Poliflw

Wie had een jaar geleden kunnen denken dat we in Utrecht in 2020 te maken zouden hebben met een gezondheidscrisis en een economische crisis die hun weerga niet kennen. Dat veel Utrechters onzeker zijn over de gezondheid van zichzelf en hun naasten, over hun werk, hun bedrijf, hun inkomen en over activiteiten als school, sport, cultuur en vriendenbezoek die een half jaar geleden nog zo normaal waren. Dat we als gemeenteraad in grote onzekerheid zouden verkeren over zowel de inkomsten als de uitgaven in het lopende begrotingsjaar en de jaren erna. Een situatie die we nog niet eerder hebben meegemaakt. En waarin we allemaal zoekende zijn naar de juiste weg.

Ook dit debat is zoeken. In plaats van over concrete voorstellen, gaat dit debat over hoe, als het ware met welke bril, wij naar de huidige crisis en het herstel kijken. Wat zijn onze toetsstenen als we straks keuzes moeten maken. Voor GroenLinks is dat duidelijk: we moeten blijven investeren om uit de crisis te komen en de weg uit deze crisis is solidair en duurzaam.

Blijven investeren

GroenLinks is ervan overtuigd dat we alleen goed uit deze crisis komen als we niet in de bezuinigingsreflex schieten, maar blijven investeren. Wij willen bij de begroting niet alleen kijken hoe we de koek anders gaan verdelen, maar uitdrukkelijk ook hoe we de koek groter kunnen maken. Daarom volle steun voor de keuze in de kaderbrief om ruimte te maken voor het investeren in de stad door onze spelregels te versoepelen. Zoals in de commissie al aangegeven, verwachten we wel een concreet voorstel over hoe lang en in welke stappen deze versoepelingen gelden.

Solidair uit de crisis

De huidige crisis legt de verschillen die er in onze samenleving al waren, keihard bloot. Niet alleen dat, de crisis maakt die verschillen groter. Allereerst als het gaat om gezondheid: ouderen en kwetsbare mensen lopen de grootste risico’s. Maar ook als het gaat om werk en inkomen: jongeren met onzekere contracten verliezen als eerste hun baan en mensen die al krap zitten, komen nog dieper in armoede of schulden terecht. Voedselbanken kunnen de vraag niet meer aan, maatschappelijke organisaties houden met moeite het hoofd boven water en juist de kleine middenstanders en kleine culturele makers krijgen de grootste klappen. Leerlingen die al op achterstand stonden, raken nog verder achterop. Investeren in eerlijke kansen is de laatste decennia nog nooit zo belangrijk geweest.

 Concreet betekent dit voor GroenLinks het volgende:

