Poliflw

Vakantie vierende politici Er zijngenoeg redenen te verzinnen om het niet over de zomervakantie van politici te hebben. Vakantie vierende politici zijn een dankbaar doelwit voor boze burgers op sociale media. Maar politici die altijd op hun post blijven, lopen weer het risico als monomane workaholics te worden beschouwd. Hebben politici niet ook recht op vrije tijd en een gezinsleven dat is onttrokken aan het publieke oog? Moeten zij hun privacy inleveren omdat zij ervoor hebben gekozen om de publieke zaak te dienen? Enige rust op z’n tijd komt het functioneren van politici bovendien alleen maar ten goede. Overwerkte, door de waan van de dag opgeslokte leiders, verliezen het essentiële vermogen om hoofdzaken van bijzaken te scheiden, zo valt bijvoorbeeld op te maken uit het boekIn Sickness and in Power: Illness in Heads of Government During the Last 100 Yearsvan de Britse politicus en medicus David Owen. Personalisering van de politiek De opmars van vakantiefoto’s van onze politici lijken dan ook niet zozeer een teken van democratische gezindheid als wel een gevolg van wat doorgaans de personalisering van de politiek wordt genoemd: het idee dat politiek meer dan ooit om personen en minder om programma’s en partijen draait. Kiezers zouden zich in hun keuze tegenwoordig vooral laten leiden door de indruk die ze hebben van de persoon van de politicus en minder door de standpunten van een partij. Hoewel uit kiezersonderzoek blijkt dat dit maar in zeer beperkte mate het geval is, heeft deze theorie het gedrag van politici in ieder geval sterk beïnvloed. Meer dan ooit proberen zij tegenwoordig behalve hun standpunten ook hun authentieke persoonlijkheid te slijten. In interviews en ook via sociale media als Twitter en Facebook maken zij de kiezer deelgenoot van allerlei op het oog politiek weinig relevante privézaken als het gezinsleven, de persoonlijke hobby’s, de favoriete televisieserie, de strijd tegen de kilo’s of de verrichtingen van het eigen voetbalteam. In het verledenzijn er genoeg voorbeelden van politieke leiders die hun persoonlijke hobby’s uitventten, zoals Winston Churchill met zijn schildersezel, De Duitse oud Bondskanselier Helmut Schmidt achter de vleugel en in Nederland natuurlijk Dries van Agt op zijn eeuwige wielrenfiets. Maar de politisering van het persoonlijke lijkt zeker sinds de introductie van Twitter en Facebook een nieuw stadium te hebben bereikt. Zo zijn we in Nederland alleen al in de afgelopen maanden geconfronteerd met de liefdesbaby van Fleur Agema, een macarena dansende Alexander Pechtold, de publieke ontlading van Frans Timmermans bij de promotie van zijn voetbalploeg en de vreugde van verschillende Kamerleden omdat Netflix een nieuwe serie afleveringen vanHouse of Cardsheeft besteld. Voorbeeldfunctie Een politieke cultuur waarin de persoon achter de politicus zo belangrijk wordt gemaakt maakt politici enerzijds misschien normaler, anderzijds maakt het ze ook extra kwetsbaar. Als de persoon achter het standpunt net zo belangrijk wordt geacht als het standpunt zelf zal immers niet alleen het standpunt maar ook de persoon kritischer tegen het licht worden gehouden. Het verwijt dat leer en leven niet met elkaar in overeenstemming zijn, ligt dan al snel op de loer. Afhankelijk van de aangehangen ideologie wordt niet alleen het gezinsleven, maar ook de vakantie een relevant politiek feit. Dat geldt ook voor de vraag waar, hoe en hoe lang politici op vakantie gaan. Het begint al bij de vakantiebestemming. Moet een politicus die het eigen land een warm hart toedraagt niet in eigen land op vakantie? Waarom zou je naar het buitenland gaan als je over het eigen land in de laatste verkiezingscampagne nog uitvoerig de loftrompet hebt gestoken? Zeker in tijden van crisis verwacht men in ieder geval van politici een voorbeeldfunctie en daarbij hoort een bescheiden vakantie in eigen land. Om die reden wandelt Angela Merkel in de Duitse Alpen en vierde de voormalig Franse president François Hollande vakantie in een door de Franse staat aangekocht zomerverblijf in Besançon. Aanvankelijk drong Hollande er ook bij zijn kabinetsleden op aan om het goede voorbeeld te geven en in eigen land te blijven. Ook in dat opzicht wilde hij breken met zijn voorganger Nicolas Sarkozy, wiens regeerperiode soms een aaneenschakeling leek van luxueuze vakanties in mondaine oorden. In Nederlandzijn de vakanties van politici tot nu toe minder gepolitiseerd dan in Duitsland, of Frankrijk. In Duitsland is de bevolking tegenwoordig beter bestand tegen foto’s van politici in zwembroek. Zelfs de publicatie van een (stiekem gemaakte) foto van voormalig bondskanselier Helmut Kohl in badkleding bracht de Duitse democratie niet aan het wankelen. Strandpoliticus Een beproefd middel om de buitenwereld te laten merken dat er gewoon wordt doorgewerkt is dreigen om de Tweede Kamer en bewindslieden te laten terugkeren voor een spoeddebat. Vooral erkend workaholic Geert Wilders en de nimmer versagende SP-fractie verstoren graag de zomerrust van hun collega-parlementariërs. Meestal komt het er niet van, maar zowel bewindslieden als fractieleden dienen er wel permanent rekening mee te houden dat ze mogelijk spoorslags naar Den Haag moeten. Doen zij dit niet, dan is hoon hun deel, zoals de GroenLinks-fractie ooit merkte. Bij het spoeddebat over de eurocrisis bleek de helft van de GroenLinks’ers nog met vakantie. ‘Strandpartij’, schamperde blonde Geert tot grote hilariteit van de Tweede Kamer. De terughoudendheid van onze media en politici staat in schril contrast met de luidruchtige reacties die op Twitter te vinden zijn bij begin en einde van ieder parlementair reces. Dat reces hetzelfde is als vakantie blijft een hardnekkig misverstand. Tegenwoordig proberen veel politici die indruk weg te nemen door hun volgers tijdens het parlementair reces bijna dagelijks op de hoogte te houden van hun drukke agenda. Zo leren we onder meer dat een SP-Kamerlid tijdens de kerstvakantie met chauffeurs op pad is geweest om banketstaven bij bejaardenhuizen te brengen, dateen VVD-Kamerlid in militair uniform deelnam aan een oefening van de Pantsercompagnie 112 en dat Ard van der Steur als Kamerlid met eigen ogen heeft gezien hoe dagvers brood op transport naar de afnemers ging. Onmisbaar Het politieke kerkhof ligt vol politici die tijdens hun vakantie plots onmisbaar bleken. Zo zal de naam van een voormalig PvdA-voorzitter wel eeuwig verbonden blijven aan haar verzuim om direct haar fietsvakantie af te breken toen beginjaren negentig in de PvdAdeWAO-crisis uitbrak. Hoewel ze daarvoor acceptabele privéredenen kon aanvoeren, werd ze vervolgens door de partijtop als zondebok geslachtofferd. De positie van toenmalig minister van Binnenlandse Zaken Johan Remkes wankelde eveneens omdat hij tijdens zijn kerstvakantie in Thailand op het strand bleef liggen terwijl in een ander deel van het land de tsunami duizenden slachtoffers had gemaakt. Dat de termen crisis en noodsituatie aan inflatie onderhevig zijn, merkten de burgemeesters Jozias van Aartsen (Den Haag) en Aleid Wolfsen (Utrecht). Beiden kregen de wind van voren omdat zij niet direct hun vakantie hadden afgebroken nadat hun stad zwaar was getroffen door respectievelijk een lichtelijk uit de hand gelopen demonstratie in de Schilderswijk en het vrijkomen van asbest in een flat in Kanaleneiland. Dankzij de mobiele telefonie is er nu geen enkel excuus meer mogelijk voor de politicus op vakantie. Daarbij geldt de vuistregel dat terugkeren voor een storm in een glas water altijd beter is dan verder als een strandpoliticus door het leven te moeten gaan. Welke gevolgen dit heeft voor het gezinsleven van politici kan later worden vernomen in roddelblad én tegenwoordig ook kwaliteitskrant. Wat dat betreft hadden politici het vroeger makkelijk. Zo was premier Joop den Uyl in de zomer van 1974 een tijdlang letterlijk onvindbaar tijdens zijn vakantie in Portugal. In samenspraak met het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken ging de Portugese politie naarstig op zoek naar de Nederlandse premier. Na dagen speurwerk werd Den Uyl uiteindelijk op een camping nabij Lissabon gevonden terwijl hij volgens de overlevering in zijn korte broek sardientjes aan het bakken was. Goedaardig als hij was bood hij de Portugese dienders een vismaaltijd aan alvorens hij onverwijld terugkeerde naar Nederland.

