Poliflw

In 2024 zou het totaalverbod op asbest in moeten gaan. De SGP maakte in de Tweede Kamer als enige partij bezwaar: onhaalbaar en voor velen onbetaalbaar. Inmiddels is het voorstel gestrand in de Eerste Kamer en krijgen eigenaren tot 2028 de tijd om hun asbestdaken te vervangen. Lees hieronder de bijdrage van SGP-senator Diederik van Dijk tijdens de wetsbehandeling in de Eerste Kamer.

Ik wil het voorgestelde asbestdakenverbod beoordelen op twee aspecten: proportionaliteit en haalbaarheid.

Proportionaliteit Er is veel discussie over het risico van asbestdaken. Laten we even naar de cijfers kijken. En dan niet wat betreft de blootstelling in het verleden. Die blootstelling bezorgt helaas nog steeds honderden mensen per jaar een dodelijke kanker. We hebben het nu over de huidige en toekomstige blootstelling als gevolg van verweerde asbestdaken. Dat is een ander verhaal. De Gezondheidsraad heeft de normen aangescherpt. Voor omwonenden is de norm 28 vezels per kubieke meter lucht.

Dan rijst de vraag: hoeveel asbestvezels zitten er in de buitenlucht? Als je de rapporten doorneemt, verbaast het me zeer dat hier nauwelijks goede data over zijn. Als asbestvezels in de buitenlucht dan zo’n groot probleem zijn, waarom heeft de regering hier niet meer onderzoek naar laten doen? TNO heeft drie jaar geleden onderzoek gedaan op een zevental locaties. Wat blijkt: op een tweetal plekken zijn vlakbij schuren met verweerde daken metingen gedaan, bij worst case weersomstandigheden. Je zou denken dat die plekken slecht scoren. De concentraties bleven hier echter onder de waarde voor het verwaarloosbaar risico en ver onder de waarde voor het maximaal toelaatbaar risico.

Ik heb er ook een risicoanalyse van de Inspectie Leefomgeving en Transport uit 2018 bij gepakt. De berekeningen van het ILT op basis van RIVM gegevens komen uit op tien mensen die jaarlijks asbestkanker oplopen als gevolg van werk gerelateerde blootstelling, en drie mensen als gevolg van niet werk gerelateerde blootstelling. Alleen die laatste drie zou je kunnen relateren aan verwering van asbestdaken, al is dat ook nog niet eens de enige bron. Dit risico valt dus in het niet bij de risico’s van bijvoorbeeld roken, drugs- en alcoholgebruik en fijn stof.

Je zou kunnen zeggen: elk mensenleven telt. En dat ís natuurlijk ook zo! Maar als dát de drijfveer is, moet je wel het hele verhaal vertellen.

Door het asbestdakenverbod al per 2025 in te voeren, zal het aantal illegale asbestsaneringen sterk toenemen. Het toenemende aantal dumpingen van illegaal asbestafval is een teken aan de wand. En wat staat nu op nummer 1 als het gaat om blootstelling aan asbest? Ondeskundige verwijdering van asbest. En dat is juist wat bij illegale saneringen gebeurt…

Kortom, de SGP zet vraagtekens bij de onderbouwing van het effect van de voorliggende voorstellen. In de nota naar aanleiding van het verslag komt de staatssecretaris niet veel verder dan de opmerking dat gelet op de risico’s blootstelling via de leefomgeving zoveel mogelijk voorkomen moet worden. Dat is toch geen serieuze onderbouwing?

Haalbaarheid De staatssecretaris is optimistisch gestemd over de haalbaarheid van een verbod in 2025. De realiteit is helaas anders. Alleen de ambassadeurs van de versnellingsaanpak roepen dat het kan. Wie zijn oor te luister legt bij de experts in het werkveld, weet wel beter.

Ik noem een paar tekenen aan de wand.

Eerst de cijfers tot nu toe. Als in 2025 alles weg moet zijn, moet per jaar 15 miljoen vierkante meter gesaneerd worden. Vorig jaar is ongeveer 13 miljoen vierkante meter gesaneerd. Maar: In dat jaar liep ook de subsidieregeling van het Rijk af, zodat veel mensen snel nog actie hebben ondernomen. Wat dus een vertekend beeld geeft van de veronderstelde versnelling van de sanering.