Geen Utrechter zakt door het ijs: bestaanszekerheid is absolute prioriteit. In de kaderbrief wordt een viertal punten genoemd die van belang zijn voor de keuzes richting begroting. Omdat het vier ongelijksoortige en daarmee onvergelijkbare pakketten zijn, is hierin geen prioriteit aangebracht. Toch heeft voor GroenLinks het versterken van bestaanszekerheid absolute prioriteit. Wij dienen daarom een motie in die dit uitspreekt. Voorrang voor echt essentiële voorzieningen In de commissie spraken wij al onze verbazing uit dat in de kaderbrief bij essentiële voorzieningen wel horeca en evenementen worden genoemd, maar niet bijvoorbeeld daklozenopvang, buurthuizen, zorg, welzijnswerk, dagbesteding, de voedselbank, kortom de sociale basis in de buurt. Inmiddels hebben we een brief ontvangen waarin in elk geval welzijnswerk wel wordt genoemd. Echter, ook voorzieningen als voedselbanken, Dress for Succes, zorgorganisaties en dagbesteding hebben door corona te maken met extra regels, extra kosten, extra of juist minder toeloop, minder inkomsten, kortom met allerlei problemen die hun activiteiten of zelfs hun voortbestaan bedreigen. Wij willen dat zeker dit soort voorzieningen, de sociale basis in de buurt, op orde blijven. Dat vinden wij vele malen belangrijker dan bijvoorbeeld het automatisch aanvullen van het evenementenfonds. Graag een reactie van het college. Blijf investeren in betaalbaar wonen Ook de wooncrisis kan door corona nog erger worden dan die nu al is. Zeker als investeringen wegvallen of bouwprojecten worden uitgesteld. GroenLinks wil dat we blijven werken aan het oplossen van het woningtekort, door het naar voren halen van investeringen in woningen en de daarvoor benodigde mobiliteit. Daarbij willen we graag de toezegging dat we niet alleen investeren ten guste van marktpartijen, maar dat juist bewonersinitiatieven een kans krijgen en in positie worden gebracht. Ook willen we een toezegging van de wethouder dat we voortaan wekelijks de intentiedocumenten voor woningbouw ontvangen, bijvoorbeeld in een map op ibabs. Zo houden we als raad het overzicht over de hopelijk voortvarende woningbouw. Investeer in jongeren Een van de groepen die extra hard getroffen worden door de crisis, zijn jongeren. Veel jongeren verloren hun stage, leerwerkplek of baan en zitten nu zonder werk of kunnen niet verder met hun opleiding. Als we daar nu niets aan doen, kweken we een verloren generatie. Daarom wil GroenLinks, net als een aantal andere partijen, een crisisaanpak en staan wij onder een motie die hierover later door D66 zal worden ingediend Duurzaam uit de crisis

De coronacrisis heeft een enorme impact op de levens van mensen en op de economie. Ook GroenLinks wil daar liever vandaag dan morgen verandering in brengen. Dat betekent niet dat we volledig terug willen naar hoe het was. We kunnen deze crisis juist gebruiken om dingen anders te gaan doen. Want ondanks alle ellende, heeft de coronacrisis ook een aantal zaken positief beïnvloed. Zoals minder auto- en vliegverkeer, meer thuiswerken, verbetering van virtuele vergadermogelijkheden en betere digitale dienstverlening. En door minder autoverkeer ook schonere lucht en minder geluidsoverlast. Deze positieve punten kunnen we behouden. Zeker omdat er naast de coronacrisis nog twee andere crisissen gaande, waarvan de gevolgen ook voor de inwoners van Utrecht op termijn vele malen dieper en ingrijpender zullen zijn. Ik heb het dan over de klimaatcrisis en de biodiversiteitscrisis. We moeten de huidige wederopbouw aangrijpen om ook die crisissen het hoofd te bieden. Dit zegt niet alleen GroenLinks, zowel landelijk als lokaal, maar was ook het advies vorige week van het Planbureau voor de Leefomgeving. De weg uit de crisis is groen. Concreet betekent dit:

Koppel werkgelegenheidsambities aan duurzaamheidsambities: Het college wil investeringen naar voren halen om werkgelegenheid te stimuleren en bijvoorbeeld klimaatverandering versneld aan te pakken. Dat klinkt goed, maar door veel prioriteiten en steeds andere formuleringen is het onduidelijk welke keuzes er gemaakt zullen worden. Terwijl investeren in duurzaamheid en investeren in werkgelegenheid ook een win-winsituatie kunnen zijn. GroenLinks stelt duurzaam herstel centraal en staat daarom onder een motie die D66 hierover zal indienen. Blijf investeren in schone energie, gezonde lucht en duurzame mobiliteit Eerder gaf ik al aan dat wat GroenLinks betreft het college moet blijven investeren in het bouwen van betaalbare woningen. Bij een duurzame weg uit de crisis betekent dit automatisch dat je ook blijft investeren in schone energie en duurzame mobiliteit. Graag een bevestiging van het college.