De discussie in de Tweede Kamer afgelopen woensdag over racisme, dat Nederlanders met een migratieachtergrond de weg verspert naar een goedbetaalde baan en een fatsoenlijk huis, had meer weg van een ordinaire burenruzie in plaats van een inhoudelijk politiek dispuut. Terwijl alle ingrediënten voorhanden waren voor een volgende stap in het nationale racismedebat mondde het Kamerdebat een week voor de zomerstop uit in ruzie en gescheld. Partijen vlogen vooral elkaar verbaal in de haren. Allerlei onderwerpen werden erbij gehaald en persoonlijke kwesties werden weer actueel. Oud zeer tussen de PvdA en de partij DENK, die werd opgericht door oud-PvdA-Kamerleden, werd uitgevochten en verschillende fractievoorzitters botsten hard met PVV-leider Geert Wilders wegens zijn felle betoog. Grof taalgebruik Gesterkt door de uitspraken van de premier, die erkende dat racisme in Nederland net zo goed een systemisch probleem is, vroegen D66, PvdA en GroenLinks een debat aan. Een hardere aanpak van discriminatie door uitzendbureaus, een verbod op etnisch profileren en excuses voor het eigen slavernijverleden: met minder zouden zij geen genoegen nemen. En dan was het ook nog Keti Koti, de viering van de afschaffing van de slavernij in 1863. Alle ingrediënten dus voor een goede gedachtenwisseling. Maar al binnen het half uur was duidelijk dat het debat niet aan de hoge verwachtingen ging voldoen. De discussie ontaardde in een aaneenschakeling van oprispingen van oud zeer, beledigingen en grof taalgebruik. Bij vlagen ging het geruzie over in triviaal gescheld. Klaver noemde Wilders een idioot. Andersom was de Groen Linkser een politieke hooligan, met partijgenoten die vroeger communistische massamoordenaars steunden. De scheldgrage PVV-leider liet vervolgens niet na te zeggen dat er na het coronavirus een hysterisch discriminatievirus over de wereld gaat. Beschonken komkommer Hoewel onaanvaardbaar en zelfs verwerpelijk, was het origineelst met de pretentieuze coterie in ’s lands vergaderzaal Farid Azarkan, de fractievoorzitter van DENK, die SP-leider Lilian Marijnissen een beschonken komkommer noemde. Benieuwd of dit aforisme in de Handelingen (woordelijke verslaglegging) blijft staan. Klaver bracht vervolgens in herinnering dat Asscher als minister geen excuses voor de slavernij had aangeboden. Farid Azarkan noemde het verhaal van Asscher een goedkope babbeltruc, omdat de PvdA enkele DENK-moties tegen discriminatie niet had gesteund. Hij haalde ook uitspraken uit het verleden aan van PvdA-kopstukken over Marokkanen. Het ontlokte een woedende tegenaanval van Asscher, die een tirade afstak over de video’s waarin DENK kritiek uitte op Kamerleden met een Turkse achtergrond. De inbreng van Kees van der Staaij (SGP) aan het Kamerdebat was nog het meest veelzeggend. Voor hem is het uitgangspunt helder: alle mensen zijn naar Gods evenbeeld geschapen. Racisme is daarom uit den boze. We zijn immers allemaal van dezelfde lap gescheurd. Het is maar dat u het weet. Geen excuses Vanwege de vrees voor polarisering zag de premier niets in het aanbieden van excuses voor de Nederlandse rol in de slavernij en de slavenhandel. Eerder betuigde de Nederlandse staat wel zijn diepe spijt en berouw. Dat gaat niet voor iedereen ver genoeg, erkende hij. Maar voor anderen zouden excuses juist weer te ver gaan. ‘Kun je mensen die vandaag leven verantwoordelijk houden voor het verre verleden?’, vroeg hij zich af. Volgens de premier zouden excuses meer polariseren, dan dat ze mensen zouden samenbrengen omdat het aanbieden daarvan ook op tegenstand stuit. ‘Als ik het zal doen, voor wie doe ik het dan, aan wie bied ik ze dan aan? En hoe ver moeten we dan teruggaan? Tegelijkertijd, erkennen dat dat niet usance is in de wereld om dat wel te doen. Om al die redenen hebben we het niet gedaan’, aldus de premier. Het kabinet-Rutte II betuigde eerder diepe spijt en berouw voor het slavernijverleden, en dat vindt de premier voldoende. Wel is hij voorstander van een herdenkingsjaar over slavernij in 2023. In dat jaar is het 150 jaar geleden dat Nederland een eind maakte aan slavernij. Voortdurend punt van discussie Slavernij gebeurde honderden jaren geleden. Niemand die nu leeft, heeft daar direct verantwoordelijkheid voor. Schaamte en schuld is totaal niet nodig Maar waar men als samenleving wel verantwoordelijkheid voor heeft, is je te informeren over wat zich heeft afgespeeld. Je kunt niet de glorieuze kant van de geschiedenis vieren zonder dat je er rekenschap van geeft dat die niet voor alle mensen gold. Zoals ook de nieuwe Canon weer aantoont, is de omgang met het Nederlands verleden een voortdurend punt van discussie, dat evenveel zegt over hoe wij over onze gezamenlijke identiteit denken als over het verleden. Het Rijksmuseum werd bij heropening in 2013 gemunt als museum van Nationale Geschiedenis en nam de beslissing om kunst en geschiedenis voor het eerst integraal te laten zien. Zeven jaar geleden was dat nog vanuit het perspectief van het glorieuze Holland, de koopmansgeest; nu is het tijd voor gedeeld verleden. Dat maakt de functie gevoelig: die moet zich constant verhouden tot de gepolariseerde actualiteit.

*** BREAKING ***

Nieuw bewijs directe bemoeienis Opstelten met OM en dus mijn proces. Tot in detailniveau - persberichten. En het mocht allemaal “niet uitlekken”.

Dit politieke proces moet stoppen. Nu!#Wildersgate #Wilders pic.7905d1c4e12c54933a44d19fcd5f9356-gdprlock/D78KCfpi35

— Geert Wilders (@geertwilderspvv) December 6, 2019

Toenmalig minister Ivo Opstelten (Justitie) heeft hoogstpersoonlijk ingegrepen in de communicatie van het Openbaar Ministerie (OM) in het proces tegen PVV-leider Wilders om diens 'minder-Marokkanen'-uitspraken.

Dit blijkt uit nieuwe, nog vertrouwelijke documenten van het OM, die RTL Nieuws heeft ingezien. Het OM heeft de stukken ingebracht in het hoger beroep in de strafzaak tegen Wilders.

PVV-leider Geert Wilders noemt de stukken in een eerste reactie 'explosief'. "Dit is direct bewijs voor bemoeienis van Opstelten met het OM en mijn proces. Tot in detailniveau – persberichten. En het mocht allemaal 'niet uitlekken'. Godgeklaagd. Dit politieke proces moet stoppen. Nu!"

