstens één zetel halen. Mijn missie is vóór de vrijheid en tegen de islam. Daar geef ik als het moet mijn leven voor. Ze krijgen me dus niet of alleen per brancard weg.”

Lees het interview met Geert Wilders op de website van De Limburger.

Speech Rob Jetten op het zomercongres van de Jonge Democraten

Dit weekend speechte fractievoorzitter Rob Jetten op het zomercongres van de Jonge Democraten. Lees hier zijn toespraak over hoe radicale politiek verenigd kan worden met pragmatisme.

Het was een ijskoude zondagochtend in langzaam wegebbende jaar 2018. Ik stapte de auto uit en werd door Amsterdam getrakteerd op een Hollands doorkijkje. Alsof ik in het Rijksmuseum naar een schilderij van Pieter de Hoogh stond te kijken. Een donker steegje, te benauwd voor twee mensen tegelijk. Achter de betonnen poort danste het licht op bescheiden golfjes in de westelijke haven van de hoofdstad. Geduldig wiegende zeilboten moesten met deze temperatuur nog wat langer geduld hebben. Ik dacht aan Jacques Brel—‘dans le port d’Amsterdam’—probeerde de rest van de woorden voor de geest te halen, en neuriede het melodietje voor me uit. Alles om nog even niet te denken aan de snel naderende ontgroening door Jort Kelder in de nieuwe studio van het legendarische actualiteitsprogramma Buitenhof.

Toen ik werd overvallen door de lichtbak van de draaiende camera’s lachte Kelder mij opvallend mild toe. Zo mild, dat ik de ontstane ruimte kon benutten om te vertellen waarom ik nu precies doe wat ik doe. Wie ik ben. En vooral: welke radicale politiek mijn partij voorstaat.  „Ik zie er misschien wat netter uit,” zei ik, “maar ik voel wel dat radicalisme in me.”

Na het weekend kreeg ik twee giechelende medewerkers op bezoek met een cadeau. Een delfts blauw tegeltje met de tekst: ‘zoek de radicaal in jezelf’. Dat tegeltje staat sindsdien op de schouw in mijn werkkamer. Als ik er naar kijk denk ik aan de bron van dat radicale. Dan weet ik weer even waarom ik zei wat ik toen zei. Meer dan eens heb ik het gevoel éérst een Jonge Democraat en dan pas D66’er te zijn.

Nu ik het genoegen krijg terug te zijn op het oude nest, wil ik het met jullie hebben over wat ik zoek in mezelf en in mijn partij. Radicalisme.

Ik heb het dan niet over het radicalisme dat door de AIVD wordt gedefinieerd als “een gevaar voor de democratische rechtsorde”. Ook heb ik het niet over radicalisering onder jongeren, ook al zou het misschien nuttig zijn in dit gezelschap die materie nog eens door te nemen. Dan hadden we wellicht eerder signalen kunnen oppikken over een zekere scheidend JD-voorzitter .

Ik heb het over de radicaal-liberale politieke traditie geboren in de late negentiende eeuw. Een traditie geënt op de vernieuwing van het democratisch parlementair stelsel en het uitbouwen en beschermen van de rechten en vrijheden van het individu in verbondenheid met de gemeenschap.

In Nederland werd deze progressieve herijking voor het klassiek liberalisme belichaamd door de Radicale Bond. D66 kan haar inspiratie via de later opgerichte Vrijzinnig Democratische Bond herleiden naar precies die radicale voedingsbodem. Niet gek dus dat de huidige onderkoning van Nederland, Thom de Graaf, D66 wilde positioneren in wat hij noemde ‘het radicale midden’.

Dezelfde radicale geschiedenis behoort uw roemrijke organisatie toe. Al in 1916 werd in Utrecht besloten tot de oprichting van een organisatie voor vrijzinnige politieke jeugd. De enige serieuze twist was over de naamgeving. ‘Jonge Radicalen’ was lang favoriet, maar de oprichtingsvergadering besloot uiteindelijk tot ‘Jonge Democraten’. Het duurde nog 68 jaar voordat de échte Jonge Democraten opstonden in Café Eik en Linden hier in Amsterdam. Dat was drie jaar voor mijn geboorte.