Ook moeten we ons realiseren dat de afgelopen jaren vooral grote dakoppervlakten zijn gesaneerd. De 400.000 woningen en kleine schuurtjes met hogere kosten en tijdsbeslag per vierkante meter moeten nog komen. Ik wil er ook op wijzen dat vanwege de strenge opleidings- en saneringseisen het aantal asbestsaneerders beperkt is en de capaciteit dus schaars. Zeker met de huidige krapte op de arbeidsmarkt. Er is uitstroom van medewerkers in plaats van instroom. Particulieren die nu hun asbestdak willen laten saneren, krijgen vaak torenhoge offertes, omdat asbestsaneerders er gewoonweg nog geen tijd voor hebben. Wat moet dat worden richting 2025?

Daarbij komt dat naar schatting 5 tot 10% van de gebouweigenaren financieel niet in staat is om sanering te bekostigen. Dat percentage is nog hoger bij de agrarische ondernemers. En dat zijn juist degenen met de grootste oppervlakten asbestdaken. De landelijke subsidieregeling is inmiddels stopgezet. De staatssecretaris heeft een fonds aangekondigd voor goedkope leningen. De invulling is echter nog steeds onduidelijk, terwijl het verbod met rasse schreden nadert. Bovendien zal het voor veel particulieren en ondernemers ook met een lening nog steeds lastig zijn om die lening überhaupt afgelost te krijgen. Stoppende agrarische ondernemers gaan hier niet aan beginnen. En die zijn er nogal wat. Zo eenvoudig is het helaas niet. De staatssecretaris heeft een veel te rooskleurig beeld over de betaalbaarheid. Erkent de staatssecretaris dat we er zo niet gaan komen?

Overige overwegingen De staatssecretaris schermt met het feit dat verzekeraars hun handen van asbestdaken aftrekken en dat velen al stappen hebben gezet in aanloop naar het aangekondigde verbod. Ja, maar dat doet aan de zojuist genoemde kardinale kritiekpunten niets af. Trouwens, hoe kan het dat er zoveel jaar zit tussen de aankondiging van het verbod en het regelen van de wettelijke basis hiervoor? Dat moet de regering vooral zichzelf aantrekken. Het aankondigen van een verbod zonder dit snel juridisch goed geregeld te hebben, is onverstandig en onzorgvuldig. En in ieder geval geen argument om het door te drukken.

Een belangrijk knelpunt voor het betaalbaar en haalbaar maken van een asbestdakenverbod zijn de strenge opleidings-, certificerings- en veiligheidseisen. Het opstellens van regels wordt steeds meer doorgeschoven naar het werkveld. Ik kan me zo voorstellen dat die er belang bij hebben dat er zo min mogelijk nieuwe toetreders zijn en dat er geld verdiend wordt aan controles en inventarisaties. Er wordt nauwelijks ruimte geboden voor veilige, innovatie saneringsmethoden. Het kabinet heeft een herziening van het asbeststelsel aangekondigd, maar in de praktijk is er nog weinig van te merken. Onlangs ging een saneringsbedrijf dat een schuimlaag gebruikte om asbest op een goedkope en veilige manier te verwijderen, nog onderuit bij de rechter. Zo werkt het toch niet?

In de wet is een evaluatiemoment in 2022 opgenomen. Daarbij is nadrukkelijk aangegeven dat de datum van het verbod niet ter discussie zal staan, maar dat dan gekeken zal worden wat nog nodig is om op tijd klaar te zijn. Hier kan ik kort over zijn: als je dan nog moet gaan schakelen, ben je te laat. Het mag geen reden zijn om nu de schouders op te halen over de haalbaarheid en betaalbaarheid.

Conclusie Alles afwegend, zeg ik: óf het kabinet zorgt voor aantoonbaar voldoende financiële steun en toelating van innovatieve methoden om een verbod acceptabel te maken, óf het verbod gaat in deze vorm van tafel. De SGP vindt dat het verbod hoe dan ook uitgesteld moet worden. Dank u wel.

Aanpak asbestsanering vooralsnog ongewijzigd

De Gelderse aanpak voor asbestsanering blijft vooralsnog ongewijzigd, ondanks recent onderzoek dat de risico’s in de praktijk meevallen.

