Poliflw

Antwoord College van B en W, nav. Schriftelijke vragen PvdA,CDA,VVD en Groenlinks over gebruik loden waterleidingen in de gemeente De Fryske Marren.

Geachte mevr. Swart, Op zondag 9 februari jl. heeft u namens uw fractie en de fracties van CDA, VVD en GroenLinks, via de griffie, het volgende aan ons voorgelegd:

‘’Uit een door de NOS ingesteld onderzoek van het gebruik van loden leidingen voor drinkwater is gebleken, dat blijkbaar van de zijde van de gemeente De Fryske Marren, niet bekend is of alle loden leidingen die het transport van drinkwater vanuit het verleden verzorgden, inmiddels zijn vervangen.

De Gezondheidsraad stuurde op 6 november 2019 het advies ‘Loodinname via kraanwater’ naar de Minister van Infrastructuur en Waterstaat. Daarin drong de Raad aan op een snellere sanering van loden drinkwaterleidingen. Nog steeds zijn niet alle loden binnenleidingen in Nederlandse huizen vervangen. Daardoor loopt een groot deel van de Nederlandse bevolking gezondheidsrisico’s, stelt de Gezondheidsraad. Naar aanleiding van het voorstaande stellen wij Uw College de navolgende vragen:

1.Is het u bekend of er in onze gemeente nog woningen of gebouwen zijn voorzien van loden drinkwaterleidingen? 2.Zijn alle gemeentelijke gebouwen ,scholen of sportaccommodaties inmiddels vrij van loden drinkwater leidingen? 3.Gelet op het volksgezondheids-aspect bent U reeds begonnen of overweegt Uw College op korte termijn een onderzoek in te stellen naar de actuele situatie voor wat betreft het gebruik van loden drinkwater leidingen in onze gemeente? Zo ja, op welke termijn kan daar uwerzijds duidelijkheid over te verwachten zijn? 4.Bent u met ons van mening dat indien uit onderzoek is gebleken dat nog steeds loden drinkwaterleidingen in onze gemeente worden gebruikt, deze, waar het kan zo spoedig als mogelijk dienen te worden vervangen? Hieronder gaan wij in op de door u gestelde vragen.

1.Aanwezigheid loden drinkwaterleidingen Scholen De schoolbesturen met schoolgebouwen van voor 1960 zijn geïnformeerd over het advies van de Gezondheidsraad. We hebben de schoolbesturen gevraagd om zelf te inventariseren of er schoolgebouwen zijn waar nog loden waterleidingen liggen. Het zijn geen eigen gemeentelijke gebouwen.

Gemeentelijke gebouwen Voor de gemeentelijke gebouwen van voor 1960 wordt op dit moment uitgezocht of daar nog loden leidingen aanwezig zijn. Dit gaat via ons vaste installatiebedrijf die de gebouwen goed kent. Als daar loden leidingen aangetroffen worden, worden die vervangen.

Woningen via woningcorporaties Er is (nog) geen contact geweest met de woningcorporaties Stichting Lyeamer Wonen, Accolade en Elkien en WoonFriesland over het opsporen en vervangen van loden leidingen. De gemeente is ook niet benaderd door de corporaties dat zij met een dergelijke inventarisatie bezig zijn. De koepel organisatie van de corporaties AEDES heeft in november 2019 in algemene zin een advies uitgegeven aan woningcorporaties. Aedes adviseert corporaties die nog loden binnenleidingen in woningen hebben deze snel te verwijderen. https://www.aedes.nl/artikelen/bouwen-en-energie/opdrachtgeverschap/kennis-delen/loden-leidingen.html

Aanwezigheid loden drinkwaterleidingen in gemeentelijke gebouwen, scholen, sportaccommodaties Het onderzoek naar de aanwezigheid van loden waterleidingen is nog gaande (zie antwoord 1). Er kan dus niet gegarandeerd worden of alle gebouwen inmiddels vrij zijn van loden waterleidingen.

In beeld brengen actuele situatie Er wordt gewerkt aan het in kaart brengen van een actuele situatie. Voor scholen verwachten we daar op binnenkort inzicht in te hebben (het betreft namelijk 3 scholen van voor 1960). Voor de gemeentelijke gebouwen wordt het onderzoek voor de zomer afgerond.

