Lees hier de bijdrage van Pieter Grinwis aan het debat over de Vreugdevuren op 28 november 2019.
Voorzitter. We zijn getuige van een typisch Nederlands tafereeltje. Eerst gedogen we een evenement met alle onverantwoorde risico's van dien tot het bittere end. Vervolgens gaat het faliekant mis, waarna de pendule helemaal de andere kant opslaat en we proceduretijgers en regelfetisjisten van het ergste soort dreigen te worden. Van roekeloos laat maar waaien in één beweging door naar de utopie van risicoloos samenleven.
Geen misverstand. De ChristenUnie/SGP-fractie is voor het middel van de vergunning en is van opvatting dat de convenantenpolitiek heeft gefaald en failliet is. Maar een vergunning is er niet om op voorhand alle risico’s uit te sluiten, maar om ze te beheersen. De OvV zegt niet voor niets dat een vergunning op zich geen garantie is voor een vlekkeloos evenement. Ze bevelen “proportionele eisen aan de veiligheidsorganisatie” aan. En de burgemeester zei ook niet voor niets eerder op deze plek: “Veiligheidsgaranties zijn er niet in het leven.” Verwacht de burgemeester in dit licht en in het kader van de nog maar anderhalve maand geleden ingezette transitie van een convenantenpolitiek naar een vergunningenbeleid inzake de vreugdevuren niet te veel garanties van de Scheveningse en Duindorpse vrijwilligersorganisaties? Graag reactie.
Voorzitter, de burgemeester zei sinds zijn aantreden steeds dat het streven er op gericht is de vuren door te laten gaan. Mijn vraag aan de burgemeester is dan: waar blijkt dat precies uit? Als ik de brief lees, lijkt het me eerlijk gezegd meer een bezweringsformule. Sterker, toen ik de brief van het college las, bekroop me het gevoel: hoe ver zouden alle betrokken autoriteiten hun nek eigenlijk hebben uitgestoken, als de vreugdevuren op het strand een Formule 1-race in de duinen zou zijn geweest? Met andere woorden: steekt de burgemeester, steken de autoriteiten, maximaal hun nek uit om het evenement veilig en wel plaats te laten vinden? Immers, bij andere evenementen gebeuren helaas ook wel eens verschrikkelijke dingen. Neem het tragische ongeval in de Scheveningse havenmond bij de Volvo Ocean Race. Desniettegenstaande lobbyde het college om de Ocean Race opnieuw naar Den Haag te halen, inclusief forse bedragen in de begroting voor dit festijn. Natuurlijk zijn het appels en peren, dat weet ik ook wel, maar toch de vraag: meet dit college met dezelfde maat?
Voorzitter, ik loop nu eerst in iets andere volgorde de drie punten langs, waar het college obstakels opwerpt.
Breekpunt 1: brandweer en politieDe adviezen van brandweer en politie wegen zwaar en neem ik zeer serieus. Immers, vorig jaar had er een half dorp af kunnen branden. Maar voorzitter: het betreffen kritiekpunten op zaken als crowdcontrol, bereikbaarheid en mobiliteit. Dit lijken mij goed te verhelpen punten voor de vreugdevuurorganisaties, zeker als ik denk aan hoe hulpvaardig onze brandweer en politie zijn. Deze kritiekpunten hoeven toch niet de showstoppers te zijn burgemeester? Ik begrijp dat de bouwers juist graag samenwerken met de hulpdiensten om de laatste punten van kritiek te tackelen. In hoeverre is de burgemeester bereid om tot het gaatje te gaan en de komende dagen te kijken of en hoe de bouwers in goed overleg met de hulpdiensten alsnog tot een gedegen plan kunnen komen?
Bovendien voorzitter, er is niet voor niets een gedegen handhavingsplan aan de brief toegevoegd. In tegenstelling tot de risicomijdende toon van de rest van de brief, is het handhavingsplan juist gericht op het beheersen van de risico’s - maar liefst 29 - met duidelijke go-no go momenten. Biedt dit plan juist niet de handvatten om de aandachtspunten van politie en brandweer te monitoren en te tackelen?
