Poliflw

Iedereen ligt in de houdgreep van corona, een virus dat levensbedreigend is en dat weten wij wel. Of alle mensen zich hier bewust van zijn is de vraag. Wij kennen de ‘schijt aan coronafeestjes’ maar ook de vele wegen om toch letterlijk samen te zijn. En zo verspreidt de ziekte zich verder. Het grootkapitaal wacht op de vette orders voor mondkapjes en dergelijke nadat de prijzen flink zijn opgeschroefd.

Tekst: Willem Croese

De kapper die zijn zaak dicht moet houden omdat hij een ‘contactberoep’ heeft ziet klanten van hem op straat lopen met een professioneel geknipt bos haar. De restauranteigenaar ziet een foto op Facebook waarop een gast van hem staat afgebeeld met de mededeling dat hij met zijn ‘coffee to go’ op de enige stoel van het terras zit. De Amerikaanse president Trump ontkent eerst dat zijn land besmet is en later beweert hij dat door de Chinezen corona in een laboratorium is gemaakt.

Rara hoe kan dit? Omdat egoïsme voor velen duidelijk voorop staat. Je moet toch naar buiten kunnen gaan? Je moet elkaar kunnen ontmoeten. De zomer staat voor de deur waardoor de temperaturen omhoog gaan, dus nog meer mensen op straat. Hou je hart maar vast. Intussen draaien huisartsen, doktersassistenten, verpleegkundigen, intensive care artsen, schoonmakers en vele anderen overuren om de gezondheid van een ieder in goede banen te leiden.

En wanneer minister-president Mark Rutte en de zijnen het woord ‘solidariteit’ in de mond nemen moet je helemaal oppassen. Zulke lieden zijn slim genoeg om te weten wat het woord betekent, echter zij hebben daar geen enkel belang bij. Hebben wij de afgelopen tien jaar met deze VVD’er aan het bewind liggen slapen? Je zou denken van wel. Zijn wij de keiharde bezuinigingen van het neoliberale beleid vergeten die niet alleen ons hebben getroffen maar ook anderen ver buiten de landsgrens?  

Rutte riep op één van zijn persconferenties: “De gezondheid eerst en dan pas de economie.” Intussen worden grote sommen geld in bedrijven als KLM gepompt nadat aandeelhouders en directieleden op de vingers zijn getikt omdat zij nog even moeten wachten op hun bonussen. Dit is een kopie van hoe banken zoals ABN Amro tijdens de vorige crisis overeind zijn gehouden en waar het nu weer op zijn zachtst gezegd een rommeltje is.

Ja het is ingewikkeld om de boel op orde te krijgen. Het kapitalisme is niet eens in staat om bijvoorbeeld voldoende ziekenhuisbedden, medicijnen, testen en beschermingsmateriaal, laat staan fatsoenlijke beloning voor de ‘vitale beroepen’ te regelen. Logisch? Ja want schaarste drijft de prijzen omhoog en zo hebben de kapitalisten de macht in handen. Wij liggen niet alleen in de houtgreep van het coronavirus, maar ook aan de ketting van het kapitalisme. Het is tijd dat het roer omgaat.

Terwijl in grote delen van Europa het coronavirus rondwaart en de samenleving op scherp zet, voltrekt zich in Griekenland nog steeds een humanitaire ramp die in de media momenteel nauwelijks aandacht krijgt. Begin maart deden Stichting Vluchteling, VluchtelingenWerk Nederland en Defence for Children een oproep aan alle Nederlandse gemeenten om steun te betuigen voor de opvang van 500 verweesde vluchtelingenkinderen in Nederland.

De verhalen worden namelijk met de dag dramatischer. Vluchtelingenkinderen die samen met volwassenen achter tralies worden vastgehouden, 5.000 alleenstaande kinderen die onder erbarmelijke omstandigheden in vluchtelingenkampen verblijven en extreem kwetsbaar zijn. Sommigen zijn al slachtoffer geworden van seksuele uitbuiting en in handen gekomen van mensenhandelaars, anderen verdwijnen volledig uit zicht. In Vught diende de SP samen met PvdA-GroenLinks en CDA tijdens de raadsvergadering van 12 maart een motie in om aan de landelijke politiek een signaal af te geven dat alleenstaande kinderen uit de Griekse vluchtelingenkampen welkom zijn in Nederland en dat ook Vught bereid is om enkele kinderen op te vangen. Sommige gemeenten gingen ons hierin al voor. Helaas dachten de twee grootste partijen in de gemeenteraad hier anders over. Zich verschuilend achter de landelijke politiek weigerden zij om een signaal af te geven richting Den Haag. De VVD liet weten dat de regering in Den Haag hier een taak had en toen van onze fractievoorzitter Suzanne van Wiggen opmerkte dat Rutte al gemeld had dat hij hier niets aan ging doen, bleef de VVD in herhalingen vallen (“pijnlijke situatie maar geen lokaal probleem”).

Gemeentebelangen vond dat de lokale politiek zich hoe dan ook niet met landelijke politiek moet bezighouden en vond de motie compleet zinloos “de minister-president heeft al aangegeven de gemeenten hierin niet tegemoet te willen komen” (!).