Bij de nieuw opgedoken stukken gaat het om interne e-mails over persberichten van het OM. Het OM wilde in oktober 2014 bekendmaken dat Wilders vervolgd zou worden. In hetzelfde persbericht wilde het OM aankondigen dat PvdA-kopstukken Diederik Samsom en Hans Spekman niet vervolgd zouden worden wegens hun denigrerende uitlatingen over Marokkanen.

Eerder dit jaar bleek al dat topambtenaren van Justitie dit wilden verhinderen, omdat zij het politiek niet handig vonden. De verdediging van Wilders heeft steeds gezegd dat sprake was van willekeur: Wilders wel vervolgd, anderen niet.

Nu blijkt dat die ingreep afkomstig was van Ivo Opstelten zelf. Letterlijk staat er in de e-mails van 8 oktober 2014: "Minister is nog niet akkoord." En: "Oh ja en minister wil nu twee persberichten." Het OM wilde aanvankelijk niet zwichten, sprak in mails van 'problemen bovenover'. Opvallend is dat de bemoeienis ook direct op het bordje kwam van de zaaksofficier van justitie, Wouter Bos, terwijl het OM altijd heeft ontkend dat pogingen tot beïnvloeding bij hen terecht kwamen. Die zaaksofficier schrijft: "Klein houden is het devies. Dit mag niet uitlekken!

De documenten lekken uit op een zeer gevoelig moment. Afgelopen week liet minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) nog weten dat hij meer tijd nodig heeft voor onderzoek naar documenten over mogelijke ambtelijke en politieke beïnvloeding in de zaak-Wilders. Daarnaast liet de landsadvocaat deze week aan de rechtbank Midden-Nederland weten, dat het ministerie niet kan voldoen aan de uitspraak van de rechters dat deze maand alsnog informatie moet worden geleverd in een procedure van RTL Nieuws.

Gisteren bleek dat Wilders en zijn advocaat Geert-Jan Knoops komende maandag niet aanwezig zullen zijn bij de hervatting van het hoger beroep, voor de laatste fase van de strafzaak. Zij willen dat eerst alle informatie boven tafel komt. Het OM vindt dat niet nodig en wil de zaak laten doorgaan. Volgens het OM zijn de nu opgedoken mails niet van belang, omdat het OM al zelfstandig de beslissing zou hebben genomen Wilders te vervolgen. Zij stellen dat er na intern onderzoek niets is aangetroffen over politieke beïnvloeding van de strafzaak.

Dit is gedurende het hele proces-Wilders – en tijdens het hoger beroep - gezegd door het OM en het ministerie. Aanvankelijk werd zelfs iedere vorm van overleg ontkend. Tijdens het hoger beroep bleek dat er wel degelijk meermalen overleg was geweest tussen de top van het OM en minister Opstelten. Ook onthulde RTL Nieuws eerder dit jaar dat topambtenaren aandrongen op het zo stevig mogelijk aanpakken van Wilders: zij leverden allerlei argumenten aan om de zaak zo sterk mogelijk te maken.

Het OM deed de afgelopen weken onderzoek in de digitale systemen, na een opdracht van het gerechtshof. Wat opvalt in het verslag van dat onderzoek is dat er mogelijk mails zijn verwijderd en dat 'niet van alle genoemde medewerkers nog informatie aanwezig was'. Het OM had van de Landelijk Hoofdadvocaat-generaal de opdracht gegeven om duidelijk aan te geven welke (oud-) medewerkers van het OM zijn 'bevraagd' en om ook duidelijk te maken welke 'fysieke bestanden en mappen' zijn onderzocht.

In het aanvullend proces-verbaal wordt hier echter niets over gezegd. Ook wordt niet duidelijk of een poging is gedaan verwijderde bestanden alsnog te achterhalen.

Lees dit artikel op de website van RTLnieuws.

FVD mocht als grootste oppositiefractie in de Eerste Kamer op 29 oktober beginnen op de Algemene Politieke beschouwingen. Fractievoorzitter Paul Cliteur heeft toen een betoog gehouden over de democratische rechtsstaat, omdat deze in een versplinterde wereld het enige culturele erfgoed is dat we delen. Uitdagingen voor de rechtsstaat zijn onder andere de drugscriminaliteit die Amsterdam tot een “failed city” maken en het jihadistisch terrorisme dat het kabinet niet onder controle heeft.

Mijnheer de voorzitter,Ik zou vandaag mijn bijdrage aan de Algemene Politieke Beschouwingen, tevens mijn maidenspeech, willen wijden aan de democratische rechtsstaat. Mijn beschouwingen zullen zich dan richten op Justitie en Veiligheid, Immigratie en Asiel, Binnenlandse Zaken en Sociale Zaken. Ik zal eerst vertellen waarom.

Wat wij niet delenMijn eigen partij heet “Forum voor Democratie”. Het zou natuurlijk fijn zijn wanneer u allemaal diep doordrongen zou zijn van de juistheid van de ideologie van mijn partij. Dat u allemaal zou weten dat de wereld bestaat uit ongeveer 200 soevereine natiestaten. En dat die natiestaat grenzen nodig heeft. De natiestaat als kwetsbaar vaasje.

Maar ik weet natuurlijk dat ik mijn eigen ideologie niet als gedeeld kan veronderstellen.

In die situatie zitten trouwens alle sprekers vandaag.

Mijn vrienden van de CDA-fractie moeten leven met het feit dat we niet allemaal cultuurchristenen zijn.

Mijn vrienden de VVD moeten leven met het feit dat onze collega’s van de SP of PvdA het liberalisme de verkeerde keuze zullen vinden.

Mijn vrienden van de PVV moeten leven met het feit dat vele collega’s van D66 niet zullen begrijpen waarom je de islam op een hele andere manier zou moeten bekijken dan het christendom, jodendom, boeddhisme of hindoeïsme.

En mijn vrienden van de Partij voor de Dieren moeten constateren dat van diervriendelijkheid tijdens onze debatten weinig overblijft in het restaurant.

Dit is de tragiek van het moderne leven. De tragiek van de diversiteit. 

Wat wij delenMaar er is ook gemeenschappelijkheid en dat brengt mij bij het eigenlijke onderwerp van mijn beschouwingen. Hier begint het goede nieuws, mijnheer de voorzitter, want bij het bestuderen van de begrotingsstukken en de Troonrede viel mij op dat telkens een beroep wordt gedaan op een gedeeld erfgoed dat door niemand ter discussie wordt gesteld. Ik heb geconstateerd dat in al die stukken voortdurend wordt gesproken over – en daar komt het – de “democratische rechtsstaat”. En dat is dus best hoopvol. We hebben ook een gedeeld huis. Het huis van de rechtsstaat.

Over die rechtsstaat zou ik wat Algemeen Politieke Vragen aan u willen voorleggen.

Het verschil tussen een staat en een rechtsstaatDan is de eerste stap die we moeten maken, denk ik, dat een rechtsstaat een staat is. Een staat is een organisatie die als doel heeft het vreedzaam samenleven van een groep van mensen (“de bevolking”) op het grondgebied van die staat. En dat kan alleen als die staat macht en gezag kan uitoefenen op dat grondgebied. Kan de staat dat niet, dan is die staat geen “staat”.

Nu de rechtsstaat. Een rechtsstaat is een staat die heeft besloten zijn eigen macht te laten beperken door het recht.

De rechtsstaat is dus zelfbeperking: een rechtsstaat acht zich aan zijn eigen wetten gebonden. De staat is beperking van ieder ander die de pretentie heeft macht te kunnen uitoefenen op het grondgebied. 

Forum van Democratie is van mening dat de komende jaren een aantal uitdagingen op ons afkomt en die kan je verdelen in:

Uitdagingen voor de staatUitdagingen voor de rechtsstaat

Ik begin met de staat.

De criminele uitdaging voor de staatEr is in de politiek al veel aandacht geweest voor het rapport De achterkant van Amsterdam: een verkenning van drugsgerelateerde criminaliteit (Tops en Tromp). Als je dat rapport gelezen hebt dan kan je toch eigenlijk niet tot een andere conclusie komen dan dat Amsterdam een soort failed state is? Of misschien moeten we zeggen failed city?