De oprichting van een politieke jongerenorganisatie kon niet direct op enthousiasme rekenen bij de toch al jonge moederbeweging van Hans van Mierlo. Ten eerste was het formaliseren van partijstructuren fundamenteel in strijd met zijn idee van een Beweging die zichzelf zou opheffen. Ten tweede vond hij het net als iedere partijvoorman verdomd lastig zo’n horzel bij zich in de tent te hebben.

Hij zei, in een vraaggesprek bij het tweede lustrum van de JD: ‘op een onverwacht moment, toen wij even niet keken, zijn jullie tegen onze zin ontstaan’. Het wantrouwen tussen partijleider en jongerentak werd al snel wederzijds. Mijn illustere voorganger Alexander Pechtold kan erover meepraten.

Sinds haar oprichting heeft de JD zich als radicale horzel bewezen. En hoewel zélfs ik na amper een jaar fractievoorzitterschap sympathie kan opbrengen voor Van Mierlo’s standpunt, weet ik als geen ander: dat gehorzel is maar goed ook. Het is zelfs een essentiële voorwaarde voor het succes en het voortbestaan van D66.

Zonder de politieke durf en het inlevingsvermogen van de JD was Paars er niet als vanzelfsprekend gekomen. Zonder Paars zaten we nu nog steeds onder de verstikkende, betuttelende plak van het CDA. Zonder Paars geen waardig levenseinde. En zonder Paars had ik niet in ieder geval de keuze gehad met mijn vriend te trouwen. Ik heb overigens geen plannen om dat ook daadwerkelijk te doen… Geheim tussen ons. Vertel maar niet aan hem.

Zonder de denkkracht van de JD had D66 nooit jongere generaties kunnen redden van de financiële last van de vergrijzing met de verhoging van de AOW-leeftijd en de afschaffing van de vervroegde uittreding. Zonder de inspiratie van de JD had D66 nooit jonge mensen een kans kunnen geven op de huizenmarkt met de afschaffing van de hypotheekrenteaftrek.

Toegegeven, de JD-motie voor afschaffing van ALLE luchtvaart in Europa was nog wat vergezocht in 1994, maar zonder de druk en steun van jonge mensen was D66 misschien nooit de enige serieuze klimaatpartij van Nederland geworden.

Zonder de schwung van de JD waren wij wellicht niet de enige echte onbeschroomd anti-populistische partij geworden. Het was JD-voorzitter Jan Paternotte die in de campagne voor de Europese grondwet twee weken lang met een caravan achter Geert Wilders. Hij kreeg daarmee net zoveel aandacht voor het pro-Europese verhaal in het NOS-journaal. Tot blinde woede van Wilders, die zich liet verleiden de telefoon te pakken, Hilversum te bellen, en verongelijkt door de hoorn te schreeuwen: ‘Zeg, zijn jullie allemaal lid van D66 daar?!’

Pechtold volgde snel met het moedige, radicaal-vrijzinnige antwoord op Wilders. Pas vijftien jaar later realiseerde VVD-leider Rutte zich dat meelachen met de nationaal-demagogen niet helpt. Maar toen hij direct na het trekken van die conclusie zendtijd opeiste van de publieke omroep voor een debat dat de keuze in het stemhokje vernauwde tot rechts en extreem-rechts, heb ik zelf de neiging moeten onderdrukken om Hilversum te bellen en verongelijkt door de hoorn te blaffen: ‘Zeg, zijn jullie nu allemaal lid van de VVD geworden daar?!’