De SP is van mening dat je juist dan een tegengeluid moet geven. Als niemand zich verweert was er bv. ook zo’n 4 miljard aan dividendbelasting naar de grote ondernemingen gegaan. Dat bewijst maar dat zelfs Mark Rutte zich zo nu en dan naar de druk van onderaf voegt en zijn beleid aanpast naar de opvatting van het merendeel van de Nederlanders.

De reactie van Suzanne van Wiggen op de negatieve houding van Gemeentebelangen en VVD was dat zij diep teleurgesteld was in de houding van de Vughtse raad. “Het gaat hier niet over zaken maar over kinderen. Kinderen die niet voor zichzelf kunnen opkomen en enorm kwetsbaar zijn. Juist met hen moeten wij ons als gemeente solidair tonen en aan Mark Rutte een signaal afgeven. Maar blijkbaar is dat teveel gevraagd of heeft niet iedereen dat lef.”

De situatie is er in de vluchtelingenkampen sinds 12 maart niet beter op geworden nu het gevaar van een corona-uitbraak daar op de loer ligt. Juist nu zou Europa zich solidair moeten tonen en dan vooral met de alleenstaande kinderen. Maar ook dat zal wel weer aan de Vughtse lokale politiek voorbij gaan.

Petitie door DeGoedeZaak

Nog maar kort geleden werden er juichende verhalen verteld over economisch herstel na de vorige crisis. Maar de gevolgen van de crisis in de jaren 2008-2010 en later zijn nog lang niet verwerkt. En aan de oorzaken is niets gedaan. Van controle op de banken en meer regels voor de financiële sector is niets terecht gekomen. De dreigende volgende recessie in 2020 werd al ver vóór de corona-epidemie voorspeld. En dreigt nu over te gaan in een echte economische crisis. Nu wordt die epidemie voorgesteld als oorzaak van de economische crisis. Maar de recessie in de economie was er al vóór corona. Corona als oorzaak van de economische crisis: een omkering van de werkelijkheid. Al ver vóór de epidemie waren de problemen in de economie nog steeds en opnieuw voelbaar voor heel veel werkende mensen. In de industrie, in de havens en in de bouw, bij de banken en bij de overheid wordt de werkgelegenheid minder, er dreigen ontslagen en loonsverhoging is zeldzaam.

Nederland: 2018-2019-2020.

In Nederland leven 600.000 huishoudens in armoede, dat zijn 1.100.000 personen, waaronder 300.000 kinderen. Een toenemend aantal zzp-ers loopt een groter risico op armoede dan anderen. Eén op de acht huishoudens staat rood, 110.000 hebben een achterstand in hun hypotheekbetaling. De zorgpremie kan door 270.000 huishoudens niet op tijd betaald worden. Van de huishoudens in Nederland heeft 1 op 5

problematische schulden. De lonen en salarissen van werkende mensen blijven achter bij de kosten van levensonderhoud. Evenals de inkomens van ouderen. Veel mensen hebben dubbele banen voor een fatsoenlijk inkomen voor hun gezin. Het reëel besteedbaar inkomen van huishoudens is in 2018 gelijk aan dat in 1977. En sterk achter gebleven bij de economische groei. Steeds meer mensen werken gedwongen in flexbanen, met tijdelijke contracten, als uitzendkracht of als zzp-er. Veel werk van mensen wordt vervangen door machines, computers en robots. En in plaats van vooruitgang betekent dat werk- en bestaansonzekerheid. De gevolgen van de politiek van afbraak en bezuiniging na de vorige crisis zijn nog iedere dag voelbaar voor grote delen van de bevolking. De verzorgingsstaat is bijna helemaal afgebroken. De zorg voor jeugd en jongeren is een chaos en onbereikbaar, met groeiende wachtlijsten. “Wajongers” met een ernstige handicap wordt verteld dat zij “hun eigen broek moeten ophouden”. De sociale werkplaatsen zijn nagenoeg gesloopt. Werkelozen worden gedwongen zwaar, gevaarlijk en ongezond werk uit te voeren. Voor jongeren op zoek naar een woning zijn geen woningen beschikbaar. De vroegere woningnood als in de jaren vijftig is weer terug. Het aantal vooral jongere daklozen groeit.