Voorzitter,

Dit brengt mijn betoog van de kaderbrief naar een aantal concrete stukken die wij ook bespreken vandaag: het Meerjarenperspectief Ruimte en het Meerjarenperspectief vastgoed. Hierover een aantal concrete punten:

Meerjarenperspectief Ruimte

Parkeerrayons

Bij het Meerjarenperspectief Ruimte stellen we ook altijd eventuele wijzigingen aan de gebiedsindeling voor betaald parkeren vast. Op verzoek van de ChristenUnie, PvdA en GroenLinks heeft het college vijf bewonersvoorstellen tot wijziging van de indeling beoordeeld. Over één voorstel, de Bijleveldstraat en omgeving, was het college negatief. Op verzoek van GroenLinks heeft het college een nieuwe variant van de bewoners beoordeeld en wel positief bevonden. Daarom een amendement om deze wijziging ook door te voeren.

Westelijk Stadsboulevard

Een ander belangrijk punt in het Meerjarenperspectief Ruimte is de toevoeging van middelen om de Westelijke stadsboulevard snel uit te kunnen voeren. Een van de belangrijke onderdelen van dit project, de herinrichting van de Majellaknoop en het Fris Alternatief, moet wachten tot duidelijk is wat er gaat gebeuren me de woningen aan het Thomas a Kempisplantsoen.

GroenLinks zou het zonde vinden als dit onderdeel vertraging oploopt. Herontwikkeling van het Thomas a Kempis-plantsoen leidt bovendien tot meer en betere betaalbare woningen in Utrecht. Daarom een motie om het college aan te moedigen er alles aan te doen om deze herontwikkeling te versnellen.

Rest Noordwest

De Westelijke stadsboulevard kan niet los gezien worden van de rest van het verkeer in Utrecht West en Noordwest. Na een uitgebreide studie naar netwerkeffecten in Noordwest, is het college met een reeks ingrepen gekomen die ervoor zorgen dat de Amsterdamsestraatweg gedeeltelijk opnieuw ingericht kan worden, het aantal vervoersbewegingen op het Lombokplein tot 15.000 beperkt kan worden en de Votulast-route verbetert. Allemaal zaken waar GroenLinks blij mee is en die verschillende bewonersgroepen zien als vooruitgang. Maar GroenLinks deelt met die groepen de teleurstelling dat de er niet meer mogelijk is gebleken.

GroenLinks wil nu vooral doorpakken en geen nieuwe, langlopende studies. Wel willen we dat het college zich bij de uitwerking maximaal inspant om te kijken of toch een hogere ambitie haalbaar is, door middel van aanvullende maatregelen. Denk aan het informeren van omwonenden over wenselijke routes, het aanmoedigen van andere modaliteiten en het ontmoedigen van autogebruik. Daarom de volgende motie.

Meerjarenperspectief Vastgoed

Ook dit keer worden weer miljoeneninvesteringen met het meerjarenperspectief  vastgoed ter goedkeuring aan de raad voorgelegd met heel weinig informatie. Goed dat na de commissie al wat extra informatie is toegestuurd, maar we hadden dat liever gelijk gehad. Het kan en moet echt beter. Dat is ook de aanbeveling van de accountant en van de raadsadviseurs. We roepen het college op alle aanbevelingen van de raadstoets voortvarend uit te voeren!

Voorzitter, ik rond af:

GroenLinks kiest richting begroting voor blijven investeren. Daarbij heeft bestaanszekerheid voor ons absolute prioriteit. Verder kiest GroenLinks voor een solidaire en duurzame weg uit de crisis. Voorstellen die in deze richting passen, zullen wij vandaag steunen. Waarbij wel geldt dat we de uiteindelijke afweging dit jaar pas echt bij de begroting kunnen maken.

Raadstoets

En helemaal tot slot wil ik namens de hele raad graag nog een motie indienen die de conclusies van de raadstoets vastgoed verankert. Ik wil de raadsrapporteurs Julia Kleinrensink, Rick van der Zweth en Eva Oosters enorm bedanken voor het vele werk dat zij in deze raadtoets hebben gestoken en ook de accountant bedank ik voor de ondersteuning hierbij.