Vervanging loden leidingen We zijn het met u eens dat het van groot belang is om loden waterleidingen te vervangen. Zo lang dat niet gebeurd is, gelden de volgende adviezen bij aanwezigheid van loden waterleidingen: -Zwangere vrouwen, zuigelingen en kinderen tot en met 7 jaar wordt geadviseerd in plaats van kraanwater flessenwater uit de winkel te gebruiken. -Kinderen vanaf 8 jaar en volwassenen kunnen kraanwater gebruiken, zo lang het niet heel veel is (maximaal 1 liter per dag voor kinderen en 2 liter per dag voor volwassenen). Daarbij moet het water na lange stilstand (ongeveer 8 uur) wel eerst 2 minuten worden doorgespoeld.

In overleg met de GGD onderzoeken we op welke wijze we inwoners van gemeente De Fryske Marren voorlichting kunnen geven over dit onderwerp. In ieder geval zijn de consultatiebureaus op de hoogte gebracht en zullen deze worden voorzien van folders zodat ze jonge ouders kunnen voorlichten over dit onderwerp. Het is belangrijk dat particuliere woningbezitters zelf checken of hun woning loden leidingen heeft. En indien dit het geval is deze te laten vervangen.

Als het een huurwoning betreft kan de verhuurder gevraagd worden dit te doen. De verhuurder is dit niet wettelijk verplicht, maar aangezien lood slecht is voor de gezondheid pleiten we ervoor spoedig leidingen te vervangen. Conform het advies van de Gezondheidsraad. Wij gaan ervan uit u zo volledig mogelijk geïnformeerd te hebben.

Het college van burgemeester en wethouders.

Het bericht Loden waterleidingen in de gemeente De Fryske Marren. verscheen eerst op PvdA De Fryske Marren.

In de commissievergadering van 23 mei heeft de PvdA-GroenLinks fractie vragen gesteld aan Wethouder Heijboer over het lokaal gezondheidsbeleid. Eind vorig jaar hebben meer dan 70 landelijke partijen (zoals uit de horeca, levensmiddelenindustrie, VNO-NCW, onderwijskoepels) onder leiding van het Ministerie van VWS afspraken gemaakt in een Nationaal Preventieakkoord ter bevordering van gezonde voeding, terugbrengen overgewicht, stoppen met roken en tegengaan problematisch alcoholgebruik. In dat akkoord zat ook een oproep aan gemeenten om het stokje over te pakken en lokale activiteiten in dat kader te ontwikkelen. De Vereniging Nederlandse Gemeenten heeft daarvoor vanaf 1 mei een speciale website geopend om gemeenten daarbij te ondersteunen.Cijfers

Acties op de drie terreinen zijn hard nodig.  Van de kinderen tussen 4 en 20 jaar heeft 13,5% overgewicht. Bij de volwassenen heeft zelfs 13,7% obesitas. Het roken is verantwoordelijk voor jaarlijks 2,5 miljard euro aan zorgkosten en verminderd de levensverwachting aanzienlijk. Jongeren gaan vroeg alcohol drinken: ruim 45 % heeft dat voor zijn 16

jaar gedaan en daarbinnen komt binge drinken nog regelmatig voor. (Binge is het Engelse woord voor braspartij. Binge drinken wil zeggen het drinken van 5 glazen alcohol of meer tijdens 1 enkele gelegenheid.) Ruim 8% van de volwassenen drinkt teveel alcohol.

Het nationale akkoord is uiteraard in het belang van de gehele bevolking. Daarbij komt echter voor de PvdA-GroenLinks fractie nog een extra gegeven. Mensen met een laag inkomen zijn extra kwetsbaar als het gaat om deze drie gebieden. In deze groep is gemiddeld gesproken sprake van 16 jaren van minder gezondheid op een leven en van 6 a 7 jaar korter leven dan mensen met een gemiddeld of hoog inkomen. Die ongelijkheid zou wat ons betreft bij de uitwerking van de maatregelen op gemeenteniveau meegenomen moeten worden: hoe bereiken we bij de uitrol met name ook die groepen?

Pleidooi voor langjarige blik

Uiteraard hebben we het hier over een complex aan zaken die zowel het aanbod van ongezonde zaken betreft als het veranderen van de vraag en het gedrag. Het veranderen daarvan is een zaak van lange adem. Wij pleiten er dan ook voor om een langjarige blik te hebben bij dit thema en bestaande activiteiten die de gemeente al onderneemt als het gaat om bewegen, sporten, voorlichting via GGD of scholen etc. goed te inventariseren en te bekijken op welke onderdelen van het Nationaal akkoord we nog onderpresteren en hoe we de doelgroep van mensen met de meeste gezondheidsrisico’s kunnen bereiken en (financiële) drempels kunnen slechten zodat mensen ook daadwerkelijk gezonder kunnen gaan leven.