De AOW voor de oudere bevolking is al jaren lang niet verhoogd. Ook de pensioenen stagneren, er dreigen zelfs pensioenkortingen. En de pensioenleeftijd gaat omhoog. De verzorgingshuizen voor hulp behoevende ouderen zijn opgeheven. De toegang tot verpleeghuizen wordt bemoeilijkt, zieke ouderen moeten maar door hun kinderen, kleinkinderen en andere familie verzorgd worden. In de uitbraak van de corona-epidemie wordt duidelijk dat de bezuinigingen van de afgelopen jaren hebben geleid tot tekorten aan materialen die voor de zorg voor coronapatiënten nodig. Niet alleen tekort aan bedden, IC-kamers en beademingsapparaten, maar ook een tekort aan persoonlijke beschermingsmiddelen voor zorgverleners. In de verpleeghuizen hebben mensen wekenlang zonder die middelen gewerkt. Een ruime voorraad van die middelen aanleggen was in de zieken- en verpleeghuizen verboden. Door die tekorten zijn behandelingen en operaties voor ernstig zieken uitgesteld, zelfs voor baby’s en jonge kinderen. De lonen en salarissen voor werkers in de thuiszorg en in de ziekenhuizen blijven steeds meer achter bij de stijgende kosten van levensonderhoud. Goede zorg is er vooral voor mensen met veel geld, in dure privé klinieken en verzorgingshuizen. De kwaliteit van het basisonderwijs wordt minder, meesters en juffen krijgen onvoldoende betaald, de werkdruk neemt toe, evenals de ongelijkheid van kansen voor de kinderen. Goed onderwijs wordt steeds meer een kwestie van geld. Ook voor de werkers in de publieke sector (politie, brandweer, ambulance) neemt de werkdruk toe en zijn de lonen bevroren.

Dat is de situatie voor heel veel mensen, nu ook tijdens de corona-epidemie. Maar de crisis was al aanwezig en voelbaar, lang vóór er sprake was van corona.

Met de grote bedrijven, met hun directies, besturen en aandeelhouders ging en gaat het intussen nog steeds uitstekend. De verzekeringsbedrijven die in feite de baas zijn over de gezondheidszorg maken flinke winst. Ook de grote banken maken enorme winsten. De winst van beursfondsen is in vijf jaar verdubbeld van 33 naar 66 miljard. Van alle bedrijven in Nederland samen groeide de winst een kwart, tot 290 miljard. De bedrijfswinsten groeien al jaren vele malen sneller dan het aantal banen of de loonsom. Het deel van het nationaal inkomen dat naar de beleggers gaat stijgt van jaar tot jaar. Het deel van het nationaal inkomen dat naar de werknemers gaat daalt van jaar tot jaar. Het aandeel van de factor arbeid in het nationaal inkomen is gedaald van 92 procent in 1977 naar 73 procent in 2018. In de jaren 1965 tot 1975 was vennootschapsbelasting voor bedrijven 45 tot 48 procent van de winst. In de jaren tot 2020 is dat verlaagd naar nog maar 20 tot 25 procent. Eén procent van de vermogenden in Nederland bezit 25 procent van alle vermogens. En de rijkste 10 procent heeft 60% van het vermogen.

Dank zij het corona-virus zijn Rutte en de VVD plotseling bij veel mensen populair. Maar hoewel zij uitvoerders zijn van de gevoerde politiek, zijn niet alleen Rutte en de VVD aansprakelijk. Het waren ook andere, zogenaamd “progressieve” partijen die afbraak en bezuiniging ondersteunden en uitvoerden. Allereerst moet de PvdA genoemd worden. Het begon al bij Kok, jaren geleden, gestimuleerd en gesteund door zijn Europese collega’s Schroeder (Duitsland) en Blair (Engeland). En door hun Amerikaanse voorbeelden, de presidenten Reagan en Clinton. En dan de PvdA-ers van recenter datum: Wouter Bos, Jeroen Dijsselbloem, Diederik Samsom, Lodewijk Ascher. Maar ook Halsema en Klaver van Groen Links. Samen met CDA en D66. Bij al die partijen krijgen gewone werkende mensen de schuld van heel veel problemen in de schoenen geschoven. En die zelfde mensen moeten opdraaien voor de kosten en de gevolgen.

Financiële steun voor de grote bedrijven. Een oplossing voor de crisis?

Als reactie op de vorige crisis kregen de banken massale steun. En in de huidige crisis wordt massale steun aan vooral bedrijven aangekondigd. Die steun voor de banken heeft die vorige crisis niet echt opgelost. Miljarden steun voor de grote bedrijven zal ook nu niet helpen. Directies, managers, besturen, commissarissen en aandeelhouders zullen daarvan profiteren. Werknemers hebben het nakijken en worden bedreigd met massale werkeloosheid. De armoede zal toe nemen. Maar tegelijk ook het aantal miljardairs. En ook de ongelijkheid in rijkdom en vermogen zal groeien. De overheid trekt miljarden uit om de crisis te bestrijden. Maar die miljarden moeten niet naar de grote bedrijven gaan. Bedrijven die kort geleden nog grote bedragen als dividend aan hun aandeelhouders hebben betaald komen niet in aanmerking voor steun. Ondernemingen die met slimme trucs belastingen ontwijken en ontduiken worden van financiële steun uitgesloten. Dat geldt ook voor grote uitzendbureaus die miljarden hebben verdiend aan hun uitzendkrachten. De KLM en Schiphol worden al jarenlang gesteund met belastingvrijstelling en subsidies. De lobby voor de luchtvaart doet het voorkomen dat die bedrijven zeer belangrijk zijn voor het nationaal inkomen en de werkgelegenheid. Die “iconen van ons land” (Mark Rutte!) zijn van veel minder betekenis dan hun leugenachtige lobby ons wil wijs maken. Ook grote verzekeringsmaatschappijen komen niet voor steun in aanmerking, het zelfde geldt voor de grote supermarkten en reisorganisaties. Een reisorganisatie als Booking.Com moet eerst de vooruit betaalde reisgelden maar terug betalen! En natuurlijk komen de banken helemaal niet in aanmerking voor steun. Bovendien moet voor al die bedrijven de dividendbelasting verhoogd worden. Bedrijven waar “het geld tegen de plinten klotst” (Rutte) hoeven niet gesteund te worden, integendeel.