 

Aanstaande woensdag 1 juli 2020 zal PAL GroenLinks de motie 'Aan de slag met het diversiteitsbeleid' indienen in de laatste gemeenteraadsvergadering voor het zomerreces. "Met de motie rekenen we op inspanningen om het personeelsbestand een betere afspiegeling te laten worden van de Leeuwarder beroepsbevolking en om een meer inclusieve werkcultuur te realiseren.", aldus Femke Molenaar.

De motie kan rekenen om aangenomen te worden daar de fracties van Partij van de Arbeid, D66, ChristenUnie en de Partij voor de Dieren mede indienen. "Wij zijn van mening dat institutioneel racisme geen 'Socialistisch Jargon' en vinden dat we ook als gemeentepolitiek gehoor moeten geven aan de luide maatschappelijke oproep en ons als samenleving ten volle moeten inzetten.

De oproep aan het college om aan de slag te gaan met het diversiteitsbeleid en hierover ook het gesprek aan te gaan met onze verbonden partijen behelst meer dan het aannemen van meer mensen van kleur. Wij willen benadrukken dat dit niet stopt met het optekenen van een diversiteitbeleid of het invoeren van een quotum. Diversiteit kun je voor een deel regelen in afspraken en in processen, maar niet helemaal. Daar komt inclusie om de hoek kijken.

Wij zien voor het slagen dat er meer nodig is. Immers een duurzame aanpak staat of valt bij het draagvlak van alle medewerkers en bij het vermogen om maatwerk te leveren. Wij zullen dan ook scherp blijven op het uitvoeringsplan dat we uiterlijk in december 2020 verwachten. Een adequate monitoring en evaluatie moet een belangrijk onderdeel uitmaken. We denken hierbij onder meer aan het nauwlettend onderzoeken en volgen van de inclusie beleving en de ontwikkeling van de personele samenstelling.

De provincie heeft op het terrein van de arbeidsmarkt geen wettelijke taken. Toen de SP voor het eerst deelnam in het provinciale college is er voor de eerste keer  een Actieplan Arbeidsmarkt gekomen. De SP is blij dat het  “actieplan arbeidsmarkt” sindsdien onderdeel uitmaakt van het provinciaal beleid. Dat betekent niet dat we geen kritiek hadden op het nieuwe actieplan.

Ongelijke behandeling op arbeidsmarkt

Het nieuwe actieplan arbeidsmarkt van het nieuwe college van VVD-FvD-CDA en Lokaal Brabant, is voornamelijk gericht op kennisindustrie, kenniseconomie en hoogopgeleid talent.

Hoewel de 50plussers en laaggeletterden wel genoemd worden, laten de doelen en ambities van dit college geen twijfel bestaan waar de middelen en inspanningen hoofdzakelijk naar toe zullen gaan nl. kennisindustrie, kenniseconomie, hoogopgeleid talent.

De SP is niet tegen kennisindustrie/-economie en talenten, maar we zijn voor een rechtvaardige en eerlijke verdeling van (provinciale) middelen, inspanningen en kansen in de arbeidsmarkt voor alle Brabanders en alle ondernemingen. Dit college wil dat de provincie zich zelf bezighoudt met werknemers en werklozen met toptalenten. Ze dragen alle andere werknemers en werklozen over aan de 5 arbeidsregio’s waarmee de provincie wegloopt van hun eigen verantwoordelijkheid die zij  voor alle werkenden en werkloze Brabanders zouden moeten hebben.   

Hoewel de wereld om ons heen fors aan het veranderen is, lijkt het dat dit college zich hiervan of niet bewust is, of zich er niets aantrekt. Ze dendert door met het blijven focussen op top, top en nogmaals top. Inmiddels weten we dat het VVD-stokpaardje: door het bedienen van de top zal de rest vanzelf volgen, niet automatisch opgaat.  