En laten we niet vergeten waar we het nou eigenlijk over hebben. Vorig jaar ging het om een apocalyptische vuurstapel van 48x22x22. Nu over een vergeleken daarbij uit de kluiten gewassen kampvuur van 10x10x10. Max 1000 kuub, en bij een piramidevorm enkele honderden kuubs minder. Dat is een factor 12 tot misschien wel 20 kleiner dan het vuur van vorig jaar met z’n 12000 kuub. Dat zijn onvergelijkbare grootheden. Daarmee zijn de risico’s al gigantisch gereduceerd. En natuurlijk snap ik dat zo’n stapel nog steeds moeilijk blusbaar is, maar dat wil niet zeggen dat de stapel niet gecontroleerd uit kan branden, zoals de brandweer zo vaak zaken gecontroleerd laat uitbranden. Graag reactie.
Breekpunt 2: aansprakelijkheidsverzekeringDan kom ik op de aansprakelijkheidsverzekering. Met stijgende verbazing heb ik de afgelopen weken gezien hoe het stadsbestuur de vrijwilligersorganisaties door ik weet niet hoeveel hoepels heeft laten springen, en dan naar aanleiding van een onderzoeks(!)motie nog maar eens een hoepel in het vreugdevuurcircus ophangt, ofwel de aansprakelijkheidsverzekering als keiharde eis stelt. Daar heb ik niet voor niets kritische vragen over gesteld, zowel in het vorige debat als schriftelijk twee weken terug. U en ik betalen waarschijnlijk nauwelijks honderd euro voor onze aansprakelijkheidsverzekering met een beperkt eigen risico en een goede dekking, maar bij het Scheveningse vreugdevuur ben je natuurlijk minstens het honderdvoudige kwijt, met een groot eigen risico en een beroerde dekking. Ik vind daar wat van, maar vooruit, laat ik mij van de constructieve kant tonen. De gemeente is namelijk bereid de bouwers de kosten te vergoeden, als ze in lijn liggen met de voorgaande jaren. Toen was er echter geen sprake van verzekeringskosten. Ook bij deze kosten past het college dezelfde houding. En daarom de constructieve motie met als dictum:
verzoekt het college zich bereid te tonen te voorzien in de extra kosten als gevolg van de aanvullende eis betreffende het afsluiten van een aansprakelijkheidsverzekering, waar de vrijwilligersorganisaties mee te maken krijgen zodra ze een dergelijke verzekering afsluiten, en de vreugdevuurorganisaties voorafgaand aan het vergunningenbesluit hier zekerheid over te geven.
Breekpunt 3: stikstofVoorzitter, in mijn ogen zijn de ‘kritiekpunten van politie- en brandweer en aansprakelijkheid best op te lossen. Dan rest natuurlijk nog de echte showstopper: de stikstofcrisis die als een zwaard van Damocles boven de vreugdevuren hangt. Want ja, er zou best wel eens een molletje of wat aan stikstofdepositie in de duinen terecht kunnen komen, en een grenswaarde van 0,00 biedt natuurlijk niet heel veel ruimte. Overigens opmerkelijk dat dit nu pas als groot breekpunt in de stukken staat, terwijl dit al maanden in de lucht hangt. Maar goed, het is dan ook niet de bevoegdheid van de gemeente, maar van de provincie. Daarover een vraag: heeft de burgemeester enige indicatie hoe het bevoegd gezag, de provincie, hier in zit? Heeft Zuid-Holland de houding van Noord-Holland bij de vergunningverlening om het circuit van Zandvoort uit te breiden om er een Formule 1-race te kunnen houden? Of durft Zuid-Holland de vergunningverlening niet aan?