Ik heb de indruk dat de bevindingen van dat rapport pas na de moord op advocaat Wiersum echt zijn ingedaald. Van wie is de stad nu eigenlijk? En het is verdraaid moeilijk daarop te antwoorden: van de Amsterdamse wetsgetrouwe burgers.

“De drugsgerelateerde criminaliteit heeft in Amsterdam in vergaande mate vrij spel”. Drugstoerisme. Sterke toename van xtc, cocaïne en amfetamine. Liquidaties. Misdaadjournalisten onder politiebewaking. De Telegraaf kwam dit weekend zelfs met het bericht dat de mocromaffia liquidaties uitvoert voor Iran. Ik kom daar nog op terug.

De plannen van de regering ter bestrijding van de georganiseerde criminaliteitOnze fractie heeft kennis genomen van de brief van de minister van Justitie en Veiligheid van 11 juli 2018 waarin een pakket aan maatregelen wordt gepresenteerd ter bestrijding van de georganiseerde aan drugs gerelateerde criminaliteit die de samenleving ondermijnt. Onze fractie steunt de robuuste aanpak van het kabinet. Maar – en hier komt de vraag die ik wil stellen – gaan al die maatregelen, al die nieuwe wetgeving wel helpen?

Mijn partij heeft grote zorgen niet alleen over de criminele uitdaging, maar ook over de gedoogcultuur, het gebrek aan de bereidheid tot handhaving bij de overheidsinstellingen. Burgemeesters die openlijk uitspreken bijvoorbeeld een boerkaverbod niet te gaan handhaven omdat het niet past bij de stad ondermijnen het respect voor de wet in zijn algemeenheid. Wil de premier afstand nemen van die gedoogcultuur?

De culturele factorTops en Tromp formuleren dat heel goed tussen de regels door wanneer zij schrijven – ik citeer nu – “Het Nederlandse drugsprobleem is in de kern dat drugs wettelijk verboden zijn in een cultuur van gedogen en meer dan dat. Dit schept een ideaal klimaat voor zelfverrijking door criminele groeperingen op ongehoord grote schaal” (p. 53).

Als dit waar is, mijnheer de voorzitter (en ik denk dat het waar is), dan hebben we daar de kern: een cultuur van gedogen. We hebben niet een probleem met de mocromaffia, we hebben een probleem met onszelf.

Dat is een cultureel probleem. En dat valt nog niet met al het geld van de wereld op te lossen; niet met 100 miljoen, niet met 1000 miljoen.

Politiechef Erik Akerboom legt de vinger op de zere plek: “Zolang er vraag is, is er aanbod”.

Dat brengt mij op de vraag: moet niet die vraag naar illegale drugs harder worden aangepakt? Hebben niet Tops en Tromp gelijk in hun – naar mijn smaak wat “weggestopte” – echte conclusie dat wettelijke verboden in een cultuur van gedogen niet helpen?

Dit, voorzitter, is een probleem dat een veel bredere strekking heeft dan alleen de drugs-gerelateerde georganiseerde criminaliteit. En het is een probleem waar wij, als Eerste Kamer, mee te maken hebben. Wij controleren de wetten, zogezegd, op “handhaafbaarheid”. Maar we zouden ook moeten constateren dat werkelijk gehandhaafd moet worden.

De terroristische uitdaging voor de staatTot zover de criminele uitdaging voor de staat. Een tweede uitdaging (naast de criminele) die voorligt voor de staat, betreft het jihadistisch terrorisme. Ik gebruik hier met opzet de officiële overheidsterminologie. Het wettelijk kader ter bestrijding hiervan is voorhanden. Maar functioneert het ook? Hebben we succes?

Het Jaarverslag van de AIVD over 2018 constateert “een toename van incidenten met een jihadistische, terroristische of radicaalislamitische achtergrond.”

De AIVD  verwijst dan naar Jawed S., de 20-jarige Afghaanse asielzoeker, die via Duitsland (denk aan onze open grenzen!) ons land binnenkwam en op 31 december 2018 twee Amerikaanse toeristen neerstak op het Amsterdamse Centraal Station. Naar eigen zeggen, uit wraak omdat Geert Wilders een cartoonwedstrijd wilde organiseren in de Tweede Kamer. Precies vandaag staat nog een andere Pakistaanse verdachte terecht vanwege bedreigingen richting Wilders voor die cartoons.

    Dat brengt mij op de volgende vragen.

Vindt de minister-president dat we door het opengrenzen beleid van de EU nu weerbaarder of kwetsbaarder geworden voor terroristische aanvallen? Wij denken kwetsbaarder. Graag zijn visie.Is de premier het met mij eens dat door de doorwerking van het Marrakesh immigratiepact Nederland kwetsbaarder zal worden voor mensen als Jawed S. en Junaid I.?Is de premier het ook met mij eens dat door de onzekere situatie in Syrië de gerechtvaardigde vrees bestaat van een uitbraak van ISIS-terroristen?Is de premier het met ons eens dat deze IS-terroristen ongeveer zo’n zelfde wereldbeschouwing hebben als Jawed S. en de Pakistaan Junaid I. die vandaag terecht staat?Is de premier het verder met mij eens dat we de afgelopen twintig jaar (van elf september 2001 tot aan 2019) geen significante vooruitgang hebben geboekt bij het beteugelen van het jihadistisch terrorisme?Vindt de premier ook dat landen als Pakistan waar openlijk de Nederlandse vlag wordt verbrand en waar bedreigingen tegenover de leider van de oppositie in de Tweede Kamer schering en inslag zijn niet op zijn minst ter verantwoording moeten worden geroepen? Waarom is dat nog niet gebeurd? Of hebben we iets gemist op het terrein van de stille diplomatie?Voor het ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschappen en Sociale Zaken lijkt toch ook van belang dat hier een taak ligt voor het Nederlandse onderwijs? Is niet elke uitreizende Syrië-ganger een wandelend bewijs van het falen van ons integratiebeleid? Van ons falende schoolsysteem in de overdracht van democratische waarden? We worden in Amsterdam geconfronteerd met het Cornelius Haga-Lyceum. NRC Handelsblad en Nieuwsuur berichten over Salafistische scholen (“50 onderwijsplekken die salafistisch zijn of er sterk door worden beïnvloed”) waar kinderen wordt geleerd zich af te keren van Nederland (NRC Handelsblad, 10 september 2019).  Die kinderen “krijgen te horen dat mensen met een ander geloof of levensovertuiging de doodstraf verdienen”. Stel je voor! Waarom worden de artikelen 137c en d Sr. (aanzetten tot haat en geweld) hier niet ingezet? Hier hebben we nu eens echte voorbeelden van aanzetten tot haat, discriminatie en geweld op grond van het geloof, of niet-geloof, van een andere groep?Het optreden van de Hofstadgroep uit 2004 is alweer 15 jaar geleden. Maar moeten we niet erkennen dat we te maken hebben met een niet opgelost probleem? Is de premier dat met mij eens? Is de premier het met mij eens dat wanneer de AIVD in 2018 constateert dat de “jihadistische dreiging in West-Europa nog steeds aanwezig is.” (cursivering toegevoegd) het beter zou zijn te zeggen dat in de twintig jaar die sinds 9/11 2001 verstreken zijn de Nederlandse overheid helemaal niet geslaagd is in het onder controle krijgen van deze problematiek? En dat de situatie nu, mede door de internationale migratiebewegingen en het oorlogsgeweld, erger is dan ooit? Dit weekend kwam De Telegraaf met een bericht dat de voortvluchtige crimineel Ridouan Taghi in bescherming zou zijn genomen door Iran. Taghi zou ook Iran hebben geholpen met liquidaties in Europa, ook in Nederland. Zo vloeit de mocromaffia dus over in jihadistisch terrorisme. Zou de regering geen sancties moeten aankondigen tegen de Iraanse staat?