Ieder Brabander is even belangrijk

Dit college schrijft de werknemers en werklozen die ongeschoold zijn of een lager opleidingsniveau hebben, in feite af!  In 2019 vormde in Brabant de lager opgeleiden werklozen 60% van het werklozenbestand! Je zou dus verwachten dat bij het actieplan arbeidsmarkt de focus op deze grote groep zou liggen, of dat er minstens evenveel aandacht en inspanning voor zou zijn als voor toptalent en kennisindustrie/-economie. Het tegendeel is echter waar. Onze pogingen in de Statenvergadering van 19 juni 2020 om als provincie ook voor deze groep werknemers en werklozen dezelfde aandacht, inspanning en middelen te geven stuitte op grote weerstand van dit coalitie en de oppositiepartijen…... Ons amendement voor een evenwichtige aandacht, inspanning en toedeling van middelen voor alle werkenden en werkzoekenden in Brabant heeft helaas niet gehaald waardoor wij niet voor het statenvoorstel “Actieplan Arbeidsmarkt” voor de komende 4 jaar hebben ingestemd.

Corona en de effecten

Wij hebben in deze Coronaperiode ervaren welke waardevolle bijdrage werd en nog steeds wordt geleverd door werknemers in de vitale sectoren. Onder hen zijn ook heel veel laaggeschoolde beroepen zoals schoonmaak, huisvuilophalers, vakkenvullers, kassières, transportmedewerkers etc.

Al maanden worden we door deskundigen geattendeerd op de negatieve effecten van de corona op de economie en werkgelegenheid. Inmiddels is duidelijk dat de coronacrisis diepere sporen zal trekken dan de kredietcrisis. Wij zullen in ons land dit jaar rekening moeten houden met mogelijk zo’n 36% meer faillissementen wat gepaard zal gaan met toenemende werkloosheid. Ook in Brabant! Maar dit college lijkt dovemans oren te hebben en wil zich desondanks voornamelijk bezighouden met toptalent, kennisindustrie, kenniseconomie. Onze motie om een plan van aanpak op te stellen voor het behoud en stimuleren van de werkgelegenheid in de vitale beroepen en een evenwichtig verdeling van de middelen en inspanningen voor de werknemers en werklozen die geen of een lagere opleiding hebben, heeft het ook niet gehaald.

Aandachtsgroep Laageletterden

In het Actieplan Arbeidsmarkt wordt ‘170.000 Brabanders die “laaggeletterden” zijn’ als aandachtsgroep genoemd zonder concrete doelen en ambities te vermelden. De dag voor de statenvergadering werden wij ook nog verrast met de mededeling dat na 2020 fors bezuinigd wordt op de subsidie voor taalvaardigheid van Cubiss. Deze subsidie zorgde ervoor dat activiteiten voor laaggeletterden werden gefinancierd.  Dit college wil dat de 5 arbeidsregio’s aandacht gaan geven aan de laaggelleterden! Hiervoor stellen zij 1 miljoen beschikbaar voor 50plussers, laaggeletterden en let op: ook “andere doelen” wat dat dan ook mogen zijn. De laaggeletterden worden dus de dupe van de bezuinigingsoperatie van dit college.

Onze motie waarin wij een concrete doelstelling stelden voor het terugdringen van laaggeletterdheid in Brabant heeft het niet gehaald. D66 die mede-indiener van de motie was,  trok zich terug en nam genoegen met de bereidheid van het college om over de voortgang van tijd tot tijd rapportage uit te brengen.

Aanpak Discriminatie op het Arbeidsmarkt

Er is discriminatie op de arbeidsmarkt of je nou aan de top zit of een stageplaats zoekt. Natuurlijk niet bij ieder bedrijf, maar het komt op alle niveaus voor. Om een voorbeeld te geven uit landelijke cijfers: de bbl- en bol studenten met een niet-westerse migratieachtergrond moeten vaak veel vaker solliciteren dan hun autochtone studiegenoten, soms wel 3 of 4 keer vaker. Een baan vinden kan al lastig zijn, maar is vaak nog moeilijker als je bijvoorbeeld een Turkse, Marokkaanse of Antilliaanse achtergrond hebt. Zij hebben 40 procent minder kans om een reactie te krijgen op hun sollicitatie. Er is sprake van discriminatie op de werkvloer vanwege herkomst of afkomst, geslacht, godsdienst, handicap of leeftijd. Zelfs premier Mark Rutte moest erkennen dat ook Nederland institutioneel racisme kent.