Wethouder Heijboer reageerde positief op de vragen van PvdA-GroenLinks en komt over enige tijd met een antwoord op de vragen.

Uit het ED! "Op de sportvelden in Gemeente Helmond zullen in de toekomst geen vermalen auto- en vrachtwagenbanden meer worden ingestrooid. Nieuwe of te vervangen kunstgrasvelden krijgen een alternatieve infill, zoals kurk of synthetisch rubber (TPE). Het stadsbestuur stapt daarmee af van het eerdere voornemen. Coalitiepartijen VVD en vooral GroenLinks waren kritisch op het oorspronkelijke voorstel. ,,De politiek wil dat er scherp naar innovaties wordt gekeken. De ontwikkelingen moeten worden gevolgd. Daarom is het ook nog niet duidelijk wat voor korrels er over een paar jaar worden ingestrooid, maar we stappen wel van rubbergranulaat af.” Het was een flink traject, maar we zijn blij met de uitkomst!

Jaarlijks besluit de gemeenteraad over de vervangingsinvesteringen voor sport. Oude kleedkamers worden vernieuwd, verlichting vervangen door LED en velden moeten na 10 tot 15 jaar worden vervangen. Dit laatste gebeurt in Haarlem steeds vaker door kunstgras. Ook dit jaar worden er weer drie kunstgrasvelden gerealiseerd. Een groot deel van de gemeenteraad maakt zich zorgen hierover vanwege het gebruik van rubbergranulaat wat makkelijk in het milieu terecht kan komen.

Kunstgras wordt vooral gekozen omdat dit zwaarder kan worden belast. Op hetzelfde oppervlak kan veel meer uren worden gesport zonder dat spelers in een blubberpoel moeten rondlopen. Het aanleggen van kunstgras is duurder dan natuurgras maar dat verdient zich terug als het veld intensief wordt gebruikt. Dat is van belang voor een stad als Haarlem waar steeds meer mensen komen wonen maar de beschikbare ruimte beperkt is. Kunstgras zorgt ervoor dat meer mensen kunnen voetballen terwijl er geen extra velden nodig zijn.

Om te zorgen dat de velden niet te hard zijn wordt tussen de plastic grassprieten een zacht vulmateriaal gebruikt. Dit is meestal een combinatie van zand en rubbergranulaat. Er zijn zorgen omdat de korrels rubbergranulaat worden gemaakt van oude autobanden. Is dit wel gezond voor de sporters? Er zijn verschillende rapporten maar een definitieve conclusie is er nog niet. Zeker voor keepers die bovengemiddeld in aanraking komen met het gras lijken er wel wat risico’s aan verbonden. Verder zijn er zorgen voor het milieu. De korrels kunnen zich namelijk makkelijk verspreiden buiten de velden. Het is volgens rapporten niet gevaarlijk voor mens of dier, maar het kan wel het ecosysteem verstoren doordat stoffen terecht kunnen komen in het grondwater en zo de biodiversiteit aantasten. Om dit te voorkomen neemt de gemeente maatregelen zoals het plaatsen van looproosters en kantplanken langs de velden.

Is het verstandig om door te gaan met kunstgras? De meeste raadsleden vinden van niet. Het lastige is echter dat er ook niet direct een overtuigend alternatief is. Teruggaan naar gras betekent dat er veel meer sportvelden nodig zijn. Er zijn proeven met kunstgras zonder vulmateriaal maar de ervaringen hiermee lijken vooralsnog niet positief.

De ChristenUnie heeft in de gemeenteraad gepleit voor het toepassen van kurk in plaats van rubber. Kurk is een natuurlijk materiaal en heeft goede speeleigenschappen. Het college ziet echter nadelen bij de toepassing van kurk omdat dit vaak ook chemisch wordt behandeld. Er zijn echter ook voorbeelden waar kurk niet chemisch is behandeld. Een ander nadeel is dat kurk minder lang mee gaat en dat er ook ervaringen zijn dat kurk bij veel regen gaat drijven. Toch vindt de ChristenUnie dat Haarlem moet gaan experimenteren met kurk, te beginnen met 1 veld. Ook een aantal andere gemeenten kiezen hiervoor. Er is echter voor kurk nog geen meerderheid in de raad.