Het was dezelfde Jan Paternotte die in zijn tijd constateerde dat bij de vakbonden eigenlijk iedereen oud was. In de Sociaal Economische Raad zat niemand van onder de 50. Zo konden jonge mensen natuurlijk niet vertegenwoordigd worden. En dus vond hij steeds nieuwe manieren om de discussie los te wrikken. De bezetting van het FNV gebouw in Sloterdijk liep nog wat stroef. Maar daarna kwam de machine op gang. Lodewijk de Waal werd uitgeroepen tot de irritantste man van Nederland. Jan poseerde voor de krant met een babyboomer op zijn rug. De last van het verleden goed in beeld gebracht.

En snel daarna ging de JD, in samenwerking met het CDJA, naar de SER om te eisen dat de toekomst aan tafel kwam zitten. Onder toeziend oog van de politie en de vaderlandse pers werd de oude stoel van Abraham Kuyper door JD’ers en CDJA’ers het gebouw in gedragen als jongerenzetel. De discussie barstte toen eindelijk los. Experts gaven de JD gelijk. En de CNV besloot in haar SER-delegatie dan eindelijk een jongerenvertegenwoordiger mee te nemen. En, dames en heren, wie was dat? Jawel, de oud-snuffelstagiair van Alexander Pechtold, Jesse Klaver. Zonder de JD dus geen kloeke carrièrestart voor Jesse Klaver.

En dan nog even dit: de politieke actualiteit maakt dat ik hier vandaag ben in grote dankbaarheid. Want zonder het wikken, wegen, uitdenken, doorzetten en doordrukken van de Jonge Democraten had onze minister Koolmees nooit zijn meest indrukwekkende prestatie van zijn carrière kunnen leveren. Een opluchting, een doorbraak en een overwinning voor jonge mensen in het hele land: de grootste pensioenhervorming ooit!

Verantwoordelijkheid van traditie

De traditie waarin die hervorming tot stand kon komen, de JD-traditie van voorlopen en van vurig en radicaal agenderen is het waard te laten leven.

Toen ik bij de JD rondliep—dat was zo ongeveer in het prehistorisch tijdperk—deden we ook voorstellen die nu steeds vaker terugkeren in politieke debat.

De legalisering van soft en harddrugs. De veilige en vrije omgang met prostitutie. Thema’s waar politici in Den Haag zich liever niet aan branden.

Nu loop ik daar zelf rond. En ik zie dezelfde bekrompenheid om me heen. Maar niet bij onze eigen partij. Want welke koers D66 ook vaart, of we nu wel of niet in een kabinet zitten, wij staan altijd open voor discussies met de JD.

Niet omdat het zo leuk is. Als ik alleen maar leuke dingen zou willen doen zou ik de hele dag poppetjes tekenen op de posters van Forum voor Democratie. Nee we doen het omdat onze partij anders allang haar bestaansrecht was verloren. Als we niet al die taboes hadden doorbroken en al die hervormingen hadden doorgevoerd die hun oorsprong vonden op JD-congressen als deze waren we weg geweest. Electoraal weggevaagd. Irrelevant en onherkenbaar.

Tegenwoordig is de reactionaire kant van het politieke spectrum behoorlijk bedrijvig in het slechten van taboes.  Daar wordt het IQ van mensen langs een ethnische meetlat gelegd. Daar wordt het zelfbeschikkingsrecht van de vrouw een paar tandjes teruggeschroefd.

Als er dus ooit een reden is geweest vrijzinnige taboes af te stoffen is het de populariteit van radicaliserend rechts. Daarom ben ik hier vandaag. Om samen met jullie de strijdbijl op te pakken. Om jullie te zeggen dat ik altijd zal kiezen voor de jonge radicalen in deze zaal die taboes willen doorbreken.

Maar daarbij moet me nog wel iets van het hart. Als JD-voorzitter heb ik het zelf ook allemaal niet perfect gedaan. Als ik terug kon gaan in de tijd had ik heel veel anders gedaan. Ik had beter mijn best gedaan om ervoor te zorgen dat deze zaal een echte afspiegeling zou zijn van de samenleving. Minder speeltuin voor hoogopgeleiden, meer kweekvijver voor alle soorten vrijzinnige radicalen van goede wil.