Voorzitter, tot zover heb ik het gehad over de staat, over de monopolistische organisatie van de dwang op het grondgebied van de staat. Een staat die hier faalt, faalt in haar kerntaak.

Is de premier met mij eens dat uit deze voorbeelden blijkt dat we de greep op de staat aan het verliezen zijn?

Daarbij wil ik het laten voor wat betreft de staat. In de Tweede Termijn hoop ik wat vragen te stellen over de rechtsstaat.

De criminele en de terroristische uitdaging voor de rechtsstaatTerroristen en criminelen vormen een uitdaging voor de staat, hebben we vastgesteld, maar ook voor de rechtsstaat.

De moord op de advocaat Derk Wiersum bijvoorbeeld, is ook een uitdaging voor de rechtsstaat. Waarom? Omdat rechtsbijstand door een advocaat essentieel is voor de zelfbeperking van de staat. Wanneer advocaten niet meer bereid, of in staat, zijn kroongetuigen te verdedigen dan verliest de staat vanzelf haar rechtsstatelijke karakter.

Dat mag nooit gebeuren, zeggen we dan in koor. Maar wie raadt zijn eigen dochter of eigen zoon aan deze advocatenklus op zich te nemen als de staat zelf niet bij machte blijkt de criminele uitdaging te weerstaan?

De aanslag van Jawed S. in het Amsterdamse Centraal Station was, net als de moord op Wiersum, óók een aanval op de rechtsstaat.

Waarom? Omdat geweldplegers als S. erin geslaagd zijn zelfs de best beveiligde Nederlander, te weten de heer Wilders, te doen afzien van het organiseren van zijn protestmanifestatie ter verdediging van die vrijheid van kritiek. Mijn vraag: is dat niet vergelijkbaar met de situatie dat geen enkele advocaat meer bereid zou zijn voor een kroongetuige op treden? En zou dit ons, als Eerste Kamer, als hoedster van de rechtsstaat (of vindt u mij nu te theatraal?), niet te denken moeten geven?

We falen niet alleenNu falen we niet alleen. We falen Europees. Misschien wel mondiaal. Denemarken, Frankrijk of de Verenigde Staten van Amerika – ze hebben allemaal geprobeerd het probleem van de aanslag op de vrijheid van expressie door het jihadistisch terrorisme op te lossen. In al deze landen zijn cartoonwedstrijden gehouden (of cartoons gepubliceerd) en overal zijn die afgeblazen omdat de staat niet meer bij machte was de betrokken activisten te beschermen. Maar we moeten ook onder ogen zien, denk ik, dat daarmee artikel 7 van de Nederlandse Grondwet (vrijheid van drukpers) en artikel 10 van het EVRM (vrijheid van expressie) tot een dode letter dreigen te worden. Althans, wel op de punten waarop jihadistische martelaren bereid zijn op te treden. Zij zijn bereid te sterven voor de afschaffing van art. 7 Gw in Nederland. Wij niet voor het behoud daarvan.

Weerbare rechtsstaatIs de premier het met mij eens dat we niet alleen een weerbare staat nodig hebben, maar ook een weerbare rechtsstaat? En als hij dat met mij eens zou zijn (wat ik verwacht), kunnen we dan ook gemeenschappelijke grond vinden ten aanzien van de interpretatie van dat concept “weerbare rechtsstaat”? Laat ik een paar suggesties doen.

Is de premier het met mij eens dat de vrijheid van expressie onder druk staat en de overheid meer in het werk zal moeten stellen om die te verdedigen. De staat dient niet alleen het fysieke territorium van de staat te verdedigen, maar ook het geestelijke erfgoed van een democratie. Daartoe behoort zonder twijfel de vrijheid van expressie.Is de premier het met ons eens dat bij een dergelijke benadering niet goed past dat iemand die de gramschap van jihadistische terroristen over zich heeft afgeroepen ook nog eens door het Openbaar Ministerie wordt vervolgd? Waarom is dat dan gebeurd in de zaak Wilders? Hangt een dergelijk lot ook andere politici boven het hoofd? En waarom is het stiekem gebeurd? De voormalige minister van Justitie beweert dat hij zich niet met de zaak heeft bemoeid, maar dat hebben de ambtenaren van Justitie wel gedaan. Het is hoogst ongemakkelijk dat daarmee op zijn minst de schijn is gewekt van een politiek proces, iets dat in een democratische rechtsstaat niet behoort plaats te vinden.Deelt de premier ook de stelling dat het ironisch is dat bij die aanslag op de vrijheid van expressie nog een nieuwe aanslag gevolgd is door de Europese Commissie die online platforms tot zelfcensuur probeert te bewegen? De Nederlandse regering, in het bijzonder de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, heeft zich aan een implementatie van die plannen gezet in de bestrijding van “desinformatie” of “nepnieuws”. Nu hebben we net voor het reces de informatie gekregen dat onderzoek in opdracht van het ministerie van Biza heeft uitgewezen dat geen buitenlandse desinformatie of nep-actiegroepen zijn gevonden die hebben geprobeerd de Statenververkiezingen of de Europese parlementsverkiezingen van 2019 te beïnvloeden. Dat was wel de verwachting. Moeten we dan niet constateren dat die hele actie rond dat nepnieuws berust op een verkeerde inschatting? Is niet aan het vigerend beleid daarmee de grondslag ontvallen? Inmiddels is die actie tegen desinformatie omgedoopt tot een actie vóór “transparantie”. Maar kan de minister-president uitleggen wat hij daarover verstaat? ThePostonline, De Dagelijkse Standaard en GeenStijl zijn tegen linkse partijen. En daar zijn ze verdraaid transparant in. En de Correspondent en Joop.nl zijn tegen rechtse partijen. Daar zijn ze ook verdraaid transparant in. In die “clash of opinions” moet de regering en ook Brussel toch geen partij kiezen? GeenStijl betitelde onlangs het vooruitzicht van een kabinet Rutte IV als “horror”. Ik mag toch hopen dat de premier daar niet zenuwachtig van wordt. En we hebben toch niet een heel leger aan Brusselse bureaucraten en “fact checkers” nodig om vast te stellen dat het hier om een mening gaat waar ieder zo het zijne van mag denken? In een tijd van toenemende dreiging voor die vrijheid van expressie ervaren wij het als ironisch dat naast het Openbaar Ministerie ook nog eens de Europese Commissie zich opwerpt met pleidooien voor zelfcensuur. In dit geval van de online media. De grens tussen desinformatie en onwelgevallige informatie is flinterdun. Zou de staat en de regering niet juist de vrije uitwisseling van gedachten moeten waarborgen in plaats van bedrijven onder druk zetten beperkende maatregelen te nemen?

Ik zou het bijzonder waarderen, mijnheer de voorzitter, wanneer de premier ook op deze vragen over het functioneren van de Nederlandse rechtsstaat nog zijn licht kon laten schijnen.

Ondanks dat ik zelf geen actievoerder of staker ben, vind ik dat in een democratie iedereen de gelegenheid moet hebben om te demonstreren. Zo ook de ‘boeren’. Hoewel boeren? Ik heb niet de indruk dat alle boeren erg ingenomen waren met de actie van twee weken geleden. En al helemaal niet met de acties die nog volgen. Waar ik in het vervolg in generaliserende zin schrijf over ‘boeren’, wil ik zeker niet alle boeren over één kam scheren. Dit even tussendoor  om mijn opvattingen bij voorbaat te nuanceren.