Geen steun voor kapitaal, maar steun voor arbeid.

Steun moet er zijn voor werknemers die door de crisis hun baan verliezen. De uitkeringen voor werkelozen moeten naar 100% van het laatst verdiende loon. De bijstand en de AOW moeten omhoog. Kleine ondernemers in het midden- en kleinbedrijf moeten ruim gesteund worden, evenals de kleine ondernemers zonder personeel: zzp-ers. Mensen van 65 jaar die nog niet met pensioen zijn moeten direct in aanmerking komen voor hun AOW en pensioen. De pensioenfondsen zullen daarbij door de overheid gesteund moeten worden. De slachtoffers van het toeslagenschandaal bij de belastingdienst worden per direct schadeloos gesteld. De lonen in de zorg (ziekenhuizen, thuiszorg, verpleeghuizen), in het basisonderwijs en in de publieke sector (politie, brandweer en ambulance) moeten direct met 10% verhoogd worden. Steun is er ook nodig voor huisartsen, tandartsen, pedicures, mondhygiënisten, fysiotherapeuten, verloskundigen enz. Die komen nu door de crisis in moeilijkheden, maar ze blijven ook in de toekomst hard nodig. Artsen, verpleegkundigen en andere zorgverleners voor corona-patiënten lopen een groot risico ziek te worden en zelfs te overlijden. Zij werken nu zelf aan een stichting en een fonds om te helpen als zij of hun gezinnen financieel in de problemen komen bij ziekte of overlijden. Eigenlijk is het schandalig dat deze mensen dat zelf moeten organiseren, alsof ze het nog niet druk genoeg hebben. De overheid moet er voor zorgen dat dat fonds er direct komt en gevuld wordt met de nodige miljoenen die de regering beschikbaar heeft voor de bestrijding van de economische crisis. De huurdersheffing (extra belasting voor woningcorporaties) moet gestopt worden. Die corporaties moeten financieel gesteund worden bij het realiseren van grote aantallen eenvoudige en goedkope prefab starterswoningen. Geproduceerd in een fabriek, gemonteerd op de bouwplaats. De mogelijkheden zijn er al, bedrijven in die sector moeten ondersteund worden. En de regels en voorschriften vereenvoudigd. Ook biologische en duurzame land- en tuinbouw moet een kans krijgen door boeren die hiermee een begin maken financieel te steunen. En eindelijk moet er ook geld beschikbaar komen om de jeugdzorg fatsoenlijk te organiseren. Huisuitzettingen als gevolg van huur- of hypotheekschulden zijn tot het einde van de crisis niet toegestaan. En het werk van deurwaarders wordt stil gelegd zo lang dat werk niet fatsoenlijk en eerlijk wordt georganiseerd. Er zijn nog veel meer zaken die het verdienen ondersteund te worden met de miljarden die minister Hoekstra tot zijn beschikking heeft. Beter dan die miljarden te storten in de bodemloze putten van de banken en de grote bedrijven.

Alle hier voorgestelde maatregelen moeten genomen worden, niet alleen omdat ze rechtvaardig en eerlijk zijn, maar ook economisch gezien het meest nuttig zijn.

De kern van de huidige economische problemen is dat er te veel aanbod is (er is te veel geproduceerd) en te weinig vraag (de koopkracht is voor veel mensen onvoldoende). Er is een praktische, eenvoudige en nuttige reactie mogelijk op de crisis, direct te realiseren, met het doel de koopkracht te verbeteren en kleine ondernemers te steunen.

Stimuleer de vraag, steun de middenstand.

Twaalf jaar geleden was er een financiële crisis, daarna een economische. Nu een gezondheidscrisis en een economische. Reactie op de vorige crisis: steun voor de banken. En nu, in 2020, wordt er geroepen om steun voor het grote bedrijfsleven. Steun voor de grote banken heeft die crisis van 12 jaar geleden niet echt opgelost. De grote bedrijven steunen zal ook nu niet helpen om de crisis te beëindigen.

