Poliflw

Drenthe gaat bijen, vlinders en andere insecten helpen te overleven. De provincie Drenthe, drie waterschappen en acht Drentse gemeenten hebben hiervoor een pakket aan maatregelen vastgesteld.

Zij willen met ecologisch berm- en oeverbeheer de leefomstandigheden van de insecten verbeteren. Dat is hard nodig: de afgelopen dertig jaar is er nog maar een kwart over van onze bijen en vlinders. Terwijl die -denk aan bestuiving- hard nodig zijn voor onze voedselketen en de vitaliteit van onze natuur. Volgend voorjaar starten de overheden met hun maatregelen.

Een mooi resultaat van een initiatief van GroenLinks vorig jaar in Provinciale Staten.

OrvelteWorden de Drentse wegbermen en beekoevers omgetoverd tot paradijsjes voor insecten? Als het aan drie waterschappen, de provincie en acht Drentse gemeentes ligt wel.

Plaats van handeling is De Veldhoeve, thuishonk van IVN natuureducatie in Orvelte. Leve de biodiversiteit, luidt het gezamenlijke motto. Genoemde partijen willen met een pakket maatregelen de leefomgeving van bijen, vlinders en andere insecten verbeteren. Dat is hard nodig nu er ten opzichte van dertig jaar geleden nog maar een kwart van de populatie insecten over is. Vlinders en bijen ruimen massaal het veld, met name in agrarisch landschap. Vogels en vleermuizen dreigen daardoor uit te sterven.

Dat besef deed de alarmbel in de provinciale politiek rinkelen. Het leidde er in juni 2017 toe dat de Drentse Staten de motie Boerenlandvlinders aannamen. GroenLinks, PvdA, D66, SP en PVV riepen Gedeputeerde Staten daarin op een breed gedragen plan op te zetten ter bevordering van de biodiversiteit. Bijna anderhalf jaar later vloeit het afsprakenkader daar uit voort.

De SP heeft samen met andere partijen kritische vragen gesteld over het nieuwe faunabeheerplan voor knobbelzwanen. De partijen delen de ernstige zorgen van een groep dierenartsen over de gevolgen voor het dierenwelzijn. Gezien de geringe schade door knobbelzwanen willen ze dat de provincie veel meer inzet op preventieve maatregelen.

Het goedkeuren van faunabeheerplannen voor beschermde dierensoorten is een taak van het provinciebestuur. Provinciale Staten hebben een adviserende rol. Vanwege de ernstige zorgen hebben de fracties van SP, PvdD, GroenLinks, PvdA en de PVV gezamenlijk schriftelijke vragen ingediend.

De partijen werden onder andere gealarmeerd door de brief van een groep dierenartsen, verenigd in ‘caring vets’. Zij waarschuwen dat het doden van neergeschoten zwanen met slag-, snij- of steekwapens, honden, haviken, slechtvalken en woestijnbuizerds wreed is en wel welzijn van de dieren ernstig aantast.

Ander punt van zorg zijn de nieuwe voorgestelde regels voor het preventief verwijderen van alle eieren in de nesten van. Tot nu toe moesten hierbij altijd twee eieren in het nest heel blijven. Voor het welzijn van de broedende moederzwanen is het belangrijk dat dit zo blijft, anders blijft het dier vergeefs broeden.

De partijen willen daarnaast ook niet dat jagers al een half uur voor zonsopgang en een half uur na zonsondergang zwanen mogen vangen en doden. Verder is het belangrijk dat het verplicht blijft dat jagers bijhouden en melden hoeveel eieren en nesten van zwanen ze vernietigen.

Fractievoorzitter Lies van Aelst: ‘Ook in provincies waar verjaging zonder afschot plaatsvindt, blijft de populatie redelijk stabiel. Bovendien is de schade aan gewassen in Zuid-Holland gering. Het plan kan en moet dus worden aangepast, zodat het aan de huidige eisen voor fatsoenlijk dierenwelzijn voldoet’.​

Zeeland bindt de strijd aan met de alarmerende sterfte van bijen en andere nuttige insecten. Daarmee omarmt  de provincie een oproep van de SP. Die kreeg vrijdag tijdens de Statenvergadering de grootst mogelijke steun. Alleen de eenmansfractie van de PvZ stemde tegen omdat de oproep niet alleen bedoeld is voor overheden en natuurbeschermers, maar vooral ook voor de boeren.

Met een hartstochtelijk pleidooi kreeg SP-Statenlid Sylvia Tuinder uiteindelijk alle andere fracties op haar hand. Met name wilde bijensoorten zijn essentieel voor bestuiving van landbouwgewassen en fruit. ,,Het gaat om ons voedsel. En dat van generaties na ons. Het gaat om onze landbouw", betoogde ze. ,,We willen voorkomen dat de boeren straks geen boterham meer hebben. We willen voorkomen dat de landbouw in de problemen komt"

,,Als het stil is op een fruitteeltbedrijf dan is er een probleem. Daar hoort gezoem te zijn van insecten die van bloem naar bloem gaan en zo zorgen dat wij peren krijgen. Er is in China al een gebied waarin geen insecten meer voorkomen. Daar moeten mensen, vaak zelfs kinderen,   zelf de boom in klimmen om bloemen te bestuiven. Dat willen we hier toch niet?”