Maar wat had ik een moeite met die actie van 1 oktober. Waar ging het de actievoerders nu eigenlijk om? De indruk werd gewekt dat het zou gaan om het respect en de waardering van parlementariërs in het bijzonder en de Nederlands bevolking in het algemeen. Steeds meer bekroop me het gevoel dat het daar helemaal niet om ging. Mijn gevoel zei me dat het draaide om de onwelgevallige maatregelen die het kabinet zal moeten opleggen aan met name de veeteelt om onze natuurgebieden en de biodiversiteit nog enigermate overeind te houden. De roep om waardering en respect verdween gaandeweg naar de achtergrond en druk op kabinet en Tweede Kamer kwam steeds nadrukkelijker op de voorgrond te staan. Daardoor en door de intimiderende wijze waarop tractoren als machtsmiddelen werden ingezet (wat respect?), verdween mijn sympathie voor deze actie als sneeuw voor de zon.

Tot overmaat van ramp word ik, als burger ook nog eens gebruikt als zou ik achter de actie staan. Op internet bladerend door allerlei sites staat te lezen dat een groot deel van de Nederlandse bevolking achter deze ‘helden’ (Geert Wilders) staat. Ja, de inwoners van ons land hebben makkelijk praten. Het kost ze niets. Maar vraag diezelfde Nederlanders eens een eerlijke prijs voor een ‘eerlijk’ stukje vlees of pak melk te betalen, hoeveel steun zou er dan nog zijn?

Terug naar het aanvankelijk zo benadrukte respect en waardering. Het slaat toch helemaal nergens op om dat tot doel van je actie te kiezen? Respect en waardering is toch niet voorbehouden aan een bepaalde beroepsgroep? Respect verdient toch iedereen? Of  je nu boer bent of politieagent of leraar of werkt in de zorg of toevallig De Groot heet en van D66 bent en een iets andere opvatting hebt over stikstofmaatregelen dan de doorsnee boer, ook dan verdien je respectvol benaderd te worden.

Terwijl ik het schrijven van deze column even onderbreek, zie ik op het journaal van vrijdag 11 oktober weer boeren  voorbijkomen. Friese blokkeerboeren hebben politie en autoriteiten volledig verrast door het centrum van Leeuwarden plat te leggen en het provinciehuis te blokkeren. Schielijk trekt het provinciebestuur zijn plannen in. ‘Dat gaat makkelijk’, denk je dan als buitenstaander, ‘demonstrerende boeren laten een scheet, de stikstof is nog niet neergedaald en ze krijgen hun zin al’.

Hoe anders is dat met het andere item waar op datzelfde journaal aandacht aan wordt besteed. Dat gaat over jongeren met ernstige psychische klachten, die op een wachtlijst worden geplaatst en als ze dan eindelijk behandeld kunnen worden, met meerdere en wisselende zorgverleners te maken krijgen. Ook nu weer wordt er voor deze ongewenste situatie in de jeugdzorg door, in dit geval een kinderarts, nadrukkelijk aandacht  gevraagd. En dat is niet de eerste keer. Horden artsen, psychiaters, verpleegkundigen en ouders ageren al tijden tevergeefs tegen de problemen in de jeugdzorg. Zelfs noodkreten van de gemeenten bieden geen soelaas. Jongeren en hun ouders beschikken helaas niet over een groen gevaarte op wielen en gemeenten kunnen het zich niet permitteren om met al hun rijdend materieel in actie te komen.

Ondertussen trekt de groene karavaan op intimiderende wijze verder. Provinciale acties zijn aangekondigd en ‘Farmers Defence Force’ roept de boeren op woensdag 16 oktober naar het Binnenhof op te trekken. Kijk voor de aardigheid eens op de site van deze groep. Je vindt er geen enkele informatie. Wat valt er te verbergen? En kijk ook eens goed naar het logo. De groene karavaan trekt op naar het Binnenhof en eist dat de groene wind, die er al jaren waait, onverminderd blijft waaien.

Het bericht Boeren, burgers en ‘buiten’lui verscheen eerst op PvdA Het Hogeland.

Ondanks dat ik zelf geen actievoerder of staker ben, vind ik dat in een democratie iedereen de gelegenheid moet hebben om te demonstreren. Zo ook de ‘boeren’. Hoewel boeren? Ik heb niet de indruk dat alle boeren erg ingenomen waren met de actie van twee weken geleden. En al helemaal niet met de acties die nog volgen. Waar ik in het vervolg in generaliserende zin schrijf over ‘boeren’, wil ik zeker niet alle boeren over één kam scheren. Dit even tussendoor  om mijn opvattingen bij voorbaat te nuanceren.

Maar wat had ik een moeite met die actie van 1 oktober. Waar ging het de actievoerders nu eigenlijk om? De indruk werd gewekt dat het zou gaan om het respect en de waardering van parlementariërs in het bijzonder en de Nederlands bevolking in het algemeen. Steeds meer bekroop me het gevoel dat het daar helemaal niet om ging. Mijn gevoel zei me dat het draaide om de onwelgevallige maatregelen die het kabinet zal moeten opleggen aan met name de veeteelt om onze natuurgebieden en de biodiversiteit nog enigermate overeind te houden. De roep om waardering en respect verdween gaandeweg naar de achtergrond en druk op kabinet en Tweede Kamer kwam steeds nadrukkelijker op de voorgrond te staan. Daardoor en door de intimiderende wijze waarop tractoren als machtsmiddelen werden ingezet (wat respect?), verdween mijn sympathie voor deze actie als sneeuw voor de zon.

Tot overmaat van ramp word ik, als burger ook nog eens gebruikt als zou ik achter de actie staan. Op internet bladerend door allerlei sites staat te lezen dat een groot deel van de Nederlandse bevolking achter deze ‘helden’ (Geert Wilders) staat. Ja, de inwoners van ons land hebben makkelijk praten. Het kost ze niets. Maar vraag diezelfde Nederlanders eens een eerlijke prijs voor een ‘eerlijk’ stukje vlees of pak melk te betalen, hoeveel steun zou er dan nog zijn?

Terug naar het aanvankelijk zo benadrukte respect en waardering. Het slaat toch helemaal nergens op om dat tot doel van je actie te kiezen? Respect en waardering is toch niet voorbehouden aan een bepaalde beroepsgroep? Respect verdient toch iedereen? Of  je nu boer bent of politieagent of leraar of werkt in de zorg of toevallig De Groot heet en van D66 bent en een iets andere opvatting hebt over stikstofmaatregelen dan de doorsnee boer, ook dan verdien je respectvol benaderd te worden.

Terwijl ik het schrijven van deze column even onderbreek, zie ik op het journaal van vrijdag 11 oktober weer boeren  voorbijkomen. Friese blokkeerboeren hebben politie en autoriteiten volledig verrast door het centrum van Leeuwarden plat te leggen en het provinciehuis te blokkeren. Schielijk trekt het provinciebestuur zijn plannen in. ‘Dat gaat makkelijk’, denk je dan als buitenstaander, ‘demonstrerende boeren laten een scheet, de stikstof is nog niet neergedaald en ze krijgen hun zin al’.

Hoe anders is dat met het andere item waar op datzelfde journaal aandacht aan wordt besteed. Dat gaat over jongeren met ernstige psychische klachten, die op een wachtlijst worden geplaatst en als ze dan eindelijk behandeld kunnen worden, met meerdere en wisselende zorgverleners te maken krijgen. Ook nu weer wordt er voor deze ongewenste situatie in de jeugdzorg door, in dit geval een kinderarts, nadrukkelijk aandacht  gevraagd. En dat is niet de eerste keer. Horden artsen, psychiaters, verpleegkundigen en ouders ageren al tijden tevergeefs tegen de problemen in de jeugdzorg. Zelfs noodkreten van de gemeenten bieden geen soelaas. Jongeren en hun ouders beschikken helaas niet over een groen gevaarte op wielen en gemeenten kunnen het zich niet permitteren om met al hun rijdend materieel in actie te komen.

Ondertussen trekt de groene karavaan op intimiderende wijze verder. Provinciale acties zijn aangekondigd en ‘Farmers Defence Force’ roept de boeren op woensdag 16 oktober naar het Binnenhof op te trekken. Kijk voor de aardigheid eens op de site van deze groep. Je vindt er geen enkele informatie. Wat valt er te verbergen? En kijk ook eens goed naar het logo. De groene karavaan trekt op naar het Binnenhof en eist dat de groene wind, die er al jaren waait, onverminderd blijft waaien.