We horen straks wie de nieuwe voorzitter wordt. Ik zou hem of haar willen vragen goed te maken wat ik niet adequaat heb gedaan. De NRC omschreef onze club in de jaren negentig als ‘een gemêleerd gezelschap, van leren jacks tot parelkettinkjes, jasjes-dasjes en vlotte sweaters.’ Als de krant weer een profiel maakt in de jaren twintig van deze eeuw, dan hoop ik op een gemêleerd gezelschap, van hoofddoekjes tot hotpants, jasjes-dasjes en boerenoveralls.

En dan nog iets. Ik snap dat de realiteit van de politiek soms lastig is. De compromissen. Het meel in de mond. De langzame voortgang. Wat dat betreft is het een bevrijding hier zonder beperking te kunnen filosoferen. Maar politiek is geen spel of vertier, zelfs niet in deze vrijblijvende omstandigheden. Wat je hier agendeert zegt iets over de essentie van de vereniging. De standpunten die je hier verkondigt zijn niet vrijblijvend. Ook niet als die gaan over kinderporno of kindereuthanasie.

Het is misschien hier ook verleidelijk om politicusje te spelen. Maar het heeft geen zin. Het draagt niets bij. Jullie hebben de kans Van Mierlo ongelijk te geven. Pak je rol. Werk geduldig aan voorstellen die geesten uit flessen rukken, revoluties ontketenen voordat die uitbreken, de macht verbeelden en een spiegel voorhouden.

Ik zie de rol van de Jonge Democraten als radicale aanjager, als maker van de toekomst. De volgende verkiezingen zijn alweer bijna over twee jaar. En dus vraag ik jullie: ga met andere organisaties in gesprek. Geef opvolging aan het duurzaamheidsmanifest dat jullie samen met negen andere politieke jongerenorganisaties sloten. Denk na over de volgende formatie. Wat moet er in het coalitieakkoord staan? Hoe ziet een akkoord eruit #voordetoekomst? Mensen moeten het kunnen inbeelden voordat ze ermee instemmen. Dat vergt de inspanning van jonge radicalen, creatieve denkers, grootaandeelhouders in de toekomst.

En vergeet daarbij dan ook niet te praten met radicaal-andersdenkenden. Jonge JFVD’ers. Jullie leeftijdsgenoten kunnen makkelijk nog worden gered uit de klauwen van de boreale uil.

De verantwoordelijkheid van traditie II

Voor D66 zijn de afgelopen twee jaar vaak een oefening in geduld geweest. Een constante onderhandeling met andersdenkenden om onze radicale voorstellen dichterbij te brengen. Wij leven met religieuze toewijding bij het refrein van het lustrumlied van de JD uit 1994: ‘pragmatisch en heel radicaal’. Voor ons gaat radicalisme hand in hand met gematigd handelen.

Ik weet dat dat vaak tot onbegrip heeft geleid, zeker ook in dit gezelschap. We hadden veel dingen liever anders gezien, ik ben de eerste om dat toe te geven. Het intrekken van het raadgevend referendum zonder duidelijk alternatief. De dividendbelasting. Maar denk je eens in. Een pro-Europees klimaatkabinet dat haar grootste investering doet in het onderwijs. Is dat niet precies wat we willen, democraten jong en oud? Is dat niet een ongelofelijke prestatie in een land met een meerderheid aan rechtse en extreemrechtse zetels?

Ik knok er iedere dag met mijn collega’s keihard voor, want voor niets gaat de zon op. Als het lukt in de komende weken na het succes van een Pensioenakkoord ook een Klimaatakkoord te sluiten dan hebben wij onze anderhalf miljoen kiezers kunnen geven waar ze om vroegen en wat zij verdienen: verandering en vooruitgang.

Bovenal is onze kabinetsdeelname het waard omdat deze ongewone samenwerking de laatste hoop is voor het samenwerkende midden. Omdat regeren, ook in deze samenstelling, ons radicalisme met ons pragmatisme verknoopt.