Dit zijn landelijke cijfers maar in Brabant is het niet veel anders. Brabant dat zich internationaal wil profileren, in een arbeidsmarkt waar van laag tot hoog  mensen van verschillende etniciteiten werken, kan naar de mening van de SP niet zonder een duidelijke aanpak om discriminatie tegen te gaan.

Wij zijn van mening dat discriminatie op de arbeidsmarkt tegengegaan moet worden. Werk is een van de wezenlijkste voorwaarden om mee te kunnen doen in onze maatschappij, om te kunnen participeren en het gevoel te hebben er bij te horen in onze samenleving. Vanuit dit belang dienden wij daarom een motie in waarin wij het college hebben gevraagd om met een plan van aanpak te komen om de discriminatie op de arbeidsmarkt in Brabant zoveel mogelijk te voorkomen en tegen te gaan.We zijn dan ook blij dat deze motie met als mede-indieners: GL, D66 en PvdD is aangenomen

Arbeidsmigranten

Als SP hebben wij ook aandacht gevraagd voor de positie van de Arbeidsmigranten. Er is te veel negatieve beeldvorming rondom arbeidsmigranten. Zij worden door sommige werkgevers naar Brabant gehaald, en/of via tussen personen geworven in het land van herkomst of komen uit eigen initiatieven hierheen om te werken. Arbeidsmigranten hebben al jaren te kampen met huisvestigingsproblemen, slechte arbeidsvoorwaarden, ed. De uitkomst van het onderzoek van CoMensha samen met Tilburg University (december 2019) heeft eerder de basis gelegd om de weerbaarheid en zelfstandigheid van arbeidsmigranten te vergroten. De uitbuiting van deze groep wordt door RIEC (Regionaal Informatie- en Expertisecentrum) met een aanvalsplan bestreden.

De SP snapt de gevoeligheid van dit onderwerp voor sommige partijen en bij een deel van de Brabanders. Het fenomeen Arbeidsmigranten is in Brabant een feit en realiteit en zal altijd bestaan. We moeten weten dat arbeidsmigranten in het bestaande liberale kapitalistische denkwereld deel uitmaken van strategieën en worden gebruikt als instrument voor goedkope arbeid, het creëren van concurrentie op arbeidsvoorwaarden en het creëren van concurrentie tussen de werknemers, en  zo een onderdeel vormen van het economische verdienmodel.

De SP voert al heel lang strijd tegen dit verdienmodel waar werknemers/arbeiders -al dan niet van verschillende afkomsten- tegen elkaar uitgespeeld worden. Zolang dit liberale kapitalistische verdienmodel bestaat zal een deel van onze arbeidsmarkt beschikbaar blijven voor de arbeidsmigranten.

De SP is daarom van mening dat in het actieplan arbeidsmarkt ook aandacht en inspanningen moeten zijn voor bijna 92.000 (2018) arbeidsmigranten die een bijdrage leveren aan de Brabantse economie.

Hiertoe hebben wij een motie ingediend met D66, Groen Links, Partij voor de Dieren en ChristenUnie SGP als mede-indieners. We zijn erg blij dat deze is aangenomen. Hier verzoeken wij het college:

Om in de uitvoering van de actieplan Arbeidsmarkt, samen met de gemeenten, vakbonden en ondernemingen/sectoren waar veel arbeidsmigranten werkzaam zijn te komen met een plan van aanpak waarin:

•          de uitbuiting van de arbeidsmigranten tegen gegaan kan worden

•          de positie van de arbeidsmigranten zoals huisvestiging, arbeidsvoorwaarden, scholing te verbeteren zodat hun participatie in onze samenleving bevorderd wordt.