Bij recessie, depressie en crisis is er altijd sprake van overproductie en onderconsumptie. Een scheve relatie tussen aanbod en vraag. Aan de aanbodzijde worden kleine ondernemers zwaar getroffen. Aan de vraagzijde zien werkende mensen hun inkomen dalen. Begin van een oplossing: een modern distributiesysteem. Alle Nederlanders krijgen van de overheid vijf bonnen van € 10.-, te besteden bij bakker, slager, groenteboer, kaaswinkel en visboer. Geen contant geld, maar bonnen. Niet te besteden in supermarkten, grootwinkelbedrijven of in de winkels van de grote winkelketens. Ondernemers (kleine middenstanders) verkopen hun producten, niet voor geld, maar voor bonnen. En ruilen die bij de overheid in voor geld. Kosten: 850 miljoen euro. Bedrag van niets, vergeleken met de bedragen die minister Hoekstra beschikbaar heeft. De actie kan na enkele maanden herhaald worden. Dan mogelijk ook voor kleding- en schoenwinkels. Lastig te organiseren, misschien, maar voor slimme i.c.t.-ers goed te bedenken. Stimuleer de vraagzijde van de economie. Breng de economie weer op gang, de reële economie van het dagelijks leven, voor klanten en winkeliers.

Ongeorganiseerd zijn en blijven we slachtoffer.

Tijdens de crisis van 2008-2010 en latere jaren werd er door actievoerders vaak geschreven en gesproken over de 1 procent en de 99 procent. De 1 procent waren de veroorzakers en de profiteurs van de crisis, de 99 procent waren de slachtoffers die voor de kosten moesten opdraaien. En eigenlijk is dat nu nog of weer zo. Die 1% is sterk en goed georganiseerd. De 99% is bijna ongeorganiseerd en dus zwak. En dan zijn zij alleen maar slachtoffers. Dat leidt tot uitspraken als: “Het is altijd zo geweest en zal altijd wel zo blijven”. En: “Wie voor een dubbeltje geboren is, wordt nooit een kwartje”. Dat denken maakt mensen machteloos en houdt verandering tegen. Toch is die machteloosheid maar schijn, het kan wel anders.

In wat voor maatschappij leven wij eigenlijk? Hoe zit onze samenleving in elkaar?

In iedere samenleving vindt productie plaats (er wordt gewerkt) waardoor de mensen in hun levensonderhoud kunnen voorzien. In de organisatie van die productie hebben niet alle mensen dezelfde positie.

Algemeen gezegd onderscheiden we ook in het tegenwoordige kapitalisme twee belangrijke groepen mensen: klassen. De ene groep bezit het vermogen arbeidskracht te verkopen, de andere groep heeft de productie-middelen in bezit en heeft het vermogen arbeidskracht te kopen.

Productiemiddelen zijn niet alleen fabrieken en gebouwen met machines en

grondstoffen, maar ook de middelen van banken, verzekeringen, ziekenhuizen, onderwijsorganisaties en winkelbedrijven.

Werkende klassen: alle werkende mensen die voor hun levensonderhoud aangewezen zijn op hun arbeidskracht, of dat nu hoofd- of handarbeid is. Niet alleen werknemers in fabrieken.

Maar ook in bouw, schoonmaak, transport en openbaar vervoer. Daarnaast administratieve medewerkers in bedrijven en instellingen, bij banken, verzekeringen en de overheid. En mensen die werken in onderwijs, zorg of winkelbedrijf.

Heersende klassen: grootaandeelhouders, financiers en eigenaren van grote, vaak internationaal georganiseerde ondernemingen, met de in hun dienst werkende commissarissen, directies, besturen en managers. En de zich met de heersende klassen identificerende politici, hoge militairen, hoge leidinggevende politiefunctionarissen en duur betaalde juridische, financiële, economische, organisatie- en belastingspecialisten.

Wie in de tegenwoordige tijd van crisis de eigen belangen wil verdedigen en mee wil delen in welvaart en vooruitgang moet zich realiseren als eenling en individu heel zwak te staan. Degenen die die iets willen bereiken zullen dat samen met anderen moeten doen. En zich moeten realiseren waar zij bij horen. Natuurlijk iedereen hoort bij een gezin, een familie, bij de mannen of bij de vrouwen, bij de ouderen of bij de jongeren, bij de hoog- of de laagopgeleiden, bij de blanke of de gekleurde Nederlanders. Maar vooral moeten zij zich realiseren met wie zij gedeelde belangen hebben. Kort gezegd: hoor je bij de 1 procent of bij de 99 procent? Bij de werkende of bij de heersende klasse? Dat woord “klasse” klinkt ouderwets, maar juist in tijden van crisis is het nog steeds bruikbaar.

De strijd voor de belangen van de 99 procent is niet alleen te voeren, dat moet samen gebeuren. Op basis van gemeenschappelijk belang en solidariteit.

Willem de Vroomen Alkmaar april 2020

Mark Rutte mag dan deze crisis tot op dit moment ogenschijnlijk goed managen - zijn aandeel is toch vooral de adviezen van het RIVM opvolgen - maar de afgelopen jaren waren de kabinetten van diezelfde Mark Rutte zélf de grote veroorzaker van vele crises.

Om maar eens wat te noemen:

crisis in de ouderen- en jeugdzorg crisis in de GGZ crisis in het onderwijs crisis op het gebied van huisvesting crisis bij de politie crisis bij de belastingdienst crisis bij defensie....

En waarschijnlijk zijn er nog wel wat meer crisisterreinen aan te wijzen….