Wel vindt momenteel nader onderzoek plaats, waarvan de resultaten eind 2019 worden verwacht. Op basis daarvan wordt bezien of de methode anders (goedkoper) kan zonder dat dit ten koste gaat van de veiligheid. Dit valt te lezen in het antwoord van Gedeputeerde Staten op de Statenvragen die de SGP over dit onderwerp had ingediend.

Lees hier verder voor de volledige tekst van de Statenvragen en antwoorden:

Antwoord op Statenvragen PS2019-173

Beantwoording schriftelijke Statenvragen statenlid E. MulderSGP over risico's asbestsanering in veel gevallen verwaarloosbaar

Ingevolge het bepaalde in artikel 39 van het Reglement van Orde Provinciale Staten van Gelderland 2017 doen wij u hieronder het antwoord van ons college op de vragen van E. Mulder toekomen.

Inleiding van de vragensteller:

In opdracht van Aedes is een wetenschappelijk onderzoek uitgevoerd naar de risico’s van de verwijdering van asbest, waaronder asbestdaken. Uit dat onderzoek blijkt dat de risico’s van asbestverwijdering enorm verschillen, afhankelijk van hoe het asbest is gebonden, of het binnen of buiten is toegepast, en hoe het verwijderd moet worden. In sommige gevallen zijn de risico’s hoog, maar in veel gevallen (waaronder de verwijdering van asbestcementdaken) zijn de risico’s verwaarloosbaar, waardoor de beschermings-middelen die nu gebruikt worden, in feite niet noodzakelijk zijn. Het onderzoek toont aan dat het huidige asbestbeleid, en de huidige asbestsaneringsmethoden in veel gevallen niet realistisch en daardoor veel te duur zijn. De woningbouwcorporaties vinden dan ook dat de huidige praktijk is doorgeslagen en pleiten daarom voor een risico-gestuurd asbestbeleid op basis van feiten. Op 6 maart sprak de Tweede Kamer over de asbestvisie van staatssecretaris Van Ark (SZW) en het bovengenoemde onderzoek. Vrijwel alle partijen waren het eens met de strekking om de risicoklasse voor het verwijderen van asbest waar mogelijk te verlagen. De staatssecretaris gaf aan dat zij wil kijken naar differentiatie in de risico’s: ‘Als het goedkoper en net zo veilig kan, wordt dat de nieuwe standaard.’

De SGP-fractie verwacht dat de uitkomsten van het onderzoek en van de bespreking in de 2e Kamer ertoe zullen leiden dat veel eigenaren van asbestdaken de ontwikkelingen zullen afwachten, in de hoop dat de kosten voor de verwijdering ervan zullen dalen. Dit spoort niet met het zojuist ingezette beleid van de provincie om een versnelling in de sanering van asbestdaken te bewerkstelligen, met als doel om vóór eind 2024 alle asbestdaken in Gelderland gesaneerd te hebben.

Vraag 1: Is het college op de hoogte van het hierboven genoemde onderzoek en de bespreking daarvan in de Tweede Kamer?Antwoord: Ja. Vraag 2: Is het college met de SGP van mening dat de uitkomsten van het onderzoek en van de bespreking in de 2e Kamer in de nabije toekomst consequenties zullen hebben voor de sanering van asbestdaken, zowel wat de methode als wat de kosten betreft? Zo ja, is dat voor het college aanleiding om het in Gelderland ingezette beleid te bezien? Zo nee, waarom niet?Antwoord: Het onderzoek is door TNO in opdracht van woningcorporatie Aedes uitgevoerd. Navraag bij TNO heeft geleerd dat de risico’s van het saneren van asbestdaken in het rapport van Aedes/TNO (2019) zijn gebaseerd op schattingen. Dit omdat er te weinig metingen beschikbaar waren voor de specifieke scenario’s die in het rapport zijn beschreven.TNO werkt op dit moment in opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat aan onderzoek door blootstellingsrisico’s voor het saneren van asbestdaken te bepalen op basis van voldoende metingen buiten in de praktijk. De resultaten van dit onderzoek worden medio najaar 2019 verwacht. Op basis van de uitkomsten van dat onderzoek wordt dan bekeken of de methode van asbestdaken sanering anders, net zo veilig en goedkoper kan.Er is op dit moment geen sprake van effecten op Gelders beleid. De Gelderse aanpak is gericht op versnellen van de sanering van asbestdaken. Met de versnellingsaanpak blijven we inzetten op communicatie en bewustwording van gemeenten en dakeigenaar onder andere door het faciliteren van diverse informatieavonden in de provincie. Een eenvoudiger uitvoering en verlaging van kosten draagt bij aan versnelling. Vraag 3: Is het college bereid om, bij voorkeur in IPO-verband, er bij de staatssecretaris op aan te dringen om zo spoedig mogelijk met een eventuele beleidswijziging te komen, zodat veel eigenaren hiervan nog kunnen profiteren vóór eind 2024?Antwoord: Indien de uitkomsten van het TNO-onderzoek in opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat daartoe aanleiding geven zullen wij, bijvoorbeeld in IPO verband, er bij de staatssecretaris op aan dringen om regelgeving te wijzigen.