Partijen en mensen die tot elkaar komen en niet blijven steken in het dienen van één enkel belang. Consensuspolitiek. Dat is stroperig, soms zelfs vuil en vunzig, maar een stuk succesvoller recept voor stabiel en progressief bestuur dan het winner-takes-all geharrewar in de Angelsaksische wereld.

De beslissing om na onze historische zetelwinst in 2017 wel aan tafel te gaan zitten wordt ook ingegeven door de harde realiteit van de Tweede Kamer. Nederland heeft een conservatieve meerderheid. Dankzij de dysfunctionele zetels van de nationaal-populisten konden wij progressief beleid maken met partijen die daar eigenlijk helemaal geen zin in hebben. Daar hadden we graag hulp bij gehad van andere partijen, maar die waren te bang om moeilijke concessies te doen.

Wie komt bij de volgende ronde wel serieus aan tafel zitten? Ik maak me zorgen. Forum heeft op rechts wel al gezegd te willen regeren. De VVD en het CDA willen best hun ziel verkopen. Luister naar Hugo de Jonge als hij zegt dat samenwerking met de PVV best mogelijk is. En neem hem daarin serieus. Luister naar Klaas Dijkhoff die samenwerking met Forum niet uitsluit. En neem hem daarin serieus. Een herhaling van het on-Nederlandse rampkabinet Rutte-I is een serieus gevaar.

Wat gaan wij progressieven daartegenover stellen? Loopt GroenLinks na twee keer nog een derde keer weg? D66 zal het progressieve motorblok bij elkaar proberen te houden. Dat is de verantwoordelijkheid van onze radicaal-pragmatische traditie. Dat is wie wij zijn.

We doen dit op voorwaarde dat de progressieve democratische politiek niet steunt op blinde loyaliteit of identiteit. Dan zijn we geen haar beter dan de PVV. Wij bedrijven ideeënpolitiek. Niet vanuit de tijdloze starheid van ideologie, maar steunend op een analyse van de wereld zoals die is in het hier en nu.

Het gaat uitstekend met Nederland, maar de afgelopen decennia zijn ook nieuwe muren ontstaan in onze samenleving.

Muren tussen mensen met en mensen zonder zekerheid.

Tussen mensen met wortels in Nederland en mensen met wortels elders.

En tussen mensen met macht en mensen zonder macht.

Als ik vandaag iets van jullie wil vragen is het dit: help ons de sloophamer op te pakken! Wat vinden jullie? Wat moeten we doen? Welke oplossingen zijn rechtvaardig voor jonge mensen? Ik sluit niet uit dat we het af en toe oneens zullen zijn. En ik waarschuw maar alvast dat het JD-kroonjuweel van de opheffing van het verbod op openbaar dronkenschap, kan moeilijk het antwoord op alles zijn.

De taak voor radicalen, jong en oud, is om de rustige vijver van de politiek in beweging brengen. Roeren in stilstaand water.

Ik kan niet voor jullie bepalen wat radicaal is. Radicalisme wordt op verschillende golflengten uitgezonden. Is het de verhoging van de vermogensbelasting? De afschaffing van privé-onderwijs? Het verlagen van de stemgerechtigde leeftijd naar zestien?

Ik weet wel: dat jullie hier zijn is een radicale daad op zich. Leg maar eens uit in de bus waarin jullie hiernaartoe gekomen zijn dat meer dan tweehonderd jonge mensen hier in een oververhitte kerk in Amsterdam een weekend lang debatteren over de vrijzinnige politiek.

En als JD’er én D66’er weet ik zeker: jullie slaan de golven waar D66 op surft. Of die vrijzinnige golf ooit tegen de deur van het Torentje aan zal slaan is voor een belangrijk deel afhankelijk van jullie enthousiasme en van onze samenwerking.

Het kan als wij het willen. Zoek de radicaal in jezelf!

Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook

Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook

#DenHelder #uitslag #verkiezingen #eu FvD met maar 68 stemmen minder dan PvdA bijna grootste in Den Helder; PVV krijgt flinke draai om de oren Richard Zut DEN HELDER De resultaten van de Europese Verkiezingen in de Noordkop wijken weinig tot niets af van het landelijke beeld zoals dat zondagavond en gisteren definitief vorm kreeg. Dat wil zeggen dat de Partij van de Arbeid (PvdA) ook in de gemeenten Den Helder, Texel, Schagen en Hollands Kroon verreweg de meeste stemmen wist te behalen. Ook houdt het in dat de belangstelling voor deze vijf jaar geleden nog massaal genegeerde verkiezing nu ook in de Noordkop meer mensen naar de stemlokalen lokte, zei het met slechts drie tot vier procent. Uitzondering was het opkomstpercentage van 57% van de gemeente Texel waar dat in 2014 nog 48% bedroeg. Het laagst (33%) was de opkomst in Den Helder, maar ook dat was zo’n vier procent meer dan de vorige keer dat voor het Europees Parlement kon worden gestemd. Opvallend feit hier was dat van de stemgerechtigden bij Dorpshuis Huisduinen maar liefst 60% daar ook daadwerkelijk gebruik van maakte. Ter vergelijking: Schagen kende een opkomstpercentage van 41,6% en Hollands Kroon 37,6%. Overal in de Noordkop kwam de PvdA met stemmentrekker Frans Timmermans als absolute winnaar uit de bus. Met Schagen (3528 stemmen, een winst van 12,5%) als koploper, waar Marjan Leijen de spinnend tevreden fractievoorzitter is. Hier blijft de VVD (2897) nog enigszins in het spoor van de sociaaldemocraten en verliest het CDA als grootste plaatselijke partij met 1978 stemmen ruim (was 2238). De PvdA klom op Texel van 535 stemmen in 2014 naar 1390 nu ( een plus van 11,6%), en verraste vriend en vijand in Den Helder met een winst van bijna 1825 stemmen (ook 11,6%). En net als elders in het land was er ook in Schagen een ruime winst voor Forum voor Democratie (FvD, van nul naar 1823 stemmen), en ook Groenlinks (van 732 naar 1270). Op Texel reikte FvD met 870 tot 13,8% van de stemmen. Onderuit Verhaal apart is de diepe val van de PVV ten opzichte van de Europese verkiezingen van vijf jaar geleden, toen de partij van Geert Wilders met bijna 3000 stemmen (22,1%) nog de macht greep in Den Helder en ook nog 10,6% op Texel (nu nog maar 2,8%) wist te behalen. Dat de PVV in de marinestad en in de andere drie Noordkop-gemeenten zo zwaar verloor heeft het - naar de cijfers hier gemeten - vooral ook te danken aan de opkomst van de FvD van Thierry Baudet. Die werd met 19,4% (2841 stemmen) immers nu bijna de grootste partij in Den Helder. Slechts de PvdA deed het daar met 2909 stemmen (19,8%) net iets beter; VVD werd derde (13,6%). En dan waren er ook enkele jonge partijen en nieuwkomers die meededen aan deze verkiezingen. Die kregen, getuige de resultaten op de kiesbureaus in de vier gemeenten geen poot aan de grond: in totaal 45 mensen brachten een stem uit op Denk, en Volt kreeg er 765.

Een grof schandaal, een klap in het gezicht voor de familie van Pim Fortuyn en levensgevaarlijk voor de veiligheid van onschuldige Nederlanders. Snel debat met falend kabinet! #volkert #pimfortuyn

‘Grof schandaal' dat Volkert van der Graaf nog in Apeldoorn woont. Wilders wil debat

Politieke partijen van links tot rechts reageren verbolgen op het nieuws dat Volkert van der Graaf niet is geëmigreerd en daar ook geen enkel plan voor lijkt te hebben. PVV-leider Geert Wilders wil een debat over de kwestie. GroenLinks noemt het ‘moeilijk te verteren’ en wil opheldering van min...