Crises die voorkomen hadden kunnen worden als Mark Rutte toen ook net zo nauwgezet had geluisterd naar deskundigen zoals hij nu zegt te doen. Maar die adviezen kwamen hem, zijn VVD en de verschillende meeregerende coalitiegenoten als het CDA, PVV,  PvdA, D66 en CU, politiek gewoon niet uit. De adviezen gingen n.l. lijnrecht in tegen het belachelijke neoliberale uitgangspunt dat vermarkting van publieke diensten zorgt voor evenwicht, efficiency, kostenbeheersing en verbetering van kwaliteit.

Vermeden moet worden dat straks na de c.crisis weer dat oude neoliberale hak- en breekbeleid terugkeert. Wanbeleid, waarbij door de nu zo bewierookte crisismanager alles weer verder gesloopt en vermarkt wordt. Want dát is waar de VVD  echt voor staat.

En dan mag Mark Rutte nóg zo meelevend en begaand overkomen tijdens alle goed bekeken gratis corona zendtijd, hij is en blijft een VVD'er. En VVD beleid maakt nou eenmaal meer kapot dan je lief is. Mag ik dat zeggen? Ja, dat mag ik zeggen.  Ook nu. Júist nu.

Tot slot: blijf thuis, hou afstand, wees voorzichtig en denk na.

Emile Grivel, SP Nieuwegein actieteam

Ron Meijer, oud voorzitter van de SP en fractievoorzitter van de SP in de gemeenteraad van Heerlen, schreef op donderdag 19 maart een column in Dagblad de Limburger waarin hij inhaakte op de ontwikkelingen rondom de corona-crisis. Hij schreef over de "Vitale beroepen":

"‘Onze helden in de zorg’ kopte menig krant afgelopen dagen. Voetbalfans van uiteenlopende clubs hingen op allerlei plekken spandoeken met steunbetuigingen. Ook Mark Rutte, verantwoordelijk voor de zwaarste bezuinigingen op de zorg ooit, sprak vol lof over de mensen in de frontlinie van deze corona-crisis. Prachtig. En volledig terecht.

Maar praatjes vullen geen gaatjes. Kiest de krant een kant als de vitale beroepen meer waardering willen? Zal Nederland ook uitbundig klappen als de helden in de toekomst opnieuw in actie komen voor hun vak? Zal Rutte zijn vrienden van Shell en Unilever voortaan belasting laten betalen om de noden van docenten, zorgwerkers en schoonmakers te ledigen? Of zijn het slechts vrijblijvende aanmoedigingen?

Frontsoldaten Wat opvalt aan die officiële lijst met vitale beroepen is hoeveel ervan op z’n zachtst gezegd niet met bonussen en gouden handdrukken naar huis gaan. Buschauffeurs reden demonstratief met kliko’s achter hun bus om een fatsoenlijke plaspauze af te dwingen, schoonmakers staakten voor doorbetaling bij ziekte. Leraren, politieagenten en zorgwerkers gingen massaal de straat op tegen de uitholling van hun vitale beroep. Medewerkers van de kinderopvang, afvalbedrijven en supermarkten kennen lage lonen en reusachtig veel flexwerk.

U mist de private bankier, de vastgoedbelegger en de consultant? Klopt. Die zijn volgens de rijksoverheid niet onmisbaar. Niet voor het eerst in de geschiedenis worden de frontsoldaten gevormd door mensen met bescheiden inkomens. Zonder forse steun en bescherming lopen juist veel van die vitale beroepen onevenredig veel risico. Nederland is namelijk Europees kampioen flex én wereldkampioen in het matsen van multinationals. ‘Flexibel’ is immers louter voordelig voor het grootbedrijf. Voor de CEO van KLM die als eerste het handje ophield om met de andere hand alle vitale flexwerkers, nul-urencontracten en schijnzelfstandigen op straat te gooien. En hij zal niet de enige zijn. Stank voor dank, heet dat.

Problemen De totale en onbeschermde afhankelijkheid van miljoenen mensen met een onzeker contract is niet alleen een reusachtig economisch probleem maar ook een gezondheidsrisico. Presenteïsme heet dat. Mensen met nuluren-, uitzend- en oproepcontracten gaan toch werken, ook als ze eigenlijk ziek zijn. Ze kunnen weinig anders, want ze hebben brood op de plank nodig. De bewuste politieke aanmoediging van het flexvirus blijkt daarmee een groot risico. Het ene virus verspreidt het andere.

Wie een vitaal land wil oogsten, zal solidariteit moeten zaaien. Na het redden van bedrijven, zal het redden van mensen moeten volgen. Als deze coronacrisis iets aantoont, is het dat ons oude systeem ongezond en onhoudbaar is. Als we de vitale beroepen écht zo belangrijk vinden, dan waarderen we hun werk beter. Dat ze in de frontlinie staan met – in alle opzichten – weinig bescherming is een ongekend schandaal. Alsof je een soldaat in spijkerbroek naar het front stuurt. De vitalo’s verdienen vast en veilig. Alle flexcontracten worden vast, met beschermende kleding en minstens een leefbaar loon van 14 euro per uur. Aan de frontlinie moet je je geen zorgen hoeven te maken of je morgen nog wel gezond bent, werk hebt of je energierekening kunt betalen.