Gedeputeerde Staten van GelderlandJohn Berends - Commissaris van de KoningPieter Hilhorst - secretaris

Is Waalwijk bereid om na te denken over de beperking van vuurwerk tijdens de jaarwisseling? Als het aan de SGP ligt wel.

Niet voor het eerst vraagt de SGP in Waalwijk aandacht voor de overlast die het afsteken van vuurwerk tijdens de jaarwisseling met zich meebrengt. In de Tweede Kamer komt dit onderwerp ook regelmatig terug en we zien een toenemend draagvlak om de overlast, veroorzaakt door het afsteken van vuurwerk, aan te pakken.  De samenleving begint genoeg te krijgen van schades, ongelukken en andere vuurwerk gerelateerde vormen van overlast.

Het stof is neergedaald en de kruitdampen zijn opgetrokken. Enkele weken na de jaarwisseling 2018/2019. Een goed moment om even terug te kijken op de afgelopen jaarwisseling. Deze is binnen onze gemeente relatief rustig verlopen, al zal dat niet door iedereen zo zijn ervaren. Dit is natuurlijk geen garantie voor de toekomst en wat wij binnen de samenleving zien gebeuren baart ons de nodige zorgen. Vanuit de media vernamen wij van twee dodelijke ongelukken die rechtstreeks verband houden met vuurwerk. Ook lazen wij van 15 tot 20 Miljoen euro schade en een verdubbeling van het aantal geweldsincidenten tegen de politie. De Onderzoeksraad voor Veiligheid concludeerde vorig jaar al dat verstoringen van de openbare orde tijdens de jaarwisseling talrijk, hardnekkig en moeilijk te bestrijden zijn. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de korpschef Nationale politie heft opgeroepen om te stoppen met knalvuurwerk en vuurpijlen. Gemeenten kunnen zelf een vuurwerkverbod instellen. Gemeenten kunnen ook zones aanwijzen waarbinnen vuurerk wel wordt gedoogd. Wanneer we dat zouden wensen. Dit was de eerste jaarwisseling binnen de huidige bestuursperiode. Een goed moment om ons te bezinnen op de plaats die wij nog willen gunnen aan vuurwerk gerelateerde overlast binnen onze gemeente. Niet onder tijdsdruk van een snel naderende jaarwisseling, maar nog voorin het kalenderjaar, met voldoende tijd om tot evenwichtige en realistische keuzes te kunnen komen, samen met het college en met de samenleving.

Als eerste stap hebben wij het College van B&W hierover schriftelijke vragen voorgelegd.  Dat leverde een overzicht op van de schades, ongeregeldheden en incidenten in onze gemeente op tijdens de jaarwisseling. Niet iets om trots op te zijn of om blij van te worden.  Het College geeft tevens aan, dat de discussie over de gevaren, overlast en risico’s etcetera landelijk toeneemt, zoals ook in onze gemeente. Het College gaat zich dan ook bezinnen over de wijze waarop we als gemeente bij kunnen dragen aan een feestelijke, veilige jaarwisseling voor al onze inwoners. Dit, met de toezegging om  later dit jaar met een uitgebreider plan van aanpak naar de raad te komen. Deze laatste toezegging verheugt ons zeer en we zijn met u zeer benieuwd naar het plan van aanpak en de goede voornemens. Want goede voornemens horen tensotte ook een beetje bij de jaarwisseling.

Voor meer informatie waalwijk.sgp.nl

Raadsfractie SGP Waalwijk,

Richard Tiemstra en Henk van Zelst.