EvalueerVoorzitter, dan kom ik bij een volgend punt. Het lijkt wel alsof het college helemaal geen rekening meer houdt met de optie dat het feest gewoon doorgaat. Ik zie nergens in de stukken ook maar enige aandacht voor de monitoring en evaluatie van het vuur. Dat is namelijk belangrijk. Ik verwacht dat het beter zal gaan dan vorig jaar, maar de kans dat het vlekkeloos verloopt is natuurlijk ook niet 100%. Daarom een motie met als dictum:
verzoekt het college indien er vergunningen voor de vuren verstrekt worden, de locatie van de vuurstapels, de tijden waarop deze gebouwd mogen worden, de opbouw van de vuurstapels en de ontsteking van het vuur in afstemming met beide bouworganisaties, de brandweer en de politie tijdens de jaarwisseling te monitoren, en hier achteraf speciale aandacht voor te hebben in de jaarlijkse evaluatie van de jaarwisseling.
Schade-afhandeling en veiligheidVoorzitter, ik sluit af met twee korte punten over de schade-afhandeling en de veiligheid. Ik hoor dat Scheveningers die schade door de vuren hebben ondervonden niet te spreken zijn over het gebrek aan empathie en medeleven in de communicatie vanuit de gemeente. En dat begrijp ik wel gelezen de door hen ontvangen mails. Voorzitter, deze mensen verdienen geen behandeling alsof ze lastpakken zijn, deze mensen zijn slachtoffer! Een beetje empathie is toch niet te veel gevraagd?
Voorzitter, dan een punt over zorgen die bewoners uiten, met name de bewoners op Scheveningen en in Duindorp. En dan heb ik het over zorgen over de veiligheid in de wijken tijdens de jaarwisseling. Ik snap die zorgen goed. Het reguleren van de vreugdevuren is namelijk ooit bedoeld als alternatief voor het roekeloos in brand steken van kerstbomen, auto’s en autobanden, met de nodige schade voor burgers en onveiligheid tot gevolg. En daar wilden we toen, en willen we nu, niet meer naar terug. Daarom een motie met als dictum:
verzoekt het college indien er dit jaar geen vergunningen voor de vreugdevuren worden verleend, er zorg voor te dragen dat op Scheveningen, in Duindorp, Leyenburg en Laak tijdens de jaarwisseling voldoende hulpdiensten zichtbaar aanwezig zijn, zodat ook de bewoners van deze wijken zich veilig weten in hun eigen huis en buurt.
Ten slotteVoorzitter, ik ben voor het in stand houden van de vreugdevuurtraditie op het Scheveningse Noorderstrand en Duindorpse Zuiderstrand, mits veilig, vakkundig en verantwoord, zo sprak ik tijdens de raad van 17 oktober. En ook na lezing van de brief van de burgemeester denk ik dat het mogelijk is om aankomende jaarwisseling veilige, vakkundige en verantwoorde vreugdevuren te organiseren. Veilig, omdat er een grondig handhavingsplan ligt, waarin veel verschillende risico’s van een passend antwoord zijn voorzien. Vakkundig, omdat de bouwers meer dan ooit hun plannen zwart op wit hebben moeten uitwerken en toelichten. Verantwoord, omdat met het fors verkleinen van het vuur en het optuigen van een vergunningprocedure en helder handhavingsplan al ontzettend veel aan risicobeheersing is gedaan.
Mijn fractie roept de burgemeester daarom op om nuchter en met een gezonde voorliefde voor de vreugdevuurtraditie zijn definitieve afweging inzake de evenementenvergunning te maken. Het is een goede zaak dat we af zijn van het convenantencircus, maar het zou een slechte zaak zijn als het vergunningenvehikel de stok is om de vreugdevuren met de ban te slaan.
Voorzitter, ik vraag de burgemeester geen onverantwoorde risico's te nemen. Ik vraag de burgemeester ook niet om een risicoloze samenleving en een risicoloos evenement. Ik vraag van de burgemeester om redelijke risicobeheersing. En ik vraag hem of hij naast ons wil komen staan in onze kijk op de toekomst van de vreugdevuren, die hoopvol en realistisch is. Dank u wel.