Speelkwartier voorbij Onbetaalbaar? Laat me niet lachen. Het kabinet trekt 10 tot 20 miljard uit. Per kwartaal. Om bedrijven te redden. In Spanje werden alle zorgverzekeraars en ziekenhuizen genationaliseerd. In heel Europa gaat de geldkraan open. Met veel minder moeite laten we Shell, Unilever en Philips voortaan wél belasting betalen. Dat is wel zo eerlijk. Het speelkwartier is voorbij. Ook de Aholds en Jumbo’s dragen bij. Zij profiteren van het sluiten van horeca. Over hun exorbitante crisiswinst heffen we daarom een Solidariteitstaks. Onhaalbaar? Als deze crisis ons iets leert, dan is het wel dat wat gisteren onmogelijk leek, vandaag realiteit kan zijn".

Mooie uitdrukking. Geeft aan dat iemand ontroerd is geraakt. Door een kunstwerk, een muziekstuk, een film, een gedicht, een verhaal, een gebeurtenis. Emotie.

Mark Rutte bekende voor  de vele snorrende en klikkende camera’s dat hij een traantje had weggepinkt bij de gesprekken met een paar honderd gedupeerden van de “toeslagen affaire”. Geraakt als hij zei te zijn door al dat menselijke leed dat  hem ter ore kwam. Leed veroorzaakt door een overheidsdienst, door incompetente ambtenaren die zich gedroegen als perverse machtswellustelingen. Zoiets zou ieder normaal mens raken, zei hij.

Mooi, die emotie. Hij lijkt net een mens. Maar zou hij ook beseffen, dat er meer mensen zijn die hebben gehuild of nog huilen, die wanhopig en ten einde raad zijn geworden. Die er aan denken om uit het leven te stappen of dat al hebben gedaan?

Waar was de emotie toen de sociale werkplaatsen werden afgebroken? Waar was de snik bij het overhevelen van de jeugdzorg naar gemeenten die daar niet voor uitgerust waren – en nog steeds niet zijn? Waarom geen traan bij de keiharde bezuinigingen op de GGZ die patienten en hulpverleners tot wanhoop drijft? Waar is de emotionele betrokkenheid met al die leerkachten die zich uit de naad werken met veel te volle klassen en zo geen extra aandacht kunnen schenken aan leerlingen die dat juist wel nodig hebben? Waar is de huilbui over de ongelooflijke problemen die er zijn om nog een betaalbare woning te vinden? Waar blijft de emotie nou?

Bij al deze genoemde verschrikkelijke wantoestanden gaat het om mensen, allemaal met hun eigen verhaal, hun eigen achtergrond, hun eigen problemen, hun eigen verdriet en wanhoop. Ze worden niet gehoord, niet gezien, niet gevoeld. Bij Mark Rutte en zijn beleidsmakers zijn het slechts nummers, getallen, gevallen.

Hij zou ook eens juist bij die mensen op bezoek moeten gaan, moeten praten en vooral luisteren. En als hij écht een gewoon mens is, zou hij tranen met tuiten huilen over zoveel narigheid.

Mark Rutte komt binnenkort vast wel weer onder de mensen, breed grijnzend, joviaal en ogenschijnlijk makkelijk in de omgang. Handje hier, praatje daar, selfie zus, fotootje zo. Maar dan is het ook verkiezingstijd.

Mark Rutte, zijn VVD en haar neoliberale trawanten  moeten weg. En als dat gebeurt zullen velen er geen traan om laten, of het moeten tranen van geluk zijn. Voor een sociaal Nederland. Menselijke waardigheid, gelijkwaardigheid en solidariteit, dát zijn de kernbegrippen.

Emile Grivel, SP Nieuwegein actieteam

In de uitzending van Nieuwsuur, van 25 oktober 20191, kwam aan de orde dat de vier grote steden hun daklozenprobleem niet meer aankunnen. Zij schreven een brandbrief aan vijf bewindslieden en aan de Tweede Kamer in een uiterste poging het tij te keren en de almaar toenemende dakloosheid in Nederland een halt toe te roepen.

Het betoog van wethouder Maarten van Ooijen van Utrecht, die mogelijkheden zag om daklozen te helpen door het aanbieden van echte woonruimte (onder meer goedkope sociale huurwoningen), is ons uit het hart gegrepen. Ook de VNG schreef inmiddels een brandbrief2.

In augustus stelden de SP en GroenLinks schriftelijke vragen over dakloosheid in Zaanstad. Alhoewel een goede poging werd gedaan ons redelijk op de hoogte te brengen van het aantal dak- en thuislozen en hun mogelijkheden, kregen wij de indruk dat het college op dit probleem geen grip heeft.

Het is bepaald opmerkelijk dat er geen cijfers over 2016 en over de toestand van dit moment kunnen worden aangeleverd, terwijl het probleem landelijk zeer groot blijkt te zijn. Vandaar dat wij in een rondvraag 21 november 2019) nogmaals aandacht vragen voor dit probleem.