Het bericht Boeren, burgers en ‘buiten’lui verscheen eerst op PvdA Het Hogeland.

Ondanks dat ik zelf geen actievoerder of staker ben, vind ik dat in een democratie iedereen de gelegenheid moet hebben om te demonstreren. Zo ook de ‘boeren’. Hoewel boeren? Ik heb niet de indruk dat alle boeren erg ingenomen waren met de actie van twee weken geleden. En al helemaal niet met de acties die nog volgen. Waar ik in het vervolg in generaliserende zin schrijf over ‘boeren’, wil ik zeker niet alle boeren over één kam scheren. Dit even tussendoor  om mijn opvattingen bij voorbaat te nuanceren.

Maar wat had ik een moeite met die actie van 1 oktober. Waar ging het de actievoerders nu eigenlijk om? De indruk werd gewekt dat het zou gaan om het respect en de waardering van parlementariërs in het bijzonder en de Nederlands bevolking in het algemeen. Steeds meer bekroop me het gevoel dat het daar helemaal niet om ging. Mijn gevoel zei me dat het draaide om de onwelgevallige maatregelen die het kabinet zal moeten opleggen aan met name de veeteelt om onze natuurgebieden en de biodiversiteit nog enigermate overeind te houden. De roep om waardering en respect verdween gaandeweg naar de achtergrond en druk op kabinet en Tweede Kamer kwam steeds nadrukkelijker op de voorgrond te staan. Daardoor en door de intimiderende wijze waarop tractoren als machtsmiddelen werden ingezet (wat respect?), verdween mijn sympathie voor deze actie als sneeuw voor de zon.

Tot overmaat van ramp word ik, als burger ook nog eens gebruikt als zou ik achter de actie staan. Op internet bladerend door allerlei sites staat te lezen dat een groot deel van de Nederlandse bevolking achter deze ‘helden’ (Geert Wilders) staat. Ja, de inwoners van ons land hebben makkelijk praten. Het kost ze niets. Maar vraag diezelfde Nederlanders eens een eerlijke prijs voor een ‘eerlijk’ stukje vlees of pak melk te betalen, hoeveel steun zou er dan nog zijn?

Terug naar het aanvankelijk zo benadrukte respect en waardering. Het slaat toch helemaal nergens op om dat tot doel van je actie te kiezen? Respect en waardering is toch niet voorbehouden aan een bepaalde beroepsgroep? Respect verdient toch iedereen? Of  je nu boer bent of politieagent of leraar of werkt in de zorg of toevallig De Groot heet en van D66 bent en een iets andere opvatting hebt over stikstofmaatregelen dan de doorsnee boer, ook dan verdien je respectvol benaderd te worden.

Terwijl ik het schrijven van deze column even onderbreek, zie ik op het journaal van vrijdag 11 oktober weer boeren  voorbijkomen. Friese blokkeerboeren hebben politie en autoriteiten volledig verrast door het centrum van Leeuwarden plat te leggen en het provinciehuis te blokkeren. Schielijk trekt het provinciebestuur zijn plannen in. ‘Dat gaat makkelijk’, denk je dan als buitenstaander, ‘demonstrerende boeren laten een scheet, de stikstof is nog niet neergedaald en ze krijgen hun zin al’.

Hoe anders is dat met het andere item waar op datzelfde journaal aandacht aan wordt besteed. Dat gaat over jongeren met ernstige psychische klachten, die op een wachtlijst worden geplaatst en als ze dan eindelijk behandeld kunnen worden, met meerdere en wisselende zorgverleners te maken krijgen. Ook nu weer wordt er voor deze ongewenste situatie in de jeugdzorg door, in dit geval een kinderarts, nadrukkelijk aandacht  gevraagd. En dat is niet de eerste keer. Horden artsen, psychiaters, verpleegkundigen en ouders ageren al tijden tevergeefs tegen de problemen in de jeugdzorg. Zelfs noodkreten van de gemeenten bieden geen soelaas. Jongeren en hun ouders beschikken helaas niet over een groen gevaarte op wielen en gemeenten kunnen het zich niet permitteren om met al hun rijdend materieel in actie te komen.

Ondertussen trekt de groene karavaan op intimiderende wijze verder. Provinciale acties zijn aangekondigd en ‘Farmers Defence Force’ roept de boeren op woensdag 16 oktober naar het Binnenhof op te trekken. Kijk voor de aardigheid eens op de site van deze groep. Je vindt er geen enkele informatie. Wat valt er te verbergen? En kijk ook eens goed naar het logo. De groene karavaan trekt op naar het Binnenhof en eist dat de groene wind, die er al jaren waait, onverminderd blijft waaien.

Het bericht Boeren, burgers en ‘buiten’lui verscheen eerst op PvdA Het Hogeland.

Limburg is altijd het begin van iets moois, declameert Geert Wilders. Het meest droomt hij van een succesvolle Limburgse coalitie. Wilders wil af van het poldermodel en waarschuwt voor de uitholling van de democratie en de rechtsstaat. Ondanks de verkiezingsnederlagen geeft hij niet op. ‘Alleen per brancard krijgen ze me weg.’

2019 was nu al een zeer roerig jaar voor Geert Wilders. „Een parlementslid gaat op campagne. Er komt een man met bijlen en messen, die tegen verschillende dienders zegt wat hij van plan is. Hij wordt vrijgesproken. Terwijl het OM vier jaar gevangenisstraf had geëist. Soms lijkt het wel of iedere aanslagpleger slechts als een verward persoon wordt gezien. Deze man wist wat hij wilde. En had geen bos bloemen bij zich voor mij. Dit vonnis toont het failliet van de rechterlijke macht aan. Het is een publiek geheim dat heel veel leden van de rechterlijke macht uit de hoek komen van D66, GroenLinks, Partij van de Arbeid. Het andere deel van Nederland is niet of nauwelijks vertegenwoordigd in de rechterlijke macht. Had die man met die bijl een aanslag willen plegen op iemand van D66, dan was ie er misschien minder vrij van afgekomen.”

Die opstelling is volgens Wilders ook terug te vinden in de gang van zaken rond het Marokkanen- proces. „Voor het stellen van een vraag sta ik nu al vijf jaar voor de rechter. Onlangs maakte een groep Marokkanen zwembaden in Zeeland onveilig. Ze vallen meisjes en vrouwen lastig. En gaan weer naar huis zonder dat ze zelfs maar een bon krijgen. Degene, die daar een vraag over stelt, die staat voor het hekje en wordt veroordeeld voor discriminatie. De wereld op z’n kop.”

Wilders stelt dat zijn zienswijze bevestigd wordt door de actie van oud-minister Ivo Opstelten, die zijn naaste medewerkers opdracht zou hebben gegeven Wilders ‘aan te pakken’. „Je pakt de boodschapper van het slechte nieuws aan. Maar je moet de daders aanpakken. Het probleem aanpakken. En wel nu. Want het probleem is de laatste jaren alleen maar groter geworden. En er is een grote groep asielzoekers bijgekomen, uit de zogenoemde veilige landen. Die groep wordt ook geen strobreed in de weg gelegd. Het gaat niet om alle Marokkanen. Het gaat niet om alle asielzoekers. Maar de landen, waar die mensen vandaan komen, treden veel strenger op tegen hun onderdanen, dan wij doen met dezelfde mensen.”

Volgens Wilders is de democratie kwetsbaarder geworden.

„Bij een meerpartijenstelsel kun je de situatie krijgen dat wij als tweede partij van Nederland worden genegeerd. Hoe democratisch is dat? De democratische beginselen, zoals regering, parlement en rechterlijke macht, worden uitgehold. Mensen worden daar apathischer door. Als het gaat om inkomen, om immigratie en om de invloed die ze hebben op het Europese beleid, denken ze in toenemende mate: het zal wel. De opkomst van de gele hesjes, met name in Frankrijk, toont aan, dat veel mensen het vertrouwen in het stemmen, in de inspraak en de gang naar de rechter verloren hebben. In Frankrijk gaat zowel links als rechts de straat op. Zowel de chirurg als de elektricien. Omdat ze het idee hebben dat dat nog het enige middel is, waarmee hun stem nog gehoord kan worden. De overheid is als de dood voor ze.”