,,Het gaat om ons voedsel. Het gaat om een economisch probleem dat  de landbouw in gevaar kan brengen. En de landbouw biedt grondstoffen voor heel veel producten. Het is nu echt tijd om het probleem van de verdwijnende insecten hoge prioriteit te geven. Met het oog op de toekomst van de landbouw zou de provincie hier een voorbeeldfunctie moeten vervullen.”

,,We doen een oproep aan de provincie om met al de partners aan de slag te gaan. Niet alleen samenbrengen, niet alleen praten, niet alleen hier of daar. De bij stopt niet bij een grens van een perceel. Er moet actief bijvriendelijk gewerkt worden. Het is urgent dat provincie, beheerders en boeren hand in hand gaan om het tij te keren. De boeren kunnen het niet alleen: Het is een urgent sectoroverschrijdend probleem.”

Het CDA aarzelde aanvankelijk nog, vooral uit vrees dat het de boeren geld gaat kosten. Tuinder: ,,Het hoeft ze niet per se meer geld te kosten. Het gaat om een andere manier van werken. Gebeurt dat niet, dan kost het de boeren uiteindelijk zeker geld." De PvZ daagde haar uit om aan te geven waar de provincie het benodigde geld vandaan moet halen. Een antwoord was niet nodig. Want dat geld is er al, legde VVD-gedeputeerde Carla Schönknecht gretig uit.

Immers, het is provinciaal beleid om natuur, landbouw en landschap met elkaar te verbinden, ook economisch. ,,Binnen dat budget zijn er mogelijkheden, zowel voor de landbouw als de natuur, om zich te kunnen vinden in een plan van aanpak", aldus de gedeputeerde.

De oproep van de SP was mede ondertekend door D66, GroenLinks, PVV, ZeelandLokaal en 50plus. Bij de stemming schaarden  VVD, PVDA, SGP en CDA zich er uiteindelijk ook achter.  Het betekent dat de provincie nu voortrekker wordt in de strijd tegen de bijensterfte, enerzijds door een bewustwordingscampagne te starten, anderzijds door daadwerkelijk maatregelen te treffen, samen met andere overheden en landbouwsectoren.

Daarbij moet niet alleen worden gedacht aan bij-vriendelijk beheer van landschap, natuur en akkerranden, maar ook aan andere werkwijzen in de landbouw, zoals stoppen met schadelijke bestrijdingsmiddelen. 

Het was weer een fijn staaltje coalitiewerk, tijdens de Statenvergadering van 26 maart jl. Aanleiding was deze keer de uitvoering van een motie uit 2017. Met deze motie, die destijds unaniem werd gesteund, gaven de Staten aan GS de opdracht om eens alle bestaande reserves door te kammen om te kijken of er niet nog ergens bedragen stonden gereserveerd die niet meer gebruikt (konden) worden. Het totaalbedrag zou dan voor andere zaken kunnen worden ingezet.

En zo kwam er 69 miljoen (!) tevoorschijn. Een aanzienlijk bedrag, waar we mooie dingen mee kunnen doen. Bij het indienen van de motie werden al wat denkrichtingen meegegeven.

Echter, GS (in samenspraak met de coalitiepartijen) pakte de opdracht wel heel voortvarend aan, en legde ons een reeks van voorstellen voor onder het motto: “slikken of stikken”.

Bij veel oppositiepartijen, zo ook bij de SP, wekte dit enorme ergernis. In de commissievergadering ‘financiën’ van februari kwam dit al uitgebreid aan het licht. Waarom koos GS voor deze aanpak? Waarom bood GS geen enkele gelegenheid om mee te denken over de besteding van die 69 miljoen?

In het pakket plannen zaten een aantal voorstellen die wij direct kunnen steunen. Veel meer geld moet gaan naar projecten rond de energietransitie, naar het versterken van de natuur en naar het beschermen en onderhouden van rijksmonumenten. Ook verdient de natuur-inclusieve landbouw een extra impuls.

Maar het grootste struikelblok in dit totaalplan is voor ons (maar ook voor de andere oppositiepartners) een storting van 25 miljoen in een “reservering Duinpolderweg”. Het moge duidelijk zijn dat de SP geen Duinpolderweg wil, en voor ons is een reservering nu ook niet nodig.

De gezamenlijke oppositie (behalve de PVV) kwam met een reeks alternatieve voorstellen. Zo willen we vijf miljoen extra voor knelpunten in het huidige OV. Ook willen we het proces van burgerparticipatie bij de Franse Kampweg (N236) succesvol afronden en kan volgens ons de herdenking van de Februaristaking 1941 weer gewoon door de provincie ondersteund worden (€ 5.000,- per jaar!) en willen we een subsidieregeling starten voor het inrichten van groene, meer natuurlijke schoolpleinen.

We merkten al snel dat de oppositiepartijen zoals gewoonlijk de gelederen weer volledig zouden sluiten. Er was geen enkele opening naar de oppositie, ook niet bij partijen die ook bij onze voorstellen veel te winnen zouden hebben. Kortom: het was weer heel duidelijk wie in deze coalitie aan de touwtjes trekt. Vult u zelf maar in!