Vragen: 1. Is het college van Zaanstad inmiddels in staat te voldoen aan de dringende behoefte met betrekking tot actuele cijfers m.b.t. dakloosheid en opvangmogelijkheden? Zo ja, kunt u ons op zeer korte termijn de cijfers verstrekken? Dit temeer omdat ook de antwoorden die u gaf aan de oprichter van de Vereniging Stille Armoede Zaanstad weinig extra duidelijkheid brengen.

2. Bent u in staat om op korte termijn alle dak- en thuisloze mensen, zowel in de verschillende vormen van opvang als degenen die via het veldwerk bekend zijn, een permanent onderdak te verschaffen? Kunt u voor dit doel goedkope sociale huurwoningen beschikbaar houden en het project Onder de Pannen uitbreiden?

3. De Vereniging Stille Armoede Zaanstad beijvert zich voor daklozenhuisvesting in leegstaande gebouwen, zoals het voormalig UWV- kantoor op de Stationsstraat in Zaandam. Hebt u reeds contact met deze vereniging? Ondersteunt u hun wens om daklozen (semi)permanent onderdak te bieden in leegstaande gebouwen?

4. Bent u bereid om, naar aanleiding van de brief3 van de vier grote steden, een ondersteuningsverklaring naar premier Mark Rutte, minister van Binnenlandse zaken Kajsa Ollongren, minister van Financiën Wobke Hoekstra en de staatssecretarissen Tamara van Ark en Paul Blokhuis te sturen en mee te werken aan het door de vier grote steden voorgestelde beleid? Ondersteunt u tevens de brief van de VNG?

Namens de fractie van de SP, Evert Hartog en Anna de Groot  

De demonstraties die er waren - en nog komen-  tonen aan dat  vele geledingen in onze samenleving helemaal klaar zijn met al die kabinetten Rutte. En terecht.

Al veel te lang hebben de slopers van schandaalpartij vvd zo goed als de vrije hand gehad in het  verder modelleren van de samenleving naar neoliberale asociale snit. Met steun van echt álle z.g. middenpartijen als Pvda, CDA, D66 en alles wat rechts daarvan zit,  was jarenlang het motto vermarkten, vermarkten en nog eens vermarkten. Een groot deel van de sociale samenleving werd zo met brede politieke coalitiesteun in rap tempo gedecimeerd.

 Ja, de economie gaat goed, de crisis schijnt voorbij, het geld klotst bij bedrijven tegen de plinten, de werkeloosheid is op een laagtepunt. Maar materiële welvaart heeft niets te maken met welzijn. Huisvesting, zorg, onderwijs, milieu, het is allemaal één grote puinhoop geworden. De vermarkting laat diepe sporen van ellende na. De kloof tussen arm en rijk groeit met de dag. Schulden nemen toe, een betaalbare woning is voor starters nauwelijks meer te vinden, de wachttijd voor een sociale huurwoning bedraagt inmiddels  ca. 9 jaar…maar de economie gaat goed. En Nederland is daarmee “het meest succesvolle land van Europa” aldus Mark Rutte recent in Nieuwsuur.

Mark Rutte, ras vvd’er, dus zo glad als een paling in een emmer snot,  de man bij wie problemen en protesten simpelweg leken af te gljiden, en alles vooral olijk weglachend. Maar plots was hij somber, excuseerde zich over een “rotmaatregel”. Fractieleden van zijn huisjesmelkerspartij deden hetzelfde. Er werd een aantal bijeenkomsten georganiseerd voor leden van die club om het één en ander uit te leggen. Ging het over de teloorgang van verpleeghuizen door de  opgelegde berzuinigingen, betrof  het soms een reactie op noodkreten vanuit het onderwijs en alle zorggeledingen, had hij het over het onbereikbaar zijn van fatsoenlijke huisvesting voor starters of de dreigende korting op miljoenen pensioenen, bedoelde hij wellicht de verhoging van het lage btw-tarief? Nee natuurlijk niet, want dat waren maatregelen die mensen persoonlijk raken. En die club heeft nou eenmaal niets met menselijkheid. Het ging om een verlaging. Die van de maximum snelheid op snelwegen naar 100 km/u overdag. Een maatregel die door Rutte zelfs  zo’n beetje “de grootste crisis” uit zijn minister-presidentschap genoemd werd. En die de fractie van de vroem vroem partij in diepe rouw leek te dompelen. Echt hè…..

Het Rutte-vvd vehikel, waar de afgelopen jaren vele passagiers van ogenschijnlijk diverse politieke pluimage gretig in hebben meegelift, slingert levensgevaarlijk met 130 km/u over het bestuurlijke race circuit  en zal hopenlijk binnenkort met een enorme dreun  in de vangrail terechtkomen. Na die onvermijdelijke klap zal het voertuig total-loss worden verklaard en worden afgevoerd naar de sloop.  Bestuurder en bijrijders moet vervolgens vanwege jarenlang bestuurlijke wegpiraterij  en puur asociaal rijgedrag de rijbevoegdheid definitief worden ontzegd. Mochten ze de klap overleven….

Emile Grivel