„Bij ons zijn de gele hesjes niet groot geworden. Nederland is een consensusland. Daar zijn we wereldwijd voor geprezen. Ik heb me daar altijd gigantisch tegen verzet. Democratie in de beste vorm is het gekozen parlement of de directe democratie. En niet de niet-gekozenen, die in een serre of in wat voor setting dan ook, de beslissingen nemen. Nederland is een consensusland, waar je wordt beloond als je naar het politieke midden gaat. Je krijgt toegang tot de macht. Je wordt geaccepteerd. Maar de problemen worden niet opgelost. Ga je naar het midden, dan krijg je ook middelmatige politici. En middelmatige oplossingen. Maar je wordt wel beloond. Het is dus aantrekkelijk voor politici om veilig naar dat midden te gaan. Dat is zo’n beetje de aard van de Nederlandse samenleving en de politiek. Nederland is een prachtig land. Maar we hebben een abominabel slecht parlement van de gestolde middelmatigheid.”

We hebben nu ook hele zwakke vakbonden, oordeelt Wilders.

„Die tekenen nota bene pensioenakkoorden, waarbij mensen straks nog steeds pas met hun zeventigste met pensioen kunnen gaan. Ja, zeggen ze, die kortingen moeten eigenlijk ook nog van tafel. Had dan niet die handtekening gezet! In Frankrijk zouden ze het land een half jaar lang plat leggen. En vervolgens de helft binnengehaald. Hier is iedereen maar aan het polderen. Dus wat hebben we nu? Veel polderinstituties met weinig gezag. Zwakke vakbonden, die bijna werkgeversclubs zijn geworden. Er is vrijwel geen dynamiek. Het saaie, gezapige, ineffectieve, middelmatige midden wordt beloond. Van CDA tot GroenLinks, van Partij van de Arbeid tot de FNV, iedereen gaat ernaar toe. We zitten met een enorm vacuüm.”

„Als je opgroeit met het consensusmodel en altijd geleerd hebt dat naar het midden toegaan het beste is, dan is het moeilijk om de massa te mobiliseren. Dan moeten de problemen eerst nog groter en zichtbaarder worden dan ze nu al zijn. Dat de koopkracht nog minder wordt, de pensioenleeftijd nog verder omhoog gaat en de pensioenen omlaag gaan. Dat de immigratiestroom niet afneemt. En dat de criminaliteit niet minder wordt. En dat gebeurt al of gaat nog gebeuren. De burger komt er wel achter.”

Er moet iets gebeuren, vindt hij. Maar hoe machtig is de PVV nog, na het verlies bij de Statenverkiezingen en die van de EU? „Je moet wel op een andere planeet hebben gezeten om niet te zien dat Forum het in de peilingen goed deed en dat dat voor een groot deel ten koste van ons zou gaan. Forum is geen PVV, ze zijn wat lighter. Ik heb geen gevecht met Forum. Ze staan dichter bij ons dan alle andere partijen in de Tweede Kamer. Maar als het gaat om het sociaaleconomisch beleid, de koopkracht van de gewone man, een goede gezondheidszorg, en de aanpak van islam en immigratie, zijn wij steviger. Mensen hebben gezien dat wij als tweede partij zijn genegeerd. Dat kan voor mensen ook een reden zijn geweest om deze keer op Forum te stemmen. En wat gebeurt er nu? Ook Forum wordt nu bijna overal buiten gesloten. Een grove schande.”

Oud-PVV’er Hero Brinkman zei naar aanleiding van de verkiezingsnederlagen: tijd om de partij open te gooien. „Dat gaan we dus nooit doen. We zullen nooit een ledenpartij worden. Maar we moeten wel meer het land in. Ons verhaal meer en beter uitleggen.”

„Dat verhaal, de combinatie van het opkomen voor de portemonnee van de gewone man, voor de zorg van die gewone man en het stevige verhaal over immigratie en islam zal de komende jaren nog meer heersend worden. Onze punten kunnen gedeeltelijk overgenomen worden door anderen. Maar wij hebben het beste verhaal. De PVV moet aan de bak. We moeten ook minder braaf worden. Meer de grenzen opzoeken. Den Haag is niet alles. Ik heb de Tweede Kamer eerder een nepparlement genoemd. Uiteindelijk heb je dat nepparlement wel nodig voor je meerderheden. Maar het werkt niet zoals je zou willen. Je ziet vaak dat de mening van de meerderheid van de mensen, zie de Europese Grondwet en het associatieverdrag met de Oekraïne, genegeerd wordt. Uit cijfers van het Sociaal Cultureel Planbureau, toch niet de meest rechtse organisatie, bleek dat 62 procent van de Nederlanders de islam als een bedreiging ziet. In Den Haag worden moties aangenomen, die zeggen: de islam is iets prachtigs. Ook de enorme kosten, die gepaard gaan met de klimaatgekkigheid, worden door middelmatige partijen met middelmatige politici met middelmatige oplossingen doorgedrukt. De grote problemen zoals de koopkracht, de terreur, de islamisering, onze identiteit, zeggenschap in Europa en in je eigen land, daar komt geen oplossing voor. Dat betekent dat Nederland langzaam naar de afgrond gaat. Die zanger, hoe heet ie nou ook weer, o ja Gerard Joling, die zei: als we zo doorgaan in Nederland, dan stevenen we op een burgeroorlog af. Dat hoop ik natuurlijk niet. Maar het borrelt. Blijven we te lang bij die middelmatigheid en komt er geen ventiel van ander beleid, dan zal de boel exploderen.”

Verrassend: de PVV, die zich in Limburg verbindt met andere partijen. Eerder klapte zo’n bestuurscollege. Destijds zei Wilders: vanwege de ‘oude regentencultuur van het CDA’.

„Ik heb Robert Housmans niets ingefluisterd of opgedragen. Het enige, dat ik tegen hem gezegd heb, was: er moeten punten in zitten, die voor de PVV mooi zijn, met name op het gebied van de zorg. Het pareltje uit dat akkoord is het bindende referendum. Daarmee kan Limburg het begin van de ommekeer zijn. Met dat referendum kun je problemen te lijf gaan, die je met die middelmatigheid niet oplost. Om die problemen op te lossen, moet de burger invloed en inspraak hebben. Het CDA is waarschijnlijk de partij van de middelmatigheid. Maar soms moet je de verantwoordelijkheid nemen om iets veranderd te krijgen. Dat wij daarin meedoen met Forum vind ik zeer verheugend. Ik heb daarover niet overlegd met Baudet. Ik ben ook niet bang dat we daarmee Forum verder omhoog helpen. Sterker nog, ik zou in meer provincies en liefst ook landelijk met ze samenwerken in een volgend kabinet.”

Wat als de PVV blijft steken bij het huidige aantal zetels? Of nog verder gaat dalen? Gooit hij dan de handdoek in de ring?

„Misschien zal het sommige mensen teleurstellen, maar ik zal er nooit mee stoppen. Al ben ik de enige nog. Ik heb de partij opgericht. Ben er mijn vrijheid door kwijtgeraakt. Heb processen aan m’n kop. Fatwa’s naar m’n hoofd gekregen. Iedere dag ga ik met gepantserde auto’s met sirenes naar m’n werk. Ik doe dat, omdat ik in mijn verhaal geloof. En ik zal dat altijd blijven doen, zolang we minstens één zetel halen. Mijn missie is vóór de vrijheid en tegen de islam. Daar geef ik als het moet mijn leven voor. Ze krijgen me dus niet of alleen per brancard weg.”

Lees het interview met Geert Wilders op de website van De Limburger.