Een andere optie is zogenaamd hybride gras. Dit is een mix van natuurgras en kunstgras. Het aandeel natuurgras kan oplopen tot 80% maar de speeleigenschappen zijn vergelijkbaar met kunstgras. Raadslid Frank Visser: “Ik vind dat het college deze optie veel te makkelijk terzijde schuift. In Nederland wordt het bijvoorbeeld toegepast in het Gelredome. Dat is natuurlijk een stadion terwijl op gewone clubvelden veel meer wordt gespeeld, maar leveranciers stellen dat het aantal speeluren van hybride gras per jaar steeds beter wordt. Het college gaat uit van maximaal 500 uur en vindt de 800 uur die fabrikanten noemen niet realistisch. Het college verwijst echter maar naar 1 fabrikant. Er zijn er meer en die claimen zelfs al 1000 uur wat vergelijkbaar is met “normaal” kunstgras en veel beter dan natuurlijk gras. Aangezien bij hybride gras geen vulmateriaal nodig is, is ook het milieurisico kleiner. In Engeland wordt hybride gras inmiddels op veel locaties gebruikt. De ChristenUnie vindt dat we in Haarlem ook de optie van hybride gras moeten verkennen.”

De ChristenUnie heeft daarom voorgesteld om het hoofdveld van Haarlem-Kennemerland deze zomer te voorzien van hybride gras. Frank Visser: “Deze zomer wordt dit veld een kwartslag gedraaid om ruimte te maken voor een tijdelijke sportvoorziening voor de Schoter Scholengemeenschap. Dit veld wordt minder intensief bespeeld dan de andere velden van de club en zal daarom natuurgras krijgen. Door hier hybride gras toe te passen lopen we geen risico’s dat het aantal bespeelbare uren tegenvalt, maar zou de gemeente wel veel ervaring kunnen opdoen. Dit veld moet toch vervangen worden dus daardoor zijn de kosten ook te overzien. Zo kunnen we testen hoe intensief zo’n veld bespeeld kan worden. Werkt het goed dan is er extra capaciteit en dat komt goed uit omdat in deze wijk de komende jaren veel nieuwe woningen zullen worden gebouwd. Bovendien weten we dan bij de volgende investeringsronde over een jaar of dit een goed alternatief is of niet.”

Een groot deel van de oppositie heeft het voorstel van de ChristenUnie gesteund. De coalitie heeft echter tegen gestemd. GroenLinks, PvdA, D66 en CDA willen eerst nieuw onderzoek van het college afwachten en dan in september 2019 een nieuw debat over kunstgras. Dit beloofd een spannend debat te worden want met name GroenLinks heeft grote moeite met de huidige keuze voor kunstgras met rubbergranulaat.

 

 

MOTIE Hybride proef Haarlem Kennemerland

 

De gemeenteraad van Haarlem in vergadering bijeen op 28 februari 2019,

In beraadslaging over Investeringen Sportvelden IP 2019

Overwegende dat:

In de memo invulmateriaal kunstgras hybride velden in paragraaf 4.8 ter zijde worden geschoven omdat er ook milieubelasting zou zijn in verband met het gebruik van microplastics Deze milieubelasting echter veel lager is dan normaal kunstgras omdat er (1) veel minder kunststof wordt gebruikt (het grootste deel is immers natuurgras), (2) geen sprake is van infillmateriaal, en (3) maar sprake is van één kunststofsoort waardoor het 100% gerecycled kan worden; Ook de bespelingsgraad van deze velden zou volgens de memo minder zijn met maximaal 500 uur, producenten zouden 800 uur noemen maar dan zou de grasmat volledig kaal gespeeld zijn. Producenten inmiddels een bespeelduur van 1000 uur claimen[1] en dit hybride gras in Nederland onder andere al is toegepast in het Gelredome en diverse Engelse stadions; Het college het grasveld van Haarlem Kennemerland wil vernieuwen omdat dit veld gedraaid moet worden; Dit veld geschikt is voor een proef met hybride gras aangezien hier geen kunstgras is voorzien maar natuurgras en er hier dus ruimte is te experimenteren met het aantal bespeeluren per jaar;

Verzoekt het college

In overleg met Haarlem Kennemerland te bezien of het mogelijk is om het te draaien hoofdveld van Haarlem Kennemerland kan worden voorzien van hybride gras zodat dit een Haarlemse proeflocatie kan worden en de raad voor de Investeringen Sportvelden IP 2020 te informeren over de eerste resultaten met deze proef.

En gaat over tot de orde van de dag.

 

Frank Visser, ChristenUnie

Sander van den Raadt, Trots Haarlem

Gertjan Hulster, Actiepartij